(Перевод на русский под оригиналом)
Ізноў шалом-здароў! Лета ў самым разгары, і восень надыйдзе скора. Але мы яшчэ з вясной не разабраліся…
Вясна пачалася з масавых пратэстаў у розных гарадах Беларусі, а завяршылася даволі ганебным «мерапрыемствам»: сходам Нацыянальнага алімпійскага камітэта 30 мая. Чаму яно ганебнае? Слушна заўважылі журналісты, што статут НАК прадугледжваў (пера)выбары кіраўніка арганізацыі кожныя 4 гады. Апошнія перавыбары адбыліся 9 красавіка 2010 г. – значыць, «прэзідэнт» к маю 2017 г. ужо не адзін год быў «ненастаяшчы».
Калі ўсчаўся шум, то нехта на сайце НАК хітрамудра пазначыў, што А. Лукашэнка перавыбіраўся не толькі ў 2010 г., а і ў 2012 г. Маю вялікія сумневы… Так, 26.10.2012 праводзіўся сход НАК з удзелам А. Л., ды ён быў прысвечаны іншым праблемам, у прыватнасці, не зусім удаламу выступленню беларусаў на Алімпіядзе ў Лондане. Нідзе ў справаздачах пра сход не фігуруе тэма выбараў прэзідэнта, дый навошта праз 2 гады пацвярджаць сваю легітымнасць, якую ніхто тады не аспрэчваў?
Каб прыбраць расставіць усе кропкі над «і», 30.05.2017 я ўсё ж звярнуўся ў НАК з просьбай адказаць, колькі чалавек у 2012 г. галасавала за кандыдата, колькі супраць, колькі ўстрымалася. За два тыдні не атрымаў рэакцыі на элементарнае пытанне – вось і аргумент на карысць маёй версіі… У сярэдзіне 2010-х небезвядомы палітык проста забыўся, што трэба перапрызначацца перавыбірацца яшчэ і «алімпійскім» прэзідэнтам, а падхалімы ў 2017 г. «падчысцілі» гісторыю ў стылі персанажаў Оруэла.
Ясна, чалавек, які груба ігнаруе рэгламент, наўрад ці зможа «навесці парадак» у арганізацыі, колькі б гучных слоў ні вымаўляў. У шахматыстаў, здаецца, абстаноўка лепей. Ці то Наста Сарокіна, спехам «выбраная» старшынькай Беларускай федэрацыі шахмат на «канферэнцыі» 19 мая, пазнаёмілася з папярэдняй серыяй «Катлет & мух», ці то нехта з юрыстаў патурбаваў, і яна адчула хісткасць уласнай пазіцыі… Пастанавіла правесці 7 ліпеня 2017 г. яшчэ адну пазачарговую канферэнцыю, куды ўжо змогуць адабрацца рэальныя, а не фэйкавыя дэлегаты. Абвясціла пра скліканне, як і належыць паводле статута БФШ, за месяц – рэспект!
Можна, вядома, ацаніць кандыдатуру «двойчы прэзідэнта» не толькі з фармальнага боку. Калі ў маі 1997 г. Лукашэнка ўпершыню стаў прэзідэнтам НАК, то пэўны сэнс у сумяшчэнні пасад быў. У Беларусі дзеяла выразна патэрналісцкая мадэль кіравання, іначай кажучы, людзі (у тым ліку спартсмены) спадзяваліся перадусім і збольшага на «высокае начальства». Малады, апрыёры поўны сіл палітык – тады яму ішоў 43-і год – меў патэнцыял для рэалізацыі сваіх планаў. У 2017 г., калі дзяржаўная ласка зрабілася хутчэй абстрактным паняццем, аднагалоснае (!) абранне хакеіста-аматара, які дасягнуў пенсійнага веку, выглядае суцэльным анахранізмам. Пасля колькіх тэрмінаў знаходжання на пасадзе, нестабільных вынікаў беларускіх дэлегацый на сусветных Алімпіядах (і нядаўняга правалу на чэмпіянаце свету па хакеі) – якія застаюцца спадзевы на гэтую асобу?
