Tag Archives: Натан Щаранский

Ход русскоязычными. Взгляд из Минска четверть века спустя

Ровно 25 лет назад в Израиле состоялись первые чудо-выборы по новой системе, введённой законом в 1994 г.: граждане голосовали отдельно за премьер-министра, отдельно – за партии (точнее, за списки на выборах в Кнессет). Можно было бы назвать эту систему гибридной, ибо премьер-министр вроде как получал «мандат народного доверия», но формировать правительство ему приходилось из того, что предлагали партии… а может, и подсовывали 🙂

С 2003 г. Израиль обратился к прежнему порядку – кандидатура премьер-министра исходит от президента страны, который доверяет формирование правительства кому-то из руководителей политических блоков, победивших (ну, во всяком случае, не проигравших) на парламентских выборах.

В «экспериментальной» системе, работавшей с 1996 г., были свои плюсы, сдержки и даже противовесы. Может, в более спокойной стране она бы cработала получше, но в Израиле приводила к досрочным выборам 1999 г., 2001 г. и 2003 г., главным образом вcледствие давления «партнёров» на премьер-министров. Правда, и нынешняя, как показали общеизвестные события 2019–2021 гг., далеко не идеальна.

«Ассортимент» израильской весны-1996

Выборы 29 мая 1996 г. интересны тем, что впервые с начала массовой алии свой коллективный голос в Кнессете получили выходцы из СССР (прежде в парламент попадали одиночки: Эфраим Гур 1955 г. р., приехавший в 1970-х из Грузии, и… кажется, всё). Среди семи депутатов, избранных от «Исраэль ба-алия», по-русски хорошо изъяснялись шестеро – исключением был уроженец Словакии Цви Вайнберг (1935–2006), прибывший в Израиль из Канады в 1992 г.

Натурально, попадание в Кнессет и правительство (в результате коалиционного торга «Исраэль ба-алия» получила в первом правительстве Нетаниягу два министерских портфеля) «своей» партии поначалу вызвало прилив энтузиазма у сотен тысяч русскоязычных израильтян. Однако вскоре выяснилось, что не всё просто с Натаном Щаранским и его ИБА… или ИБАЛ, как иронически сокращалось название партии. Бывший диссидент и шахматист, утвердивший партийный лозунг «Хватит быть пешками в чужой игре!» (имелось в виду, что выходцами СССР в Израиле до 1996 г. манипулировали традиционные партии), сам не чуpался манипуляций на «русской улице»… Да и не только на «русской».

Журналистская ирония 1999 г. Почитайте и более поздние свидетельства Якова Шауса

Эфраим Меламед, поборник единения русскоязычных в Израиле, один из «отцов-основателей» партий «АЛИЯ» и «Исраэль ба-алия», начиная с 1997 г. высказывался в том духе, что сейчас-то мы лажанулись, но главное было «зацепиться» за Кнессет, дальше будет легче (сможем-де выбирать, кого захотим). А врач и общественный активист Юлий Нудельман – тот целую разоблачительную книгу накатал написал…

По просьбе ещё одного «общественника» Леонида Цивьяна в 2000 г. я привёз из Израиля экземпляр книги (вышла в 1999 г.), Якову Файтельсону, первому мэру города Ариэля, который тогда возглавлял в Минске представительство «Джойнта». Яков почитал и сказал в адрес автора: «Многое верно, но выбран неправильный тон. Зачем Нудельман ёрничает?» Слова запомнились, поскольку оценка совпала с моими впечатлениями от «крамольной» книги. К моменту её прочтения я защитил дипломную работу о политическом самоопределении русскоязычных в Израиле (Европейский гуманитарный университет, июнь 1999 г.) и чуток ориентировался в теме.

Сокращённая версия той дипломной, получившей где-то 16 баллов из 20, была опубликована в cборнике 2003 г., к 10-летию нашего франко-белорусского факультета. «Где же вы теперь, друзья-однополчане…»

Вот ещё две любопытные книги – одна вышла ещё до выборов, другая, основанная на докторской диссертации Дины Сигель, защищённой в Нидерландах, – несколько месяцев спустя. Первую мне подарила сама Марина Солодкина (1952–2013) при встрече в её парламентском кабинете… Справедливости ради, содержание сборника несколько поверхностно, подогнано под задачу автора – завоевать «место под солнцем». Впрочем, поскольку М. С., жившая в Израиле с 1991 г., заняла весной 1996 г. 5-е место в предвыборном списке «Исраэль ба-алия» и стала депутессой, книгу «Цивилизационный дискомфорт» можно считать успешной. Вообще, учёная-экономистка проявила себя как одарённый, цепкий политик, что случается не так уж часто. Бывшую москвичку, похоже, вдохновлял пример петербурженки, кандидата исторических наук Галины Старовойтовой, для которой середина 1990-х сделалась апогеем политической карьеры. Cолодкина, как следовало из моей с ней беседы, и в 2000 г. пристально следила за событиями в России (Беларусь занимала её куда меньше).

М. Солодкина и Г. Старовойтова. Фото из открытых источников

Приведу отрывки из публикаций того памятного года, которые в совокупности позволяют получить определённое представление о «русско-израильской движухе». Ежели проявится интерес читателей, был бы не прочь продолжить разговор.

В. Рубинчик, г. Минск

wrubinchyk[at]gmail.com

***

Движение в сторону партии

9 июля [1995 г.] в помещении иерусалимского «Культурного центра» на углу улиц Штраус и Невиим состоялась встреча между членами рабочей группы Общеизраильского социально-политического движения «Исраэль ба-алия» и русскоязычными жителями столицы… Аналогичные встречи ранее прошли в Кирьят-Шмоне, Нетании, Ашкелоне, Хайфе, Петах-Тикве и других городах Израиля.

Сейчас движение проводит запись в свои ряды, распространив по всей стране около 30000 анкет и заявлений о вступлении. Половина из этих анкет, по сообщению организаторов иерусалимской встречи, уже вернулась в штаб заполненной. То есть на сегодняшний день, спустя ровно пять недель после учредительной конференции движения, свыше 14000 человек вступили в ряды «Исраэль ба-алия».

