Добры вечар прыхільнікам кулінарна-бульварна-нямарнага серыялу! Спачатку пагаворым пра «hate speech», мову (ці то нават цэлы «дыскурс») нянавісці, балазе апошні месяц даў для гэтага шматлікія нагоды. Днямі я зрабіў для сябе адкрыццё: у Беларусі ўжо летась дзейнічала ініцыятыва «Журналісты за талерантнасць» на чале з Алегам Ражковым! Паводле сп. Ражкова (больш пра яго нічога не знаю, і не пытайцеся), «мову варожасці» ў Беларусі прадукуюць перадусім журналісты, а не палітыкі і не культурныя дзеячы. Па-мойму, гэта надзвычай павярхоўны падыход… Як крыніцай улады з’яўляецца народ, так і крыніцай варожасці да «іншых» з’яўляецца ўсімі любімае грамадства. Калі б з боку апошняга не было запыту на «hate speech», то мова нянавісці і не вылазіла б на публіку. Што не здымае адказнасці з канкрэтных «-фобаў» (ксена-, гома-, гетэра-…). Асабліва брыдка яны выглядаюць, калі належаць да «эліты». Ці мяркуюць, што належаць.
Канкрэтна, у Расіі з пастом супраць сірыйцаў выступіў небезвядомы інтэрнэт-прадпрымальнік, досыць папулярны маскоўскі блогер Антон Носік. У яго, здаецца, захаваўся ізраільскі пашпарт з 1990-х гадоў (помню ягоныя інтэрв’ю ў рускамоўных газетах Блізкага Усходу…), і ў кастрычніку 2015 г. ён запрасіў Пуціна бамбаваць варожую Ізраілю краіну, забіваючы ўсіх запар – Б-г, маўляў, разбярэцца, хто вінаваты, хто не. Чалавек, на мінутачку, адносіць сябе да рэлігійных яўрэяў і прапануе Пуціну пераходзіць у іудаізм 🙂
Сёлета расійцы ўзялі Носіка за носік за каўнер і прысудзілі яму штраф. З фармальнага пункту гледжання суд спрацаваў кепска (паблытаў ініцыял падсуднага, не ўлічыў, які памер штрафу можна было выпісаць паводле заканадаўства, дзейнага на момант правапарушэння…), і я не здзіўлюся, калі вышэйшая інстанцыя скасуе вырак. Па сутнасці ж цяжка не ўгледзець у пісаніне «dolboeb’a» (самахарактарыстыка блогера) складу злачынства, прадугледжанага… ну і г. д. Заклік да масавых забойстваў мусіць карацца незалежна ад рэжыму ў краіне, дзе жыве носьбіт нянавісці. Калі ты такі «смелы», як табе карціць паваяваць, то ідзі на поле бою сам, а не кліч іншых з тылу – мараль, асабліва даступная пасля «На Заходнім фронце без перамен» Эрыха-Марыі Рэмарка.
Чаму так шмат месца аддаю расійска-сірыйскім справам? Хіба таму, што ў Беларусі прарэзаўся свой Носік, толькі без ізраільскага пашпарту, – Эдуард Пальчыс са слаўнага горада Ліды. Ён таксама быў не супраць чужымі рукамі жар паграбаць: асабліва паказальны артыкул пра рускага нацыяналіста «П-н павінен памерці» (у арыгінале прозвішча напісана поўнасцю). Там П-с у 2015 г. віційстваваў: «Наш сайт заклікае КДБ і іншыя спецслужбы выслаць спецыяльную групу для ліквідацыі Ягора П., а таксама арышту яго вернага сабачкі Кірыла А.-М. Сілы і магчымасці ў вас для гэтага ёсць… Калі КДБ лянуецца, заклікаем усіх беларусаў, якія жывуць у Расіі, паспрабаваць вывесці са строю нашых ворагаў. Можна падаваць у суд, можна наймаць кілераў, можна дубасіць іх бітамі ў пад’ездзе». Іначай, як дыскурс нянавісці (які, бадай, толькі падкормлівае ўпёртыхъ расійскіхъ імперцаў), кваліфікаваць падобныя заклікі надзвычай цяжка.