| Гульні | Золата | Серабро | Бронза | Усяго | Месца | Месца
(паводле сумы медалёў) |
| 1996 | 1 | 6 | 8 | 15 | 37 | 23 |
| 2000 | 3 | 3 | 11 | 17 | 23 | 15 |
| 2004 | 2 | 5 | 6 | 13 | 26 | 18 |
| 2008 | 4 | 5 | 9 | 18 | 16 | 15 |
| 2012 | 2 | 5 | 5 | 12 | 26 | 22 |
| 2016 | 1 | 4 | 4 | 9 | 40 | 40 |
| Усяго | 13 | 28 | 43 | 84 |
Медалі, заваяваныя беларускімі спартоўцамі на летніх Алімпійскіх гульнях. Тэндэнцыя 2010-х гадоў гаворыць сама за сябе. Крыніца: wikipedia.org.
На сход НАК прыйшлі чыноўнікі, галасаванне якіх было прадказальным (у гэтым выпадку яны мелі права лічыць сябе вольнымі ад «субардынацыі», бо прадстаўлялі грамадскую арганізацыю, ды такая логіка для цяперашніх «гасударавых людзей» занадта складаная). Але ж прысутнічалі тамака i славутыя спартсмены, трэнеры, «гонар краіны». Няўжо і яны пабаяліся гукнуць, што думаюць? Светлай памяці Віктар Купрэйчык, памерлы 22 мая 2017 г., 20 год таму не збаяўся выступіць супраць «адзяржаўлівання» НАК, адкрыта галасаваў супраць Лукашэнкі. Нічога, апрача вывядзення са складу НАК, яму за гэта не было: Віктар Давыдавіч яшчэ некалькі гадоў заставаўся членам зборнай краіны па шахматах, потым быў віцэ-прэзідэнтам БФШ, старшынёй камісій па этыцы і па масавых шахматах… «Не шкадую, што галасаваў супраць», – праказаў ён у 2003 г., а ў 2013 г. дадаў: «мая пазіцыя толькі ўмацавалася, стала нават больш жорсткай».
Карацей, не разумею спартоўцаў, якія 30.05.2017 падтрымалі «правадыра» пры вылучэнні яго на чарговы тэрмін. Хоць бы кожны шосты галасаваў супраць – такі працэнт «дысідэнтаў» афіцыйна прызнаваўся Цэнтрвыбаркамам пасля выбараў прэзідэнта РБ у 2015 годзе!.. Пакуль я вымушаны зрабіць выснову, што «спартовы асяродак» – адзін з найбольш адсталых у краіне, колькі б дыпломаў аб вышэйшай адукацыі там ні круцілася. Большасць рабочых і сялян усё даўно зразумела пра становішча ў «сінявокай» і не баіцца (хіба асцярожнічае).
* * *
Завяршыўся ў Мінску чэмпіянат Еўропы па шахматах (29 мая – 10 чэрвеня). Амаль 400 шахматыстаў змагаліся ў Палацы спорту, з іх ажно два дзясяткі прадстаўлялі Ізраіль. Напэўна, імпрэза пабіла некалькі рэкордаў, прынамсі я не помню такіх масавых шахтурніраў у Беларусі. Да таго ж упершыню ў адным беларускім спаборніцтве выступала столькі гросмайстраў (звыш 170) і столькі ізраільцаў… Найлепшы вынік – 7,5 з 11 – паказаў Максім Радштэйн, блізкі да сусветнай эліты. Ён заняў 23-е месца, што дае права згуляць у Кубку свету. Эмілю Сутоўскаму, які набраў столькі ж ачкоў, не пашэнціла: 31-е месца паводле дадатковых паказчыкаў, застаўся «за бортам».
Па «плюс 4» выбілі і беларускія гросы: Аляксей Аляксандраў і Сяргей Жыгалка, абодвух прыме Кубак. Для Аляксандрава гэта вялікі поспех, улічваючы, што яму ўжо добра за 40, а моладзь падціскае. Першымі прызёрамі («плюс 6») сталі расіянін Максім Матлакоў (Спб), Баадур Джабава з Грузіі і яшчэ адзін «піцерскі» Уладзімір Федасееў – ім, адпаведна, 26, 33 і 22 гады.