Антон Носик, «Вести-2», 13.07.1995

***

Фактор Х, или Субъективные заметки о съезде «Исраэль ба-алия»

Вечером 17 марта в огромном фойе «Биньяней ха-ума» было так тесно, что для того, чтобы добраться до регистрационных столиков, требовалось минут десять, а то и больше. Поэтому в официальные цифры, согласно которым в первом всеизраильском съезде «Исраэль ба-алия» участвовало только полторы тысячи человек, верится слабо. (Впрочем, если вспомнить, что, помимо делегатов съезда, здесь было несколько десятков журналистов, гости из различных партий и движений, люди, отвечавшие за саму организацию съезда, то всё становится на свои места.)

Вокруг звучала исключительно русская речь. На русском говорили увешанные боевыми наградами пенсионеры и тусовавшиеся в стороне студенты, так что изредка попадавшиеся тут ивритоязычные граждане Израиля явно чувствовали себя несколько ошалевшими.

Я впервые видел такого элегантного Щаранского в строгом костюме, правда, без галстука. И всё-таки первое впечатление, когда Щаранский появился рядом с элегантным Биби Нетаниягу: «Нет, не смотрится!» Не хватает роста, не хватает солидности, да и вообще вот она, символика – наша «невысокая» алия рядом с политическими мэтрами Израиля…

Однако это ощущение исчезло ровно через пять минут. Нет, не потому, что Биби, старавшийся изо всех сил произвести впечатление, такого впечатления не произвёл. Он говорил долго и страстно, прерываясь для того, чтобы дать Щаранскому время перевести себя, и когда Щаранский по ходу перевода подавал реплики вроде «ну, это он у нас в программе вычитал» или «тут мы предлагаем более кардинальное решение», зал взрывался аплодисментами в адрес не Нетаниягу, а Щаранского… (В июле 2000 г. слышал я речь Натана, и тоже на съезде партии «Исраэль ба-алия»; при всём желании трудно отнести его к великим ораторам. – В. Р.)

Ещё раз в том, что нас наконец зауважали, я убедился, когда на съезд в сопровождении всей полагающейся свиты прибыл премьер-министр Шимон Перес. Он говорил столь же страстно и образно, как Нетаниягу, говорил, мешая ивритские слова с русскими и идишскими, явно надеясь таким образом завоевать аудиторию. Но снова (повторю, это моё субъективное мнение) цель не была достигнута. Может быть, потому, что зал ждал от премьер-министра большей искренности, большей озабоченности положением дел в стране и проблемами алии, чем экскурсов в историю и блестящих ораторских приёмов…

Съезд начался довольно поздно; запланированные речи отняли гораздо больше времени, а впереди были ещё выборы Центра и тайное голосование по формированию списка кандидатов «Исраэль ба-алия» на выборах в кнессет.

– Да, в общем-то обсуждение программы прошло достаточно скомканно, – сказал мне по окончании съезда Юлий Эдельштейн. – Всё это из-за досрочных выборов, заставивших нас совместить три съезда в одном. В следующий раз мы такого не допустим.

Наибольшего напряжения атмосфера на съезде достигла тогда, когда стали оглашать результаты тайного голосования. Первая неожиданность: Юлий Эдельштейн, которому все прочили место сразу вслед за Щаранским, оказался третьим после Михаила Нудельмана… (Художественный отчёт о съезде и результатах голосования см. здесь. – В. Р.)

Алекс Прилуцкий («Вести», 21.03.1996)

***

Почему репатрианты не объединяются?

Я неоднократно заявлял в русской прессе и заявляю ещё раз: я и мои товарищи – за объединение. Мы готовы к конструктивным встречам с руководством партии «Исраэль ба-алия»…

Я предложил Щаранскому быть на первом месте, а свою кандидатуру я поставил на второе. Многие мои друзья рассердились на меня тогда. «Ты должен быть первым! – говорили они мне. – Ты – депутат кнессета, был замминистра, исполнял обязанности мэра города, у тебя самый богатый политический опыт из всех тех, кто известен нашей алие!..» Но я всё же решил отбросить в сторону амбиции и оказать уважение Щаранскому, предложив ему возглавить общий список. К сожалению, Щаранский отнёсся без должного понимания к моему предложению… «У нас будут демократические выборы, – заявил мне Щаранский, – и если ты хочешь быть кандидатом в предвыборном списке, присоединяйся к нам, как это сделали 20 тысяч членов нашего движения. И баллотируйся на общих основаниях».

Эфраим Гур («Вести», 03.04.1996)

Щаранский такой молодой… 🙂 Уже в ранге депутата и министра, на встрече с жителями Кармиэля, 21.08.1996. Фото из газеты «Кармиэль-Информ»

***

Цви Вайнберг: «Мы не этническая партия…»

Когда создавалось движение «Исраэль ба-алия», ещё не партия, Юлий [Эдельштейн] пригласили меня участвовать в нём. И я сразу же согласился – это было продолжением дела всей мoей жизни… Я всем объясняю, что «Исраэль ба-алия» – не этническая партия, как ШАС… Хотя надо признать, что методы ШАСа приносят им определённый успех и финансирование.

Я провожу большую разъяснительную работу в англоязычной, франкоязычной общине. Поддержать партию Щаранского – это не значит оказать поддержку какой-то этнической группе. Поддержать партию «Исраэль ба-алия» – значит задуматься о будущем нашей страны.

(интервью Вадима Малева с Цви Вайнбергом, «Вести-2», 25.04.1996)

Опубликовано 28.05.2021  17:49

В. Рубинчик. Кое-что об имидже…

Звиняйте, дорогие читатели belisrael.info, а особенно любители новизны – захотелось поделиться с вами текстиком 18-летней давности. Осенью 2001 г. предложил было его газете «Берега», но хозяин «Берегов» забраковал, отметив, что слишком уж едко написано. Окей, напечатал я этот фельетон в собственной, самопальной и самостийной газетке «Анахну кан» (январь 2002 г.). Реакцию органа «широко известной еврейской организации» найдёте сразу под фельетончиком, в отсканированном виде, – как по мне, она куда смешнее, чем исходный текст. «Для нас и само слово “президент” ещё не очень привычно» 0_о

«Авив», июнь 2001 г., с. 2.