Улетку раённы суд прад’явіў Пальчысу 9 «экстрэмісцкіх» артыкулаў з яго сайта, цяпер справа разглядаецца ў мінскім гарадскім. Cудовы пераслед блогера сам па сабе мяне не радуе; напэўна, не варта было трымаць чалавека ў СІЗА так доўга (яго словы не перараслі ва ўчынкі), дый пасяджэнні лепей бы зрабіць адкрытымі. Выклікае павагу, што абаронцы Пальчыса не баяцца затрыманняў, штодня стаяць ля будынку «на такой халадэчы». З іншага боку, непрыемна ўражваюць спробы зляпіць з падсуднага героя, палітвязня (да гонару Пальчыса, сам ён сябе «палітычным» не абвяшчаў), змагара за свабоду слова. I не, я не падпішуся ў рамках «кампаніі па абароне Джона Сільвера» пад ягоным артыкулам-улёткай 2015 г. з камланнямі тыпу: «Расія… жыве толькі прапагандай і смагай крыві. Рашка напала на Украіну ў самы цяжкі момант…» – хаця б таму, што не меў і не маю страху перад Расійскай Федэрацыяй. Яшчэ раз і марудна: тым грамадзянам Беларусі, якія рэальна прагнуць пазмагацца за Украіну/супраць Расіі (на Данбасе ці недзе яшчэ), ніякі КДБ не перашкодзіць, а віртуальнае «кіданне какахамі» – хутчэй дэманстрацыя нягегласці. Яно можа мець адно адваротны эфект, збіваючы з тропу моладзь і пагражаючы паглыбленнем медыяфрэніі… І так, ва ўзросце пад 40 мне бліжэй не заклёны-праклёны, а арганічная праца – удзел у паступовай адбудове такой Беларусі, у якую не сунуцца захопнікі ні з Усходу, ні з Захаду. Моцнай, а ўвадначас дэмакратычнай ды ліберальнай: як тыя казалі, «Беларусі без крайнасцей».
Адпаведна, не патрэбен самасуд над мінчанінам Г., які летась абразіў народнага паэта Рыгора Барадуліна (я не адзін год ведаў і паважаў дзядзьку Рыгора), памерлага ў 2014 г., дый на Васіля Быкава наехаў за іхняе членства ў БНФ. Нядаўна Г. папрасіў прабачэння ў родзічаў паэта – з майго пункту гледжання, у стылі заезджанай показкі «Рабіновіч – не злодзей? Я ізвіняюсь!» – баязліва пачысціў свой фэйсбук і заявіў, маўляў, калі яго хочуць дастаць праз праваахоўныя органы, то ён гатовы. Я перакананы, што суд РБ на цяперашнім этапе – адзінае месца, каб даць чосу такім «героям». Другая паводле значнасці мера – байкот фірмы… Будзе дужа крыўдна, калі пара грамадскага абурэння сыйдзе ў свісток, як сышла ў выпадку з іншым бізнэсоўцам, Дзянісам Б. Нагадаю, гэты дзеяч у ходзе канфлікта з журналістам публічна паслаў усіх «змагароў» на х.. (у арыгінале слова было напісана без кропак). Потым таксама перапрашаў, ды асадачак-та застаўся. Гэта здарылася ў 2013-м, а ў 2016-м пра хуліганскі ўчынак мала хто помніць, і Б. па-ранейшаму лічыцца аўтарытэтам у медыясферы. Яго барадаты твар красуецца на сацыяльна-рэкламных шчытах горада Мінска – юнакам ёсць з каго браць прыклад 🙁
