Прывітанне! Адразу папярэджу – «сенсацыйныя» гутаркі з удзелам сузаснавальніка «экстрэмісцкага» праекта «NEXTA» не глядзеў, бо не вельмі цікава, і наогул даўно не сачыў за целарухамі Пратасевіча, Пуцілы & Co. Пэўную ролю ў мабілізацыі пратэстнага электарату, асабліва сярод моладзі, праект адыграў у канцы 2019 – пачатку 2020 г.; далей куцця, здаецца, варылася ўжо сама па сабе. Важнейшым было абурэнне паводзінамі ўладаў у час першай хвалі COVID-19 (cакавік-чэрвень 2020 г.), – супярэчлівымі дзеяннямі і бяздзеяннямі, на якія наклаліся «перадвыбарныя» паскудствы, кшталту правакацыі ў Гродне 29.05.2020 з мэтай затрымання Сяргея Ціханоўскага.
Успомнім, як яно было
Маё кола зносінаў не ўключала ні людзей з «NEXTA», ні тых квазіпалітыкаў, што «ўпісваліся» за іх у Польшчы або Літве. Аддаю перавагу асобам, якія даводзяць свае справы – няхай сціплыя і малазаўважныя – да лагічнага завяршэння. Прынамсі, не сыплюць авантурнымі заклікамі кшталту «Даеш пяцігодку за тры гады усеагульную забастоўку ў Беларусі!».
Трапная заўвага ад Валерыя Забаўскага (15.06.2021): «Калi ты ябацька, то Пратасевiча няма чаго слухаць, бо ён тэрарыст. Калi ты “невераятны”, то Пратасевiча няма чаго слухаць, бо ён у заложнiках. Куды нi кiнь – усюды клiн».
На самай-та справе – нічога істотна новага. Андрэй Дынько ў 1999 г. напісаў эсэ «Дзе вы, Шапіра?», адштурхоўваючыся ад лёсу хлопца гадоў 25-ці, які на Брэсцкім абласным тэлебачанні ў сярэдзіне 1980-х «прасіў прабачэньня ў гуманнай савецкай дзяржавы за свае аблуды і злачынствы, за прапаганду чалавеканенавісьніцкага вучэньня сіянізму і павініўся ў сувязі з замежнымі спэцслужбамі. Твар у Шапіры быў зямлісты, пад вачыма — фіялетавыя мяшкі, а голас — зрэзыгнаваны». Хіба што, гледзячы па ўсім, у ХХІ ст., тутэйшыя нашчадкі Эдмундыча ўзялі на ўзбраенне чачэнскія прыёмы ды кітайскія тэхналогіі – можа, пры дапамозе Масквы, а мо і беспасярэдне.
Тое, што кадыраўшчына й кітайшчына больш-менш працуюць у рэпрэсіўна-каральнай сферы, стварае «наверсе» аблуднае ўражанне, што яны спрацуюць ва ўсім. І вось ужо «правая рука атамана Маруські» (выраз, які любіў ужываць св. пам. Якаў Гутман) «аўтарытэтна» заяўляе, што не трэба нам супрацоўніцтва з Захадам – народнай гаспадарцы хопіць таго, чым падзеляцца РФ і КНР.
Апыніся я там, дзе цяпер пан Галоўчанка, верагодна, таксама падтрымліваў бы стасункі з вотчынай Кітайскай камуністычнай партыі, нягледзячы на сістэматычныя парушэнні правоў чалавека ўрадам гэтай краіны; усё ж КНР – адна з найбуйнейшых эканомік свету, (патэнцыйны) фінансавы донар. Але ж адна справа – падтрымліваць, іншая – «прагінацца» і «класціся»… Нават аўтары аналітычнага дакладу «Беларусь – Кітай: дасягненні, праблемы і перспектывы стратэгічнага партнёрства» (верасень 2020 г.), якія мяркуюць, што пашырэнне кантактаў з Паднябеснай «ва ўмовах геапалітычнага ціску на Беларусь з боку Расіі» умацуе нашую незалежнасць (цуда-аптымісты, па-мойму), не адмаўляюць наяўнасці сур’ёзных праблем з кітайскімі праектамі на нашай зямлі. Трагікамічная гісторыя з заводам беленай цэлюлозы пад Светлагорскам у 2018 г. зрабілася пагалоскай. Выявілася (гл. с. 12-13 пазначанага дакладу), што недаправацалі кітайцы і ў Добрушы, дзе на 2018 г. планаваўся пачатак вытворчасці мелаванага кардону, а ўрэшце запуск завода перанеслі на 2020 г. «Накасячылі», вядома, і тутэйшыя… гэты казус разбіраўся на belisrael.info ў студзені 2021 г. Няйначай мае саркастычныя стрэлы прывялі да таго, што пару тыдняў таму шматпакутны завод на Гомельшчыне ўсё-такі быў здадзены ў эксплуатацыю 😉
Пяць год таму я разважаў пра «нястрашную Маскву». Мажліва, для вонкавых назіральнікаў яна і цяпер не надта страшная, але масквічам, асабліва тым, хто не гатовы моўчкі трываць свавольствы мэра, урада РФ і «вялікага Пу», наўрад ці стала больш утульна ў мегаполісе. Хтосьці за гэтую пяцігодку з’ехаў за мяжу – зусім або «напалову» (як Віктар Шэндэровіч, уладальнік ізраільскага грамадзянства з канца 2020 г.), кагосьці, як Дзмітрыя Быкава, труцілі агенты Крамля, хтосьці папаў за краты.