Выдатна выступіла 13-гадовая дзяўчынка, імя якой прымусіць усміхнуцца ўсіх, хто ведае пра супругаў Нетаньягу: майстарка ФІДЭ Бібісара Асаубаева з Казахстана, якая цяпер жыве пад Масквой. Яна апярэдзіла многіх гросмайстраў, і 5,5 з 11 аказалася дастаткова для выканання нормы міжнароднага майстра сярод мужчын. Бібісара хоча стаць чэмпіёнкай свету; можа, Мінск будзе для яе такім самым «трамплінам», якім быў для Гары Каспарава ў 1978 годзе.
Па вялікім рахунку, чэмпіянат кантынента быў арганізаваны няблага, ды прайшоў у краіне амаль незаўважаным, бы шараговая «швейцарка». Мо справа і ў тым, што «чужынцаў» – неакрэдытаваных гледачоў – у залу не пускалі. З месца падзеі вёў трансляцыі гросмайстар Сяргей Шыпаў, вядомы ўсяму рускамоўнаму шахматнаму свету, але, напрыклад, турнір у нарвежскім Ставангеры з удзелам Магнуса Карлсена цікавіў публіку больш. Як бы ні было, cотні замежнікаў трохі лепей даведаліся пра Беларусь, і гэта, безумоўна, цешыць. Аутсайдэрка Фіёна Стэйл-Энтані з Люксембурга падрыхтавала нават пару відэасюжэтаў пра Мінск.
Дарэчы, наконт аутсайдэраў… Нічога не маю супраць Фіёны (мм сярод жанчын, ЭЛА 2155) і свайго суперніка па дзіцячых гульнях Лёні Элькіна (кмс, ЭЛА 2099), якія набралі па 3,5, але ўмудрыліся павысіць рэйтынг. Разам з тым не ўпэўнены, што ў чэмпіянат Еўропы трэба было ўключаць ігракоў трэцяга-другога разраду; для трэніроўкі хапае іншых спаборніцтваў…
Л. Элькін, здымак з chess.by, і Б. Асаубаева (tengrinews.kz)
Мінчанін Элькін у першых турах зрабіў дзве нічыі з «гросамі», потым расклеіўся… Аднак стаў рэальным чэмпіёнам Еўропы – калі не па гульні, то па знешнім выглядзе і колькасці парад, якія даў шахматыстам 🙂
* * *
Завяршыўся і адзін з этапаў допуску Украіны ў «еўрапейскую сям’ю». 10 чэрвеня Пётр П. выступіў у Кіеве на тэму «Прощай, немытая Россия», а яшчэ падкрэсліў, што бязвізавы рэжым «Украіна-ЕС» уступае ў сілу напярэдадні свята расійскай незалежнасці (так, маўляў, «ім» і трэба). З аднаго боку, я радуюся за ўкраінцаў, якія сталі больш мабільнымі. З другога… навошта ў свой святочны дзень класці «кучу» пад дзверы суседа?
Нагадаюць, што Украіна ваюе з Расіяй. Дапусцiה, тады чаму дагэтуль не абвешчана ваеннае становішча? І як «бязвіз», дый нават асацыяцыя з ЕС, дапаможа выйграць вайну? Ні рост колькасці турыстаў, якія выберуць заходні кірунак, ні выезд актыўнай часткі жыхароў на паўлегальныя сезонныя працы ў краіны Захаду (магчыма, з далейшай натуралізацыяй) апрыёры не здольныя ўзмацніць абароназдольнасць краіны… Хутчэй наадварот.