Вице-президенты – наша сила, наша гордость и краса!

Не так давно в живописном пансионате где-то под Минском (надо полагать, чтобы назойливые «люди с улицы» не отвлекали, да и вообще, начальству виднее) имел место очередной съезд одной широко известной еврейской организации, вот уже десять лет уверенно идущей вперёд под предводительством г-на Л. Съезд, как и все предыдущие съезды, принял целый ряд важнейших решений, за которые лично мне хочется обеими руками проголосовать, поддержав великий еврейский почин. Ну разве не замечательно, что отныне у президента оной организации, г-на Л., будет не шесть, а десять заместителей? Причём двое из них гордо понесут по жизни свое высокое звание «первых». И кто бы говорил, что первый вице-президент может быть только один, на то он и «первый», кто бы твердил что-то о Политбюро ЦК КПСС, на которое якобы стал похож Президентский совет нашей любимой организации? Попросим прикусить языки всякого рода болтунов и демагогов!

Не надо быть специалистом в политических науках, чтобы уразуметь: шести вице-президентов оказалось мало для достижения насущных наших целей. Ну не смогли они ни сохранить для евреев здание Минского объединения еврейской культуры на Интернациональной, 6, ни нормальный еврейский музей открыть, газета «Авив», опять-таки, едва не приказала долго жить… Что поделать, враги были слишком многочисленны и коварны. Так сказать, «чудовище обло, озорно, стозевно и лаяй». Но зато уж теперь, когда прирост числа вице-президентов составил 66,6(6)% по сравнению с отчётным периодом, когда мы обогнали по числу функционеров татарское, польское и украинское общества, вместе взятые, всё пойдет как по маслу. Как пару лет назад говорилось в рекламе русско-израильской партии Натана Щаранского «Исраэль ба-алия»: «Удвоим силу – умножим результат!».

Отдельные маловеры, правда, до сих пор сомневаются в эффективности съездовского решения и подают реплики вроде «не числом, а уменьем», да стoит ли их слушать! Озаботившись судьбой нашей «общины», о которой г-н Л. всегда говорит, что он её представляет, вношу конструктивное предложение – дальше прошу читать очень внимательно! К следующему съезду всех евреев, живущих в Республике Беларусь, следует назначить вице-президентами г-на Л. Ну, в крайнем случае, исполнительными директорами в его организации. А каждому вице-президенту надобно условия для работы обеспечить-подготовить… Чтобы перед белорусскими властями стыдно не было. Это же сколько денег нам заграница сразу отвалит! Кстати, и с чиновниками на местах разговаривать будет проще: представляете, приходит делегат от евреев Слуцкого, Ошмянского или Жлобинского района на приём к мэру города, а у самого на визитной карточке золотыми буквами написано: «вице-президент г-на Л.» Почёт ему и уважение!

Школ еврейских море откроем, иврит да идиш разучим, здания бывших синагог отстоим, уникальную идишскую библиотеку МОЕКа вернем читателям, настоящий еврейский музей, а не пародию на него, создадим, дом на родине Изи Харика восстановим – эх, и заживём! В Соединенных Штатах еврей по имени Джозеф Либерман, уж на что не дурак, и то не сумел стать вице-президентом. Так ведь то – капиталистическая Америка, страна контрастов. У нас же – община неограниченных возможностей, нам и десяти вице-президентов мало! Даёшь всеобщую вице-президентизацию всей страны!

Напоследок – анекдот. Он вычитан мною в каком-то сборнике анекдотов и не имеет отношения ко всему вышесказанному. Так, в голову пришло…

Муж, назначенный вице-президентом одной из фирм, похваляется перед женой. Та не выдерживает и говорит:

– Подумаешь! В нашем овощном магазине есть даже вице-президент по сливам.

Муж возмущается, звонит в овощной магазин и просит позвать вице-президента по сливам. В ответ слышит:

– Вам которого: по свежим сливам или по сушёным?

Вольф Рубинчик

«Авив», январь-февраль 2002 г., с. 20

* * *

Любопытно, что поначалу мой шутейный сценарий 2001 г., основанный на законах Паркинсона, оч-чень даже действовал. В конце 2000-х, когда евреев Синеокой сделалось раза в 2 меньше, чем на старте того же десятилетия, вице-президентов (точнее, заместителей председателя) в незабвенной организации было уже не 10, а 12, как и предсказывали шаманы из «Авива». Затем, правда, в «союз еврейских общин» пробрались какие-то ревизионисты и устроили «вице-президентопад» – или даже «вице-президентоцид»… Короче, по состоянию на осень 2019 г. в организации числится всего два зампреда, причём один из них, насколько мне известно, улетел в тёплые края. И это, конечно же, сбой системы – впрочем, у Сирила Паркинсона подобные «глюки» тоже описаны.

К чему я всё это пишу? К тому, что надо было-таки слушать Рубинчика 🙂 Ежели вы, которые на ул. В. Хоружей, 28, хотите улучшить имидж своей организации (а ведь, как будет показано ниже, хотите), то пора уж, пора всех, кто попадётся к вам в цепкие лапы руки, назначать зампредами г-на Черницкого, желательно – первыми. Иначе трудно будет поверить сентябрьским рассуждениям г-на Юдина (целого Члена «Совета общины») о том, что не раввины, а СБЕООО имеет полномочия, чтобы выступать от имени евреев Беларуси.

Чуть более серьёзно – я ни разу не голосовал ни за кого из вашей «стаи товарищей» и в ближайшее время не собираюсь этого делать, даже если (фантастика!) такая возможность подвернётся. Боюсь, что на сегодняшний день представляете вы только себя самих, ну и своих супругов/близких родственников… Осталось объяснить это тем наивным, кто ещё верит в наличие «еврейской общины Беларуси». Некоторые госслужащие, похоже, делают вид, что верят, потому и очередную вашу жалобу на самодеятельный борисовский ансамбль «Жыдовачка» не отправили в мусорную корзинку, а пустили «по инстанциям», мешая людям работать.

