Tag Archives: Анаис Марин

«Те, кто были, по-моему, сплыли»

Шалом! И в этот раз не смог обойтись без цитаты из почтенного БГ. Даже не прошу пардону, равно как и раньше.

Тут высокий чин из МИДа Юрий А-ч (называвший концепцию прав человека «утопией» и т. п.) вроде как оправдывался на ОНТ за отказ от организации избирательных участков за пределами РБ:

Если брать количественный состав голосовавших, то это даже не 1% от выборщиков, это доли процента, поэтому утверждение о том, что это каким-то образом может повлиять на итоги республиканского голосования или местных выборов, абсолютно беспочвенно.

Дружище зам, пошевели мозгами… На «президентских выборах» в августе 2020 г. твой прелестный ЦИК насчитал 6,9 млн. избирателей, а после того одна Польша выдала гражданам Беларуси более 150 тыс. виз. Да, точное число уехавших из РБ в 2020-2022 гг. установить сложно, но, по оценкам спецдокладчицы ООН Анаис Марин, речь может идти о сотнях тысяч. А многие «взяли руки в ноги» до 2020 года.

Пущай среди эмигрантов хватало детей, не имевших права голоса, пусть кто-то из уехавших по разным причинам вернулся, а кто-то отказался от гражданства, но уж 1% – 70 тыс. граждан Беларуси с правом голоса – за границей явно сейчас находится! Если это пришло в голову мне, то придёт и другим, т. е. неважно, Юрий, пашет ваш отдел по поиску отмазок 😉

В принципе, и разбежка в полпроцента может серьёзно повлиять на ход выборов, что показал май 1996 г. в Израиле (когда Нетаньягу опередил Переса на двадцать с чем-то тысяч голосов, набрав 50,49%). Но вряд ли к «единому дню голосования», намеченному вашей системкой на 25.02.2024, за кордоном будет обретаться меньше наших граждан, нежели осенью 2022 г., ведь репрессии – дабы не сказать «террор» – и не думают прекращаться в РБ. Даже амнистию ко «Дню народного единства» на пойманных здесь «экстремистов» депутатики с подачи администрации решили не распространять. А «ползти на коленях через границу» из Польши или Литвы в надежде на милость азарёнков… дураков маловато будет.

Экономическая ситуация тоже способствует оттоку взрослого населения из Синеокой. Есть мнение, что падение ВВП замедлилось, но к концу 2022 г. оно таки рискует составить 4,5-5% за год. Полагаю, на каждый десяток граждан Украины, переехавших сюда (в мае 2022 г. сообщалось, что с августа 2021 г. гражданство РБ получили 1784 украинца, из них 390 детей), приходится дюжина, а то и две тутэйшых, которые пытаются подзаработать за пределами Беларуси – например, в Москве. И не факт, что вырвутся на родину в день голосования.

К вопросу о здешней экономике – фотки из «Июньского» (20.06.2022). По состоянию на 30.10.2022, т. е. четыре с лишним месяца спустя, эти помещения (в центре Минска, на улицах В. Хоружей и Богдановича) так и не возвращены в хозяйственный оборот. Где-то в начале осени «главный» сказанул, что пустующие площади в столице надо отдавать под сезонную торговлю сельхозпродукцией. Ну, он много чего говорил 🙂

Ещё пара офисов, опустевших от «хорошей жизни» (ул. Богдановича, 135 и 143). Не всем по нраву делать бизнес, когда правила игры меняются раз в 2 недели

На боевом Комаровском рынке в воскресенье по-прежнему не заняты десятки торговых мест. Фото 30.10.2022, 10:23

Зато «силовикам» везде у нас дорога. В марте 2021 г. обратил внимание на курьёз:

Советский районный отдел Следственного комитета по г. Минску находится по адресу ул. Кропоткина, 47, на территории района… Центрального. Так можно было? Наверное, закон этакую «интервенцию» не запрещает, но странно всё же, что руководители Советского района не отыскали на двух десятках квадратных километров помещение для «особо важного» учреждения! На месте администрации Центрального района я бы, турнув людей в погонах, вернул в здание у трамвайной линии детскую поликлинику, где она и помещалась лет 25-30 назад.