Увогуле, памяць у многіх жыхароў Беларусі, у тым ліку яўрэяў, дужа кароткая (засілле гаджэтаў? кліпавае мысленне?), што і дазваляе адносна лёгка імі маніпуляваць. Ну вось як можна пасля вынікаў галасавання 11.10.2016 за кандыдатуру спікера палаты прадстаўнікоў, навязаную адміністрацыяй Лукашэнкі (109 «за», 1 «супраць») працягваць рабіць выгляд, што ў «палаце № 6» дзве апазіцыянеркі? Чаму за паўмесяца журналісты не прыпомнілі, што Вялікая Лаўрэатка абяцала адкрыць у Мінску інтэлектуальны клуб у верасні 2016 г., ды так і не адкрыла, не папрасілі ў Алексіевіч тлумачэнняў? Эх, рытарычныя запыты…
Падобна, ва ўсходняй суседцы ўжо адкрыта, «зверху» навязваюць абсурдныя версіі мінулага: акурат паводле старых жартаў «калі тэорыя не адпавядае фактам, тым горш для фактаў» і «няважна, што гэта не працуе – магчыма, гэта добра выглядае…» Казус міністра культуры з яго высокаразумнай дысертацыяй не намякае, а проста крычыць. Дзіва што губернатар Арлоўшчыны днямі вёрз такое: «Іван Жахлівы своечасова не аддаў свайго сына лекарам, калі той захварэў у дарозе, яны ехалі з Масквы ў Пецярбург» (ехалі няйначай да Францыска Скарыны; праўда, у апошнія гады Лукашэнка ўжо не «ляпаў» пра Скарыну Піцерскага)… Далучыўся рэктар Маскоўскага дзяржуніверсітэта: «У гісторыі дзяржавы Расійскай іменна Іван IV з’яўляецца адным з сімвалаў расійскай дзяржаўнасці, а час яго кіравання ўпісаны залатымі старонкамі ў гісторыю нашай Радзімы». Дзякуй гэтаму былому актывісту КПСС, акадэміку-мехматаўцу (яму пад 80) за тое, што расплюшчыў некаторым «тутэйшым» вочы на аксіёму: дзяржаўнасць у нас з ім розная. Народная памяць і ў пачатку мінулага стагоддзя захоўвала звесткі пра жудкі пагром пасля захопу царом І. Жахлівым беларускага Полацка (1563 г.).
Эпідэмія падпарадкавання гістарычных фактаў палітычнай мэтазгоднасці перакінулася на ЮНЭСКА, якое 13.10.2016 аддзяліла мух ад катлет яўрэйскую гісторыю ад Храмавай гары – нават не хочацца нешта абвяргаць следам за «самім» Нетаньягу (хіба прэм’ерская тое справа?). Былі шанцы, што здаровы глузд возьме рэванш, тым болей што генеральная сакратарка арганізацыі не адобрыла рэзалюцыю, але – не. Што ж, не будучы прыхільнікам ізраільскага ўраду з яго Софамі ды Эвікамі, мяркую, што ў Іерусаліме правільна зрабілі, прыпыніўшы супрацу з юнэскай.
Ну, а зараз пра добрае і светлае. Прысуджэнне Нобелеўскай прэміі па літаратуры барду Бобу Дылану (не блытаць з Дзімам Біланам) ускалыхнула масы ўдзячных слухачоў; увішныя журналісты адразу ж выявілі ў амерыканскага песняра яўрэйскія карані. Мне ж імпануе, што да Боба – ён мянуе сябе «паштальён, які дастаўляе песні» – цягам некалькіх дзён не маглі дазваніцца прадстаўнікі Нобелеўскага камітэта (і нават перасталі спрабаваць)… Усё правільна, паштальёнаў у час працы лепей не турбаваць, інфа 100%! А можа, Дылан – насамрэч нашчадак Рыгора Скаварады, украінца, які праславіўся фразай «Свет лавіў мяне, ды не спаймаў»? Ці нават… баюся вымавіць… беларуса Язэпа Драздовіча з яго крэда «Мяне яшчэ пашукаюць»?