* * *

Непритязательная студентка Ангелина, не знавшая в июле-августе с. г., как ответить на вопрос о Куропатах (её шеф тоже не дал ответа редакции belisrael), поработала с «наиболее представительной из ныне действующих еврейских организаций в Республике Беларусь» пару месяцев – и «навострила лыжи».

Теперь союз ужесточил требования к своему «лицу», но знание белорусского языка по-прежнему не числится в списке обязательных 🙁

Итак, в организации общенационального масштаба на зарплату, которая (во всяком случае, официально) раза в полтора меньше, чем средняя по Минску, уже две недели ищут, кем бы заполнить вакансию. Чудо-кадр призван сочетать в себе функции руководящего работника, нескольких специалистов и прислуги. Азохунвэй, кто же сейчас, в отсутствие пресс-секретаря, подаёт чай & кофе председателю – неужели САМА гендиректор(ша)? А почему бы ей, в таком случае, не позаниматься заодно… «контент менеджментом информационных ресурсов»? 🙂

 

Последние (?) записи в аккаунтах союза: 25.09.2019 и 15.05.2019

Удачи в кадровых делах, ребята и девчата! Но, говоря откровенно, после нападок на «Жыдовачку» и прочих казусов одно «формирование и поддержание» вашего положительного имиджа должно стоить на порядок больше того, что обещано в объявлении. Эх, порекомендовал бы вам британского политтехнолога, лорда Белла – так он, бедняга, недавно сыграл в ящик… Не иначе как перетрудился, работая над имиджем неантисемитской Беларуси.

В. Р.

Заграничные пиарщики А. Лукашенко: Марк Котлярский (1999; тот, что с бородой) и Тимоти Белл (2008)

PS. Курьёзно, что у «Авива» – который давно не выходит на бумаге, но по-прежнему обслуживает руководство СБЕООО – в ноябре 2019 г. не усматривалось претензий к руководителю общества охраны памятников Антону Астаповичу, уверенному, что слово «жыд» и производные от него вполне допустимы в современном белорусском языке (см., к примеру, здесь запись 19.11.2019 о «тэрыторыі былых жыдоўскіх могілак»). 20.11.2019 «Авив» даже соизволил сослаться на Астаповича как на радетеля за старые еврейские захоронения. В общем, Владимир Черницкий & Co., или трусы наденьте, или крестик снимите…

Опубликовано 27.11.2019  18:54

В. Рубінчык. КАТЛЕТЫ & МУХІ (96)

Cёмы месяц доўжыцца актыўная фаза канфлікту паміж пратэстоўцамі з розных мясцін Беларусі і адміністрацыяй рэстарана «Поедем поедим», што стаіць недалёка ад Курапацкага лесу. Баюся, што і ў Новы год мы адчайна ўварвемся пяройдзем з гэтай мітрэнгай.

12.12.2018 Паўла Севярынца і Cяргея Анянкова затрымалі, калі яны спрабавалі перашкодзіць уезду аўтамабіля на тэрыторыю рэстарацыі, адправілі на ноч за краты. Назаўтра адбыўся адміністратыўны працэс – першаму прысудзілі штраф, блізкі ў эквіваленце да 600$, другому прыйдзецца выплаціць каля 440$.

Неўзабаве мае адбыцца яшчэ адно судовае пасяджэнне – па грамадзянскаму іску гаспадара ядальні да журналіста «Новага часу» і рэдакцыі газеты. Паводле версіі Леаніда Зайдэса, журналісцкае расследаванне псуе ягоныя гонар, годнасць і дзелавую рэпутацыю. Л. З. патрабуе 8000 рублёў – г. зн. амаль 3800$ – кампенсацыі за маральную шкоду. Столькі ён, вядома, не атрымае, але часткова іск, хутчэй за ўсё, задаволяць. Зайдэс – не імпульсіўны Ізраілевіч, якому ўласныя фантазіі ды піяр былі даражэйшыя за факты (прынамсі да колькідзённай адседкі ў пачатку лістапада – мо’ цяпер паразумнеў).

Цешыць мяне тое, што не залежу ні ад ураду, ні ад «грамадскіх актывістаў», што нясуць вахту каля брамы рэстарана, ні нават ад таварыства аховы помнікаў, якое пікетоўцы дзяўбуць за «апартунізм» (таварыства мерылася ўзяць у Зайдэса 20000 р. на ўладкаванне Курапат). Яшчэ больш цешуся з таго, што не працую на «Народную волю», газету, калумністы якой не ўмеюць нават уважліва чытаць тэксты, не кажучы пра пошук імі ісціны.

«НВ» у Беларусі не адна такая, ды ад гэтага не лягчэй. Пра Сямёна Б. з яго панегірыкамі для Руты Ванагайтэ і недарэчнай шпількай у бок Ландсбергіса пісалася тут. Яшчэ адзін знаны філолаг, Алекс Ф., 13.11.2018 выступіў у ролі «міратворцы» – маўляў, паводзіны Ізраілевіча яму не падабаюцца, але ж неэтычна атакаваць жонку Аркадзя Маргарыту і яўрэяў увогуле. Усё б нічога, але пан Ф. угледзеў у інтэрв’ю Ізраілевіча «салідарнасць з тымі, хто ў Курапатах расстрэльваў бязвінных людзей». Чаму раптам? Хіба таму, што ў нашумелай гутарцы (верасень 2018 г.) бізнэсмен, між іншага, выказаўся пра Курапаты так: «можа быць, там былі тыя, каго і трэба было расстраляць?»

Невукаваты каблан-забудоўшчык – помнім-помнім, шмат год Аркадзь жыў побач з урочышчам і нічога пра яго не ведаў – мімаволі закрануў сур’ёзную праблему, сацыяльны профіль ахвяр сталінскага тэрору. «Не будзем ідэалізаваць тых, хто трапіў у лагеры і ссылкі, быў расстраляны і закатаваны. Былі сярод іх і даносчыкі на калегаў…», – трапна адзначаў у прадмове да зборніка «Расстраляная літаратура» (2008) гісторык Анатоль Сідарэвіч. Нельга выключаць, што пэўная доля курапацкіх ахвяр перад арыштам проста служыла ў карных органах. Магчыма, прысуды гэтым былым карнікам былі аформлены цапу-лапу, але ж па сутнасці яны атрымалі тое, што заслужылі (як і ўяўны «англійскі шпіён» Берыя ў 1953 г.).