Яшчэ і звесткі пра захворвальнасць на COVID-19 у «золатагаловай» аніяк не цешаць:
Крыніца: ncov.blog
Пры тым, што ў [Заходняй] Еўропе пандэмія апошнім часам ішла на спад, а, напрыклад, у Ізраілі з 15 чэрвеня знята пераважная большасць абмежаванняў для жыхароў і прадпрыемстваў.
Выглядае, вакцына «Спутник V» («галоўная зброя» супраць каранавірусу ў Расіі, у тым ліку і ў Маскве) далёкая ад ідэальнай, пра што папярэджвалі спецыялісты. Ці нам ганарыцца тым, што Беларусь летась была адной з першых краін, куды паставілі пробныя партыі «Спадарожніка», што ў канцы лютага 2021 г. на прадпрыемстве «Белмедпрэпараты» ўзяліся разліваць менавіта гэтую вакцыну? Сумняюся.
На жаль, і ў пачатку лета 2021 г. узровень смяротнасці ад кавіду ў Беларусі не тое каб зніжаўся параўнальна з канцом зімы…
Таблічка з вікіпедыі
Агульная колькасць памерлых у краіне сёння перавысіла 3000 – паводле афіцыйных звестак. Па стане на 28.02.2021 было 1976 смерцяў.
Руская мова, безумоўна, вялікая-магутная, і многа ёсць талентаў у рускім народзе (ОК, сярод насельніцтва РФ). Але да суседскіх тэхналогій заўсягды, яшчэ з часоў ляскоўскага Ляўшы, былі пытанні. Там і ў ХХІ ст. чысцяць умоўныя ружжы «тоўчанай цэглай», і вось парачка вынікаў:
– у адным з буйных гарадоў Іркуцкай вобласці (Усолле-Сібірскае, каля 75 тыс. жыхароў) з 2018 г. дзейнічае рэжым надзвычайнай сітуацыі праз вусцішнае экалагічнае становішча. Тое, што два гады таму туды для святкавання 3 ліпеня з’язджаліся беларусы аж «з усёй Іркуцкай вобласці», не адмяняе таго факта, што камбінат «Усоллехімпром», закрыты ў 2017 г., пакінуў пасля сябе сотні тон небяспечных адкідаў, якія атруцілі глебу, рэкі, паветра;
– тэхнагенная катастрофа з выцечкай звыш 20 тыс. тон дызельнага паліва адбылася 29.05.2020 (няшчасны дзень і для Беларусі, і для Расіі) у Нарыльску. «Заяўлялася, што праблема з абсталяваннем на прадпрыемствах Уладзіміра Патаніна мае сістэмны характар». Паведамлялі таксама, што 3 чэрвеня 2020 г. Пуцін згадзіўся з прапановай свайго міністра абвясціць надзвычайную сітуацыю федэральнага маштабу, хаця гэтае абвяшчэнне павінна было адбыцца ў дзень аварыі, і адпаведна закону, а не са згоды службовых асоб. Ну дык, ёлы-палы: на Ўсходзе (хутчэй у Азіопе, чым у Еўразіі) традыцыйна «часам не да законаў» 🙁
Не забыліся і запампоўка ў Беларусь з Расіі няякаснай нафты ў красавіку 2019 г., і паўтары сотні крымінальных спраў, звязаных з будаўніцтвам расійскага касмадрома «Усходні» ў 2010-х гадах… Карацей, тутэйшыя гора-чыноўнікі могуць, вядома, казырыцца, кляймуючы Літву «дзяржавай-пігмеем», сварыцца з Украінай, Польшчай і Захадам увогуле, але прыярытэтная стаўка на цяперашнюю Расію, дзе «палюбляюць» даследчыкаў-інаватараў аж да здушэння ў абдымках – бадай, шлях у цывілізацыйны тупік.
Годны вершык напісаў мінскі аршанец Зміцер Дзядзенка (05.06.2021):
«За намі – рускія, кітайцы,
Мы з імі будзем заадно», –
Паспеў сказаць ён, перш чым яйцы
Сталёвыя пайшлі на дно.
* * *
Мінула дзевяць сутак, як «Белпошта» атрымала маё пісьмо наконт газеты «Новы час». Пазіцыя адрасаткі пасля таго ўшчування наўрад ці змянілася – яна адлюстравана ў камюніке на сайце арганізацыі:
Чаго вартае меркаванне «геніяльнай пракуратуры», было паказана амаль паўмесяца таму (belisrael, 03.06.2021). Але ж высокапастаўленых асоб, якія жывуць у сваіх інфармацыйных бурбалках, даволі цяжка адтуль выкалупаць… І во сёння прыйшоў э-адказ ад намесніцы гендырэктара РУП «Белпошта» па эксплуатацыйнай дзейнасці Алены Васільеўны Драздовіч. З няпрошанай парадай: «Адносна распаўсюджвання газеты “Новы час” Вы можаце звярнуцца да рэдакцыі, на якую ўскладзены функцыі па распаўсюджванні ў адпаведнасці з Законам».