Беларусізацыя культурных герояў – шлях не тое каб шматабяцальны, аднак заканамерны. Культурка, яна такая: лепей крочыць у няясным напрамку, чым стаяць на месцы. М. Шагала амаль прысабечылі ўжо журналісты і педагогі – цяпер ён «беларускі мастак» самы настаяшчы!.. У Малдове дадумаліся ўшанаваць на адной вечарыне Марка Шагала і Міхаіла Савіцкага, якія на адным полі с..ць бы не селі. Што тут скажаш, апрача класічнага: «А можа, так і трэба»? Калі нават бойкая гросмайстарка Наста Зязюлькіна дала слабіну і заявіла, што надзела б хіджаб дзеля ўдзелу ў чэмпіянаце свету па шахматах на тэрыторыі Ірана (плануецца ў лютым 2017 г.), то што замінае нам прызнаць унёсак юдафоба Савіцкага ў сусветнае мастацтва і папулярызацыю творчасці віцебскага яўрэя?..
Тым часам улады Шчучына і раёна робяць усё, каб беларусізаваць Шарля дэ Голя, каб на пытанне «Дзе Голь?» кожны гараджанін здолеў бы адказаць: «А фіг яго ведае» «Ля палаца Друцкіх-Любецкіх!» Вось-вось маюць павесіць мемарыяльную шыльду там, дзе 100 гадоў таму немцы жэстачайшэ трымалі будучага кіраўніка «Вольнай Францыі» ў палоне. Трэба на вырабе шыльды не спыняцца, а пусціць чуткі пра тое, што ўночы па тэрыторыі завода «Аўтапровад» блукае прывід генерала і блытае дрот… Ваба для турыстаў і някепская «адмазка» для кліентаў завода, калі яны раптам пажадаюць паскардзіцца на якасць прадукцыі.
Да кучы, парадавала прадпрыемства «Барысаўдрэў». Як можна пабачыць тут, каробкі з барысаўскімі запалкамі выглядалі зухавата і ў дарэвалюцыйныя, і ў савецкія часіны. У 1990-2000-х гадах на афармленні эканомілі: абмяжоўваліся то прымітыўным арнаментам, то несамавітым сілуэтам спрадвечна беларускага звера – вярблюда… Сёлета сітуацыя змянілася да лепшага.
Сярэдняя колькасць запалак у каробцы яўна ўпала ў параўнанні з познесавецкім часам, затое выпускаюцца пазнавальныя мастацкія серыі з беларускай геральдыкай і помнікамі архітэктуры. Хто ведае, можа, новае пакаленне хітра «падсаджваюць» на калекцыянерства, абараняючы ад бязбожнай лоўлі пакемонаў? 🙂 Так ці іначай, за выявы гербаў і замкаў – рэспект!
Вольф Рубінчык, г. Мінск
19.10.2016
wrubinchyk[at]gmail.com
Апублiкавана 19.10.2016 22:02
***
119 из 149 членов нижней палаты депутатов Чешской Республики осудили резолюцию UNESCO, проголосовав за документ, в котором говорится, что принятая UNESCO резолюция, отрицающая связь еврейского народа с Иерусалимом и Стеной плача, подпитывает антисемитизм в мире и дискредитирует эту международную организацию.
“Палата депутатов Чешской Республики отвергает резолюцию, которая пропитана духом антисемитизма и игнорирует не только связь евреев, но и христиан со святыми местами в Иерусалиме. Формулировки резолюции противоречат мирному характеру Организации Объединенных Наций, которую дискредитирует UNESCO, и, в конечном счете, подпитывает антисемитские тенденции на международном уровне”.
Как известно, Мексика настаивала на повторном голосовании, однако эта просьба была проигнорирована и 18 октября Совет UNESCO одобрил резолюцию исполкома о статусе святых мест.