Падкрэслю: доля мярзотнікаў сярод ахвяр тэрору невялікая, і падзел костак на «нашы/не нашы» перспектыў не мае. Праз тое, што на палігоне «Камунарка» пад Масквой «размянялі», напрыклад, экс-наркомаў унутраных спраў БССР Ляплеўскага і Бермана, ён не перастае быць месцам журбы ды памяці. Тым не менш затыкаць Ізраілевічу рот і прыпісваць салідарнасць з расстрэльшчыкамі 1937–1941 гг. было… ну, няхай неразумна.

У нумары за 11.12.2018 на 1-й паласе назіраў у Святланы К. чыстую істэрыку з нагоды таго, што некалькі больш-менш вядомых беларусаў (напрыклад, дырыжор Бабарыкін) удзельнічалі ў тэлездымках расійскага музычнага канала на тэрыторыі «Поедем поедим». На думку С. К., здымкі – «здзек з соцень тысяч беларусаў, якія назіраюць за гэтай сітуацыяй праз СМІ і ўсім сэрцам на баку тых, хто дабіваецца закрыцця скандальнага піцейнага дома…» Няйначай дама падсумавала аўдыторыі ўсіх недзяржаўных СМІ і аўтаматычна прыпісала ўсім іх чытачам-гледачам прагу зачыніць рэстаран…

Усё гэта «лірыка», а ў юрыдычным плане казыроў пратэстоўцам бракуе. Многія з іх апелююць да прадстаўлення, якое пракуратура выпісала 27.11.2012 аблвыканкаму – там гаварылася пра знаходжанне часткі пабудоў у ахоўнай зоне. Аднак прадстаўленні і пратэсты пракуратуры – не тыя паперы, што ўладаюць законнай сілай; параўнальна з рашэннямі судоў гэта, хутчэй, міжведамасныя рэкамендацыі. Дарэчы, і суддзі не заўжды ўлічваюць меркаванні пракурораў.

У 2014 г. пытанне ахоўнай зоны было вырашана… шляхам яе скарачэння да 50 метраў ад ускрайку лесу, г. зн. рэстаран з яе вывелі. Калі за столькі гадоў пратэстоўцы не змаглі выкрыць карупцыйную падкладку ў прынятых пастановах Мінскага аблвыканкама ды міністэрства культуры, то, напэўна, ужо і не выкрыюць. Цяпер дзяржава ў асобе пракуратуры настойвае на тым, што рэстаран можа працаваць, аднак з усходняга боку выключаюцца «ўсе віды гучных мерапрыемстваў». Пасля атрымання гэткага адказу (ліпень 2018 г.) не на закрыцці-пераносе «шынка» варта было б настойваць, а на ўзвядзенні плоту з узмоцненай гукаізаляцыяй…

Курапацкі лес і рэстаран «Поедем поедим» (за плотам). Фота адсюль.

Актывісты зноў і зноў паўтараюць, што Курапаты – нацыянальны некропаль, значыць, заслугоўваюць больш далікатнага абыходжання, чым звычайныя могілкі. Зноў жа, «лірыка»… А чаму б на фоне падвышэння цікавасці дзяржавы да мемарыялізацыі не дабівацца для месца масавых расстрэлаў пад Мінскам статусу асобай, аўтаномнай адзінкі? Каб руліў там, пры ўсёй павазе да органаў «мясцовага самакіравання», не так Бараўлянскі сельсавет, як міністэрства культуры або ўпаўнаважаны па справах рэлігій і нацыянальнасцей. У апараце апошняга або пры мінкультуры варта было б стварыць кампактны пададдзел са стабільным фінансаваннем, а пры аддзеле – грамадскую раду з даволі шырокімі паўнамоцтвамі, куды ўваходзілі б (паводле прынцыпу ратацыі) усе абаронцы i рупліўцы ўрочышча. Яна дэ-факта і пераняла б адказнасць за «закон і парадак» у Курапатах.

Адной з задач рады, санкцыянаванай дзяржавай, мусіла б стаць удакладненне граніц пахаванняў у Курапацкім лесе. Па-мойму, месцы расстрэлаў варта абгарадзіць (прынамсі абкласці камянямі), каб ніхто па іх лішні раз не таптаўся. Як накрэсліць граніцы без маштабных раскопак? Мяркую, урад мог бы на час пошукаў выдзеліць магутную апаратуру, недаступную актывістам-аўтсайдэрам. Чытаю паведамленне 2016 г.: «Навукоўцы будуць шукаць магілы воінаў на Куліковым полі пры дапамозе цеплавізараў». Калі сучасныя прыборы здольныя зафіксаваць парэшткі ваяроў XIV стагоддзя (спадзяюся, у гэтым выпадку інфармагенцтва суседняй краіны не хлусіць), то вызначыць, дзе ляжаць ахвяры ХХ ст., і пагатоў.

Ёсць яшчэ метад біялакацыі… Так, яго рэпутацыя неадназначная, але я на свае вочы бачыў, як яўрэйскі дзеяч Г. у 2002 г. пры дапамозе пруткоў шукаў – і знаходзіў – пахаванні ахвяр Катастрофы ў Мазыры. У месцах расстрэлаў пруткі пачыналі шалёна круціцца. Калі запрасіць у Курапаты 5-10 дасведчаных «лазаходцаў», калі іхнія звесткі наконт пахаванняў супадуць, то мажліва будзе абысціся і без цеплавізараў.