Тры гады таму, пад канец мая 2014 г. паспрачаўся я ў магілёўскім інтэрнаце з жыхаром Ужгарада Сяргеем Г., які ў ружовых колерах маляваў будучыню сваёй краіны за новым прэзідэнтам. «Па-мойму, вы памянялі шыла на мыла», – казаў я. Баюся, што меў рацыю… Іменна пры Парашэнку шавiнiстычная партыя «Свабода» «даціснула» з’яўленне праспекта Рамана Шухевіча ў Кіеве. І да 1 чэрвеня 2017 г. ва Украіне меліся вуліцы імя «слаўнага змагара» з беларускімі партызанамі, але ў перыферыйных гарадах яны не так кідаліся ў вочы. Ад перайменавання кіеўскага праспекта Ватуціна (генерал, загінуў пры вызваленні Украіны, Герой Савецкага Саюза) у праспект Шухевіча асабіста мне проста брыдка. Выказаўся і Віктар Шэндэровіч: «Дарагія ўкраінцы, мы такі браты. У нас – партрэты Сталіна, у вас – праспект Шухевіча. Давайце ж і далей, не збочваючы з выбранага шляху, па-братэрску спаборнічаць у ідыятызме і людаедстве». Дзмітрый Гардон, адзіны дэпутат Кіеўскага гарадскога савета, які летась галасаваў супраць праспекта Бандэры, напісаў 02.06.2017 яшчэ больш жорстка, але «па справе».
Варта вярнуцца да спраў, якія непасрэдна тычацца Беларусі. Тутэйшыя чыноўнікі маюць адметны талент – знаходзіць за мяжой сяброў, якія потым прыцягваюць да сябе непрыемнасці. Гэтак было з кіраўніцтвам Венесуэлы, потым – з ісламскім дзеячам Гюленам… Цяпер, здаецца, у пераплёт патрапіла «правячая сям’я Дзяржавы Катар», якой яшчэ ў 2012 г. Мінскі аблвыканкам аддаў у арэнду на 99 гадоў не адну сотню гектараў пад Лагойскам. Мясцовыя жыхары, якім не даюць хадзіць па зямлі продкаў, нездаволены, аднак, як той казаў, «праблемы неграў шэрыфа не хвалююць».
Журналісты задалі дарэчнае пытанне: «што Беларусь атрымала ўзамен ад катарскіх сяброў?» Можа, нешта і атрымала за пяць год («тайна гэтая вялікая»), але далейшае супрацоўніцтва – калі арабскія суседзі наладзяць сапраўдную блакаду Катара, абвінавачанага ў падтрымцы тэрарызму – выглядае праблематычным. Упэўнены, што 10 дзён таму ніхто ў беларускім Міністэрстве замежных спраў – не кажучы пра адміністрацыю прэзідэнта – не прадбачыў, што 10 краін свету парвуць адносіны з багатым Катарам. Зараз міністэрскія круцяцца, як уюны на патэльні, пралічваюць, як бы дагадзіць усім – ну, не ўпершыню, вецер ім у спіну.
А так – усё пучком. Падумаеш, нобелеўская лаўрэатка выдала чарговы «перл», які засмуціў ужо і лідара беларускіх католікаў! Або рэдактар «галоўнай прэзідэнцкай газеты» кінуўся пераконваць беларусаў, што яны не дараслі да знаёмства з архіўнымі справамі на расстраляных у сталінскі час… Было б дзіўна, каб гэтыя дзве асобы сказалі нешта мудрае. Між іншага, абвастрэнне «курапацкай тэмы» ў 2017 г. і «дабрыня» ўладаў, згодных на «мемарыял смутку і памяці», могуць тлумачыцца тым, што ў 2016 г. скончыўся тэрмін захоўвання спраў, звязаных з даваеннымі рэпрэсіямі (у многіх выпадках ён – 75 гадоў), і тыя справы былі знішчаны. Цяпер «адкрыццё архіваў КДБ» значна больш бяспечнае для рэпутацыі «органаў», чым у 1990–2000-х гадах – аднак і надалей, як вынікае з інтэрв’ю П. Якубовіча, інфармацыю будуць выдаваць скупа, «давераным» і «правераным» асобам.
Вольф Рубінчык, г. Мінск,
12.06.2017
wrubinchyk[at]gmail.com
Апублiкавана 12.06.2017 22:35
***
КОТЛЕТЫ & МУХИ (58)
Шалом-привет (от двух штиблет)! Лето в самом разгаре, и осень наступит скоро. Но мы еще с весной не разобрались…
Весна началась с массовых протестов в разных городах Беларуси, а завершилась довольно позорным «мероприятием»: собранием Национального олимпийского комитета 30 мая. Почему оно позорное? Резонно заметили журналисты, что устав НOК предусматривал (пере)выборы руководителя организации каждые 4 года. Последние перевыборы состоялись 9 апреля 2010 г. – значит, «президент» к маю 2017 г. уже не один год был «ненастоящим».