Напомню, что в исполнительный комитет UNESCO входят представители 58 стран, однако лишь шесть из них проголосовали против резолюции – США, Великобритания, Литва, Нидерланды, Эстония и Германия. Еще 26 государств воздержались и 24, включая Россию, поддержали резолюцию в редакции, предложенной рядом арабских стран и ПНА. Представители 2-х стран вышли из зала во время голосования.
Добавлено 20 окт, 8:34
***
Премьер-министр Италии Маттео Ренци резко осудил резолюцию UNESCO о иерусалимских святынях и заявил, что в следующий раз итальянский представитель будет голосовать против подобного предложения.
Маттео Ренци вызвал к себе министра иностранных дел Италии Джентильони и потребовал от него объяснить причины, по которым Рим воздержался при голосовании, а не выступил против.
По словам итальянского премьера, заявить, что евреи не имеют отношения к Иерусалиму – это все равно, что сказать, будто солнце излучает темноту. Ренци сказал, что Италия теперь будет голосовать против таких инициатив, даже если остальные европейские государства предпочтут занять иную позицию.
Ренци добавил, что желающие критиковать Израиль имеют на это полное право, но не должны использовать UNESCO в своих целях, пишет Барак Равид в “Гаарец”.
Перед Италией об изменении своей позиции заявили Мексика и Бразилия, первоначально поддержавшие антиизраильскую резолюцию, но затем выразившие сожаление в связи с этим.
***
19 представителей парламентов 17 государств подписали декларацию с призывом признать Иерусалим столицей государства Израиль, сообщает NRG. Декларация осуждает резолюцию исполкома UNESCO о святынях Иерусалима.
Декларацию подписали представители международных парламентских лобби в поддержку Израиля, включая депутатов из Италии, Нидерландов, ЮАР и других государств Европы, Африки и Америки.
Они передали подписанную декларацию замминистру Майклу Орену, а он вручил ее премьер-министру Биньямину Нетаниягу.
Добавлено 21 окт. 14:17
***
Петиция с требованием отменить чемпионат мира по шахматам среди женщин в Иране набрала более 15 тысяч голосов. В поддержку этой петиции выступили некоторые известные шахматисты мира.
Петицию подала Нази Паикидзе, чемпионка США. Причиной стало требование иранских властей по поводу обязательного ношения хиджабов участницами турнира. Она заявила, что не собирается участвовать в чемпионате мира в стране, где женщины лишены основных прав и считаются гражданами второго сорта.
Ее позицию поддержал бывший чемпион мира Гарри Каспаров, написавший в своем Twitter, что “даже для такой коррумпированной администрации, как ФИДЕ”, решение проводить чемпионат в теократическом Иране выглядит чрезмерным.
Каролина Лухан, гроссмейстер из Аргентины, тоже выразила недоумение в связи с проведением женского чемпионата в Иране, стране, где часто нарушаются права человека, особенно права женщин. Лухан сказал, что не хочет бойкотировать чемпионат, но считает для себя небезопасным ехать в Иран, и написала письмо в ФИДЕ, выразив свои опасения, передает CNS.
Иранские шахматистки, напротив, резко осудили призывы бойкотировать чемпионат мира, и заявили, что ношение хиджабов не является угнетением и нарушением прав женщин.
11.10.2016
Мнение Владимира Гинзбурга (член исполкома Белорусской федерации шахмат), 23.10.2016:
“Хиджабы не увязываются с античитерскими мероприятиями (в сентябре на шахматной олимпиаде в Баку при входе в игровой зал отбирали ручки, зажигалки и даже механические часы). Если кто-нибудь из женщин откажется одеть хиджаб, а организаторы не пустят в игровой зал и засчитают поражение, может быть скандал. Не завидую членам апелляционного комитета, если игрок подаст протест.
Я тоже подписал петицию. Возможно, тот, кто давал деньги на этот турнир, поставил условие, и кто не хочет, не обязан участвовать. Не удивлюсь, если какой-нибудь чудик даст денег для проведения чемпионата на космодроме – может заставить всех играть в скафандрах.”
Добавлено 23 окт. 22:54