* * *

У кастрычніку г. г. прасіў наведвальнікаў belisrael.info паўспамінаць пра пачатак 1990-х – час станаўлення дзяржаўнасці РБ, якая пачалася, вядома, не з ліпеня 1994 г. Тут можна знайсці згадкі Ю. Тэпера, П. Рэзванава і нейкага Рубінчыка. Сёння – яшчэ адзін успамін ад пастаяннага чытача «К&М», дасланы з некаторым спазненнем:

Алесь Рэзнікаў (інжынер з Мінска, 1967 г. нар.):

Чым мне найбольш запомніліся 1992–93 гады ў Беларусі? Для мяне гэта найцудоўнейшы перыяд свабоды і надзеяў. Канцэрты ў Доме літаратара. Газеты «Свабода» і «Наша Ніва» на тарашкевіцы. Нават дзяржаўныя газеты «ЛіМ» і «Культура» зачытваліся да дзірак. Вандроўкі па Беларусі і ў Польшчу за ваўчары без візы. Для кагосьці, канешне, быў шок і «ліхія 90-я», але не для мяне. Выступы бардаў Віктара Шалкевіча, Андрэя Мельнікава, Змітра Бартосіка, пісьменніка Уладзіміра Арлова… Рэнесанс быў ва ўсіх канфесіях, праваслаўныя разам з баптыстамі і каталікамі раздавалі Евангеллі. Адраджэнне было і ў габрэйскай культуры – вярталася імя Марка Шагала ў Віцебск і Беларусь, людзі даведваліся пра Ізі Харыка і Зэліка Аксельрода, Гірша Рэлеса… Людзі перасталі саромецца называць сябе габрэямі (некаторыя нават па-старажытнаму сталі звацца «жыдамі», у добрым сэнсе)… Нават крышнаіты хадзілі і спявалі па Камароўцы і праспекце Скарыны. Прыязджалі «месіянскія габрэі», ім давалі Палац спорту…

І ў Ізраілі 1992–1993 гады былі часам вялікіх спадзяванняў, кульмінацыяй якіх стала падпісанне «дэкларацый Осла» (верасень 1993 г.). З другога боку, гэта перыяд, калі дзясяткі тысяч імігрантаў востра адчувалі брак працоўных месцаў і жытла – што, у прынцыпе, можна сказаць і пра 1990–1991 гг. Пасля парламенцкіх выбараў 1992 г. «рускамоўная абшчына» палітызавалася; якраз на 1993 г. (4 мая) прыпала беспрэцэдэнтна вялікая дэманстрацыя «аліі» ў Іерусаліме, калі з падачы Шчаранскага & Co. пад Кнэсет прыйшлі да 15 тысяч чалавек. Натан тады дэманстратыўна кінуў у сметніцу перадвыбарныя абяцанкі партыі «Авада», якая прыйшла да ўлады ўлетку 1992 г. У сваім артыкуле для расійскага часопіса «Дыяспары» (2002) я акурат заўважыў, што 1993-і быў годам пераходу ад спантанных пратэстаў да «сістэмных».

Як успамінаў Эфраім Меламед у газеце «Наша страна» (19.08.1999): «Пасля паражэння ўсіх “рускіх” спісаў на выбарах у кнэсет 1992 года («ДА», «ТАЛІ», «Яд бэ-яд») стала відавочнай неабходнасць кансалідацыі сіл абшчыны… 25 лістапада 1993 г. пад вялікім сакрэтам адбылася першая нарада амаль усіх вядомых у краіне рускамоўных старажылаў Ізраіля… Каб сабраць за адным сталом гэтых людзей, мне давялося амаль паўгода весці перамовы з кожным з іх… Тады і на ўсіх наступных сустрэчах аж да перамогі на выбарах 1996 г. (партыі “Ісраэль ба-алія” – В. Р.) адзінай тэмай заставаліся інтарэсы нашай абшчыны». Па-мойму, неблагі ўрок для беларускай «апазіцыі».

Э. Меламед з Кір’ят-Яма – «каталізатар» палітычнага самавызначэння рускамоўных у Ізраілі 1990-х гадоў. Фота адсюль.

«Вольфаў цытатнік»

«Бо мы падобны да дрэва / што расце праз шчыліну ў бетоне / Яго ствол захавае форму шчыліны / Не нам / разбіваць бетонныя сцены / наша справа расці», «галоўнае, каб час ішоў» (Іван Ахмецьеў, 1980-я гг.)

«Нешта ў цяперашнім дзяржаўным ладзе выпадае пакуль што прыняць проста таму, што яно ўжо існуе. Вядома, паступова мы будзем пераўладкоўваць дзяржаўны арганізм» (Аляксандр Салжаніцын, 1990)

«Унікальнасць 1960-х гадоў – у тым, што яны сталі часам вельмі пераканаўчай, вельмі натуральнай і вельмі моцна перажытай ілюзіі канца ілюзій… Людзі хацелі “праўды” – прычым па змоўчанні мелася на ўвазе, што праўда не зможа не ўкладвацца ў нашыя чаканні, не зможа не адпавядаць вымогам, напрыклад, гармоніі, асэнсаванасці, справядлівасці свету» (Вольга Бала, 27.03.2010)

«Шаламаў, напэўна, быў злейшы, больш сацыялагічны і літаратурны, чым Салжаніцын. А многія іншыя – больш дакладныя і гістарычныя. Але толькі Салжаніцыну нейкім дзівам удалося ператварыць сваю творчасць у акцыю – перадача «Архіпелага ГУЛАГ» на Захад – і ў тэатр – трыумфальнае выданне “Архіпелага” па ўсім свеце». (Сяргей Мітрафанаў, 12.10.2016)

«Дзеці – гэта святое. Пад сцягам дзяцей любыя заканадаўчыя ідыятызмы вельмі добра прымаюцца». (Кацярына Шульман, 04.12.2018). Апошні сказ добра перадае сутнасць паняцця «лалітыка» – В. Р.

«Час – ён бязлітасны, ён як ваўчыца / Вось мы сядзім тут, а ён імчыцца» (БГ, з альбома «Час N», 2018)

Вольф Рубінчык, г. Мінск

14.12.2018

wrubinchyk[at]gmail.com

От редактора belisrael

Материал нашего постоянного автора должен вызвать спор.

Я, живущий в Израиле уже 28 лет, не мог не обратить внимание на 2 последних абзаца.