Полтора года спустя выяснилось, что Советский отдел СК не только не намерен покидать здание на углу Кропоткина/Машерова, но и «расползается» по Центральному району. Во всяком случае, заметил его «филиал» в доме на ул. Червякова (№ 2/4, на фото; в тот же дом заселилось управление по тыловому обеспечению СК). Ну, теперь точно всех в районе победят! А если ещё наймут боевых комаров… 😉

Один из трендов в РБ, отмеченный вышеупомянутой г-жой Марин:

Первоначальное административное преследование (по данным ООН, после мирных протестов ему подверглись не менее 35 тысяч человек) сменилось уголовным преследованием несогласных с белорусским режимом, и по всё более серьёзным статьям — «терроризм», «создание экстремистского формирования».

Неудивительно, что и многие соплеменники снялись с места. В августе 2022 г. экс-минчанин Евгений Окаев поделился в фейсбуке своей историей алии:

Всё! Надо уезжать! Они, как тот деревенский кот, что попробовал крови цыплёнка. Теперь не остановятся. Будут убивать, так сказала моя жена полтора года назад.

В принципе, я и сам видел, что уезжать надо. Перспектив по работе становилось всё меньше и меньше, а вероятность попасть под каток политических репрессий всё больше и больше. Но мне, как, впрочем, и ей, претила идея «ехать от» или «ехать из». Мы оба считали, что если уж ехать то «к» и «в», а не «от». Нет, в Израиле мы оба до этого бывали, еврейская культура была нам близка, праздники отмечали, хотя и не религиозны но о переезде всё-таки не думали. И для меня, и для супруги в том Израиле, который мы видели как туристы, было «слишком много Востока» и в лучшем, и не в самом лучшем смысле слова. И то, что нам на двоих было больше ста лет, тоже играло отнюдь не в нашу пользу. Но нам было всё равно. Решение было принято. И мы пошли в минский Сохнут…

«Один лишь я сижу на этой стене – как свойственно мне» (С). Чуток посмеялся над речью великого Пу:

Над замолотом от начальника пропагандного ОНТ (sb.by, 26.10.2022):

Угу, «не делайте под Маяковского, а делайте под себя» 🙂

И записал очередное некоммерческое (скорее даже антикоммерческое) видео, в этот раз – на стихи Изи Харика:

В этом году «Ночь расстрелянных поэтов» отмечалась, как пишут, в десятках городов Европы и обеих Америк. Богатую подборку стихов и переводов выложила Кристина Бандурина на сайте «Таўбін», а Сергей Будкин открыл доступ к электронному варианту книги «Нерасстраляныя», удостоенной премии им. Алеся Адамовича (к этому объёмному сборнику, впервые изданному в начале 2021 г., ваш непокорный тоже приложил руку – хотя бы поэтому рекомендую скачать и прочесть…)

Кстати, о премиях: не только Нобелевскую получили этой осенью белорусские правозащитники в лице Алеся Беляцкого, но и впервые врученную «The Albie Awards 2022» от фонда Джорджа Клуни. Она досталась «Весне», которой руководят Беляцкий и Валентин Стефанович, арестованные летом 2021 г.

Награду приняла Алина Стефанович – жена политзаключённого. Она зачитала письмо от мужа, где он писал о том, что и в ХХІ веке «белорусы вынуждены бороться за, казалось бы, такую простую вещь – демократию», напомнил о своих коллегах, брошенных за решётку в РБ. Закончил послание В. Стефанович словами поэта Максима Богдановича: «Беларусь, твой народ дачакаецца залацістага яснага дня» (дождёмся, значит).

А. Стефанович (в очках) на церемонии в Нью-Йорке, сентябрь 2022 г. Источник: accessonline.com via «НН»

Из твита 2021 г.

Своё 50-летие (14.10.2022) Валентин Стефанович встретил в минском СИЗО. Но радует то, что на 41-м Конгрессе Международной федерации прав человека, состоявшемся на днях в Париже, Валентина снова избрали вице-президентом организации (эту должность он занимает с 2019 г.). Своих в FIDH не бросают – в отличие от здешних «социал-демократов», отстранивших профессора Александра Козулина от лидерства в 2008 г., когда он ещё отбывал свой срок.

Если кто-то меня в этом месяце разочаровал (самую малость), так это… другой профессор, первый в РБ доктор политических наук Сергей Решетников, многолетний зав. кафедрой в БГУ.