Когда поднялся шум, то кто-то на сайте НОК хитроумно указал, что А. Лукашенко переизбирался не только в 2010-м, а и в 2012 году. Имею большие сомнения… Да, 26.10.2012 проводилось собрание НОК с участием А. Л., но оно было посвящено другим проблемам, в частности, не совсем удачному выступлению белорусов на Олимпиаде в Лондоне. Нигде в отчетах о собрании не фигурирует тема выборов президента, да и зачем через 2 года подтверждать свою легитимность, которую никто тогда не оспаривал?
Чтобы убрать расставить все точки над «і», 30.05.2017 я всё же обратился в НОК с просьбой ответить, сколько делегатов в 2012 г. голосовало за кандидата, сколько против, сколько воздержались. За две недели не получил реакции на элементарный вопрос – вот и аргумент в пользу моей версии… В середине 2010-х небезызвестный политик просто забыл, что нужно переназначаться переизбираться еще и «олимпийским» президентом, а подхалимы в 2017 г. «подчистили» историю в стиле персонажей Оруэлла.
Ясно, человек, который грубо игнорирует регламент, вряд ли сможет «навести порядок» в организации, сколько бы громких слов ни произносил. У шахматистов, кажется, обстановка получше. То ли Анастасия Сорокина, наспех «избранная» председателем Белорусской федерации шахмат на «конференции» 19 мая, познакомилась с предыдущей серией «Котлет & мух», то ли кто-то из юристов напряг, и она почувствовала шаткость собственной позиции… Постановила провести 7 июля 2017 г. еще одну внеочередную конференцию, куда уже смогут отобраться реальные, а не фейковые делегаты. Объявила о созыве, как и полагается по уставу БФШ, за месяц – респект!
Можно, конечно, оценить кандидатуру «дважды президента» не только с формальной стороны. Когда в мае 1997 г. Лукашенко впервые стал президентом НОК, то определенный смысл в совмещении должностей был. В Беларуси действовала четко патерналистская модель управления, иначе говоря, люди (в том числе спортсмены) надеялись прежде всего и большей частью на «высокое начальство». Молодой, априори полный сил политик – тогда ему шел 43-й год – имел потенциал для реализации своих планов. В 2017 г., когда государственная забота стала скорее абстрактным понятием, единогласное (!) избрание хоккеиста-любителя, достигшего пенсионного возраста, выглядит полным анахронизмом. После нескольких сроков пребывания в должности, нестабильных результатов белорусских спортсменов на всемирных Олимпиадах (и недавнего провала на чемпионате мира по хоккею) – какие остаются надежды на эту личность?
| Игры | Золото | Серебро | Бронза | Всего | Место | Место (по сумме медалей) |
| 1996 | 1 | 6 | 8 | 15 | 37 | 23 |
| 2000 | 3 | 3 | 11 | 17 | 23 | 15 |
| 2004 | 2 | 5 | 6 | 13 | 26 | 18 |
| 2008 | 4 | 5 | 9 | 18 | 16 | 15 |
| 2012 | 2 | 5 | 5 | 12 | 26 | 22 |
| 2016 | 1 | 4 | 4 | 9 | 40 | 40 |
| Всего | 13 | 28 | 43 | 84 |
Медали, завоеванные белорусскими спортсменами на летних Олимпийских играх. Тенденция 2010-х годов говорит сама за себя. Источник: wikipedia.org.
На собрание НОК пришли чиновники, голосование которых было предсказуемым (в этом случае они имели право считать себя свободными от «субординации», так как представляли общественную организацию, но такая логика для нынешних «государевых людей» слишком сложна). Но присутствовали там и прославленные спортсмены, тренеры, «честь страны». Неужели и они побоялись вымолвить, что думают? Светлой памяти Виктор Купрейчик, умерший 22 мая 2017 года, 20 лет назад не побоялся выступить против «огосударствления» НОК, открыто голосовал против Лукашенко. Ничего, кроме выведения из состава НОК, ему за это не было: Виктор Давыдович еще несколько лет оставался членом сборной страны по шахматам, потом был вице-президентом БФШ, председателем комиссий по этике и по массовым шахматам… «Не жалею, что голосовал против», – говаривал он в 2003 г., а в 2013 г. добавил: «моя позиция только укрепилась, стала даже более жесткой».