На ословский договор можно смотреть по разному в зависимости от политических взглядов, но большинство израильтян скажут, что он принес огромные проблемы.

Пример партии “Исраэль ба-алия”, конечно, интересен, но к следующим выборам  в 1999 она разочаровала многих, на чем и сыграл Либерман, основавший НДИ, которая пусть и держится долго, уже давно у многих вызывает раздражение своим цинизмом, демагогией, пустыми обещаниями. К этому еще можно добавить ставшие близкими отношения Либермана с Путиным и Лукашенко, даже если в последние годы это не так незаметно. Еще недавно бывшая израильским министром Софа Ландвер, не раз во время поездок в Беларусь, отмечалась восхвалением режима, израильские ее выкрутасы и, мягко говоря, прегрешения это особая песня, заслуживающие отдельного большого разбора. Леонид Литинецкий стал проводником “русского мира” в Израиль. И нельзя не отметить, что партия оказалась настолько коррумпированной, что ряд ее высокопоставленных деятелей и их приближенных уже сидят, др., таких как Фаина Киршенбаум, вполне вероятно ожидает большой срок.

Опубликовано 14.12.2018  22:44

Водгук

Сітуацыя з «Курапатамі» сапраўды неяк выбіваецца з агульнага трэнду. Я ўжо не кажу пра мемарыялізацыю Трасцянца, але і спыненне прац па пашырэнню вуліцы Карла Лібкнехта, калі ў скверы на Купрыянава «раптоўна» адкрыліся парэшткі (нават мой бацька, якога толькі нарадзілі ў Мінску, і бабуля з дзядулям зусім не мінчане, і потым ён да 8-га класа жыў у Германіі, з савецкай групай войск, ведаў, што там – былыя лютэранскія могілкі), і нешта кшталту могілак загінулых у Першай сусветнай паміж Старавіленскім трактам і вуліцай Чарвякова, – усё паказвае, што да парэшткаў нашы ўлады спрабуюць ставіцца з пашанай. Хутчэй за ўсё, справа ў палітызацыі менавіта гэтага месца, з-за якой абодва «бакі барыкады» «ўпёрліся рогам». Што мусіць адбыцца, каб яны разышліся мірам, я не ведаю, але адносна мірнае святкаванне 100-годдзя БНР дазваляе спадзявацца на лепшае.

Пётр Рэзванаў, г. Мінск  

17.12.2018  13:15

В. Рубінчык. КАТЛЕТЫ & МУХІ (84)

Яблычны Спас шалом! І грушавы таксама!

Толькі днямі я натрапіў на песню «Кампраміс» гурта «Бі-2», хоць адпаведны кліп убачыў свет у 2016 г. Мне, аўтару чатырох кніг пра шахматыстаў, павінна было спадабацца: як жа, шахматота ў творчасці вядомых расійскіх музыкаў беларускага паходжання (мо іх натхнілі «жывыя шахматы» ў Мінску-2015?)… Да таго ж гэтыя музыкі ў 1990-х нейкі час жылі ў Ізраілі, значыцца, «нашы людзі»… Але не, зусім не спадабалася 🙁

Мінск, чэрвень 2015 г. (фота С. Рубінчык); кадр з кліпа гурта «Бі-2».

У некласічнай аўтарскай музыцы – якую не падзяляю жорстка на папсу, джаз, рок ці там бардаўскае выкананне – цаню інавацыйнасць, шчырасць, гумар і/або іронію. Праказалі Лёва & Шура ў сваёй песні нешта новае? Не-а; максімабагдановіцкая сентэнцыя, маўляў, «няма таго, што раньш было», мільгала ўжо 100500 разоў, у тым ліку і ў расійскіх рокераў. З ходу, у БГ: «Когда ты был мал, ты знал всё, что знал…» У Макарэвіча: «И жизнь его похожа на фруктовый кефир…» І, вядома, у Цоя: «Когда-то ты был битником, уу-уу…», «Раньше в твоих глазах отражались костры…» Песня пра бітніка з ранняга альбома «Кино» («45», 1982) падабаецца мне найбольш, бо яна шчырая і канкрэтная, і досціпы з першых радкоў, і няма ні безвыходнасці, ні просталінейнасці.

А ў «Бі-2»? «Друг дорогой» відавочна не быў гатовы аддаць душу за рок-н-рол – ён «пил и курил, зажигал и тусил», а потым, пасля «ўзросту Хрыста», бач, нейкая «мара» павярнулася спінай… І цяпер жыццё – «сплошной проклятый компромисс». Пададзена прыгожа, гламурненька, з камп’ютарнымі спецэфектамі, а падмурак гнілы. Кампраміс як узаемныя саступкі – у прынцыпе, зброя моцных, плата за джэнтльменства і жыццё ў сучаснай цывілізацыі. Лямант пра «кляты кампраміс» – па сутнасці, чарговы заклік да прымітывізацыі, архаікі, у якую і так ужо шмат гадоў скочваецца няшчасная Расія, цягнучы за сабою суседнія краіны…

Скажаце: як песня не спадабалася, навошта ёй ахвяраваць свой час? Дык гурт усё ж небезвядомы – сёлета яму 30 год, быў заснаваны ў Бабруйску-1988. І 15 з нечым мільёнаў паглядзелі кліп… Вельмі многія лічаць, што гэта песня – з «глыбокім філасофскім тэкстам». Як тут не збянтэжыцца і не адрэагаваць? 🙂

З таго, што выканана былымі ізраільцамі, я б аддаў перавагу, як ні дзіўна, простай песеньцы «Круто ты попал на ТV» – хаця б з той прычыны, што 20 год назад пазнаёміўся з яе аўтарам, Сашам Еліным. Пару разоў сустракаліся ў іерусалімскім абшчынным доме на вул. Яфа, 36; ён там меў свой кабінецік як супрацоўнік ірыі (муніцыпалітэта), здаецца, адказваў за культуру і PR. Нават браў у яго, актывіста партыі «Ісраэль ба-алія», інтэрв’ю для сваёй дыпломнай работы пра палітычныя сілы рускамоўных у Ізраілі. Запомнілася з яго вуснаў: «Я апазіцыянер, “штэрнавец”» (мелася на ўвазе – прыхільнік Юрыя Штэрна, олеў а-шолем). Чаму? Таму што ішоў у партыю з канкрэтным праектам, які людзі Шчаранскага спачатку паклалі пад сукно, а потым прысабечылі. Пра стаўленне сабраў да імігрантаў: «Нас любяць, пакуль мы бедныя».