На рубеже веков читал я составленный им учебник. Не то, чтобы много оттуда почерпнул, но по сравнению с «милицейской политологией» от Владимира Мельника пособие казалось вменяемым…

Актуальные фразы (с. 281)

В общем, заочно к Решетникову я относился неплохо, признавая его организаторские заслуги. К тому же он редко выступал с идеологически нагруженными речами – даже в начале 2022 г., когда и жук, и жаба расхваливали грядущую «чудо-Конституцию», за профессором такого не замечал.

Но пришла осень с обсуждением «закона о Всебелорусском народном собрании», и С. Р. активизировался (sb.by, 27.10.2022):

ВНС — весомое дополнение в структуре органов власти и управления. В его состав войдут организации объемные, масштабные, с приличной численностью… Теперь четко, согласно Конституции, можно заявить: ВНС — орган представительства всех структур гражданского общества нашей страны.

У Беларуси свой путь развития, экономические, социальные, культурные особенности основаны на традиционных ценностях. Увы, славянские ценности не совпадают с западными. Нам пытаются навязать что-то чуждое, а мы отвергаем, что и находит отражение в различных формах политической борьбы.

Неубедительные суждения не профессорского уровня – ведь сам признал, что далеко не все структуры будут представлены в «собрании»… То, что «приличная численность» в РБ зачастую обратно пропорциональна влиятельности организаций, особенно после 2020 г., по-моему, аксиома. Да и голословное противопоставление славянских ценностей западным говорит само за себя (в упомянутом учебнике 2001 г. такого близко нет). Возможно, 73-летнего аксакала здешней официозной политологии «частично мобилизовало»? Что же, в таком случае имеется и повод для радости: выходит, дела у идеолухов идут не ахти. Почти как у их рашистских товарищей по разуму на «харьковском фронте» несколько недель назад.

Вольф Рубинчик, г. Минск

30.10.2022

w2rubinchyk[at]gmail.com

Опубликовано 30.10.2022  17:22

В. Рубінчык. КАТЛЕТЫ & МУХІ (99)

Шалом у перадюбілейным выпуску! 2019-ы ў мяне пачаўся няблага, чаго і ўсім зычу. Удалося, напрыклад, прыцягнуць увагу да недакладнасці ў аўтаінфарматары 33-га сталічнага тралейбуса 🙂 Абвяшчалі «наступны прыпынак – “Альшанская”» замест «Альшэўскага». Вось вы смяецеся, а хтосьці мог і прапусціць момант выхаду. Цяпер усё выпраўлена. Курыце адказ гендырэктара «Мінсктранса»:

4 студзеня зайшоў на старонку Эдуарда Лімонава ў «Жывым журнале». Як бы ні ставіцца да поглядаў «Эдзічкі», пісьменнік ён моцны, таму пачытваю яго новыя запісы (папраўдзе, у іх ужо малавата новага, чалавеку 76-ы год, пачаў паўтарацца і паліць «з гарматы па вераб’ях», але ўсё ж). І вось на што наткнуўся:

«Памылка 451. На тэрыторыі вашай краіны прагляд гэтай старонкі забаронены органамі ўлады». Дарэчы, ацаніце нумар памылкі: адразу асацыяцыі з неўміручым творам Рэя Брэдберы…

У тую ж пятніцу напейсаў у мінінфарм РБ ліст з пытаннем: «Ваша справа?» У наступныя дні лімонаўская старонка то адкрывалася, то не. Сёння, 15.01.2019, першы намеснік міністра П. М. Лёгкі адгукнуўся на мой зварот: «…рашэння аб абмежаванні доступу да інтэрнэт-рэсурсу https://limonov-eduard.livejournal.com/ не прымалася. Дадзены сайт знаходзіцца ў адкрытым доступе» (no explanation). Ну, дзякуй і за тое – магчыма, было нейкае непаразуменне, звязанае з перыядам святаў.

Партыя НГ (не блытаць з Новым годам) замяніла-такі ў статуце «лёсаванне» на слушнае «галасаванне». А вось адна маленькая, але гордая птушка федэрацыя выпраўляць свае касякі, так разумею, не збіраецца. Віктар Д. Купрэйчык, памерлы ў маі 2017 г., на сайце БФШ па-ранейшаму ў спісе тых, хто павінен заплаціць унёскі за 2018 і 2019 гады. Праўда, перанеслі яго прозвішча з 535-га месца на 541-е.