Короче, не понимаю спортсменов, которые 30.05.2017 поддержали «вождя» при выдвижении его на очередной срок. Хоть бы каждый шестой голосовал против – такой процент «диссидентов» официально признавался Центризбиркомом после выборов президента РБ в 2015 году! .. Пока я вынужден сделать вывод, что «спортивная среда» – одна из самых отсталых в стране, сколько бы дипломов о высшем образовании там ни крутилось. Большинство рабочих и крестьян всё давно поняли о положении в «синеокой» и не боятся (разве что осторожничают).
Завершился в Минске чемпионат Европы по шахматам (29 мая – 10 июня). Почти 400 шахматистов боролись во Дворце спорта, из них аж два десятка представляли Израиль. Наверное, мероприятие побило несколько рекордов, по крайней мере я не помню таких массовых шахтурниров в Беларуси. К тому же впервые в одном белорусском соревновании выступало столько гроссмейстеров (свыше 170) и столько израильтян… Наилучший результат у них – 7,5 из 11 – показал Максим Родштейн, близкий к мировой элите. Он занял 23-е место, что дает право сыграть в Кубке мира. Эмилю Сутовскому, который набрал столько же очков, не повезло: 31-е место по дополнительным показателям, остался «за бортом».
По «плюс 4» выбили и белорусские гроссы Алексей Александров и Сергей Жигалко, обоих примет Кубок. Для Александрова это большой успех, учитывая, что ему уже сильно за 40, а молодежь поджимает. Первыми призерами («плюс 6») стали россиянин Максим Матлаков (СПб), Баадур Джобава из Грузии и еще один «питерский» Владимир Федосеев – им, соответственно, 26, 33 и 22 года.
Отлично выступила 13-летняя девочка, имя которой заставит улыбнуться всех, кто знает о супругах Нетаньягу: мастер ФИДЕ Бибисара Асаубаева из Казахстана, которая сейчас живет под Москвой. Она опередила многих гроссмейстеров, и 5,5 из 11 оказалось достаточно для выполнения нормы международного мастера среди мужчин. Бибисара хочет стать чемпионкой мира; может, Минск будет для нее таким же «трамплином», каким был для Гарри Каспарова в 1978 году.
По большому счету, чемпионат континента был организован неплохо, но прошел в стране почти незамеченным, словно рядовая «швейцарка». Может, дело и в том, что «чужаков» – неаккредитованных зрителей – в зал не пускали. С места события вел трансляции гроссмейстер Сергей Шипов, известный всему русскоязычному шахматному миру, но, например, турнир в норвежском Ставангере с участием Магнуса Карлсена интересовал публику больше. Как бы то ни было, cотни иностранцев немного лучше узнали о Беларуси, и это, безусловно, радует. Аутсайдерша Фиона Стэйл-Энтони из Люксембурга подготовила даже пару видеосюжетов о Минске.
Кстати, насчет аутсайдеров… Ничего не имею против Фионы (мм среди женщин, рейтинг Эло 2155) и своего соперника по детским соревнованиям Лёни Элькина (кмс, Эло 2099), которые набрали по 3,5, но умудрились повысить рейтинг. Вместе с тем не уверен, что в чемпионат Европы нужно было включать игроков третьего-второго разряда; для тренировки хватает других соревнований…
Л. Элькин, снимок с chess.by, и Б. Асаубаева (tengrinews.kz)
Минчанин Элькин в первых турах сделал две ничьи с «гроссами», потом расклеился… Однако стал реальным чемпионом Европы – если не по игре, то по внешнему виду и количеству советов, которые дал шахматистам 🙂
* * *
Завершился и один из этапов допуска Украины в «европейскую семью». 10 июня Пётр П. выступил в Киеве на тему «Прощай, немытая Россия», а еще подчеркнул, что безвизовый режим «Украина-ЕС» вступает в силу накануне праздника российской независимости (так, мол, «им» и надо). С одной стороны, я радуюсь за украинцев, которые стали более мобильными. С другой… зачем в свой праздничный день класть «кучу» под дверь соседа?
