(перевод на русский ниже)
У Гародні [26 кастрычніка 2018 г.] прайшла паэтычна-музычная памятная вечарына, прысвечаная габрэйскаму паэту Лейбу Найдусу. У памяшканні музея гісторыі рэлігіі спявалі музыкі і дэкламавалі ягоныя вершы ў перакладзе на беларускую. Некаторыя творы гучалі часткова на ідыш. Зала музея была амаль запоўнена аматарамі паэзіі і гарадзенскай гісторыі.
Кажа Альжбета Кеда – перакладчыца і літаратарка (стыльная бландынка, якая ўсміхаецца на 5-м фота, – belisrael):
– Ён пісаў спачатку на трох мовах: польскай, рускай, ідыш. Кажуць, што і беларускія вершы былі, але не захаваліся, не знайшлі іх. Ён жа ўзгадоўваўся ў гэтым шматмоўным асяроддзі памежжа. Сённяшняя Беласточчына – ягоная радзіма. І ён ведаў усе гэтыя мовы, пісаў па-польску нават даволі многа, але з’явілася ў ягоным жыцці дзяўчына-яўрэйка, і пад яе ўплывам ён пачаў пісаць выключна на ідыш.
Гарадзенцы прызнаюць двух вялікіх паэтаў пачатку ХХ стагоддзя, якія зрабілі гонар Гародні: Максім Багдановіч і Лейб Найдус. Хаця вядома, што Лейб Найдус пахаваны ў Гародні, але яго магілы не захавалася, як не захавалася вялікіх жыдоўскіх могілкаў. На іх месцы стаіць стадыён «Нёман».
Кажа прафесар Аляксей Пяткевіч:
– Вось у 50-ыя гады гэтыя могілкі зруйнавалі, усе помнікі і ўсё астатняе невядома куды вывезлі, а помнік на магіле меў мастацкае значэнне. Рабіў помнік скульптар-прафесіянал. Помнік у выглядзе апушчаных крылаў анёла. Але ні помніка, ні магілы – практычна ніякага знаку, акрамя назвы вуліцы, на радзіме вялікага габрэйскага паэта няма. Гэта вялікі паэт, паэт вельмі таленавіты.
У Гародні імя Лейба Найдуса носіць толькі вулачка ў цэнтры горада. На доме, дзе ён жыў па гэтай вуліцы, няма нават памятнай шыльды, не тое што помніка. Дарэчы, тое ж можна сказаць і пра беларуса Максіма Багдановіча.
Якуб Сушчынскі, Беларускае Радыё Рацыя, Гародня
Фота і відэа аўтара
Чытайце яшчэ на hrodna.life (май 2018):
“Не толькі камісарам трэба помнікі ставіць”. Гродзенскі скульптар шукае сродкі на бюст паэту Лейбу Найдусу
“Гродна мае асаблівую энергетыку”. Унук паэта Лейбы Найдуса пабываў на радзіме продкаў
i раней (5 лiстапада 2005) на нашым сайце
Ала Петрушкевіч. Няма ў Гародні анёла
* * *
Перевод с белорусского:
Гродненцы вспомнили Лейба Найдуса
В Гродно [26 октября 2018 г.] прошёл поэтически-музыкальный памятный вечер, посвящённый еврейскому поэту Лейбу Найдусу. В помещении музея истории религии пели музыканты и декламировали его стихи в переводе на белорусский. Некоторые произведения звучали частично на идише. Зал музея был почти заполнен любителями поэзии и гродненской истории.
Говорит Альжбета Кеда – переводчица и литератор (стильная блондинка, которая улыбается на 5-м фото, – belisrael):
– Он писал сначала на трёх языках: польском, русском, идише. Говорят, что и белорусские стихи были, но не сохранились, не нашли их. Он же рос в этом многоязычном окружении пограничья. Нынешняя Белосточчина – его родина. И он знал все эти языки, писал по-польски даже довольно много, но появилась в его жизни девушка-еврейка, и под её влиянием он начал писать исключительно на идише.
Гродненцы признают двух великих поэтов начала ХХ века, которые сделали честь Гродно: Максим Богданович и Лейб Найдус. Хотя известно, что Лейб Найдус был похоронен в Гродно, но его могила не сохранилась, как не сохранилось большого еврейского кладбища. На его месте стоит стадион «Нёман».
Говорит профессор Алексей Петкевич:
– Вот в 50-е годы это кладбище уничтожили, все помники и всё остальное неизвестно куда вывезли, а памятник на могиле Найдуса имел художественное значение. Создавал этот памятник скульптор-профессионал. Памятник в виде опущенных крыльев ангела. Но ни памятника, ни могилы – практически никакого знака, кроме названия улицы, на родине большого еврейского поэта нет. Это великий поэт, поэт очень талантливый.
В Гродно имя Лейба Найдуса носит только улочка в центре города. На доме, где он жил по этой улице, нет даже памятной доски, не то что памятника. Кстати, то же можно сказать и о белорусе Максиме Богдановиче.
Якуб Сущинский, «Белорусское Радио Рация», Гродно
Фото автора
Перевод с белорусского belisrael.info
Опубликовано 28.10.2018 09:55 Обновлено в 11:27