Што ж, рэдакцыя «НЧ» не здаецца і насамрэч ужо тыдзень як збірае адрасы ахвотных для «альтэрнатыўнай падпіскі». А 15.06.2021 разрадзілася наступнай навіной:
У вольным доступе па-беларуску з’явілася кніга Тэадора Герцля «Яўрэйская дзяржава»
Поўная назва твора «Яўрэйская дзяржава. Спроба сучаснага вырашэння яўрэйскага пытання». Кніга была напісана ў 1896 годзе. Магчымасць чытаць яе па-беларуску з’явілася ўчора.
Учора ў публічны доступ быў выкладзены беларускі пераклад самай вядомай кнігі яўрэйскага літаратара і публіцыста, заснавальніка ідэялогіі сіянізму Тэадора Герцля.
Пераклад распачаўся некалькі гадоў таму, яго зрабіў Ігар Крэбс пры невялікай дапамозе Віталя Станішэўскага. Фрагменты перакладу друкаваліся ў часопісе «ПрайдзіСвет» у верасні 2018 года ў нумары «Габрэйскі акцэнт».
Цяпер поўны тэкст кнігі даступны на «Беларускай палічцы» ў вэб-фармаце і ў фармаце epub па спасылцы, а таксама на Google Дыску ў выглядзе PDF-файла.
Удакладню: пераклад з нямецкай з’явіўся ў вольным доступе ўжо ў нядзелю, 13 чэрвеня. Выклаў яго колішні госць Ізраіля, беларускі лінгвіст В. Станішэўскі, адрэкамендаваўшы твор Т. Герцля так: «Кніга, якая дэманструе волю і імпэт да стварэння нацыянальнай дзяржавы і настойлівасць у ажыццяўленні мары. Дзеля натхнення ўсім, хто верыць у сваю нацыянальную дзяржаву».
Герцль на ізраільскіх банкнотах 1960-70-х гг.
Тым часам тутэйшыя ідэолагі робяць выгляд, што вераць у «народнае адзінства». У пачатку чэрвеня на ўваходзе ў парк ля Камсамольскага возера (Нававіленскі завулак, 2) павесілі каравы білборд:
Падобныя ўзоры прапаганды сцябалі Ільф & Пятроў, паваенны пісьменнік Ілья Звераў… Пасля іх я б мо і пакінуў «крэатыў» без увагі, але кінулася ў вочы, што пітная крыніца ў парку стаіць бяздзейная (грошыкі, відаць, пайшлі на стэндзікі).
Сёння ў 8.00-8.15
Між тым у Мінску намячаецца спякотнае лета. Як патлумачыць шэфам гарвыканкама і адміністрацыі Цэнтральнага раёна, што народнае адзінства – гэта не марнаслоўе з білбордаў, а магчымасць для «левых», «правых» і цэнтрыстаў наталіць смагу? Баюся, у бліжэйшы час – ніяк (гл. вышэй тэзіс пра інфармацыйныя бурбалкі). З цягам часу, калі горадам будуць кіраваць пераможцы мясцовых выбараў, а не прызначэнцы, – можа быць, удасца.
Дапраўды народныя адказы на чынавенскі выклік. Даўгінаўскі тракт і «Арлоўка» (аўтары невядомыя; «не спрабуйце гэта паўтарыць» :)).
Думаю, што з расстаноўкай прыярытэтаў не памыляюся. Не памыліўся ж у ліпені 2020 г., калі ўзважваў будучыя крокі ўладаў у «поствыбарны» перыяд: «Верагодна, прадоўжацца спробы згуляць на полі “апазіцыі” – маю на ўвазе ўсялякія “Дні вышыванкі”, дый увогуле, працэс “мяккай беларусізацыі”». Так, у гэтым месяцы ладзіцца чарговы БРСМ-аўскі конкурс «Сэлфі & фота з вышыванкай», а ўчора ва Ўшачах былі ўсталяваныя помнікі-бюсты Васілю Быкаву (1924–2003) і Рыгору Барадуліну (1935–2014). Праўда, грошы на іх збіралі прыватныя асобы, але дазвол даваў райвыканкам… І што характэрна, падпісаны той дазвол быў 28.08.2020 – пасля «выбараў».
Крыніца фота
Чыноўнікаў не спыніла тое, што дзядзька Васіль і дзядзька Рыгор належалі да БНФ, крытыкавалі ўладу Лукашэнкі. «Мёртвыя не кусаюцца».
Вольф Рубінчык, г. Мінск
16.06.2021
wrubinchyk[at]gmail.com
Апублiкавана 16.06.2021 22:41