Напомнят, что Украина воюет с Россией. Допустим, тогда почему до сих пор не объявлено военное положение? И как «безвиз», да даже и ассоциация с ЕС, поможет выиграть войну? Ни рост количества туристов, выбирающих западное направление, ни выезд активной части жителей на полулегальные сезонные работы в страны Запада (возможно, с последующей натурализацией) априори не способны усилить обороноспособность страны… Скорее наоборот.
Три года назад, под конец мая 2014 г. поспорил я в могилевском общежитии с жителем Ужгорода Сергеем Г., который в розовых тонах рисовал будущее своей страны с новым президентом. «По-моему, вы сменяли шило на мыло», – говорил я. Боюсь, что был прав… Именно при Порошенко шовинистическая партия «Свобода» «дожала» появление проспекта Романа Шухевича в Киеве. И до 1 июня 2017 г. в Украине имелись улицы имени «славного борца» с белорусскими партизанами, но в периферийных городах они не так бросались в глаза. От переименования киевского проспекта Ватутина (генерал, погиб при освобождении Украины, Герой Советского Союза) в проспект Шухевича лично мне просто противно. Высказался и Виктор Шендерович: «Дорогие украинцы, мы-таки братья. У нас – портреты Сталина, у вас – проспект Шухевича. Давайте же и дальше не сворачивать с избранного пути, по-братски соревноваться в идиотизме и людоедстве». Дмитрий Гордон, единственный депутат Киевского горсовета, который в прошлом году голосовал против проспекта Бандеры, написал 02.06.2017 еще жестче, но «по делу».
Стоит вернуться к делам, которые непосредственно касаются Беларуси. Здешние чиновники имеют особый талант – находить за рубежом друзей, которые потом притягивают к себе неприятности. Так было с руководством Венесуэлы, потом – с исламским деятелем Гюленом… Теперь, кажется, в переплет попала «правящая семья Государства Катар», которой еще в 2012 году Минский облисполком отдал в аренду на 99 лет не одну сотню гектаров под Логойском. Местные жители, которым не дают ходить по земле предков, недовольны, однако, как говорится, «проблемы негров шерифа не волнуют».
Журналисты задали уместный вопрос: «что Беларусь получила взамен от катарских друзей?» Может, что-то и получила за пять лет («тайна сия велика есть»), но дальнейшее сотрудничество – если арабские соседи устроят настоящую блокаду Катара, обвиняемого в поддержке терроризма – выглядит проблематичным. Уверен, что 10 дней назад никто в белорусском министерстве иностранных дел – не говоря об администрации президента – не предвидел, что 10 стран мира порвут отношения с богатым Катаром. Сейчас министерские вращаются, как вьюны на сковородке, просчитывают, как бы угодить всем – ну, не впервые, ветер им в спину.
А так – всё пучком. Подумаешь, нобелевская лауреатка выдала очередной «перл», который расстроил уже и лидера белорусских католиков! Или редактор «главной президентской газеты» кинулся убеждать белорусов, что они не доросли до знакомства с архивными делами на расстрелянных в сталинские времена… Было бы странно, скажи эти два человека что-то мудрое. Между прочим, обострение «куропатской темы» в 2017 году и «доброта» власти, согласной на «мемориал скорби и памяти», могут объясняться тем, что в 2016 г. закончился срок хранения дел, связанных с довоенными репрессиями (во многих случаях он равен 75 годам), и те дела были уничтожены. Сейчас «открытие архивов КГБ» куда менее опасно для репутации «органов», чем в 1990-х – 2000-х годах – однако и в дальнейшем, как следует из интервью П. Якубовича, информацию будут выдавать скупо, «доверенным» и «проверенным» лицам.
Вольф Рубинчик, г. Минск
Перевод на русский добавлен 13.06.2017 11:46