Рэха 2018-га: увосень была прызначана спецдакладчыца ААН па правах чалавека ў Беларусі Анаіс Марын. З ейным жа ўдзелам у лістападзе 2018 г. пры падтрымцы NED выйшаў «аналітычны артыкул», даступны на сайце «Сhatham House». Гэты «дом» – інстытут міжнародных адносін, што з 1920 г. базуецца ў Лондане; «фабрыка думкі», да якой, апрыёры, прыслухоўваюцца еўрапейскія палітыкі.

Пачытаў частку, што тычыцца Сінявокай (с. 20-28). Пашкадаваў, што артыкул-рэкамендацыя слаба стасуецца з прыўкраснай місіяй інстытута: «Спрыяць пабудове ўстойліва-бяспечнага, квітнеючага і справядлівага свету шляхам інфарматыўных дэбатаў, незалежнага аналізу, новых ідэй адносна палітычных крокаў…» Дый з тым, што А. Марын казала ў 2013 г.: «Для новых ідэй неабходна задзейнічаць новыя мазгі з Беларусі».

Такое ўражанне часам, што ўплывовым заходнім людзям не проста ўсё роўна, што тут у нас дзеецца з абарыгенамі (гл. для ілюстрацыі «Барвовы востраў» Міхаіла Булгакава), што яны не толькі «здалі» краіну аднаму клану ў 1996 г. (версія 2016 г.), а і зацікаўлены ў палітычнай дэградацыі нашых палестын… Напрыклад, каб было чым палохаць свой электарат. Іначай цяжка зразумець, чаму «Захад» цягам гадоў ходзіць па коле (санкцыі – аслабленне санкцый – грантавая падтрымка «грамадзянскай супольнасці» і/або ўрадавых структур – тлумачэнні, чаму нічога не выйшла, нараканні на «нечаканую жорсткасць» рэжыму і пад.).

Пасля 2014 г., праўда, з’явілася новая цацка: барацьба з расійскім уплывам, дзеля гэтай мэты і падрыхтаваны тэкст А. Марын & Co. Канкрэтна, рэкамендуецца падтрымка Захадам «мяккай беларусізацыі» – розных вышываначных фэстаў, спеўных сходаў etc. Вядома, я не супраць падобных ініцыятыў, асабліва калі яны ідуць «знізу», але будзьма рэалістамі: усё гэта не тычыцца размеркавання ўладных рэсурсаў. Наадварот, альтэрнатыўныя сілы выціскаюцца ў сімвалічнае поле, а то і ў «гета», адкуль ім нялёгка выбрацца. Што характэрна, святкаванне дня Волі 25.03.2018, якое хваляць аўтары, аптымістычна ацэньваючы колькасць прысутных як «мінімум 30 тыс.», ладзілася пад жорсткім кантролем спецслужбаў – і, насуперак дакладу (с. 22), няможна было ў той дзень па вуліцах вольна хадзіць з бел-чырвонымі сцягамі. Чытаем: «На вуліцы Няміга ў цэнтры Менска людзі ў цывільным пачалі кропкава «адлоўліваць» мінакоў, якія трымаюць нацыянальную сімволіку — стужкі, сцяжкі, балонікі». Не кажучы пра такую «драбязу», як затрыманне каля 50 чалавек на пл. Я. Коласа…

Агулам, палітычнае вымярэнне ідэі «сёння мы вольныя на гэтым абмежаваным лапіку, а заўтра – у маштабе ўсёй краіны» ў Беларусі не працуе. Сам чуў, як гэткія лозунгі агучваў лідар БНФ Вінцук Вячорка яшчэ ўвосень 2000 г., калі ў сталічным парку Дружбы народаў ладзіліся пратэсты супраць выбараў у палату прадстаўнікоў, – ну і дзе цяпер той Вячорка? Або сёй-той разглядаў як «рэпетыцыю» жалюгодны захоп пратэстоўцамі часткі (нават не ўсёй) Кастрычніцкай плошчы ў сакавіку 2006 г. Колькі соцень чалавек дзяжурылі тамака некалькі дзён, ды пратэст на раз-два «садзьмуўся» пасля разгону. Было шмат гучных слоў кшталту «Мы ўзялі адказнасьць за Плошчу, мы гатовыя ўзяць адказнасьць за Краіну», а потым – як заўсёды.

Даследчыкі наіўна мяркуюць (хутчэй, імітуюць наіўнасць): «мяккая беларусізацыя» памысная ўжо праз тое, што дапаможа аддзяліць Беларусь ад недэмакратычнай Расіі… Не жадаючы прыкмячаць «даважку»: абуджэння этнанацыяналізму і схільнасці многіх «новых нацыяналістаў» да hate speech, ксенафобіі, гераізацыі сумнеўных гістарычных персанажаў… Усё гэта яскрава праявілася ў пачатку-сярэдзіне 2018 г., напярэдадні адзначэння «Дня Волі» і ў час «абароны Курапатаў», а першыя ластаўкі прыляцелі шчэ ў 2014 г. (выхад маладафронтаўцаў на публіку з партрэтамі Булак-Балаховіча і Шухевіча) і ў 2016 г. («раскрутка» Пальчыса з ягонай схільнасцю да гвалту, дэманізацыя «рэгнумаўцаў»).

Мне хацелася б верыць, што этнічны нацыяналізм здольны да самаабмежавання, што энергію можна скіраваць у мірнае рэчышча і ў «інфраструктуру» (long-term infrastructure), што ён перарасце ў грамадзянскі, аднак, трохі ведаючы ягоных фронтмэнаў, вельмі сумняюся. Дух парламентарызму і вольных дыскусій, прынцыпы прававой дзяржавы ім, як правіла, чужыя. Затое перабольшыць небяспеку з Усходу ды пераняць дэмагогію рэжыму наконт «еднасці» і «абароны незалежнасці» – гэта святое. У гэтым сэнсе – так, дыялог «грамадскай супольнасці» з уладамі ідзе.

Карацей, без энтузіязму ацэньваю перспектывы Анаіс Марын (на фота з n-europe.eu) у якасці праваабаронцы, дарма што яна шмат год «займаецца Беларуссю» і, кажуць, чытае па-беларуску. У лепшым выпадку будзе заступацца за тых тутэйшых «экспертаў», якія падкінулі ёй сыравіну для дакладу. Аднак, калі францужанку дагэтуль не пускаюць у краіну, гэта няправільна… Калі прыедзе хаця б на месяц, то ў яе будзе больш шансаў правесці ўласнае «сацыялагічнае даследаванне». Даведацца, што насамрэч важна для тутэйшых (пры ўсёй павазе да махальшчыкаў, гэта не маханне бел-чырвона-белымі сцягамі) і хто церпіць ад рэжыму больш за журналістаў.

* * *

Нядаўнiя сустрэчы Лукашэнкі з Пуціным абсмактаны як мае быць. Нехта пісаў, што трэба рыхтавацца да аншлюсу, а мо і да адраджэння СССР (насмяшыў мяне аргумент пра год – «19 – гэта 91 наадварот», і таму, маўляў, небяспека рэстаўрацыі савецкага ладу ўзрастае). Я ж не такі разумны, каб кідацца ў нумаралогію. Зацягну лепей сюды карцінку… Успомніце, адкуль узяты подпіс, усміхніцеся ў вусы: Рыгорычу ж і праўда 64.

«Will you still need me, will you still feed me / When I’m sixty-four» (фота Reuters)

Iзноў куток самапіяру. Напісаў мне кандыдат гістарычных навук, дацэнт Ігар Пушкін (з Магілёва): «З цікавасцю, асалодай і задавальненнем некалькі разоў перачытаў кнігу пра выбраныя катлеты і мухі. Спачатку прачытаў і задумаўся, яшчэ раз прачытаў, як кнігу на яўрэйскія варыяцыі, затым як рэфлексію на палітычныя падзеі. Дзякуй за вельмі інфарматыўную кнігу і думкі!» (05.01.2019). Каму цікава замовіць, звяртайцеся. Вокладку зборніка «Выбраныя катлеты і мухі» (2018) можна паглядзець тут.

Пазнаёміўся з крэатывам ад вядомага ізраільскага журналіста Давіда Шэхтэра: «Ці ёсць у Беларусі яўрэі і што яны думаюць пра Ізраіль» (30.12.2018). Хто мне патлумачыць, што трэба зрабіць, каб у век інтэрнэту не задаваліся тупыя пытанні кшталту «Ці ёсць у Беларусі яўрэі»? Вядома, і самому крыўдна: колькі гадоў сігналізаваў urbi et orbi ў «Анахну кан» (газета), «Мы яшчэ тут!» (бюлетэнь), што мы тут ёсць, а камусьці ўсё адно выгадна рабіць выгляд, што нас няма. Хаця… можа, я занадта сур’ёзна стаўлюся да клікбэйтнага загалоўка? Што скажаш, чытач(-ка)?

* * *

Не забывайма пра юбілеі 2019 года. Напрыклад, 125 гадоў таму нарадзіўся мастак Ісак Мільчын (ён родам з Івенца, загінуў у Мінскім гета ў 1941 г.), 100 год таму – шахматны гросмайстар Ісак Баляслаўскі, які жыў у Мінску чвэрць стагоддзя (з 1951 г.). 75 гадоў у ліпені будзе іншаму шахматысту і трэнеру, Альберту Капенгуту (жыве ў Амерыцы), а 70 год нядаўна, 9 студзеня, споўнілася Людміле Цыфанскай. Некалі шахматыстка выступала за Беларусь, выйграла чэмпіянат БССР 1978 г. па шахматах. Цяпер – у Ізраілі.

Вось яшчэ цікавая персона: Павел Малянтовіч з Віцебска (1869–1940, расстраляны ў СССР), юрыст. Неяўрэй, але да рэвалюцыі, будучы адвакатам, абараняў яўрэяў. Заяўляў, напрыклад: «барацьба за яўрэйскае раўнапраўе – свая справа для рускага чалавека, сапраўдная нацыянальная справа першаснай важнасці». У 1917 г. даслужыўся да міністра юстыцыі Часовага ўраду – паспеў папрацаваць на пасадзе толькі месяц.

28 снежня памёр Амас Оз (1939–2018). Не дажыў да 80-годдзя… Шкада, добры быў пісьменнік, незалежна ад яго палітычных поглядаў. Між іншага, на наступным здымку выразам твару нечым нагадвае Васіля Быкава (1924–2003), якому сёлета ў чэрвені споўнілася б 95.

А. Оз і В. Быкаў. Здымкі з адкрытых крыніц

«Вольфаў цытатнік»

«Cпецыфікай інфармацыі (адрозна ад ведаў) ёсць яе збыткоўнасць і фрагментарнасць. Лішак інфармацыі непазбежна вядзе да павярхоўнасці — спярша ўспрымання, потым, магчыма, і мыслення. Усе гэтыя акалічнасці ўскладняюць выбудоўванне працэдур ідэнтыфікацыі і, адпаведна, вядуць да парушэння працэсаў сацыялізацыі… часта інфармацыя, што сыходзіць з тэле- або камп’ютaрнaй рэальнасці, якая пагружае спажыўца ў спецыфічныя станы і навязвае яму асаблівыя тыпы існавання, уяўляецца больш пераканаўчай, чым падзейнасць штодзённасці» (Ганна Косціна, 2009)

«Фантастыка – гэта навык пабудовы задачы ў максімальна вольных умовах. Калі вы не кажаце адразу самі сабе: Гэта не атрымаецца». «Людзі, якія ганарацца сваімі пакутамі, прымушаюць навакольных пакутаваць. Пакуты не з’яўляюцца школай думкі, яны дапамагаюць нешта зразумець. Але яны не з’яўляюцца крытэрыем ні дабра, ні досведу». «Калі вы хочаце сказаць слова на вякі – кажыце яго з гранічнай сумленнасцю. І пра сябе, а не пра кагосьці» (Дзмітрый Быкаў, 10.01.2019)

«Правільны індывід дазваляе сабе і нянавісць, і канфлікты, прычым, можа быць, нават нямала, але ён робіць гэта з розумам, з карысцю, а не паводле традыцыі, за кампанію або толькі з эмацыйнай патрэбнасці» (Аляксандр Бур’як, 12.01.2019)

«Непрымірымымі да нацыстаў трэба быць безагаворачна, але абавязкова верыць у магчымасць кожнага чалавека мяняцца і расці над сваімі перакананнямі» (Мікалай Алейнікаў, 14.01.2019)

Вольф Рубінчык, г. Мінск

15.01.2019

wrubinchyk[at]gmail.com

Апублiкавана 15.01.2019  23:20