Карацей, займальная выйшла гутарка: скончылася яна распіццём віна з пластыкавых чарачак, акурат напярэдадні Рош-а-Шонэ (на працоўным месцы майго суразмоўцы, але зараз пра гэта ўжо можна казаць :)).

Пазней Елін перайшоў у партыю «Наш дом Ізраіль», а ў пачатку 2000-х, пэўна, расчараваўшыся ў блізкаўсходняй кар’еры, вярнуўся ў Расію і нанова праявіў сябе як «поэт-плесенник» (яго словы). Штораз, выпадкова чуючы «Круто ты попал…» – у 2000-х гэты матыўчык гучаў ледзь не з кожнага праса – я ўспамінаў хітраватую елінскую фізіяномію, і настрой мой паляпшаўся. Слуханём?

Прынамсі няма тут пустых прэтэнзій на філасафічнасць, а ёсць гульня слоў (пачынаючы з назвы) і гумарок.

А. Елін, 2001 г. Фота адсюль.

22 жніўня г. г. Еліну Аляксандру Міхайлавічу, аказваецца, споўнілася 60. Набівацца ў прыяцелі цярпець ненавіджу, але тое даўняе знаёмства 1998 г. для мяне, як мінімум, не перашкода ў жыцці. Нават крыху грэе…

* * *

Зараз пра менш прыемных асоб, якія доўгі час сядзелі не ў сваіх санях, а некаторыя сядзяць і дагэтуль… Хто сачыў за серыялам, помніць, як скептычна я выказваўся пра колішняга старшыню БНФ і экс-начальніцу Беларускага Хельсінскага камітэта. Зараз – чарга былога старшыні Канстытуцыйнага суда, які заняў гэтую пасаду ў 1997 г., пасля дужа сумніўнага рэферэндуму, а ў 2008–2011 гг. служыў генпракурорам.

«Еўрарадыё» ахвотна дае гэтаму чалавеку (самому Рыгору В-чу!) трыбуну – вось і 22.08.2018 ён заявіў, што «Прэзідэнт прызначае прэм’ер-міністра са згоды Палаты прадстаўнікоў, але ў Канстытуцыі не сказана, што гэта згода павінна быць папярэдняй… Таму, калі будзе праходзіць бліжэйшая сесія, тады і будзе разгледжанае гэта пытанне — ніякіх адступленняў ад Канстытуцыі тут няма». Паводле загадчыка кафедры канстытуцыйнага права юрфака БДУ, «Сяргея Румаса цалкам карэктна ўжо цяпер, да разгляду яго кандыдатуры ў парламенце, называць менавіта прэм’ер-міністрам, а не выконваючым абавязкі».

Рэдкая казуістыка… Паводле арт. 106 Канстытуцыі, якую гэты юрыст быццам бы некалі рыхтаваў (няпроста паверыць): «Прэм’ер-міністр назначаецца Прэзідэнтам Рэспублікі Беларусь са згоды Палаты прадстаўнікоў. Рашэнне па гэтаму пытанню прымаецца Палатай прадстаўнікоў не пазней як у двухтыднёвы тэрмін з дня ўнясення прапановы па кандыдатуры Прэм’ер-міністра». Па-мойму, ясна: пакуль няма згоды ніжняй палаты парламента – няма прэм’ер-міністра.

Дзеля-мадзеля вырашыў спытаць у Аляксандра Розенблюма – не доктара навук, але юрыста з велізарным стажам, не зацікаўленага хлусіць (яму за 90). А. Розенблюм адказаў мне ў той жа дзень, 23.08.2018: «Да згоды парламента прэм’ер можа быць прызначаны толькі з прыстаўкай “в. а.”». І прыслаў спасылку на сваю цікавую публікацыю 2011 г. пра гора-суддзю 1980-х гадоў Уладзіміра Сідарэнку: «Штрих к советскому правосудию». Прачытайце, яна кароткая.

Рыгор В-ч, 1955 г. нар., які разважае ў духу таго Сідарэнкі («Ён [Румас] прызначаны прэм’ер-міністрам, а Палата прадстаўнікоў выкажа ў далейшым сваю згоду. Тым больш, што прэм’еру і ўраду трэба выконваць свае абавязкі»), дапраўды быў выхаваны ў савецкі час, і яго ўжо наўрад ці выправіш. Але моладзь, што гадуецца на «ягоным» факультэце, шкада мне… Быў бы я галоўным – адправіў бы ўсіх студэнтаў юрфакаў на 5-7 гадоў павучыцца і папрацаваць у цывілізаваных краінах пры адвакацкіх бюро, у судах, пракуратурах… З умовай, каб вярнуліся і занялі ключавыя пасады ў тутэйшай юстыцыі. Тады, мажліва, і быў бы нейкі плён – і апраўдальных прысудаў пабольшала б, і Канстытуцыйны суд пачаў бы даказваць свайму статусу. Цяпер ён больш нагадвае юрканцылярыю пры адміністрацыі прэзідэнта, гатовую праштампаваць ледзь не кожны ягоны ўказ. Зараз хіба 90% юрыстаў у РБ падпішуць антызаконнае рашэнне, калі яго ім падкажа (або навяжа) «вялікі начальнік»… А трэба, каб доля такіх «паршывых авечак» не перавышала 10%.

Прыслалі мне выказванні Алёны К-й, якая лічыць сябе праваабаронцай і ўзначальвае суполку «Рэгіён 119». Каму яна рэальна памагла, я не ў курсе. Калі ў пачатку 2000-х у мяне здараліся праблемы юрыдычнага характару, то звяртаўся да праваабаронцаў Валянціна Стэфановіча і Мікалая Мякекі – яны дапамагалі, прынамсі прыходзілі на судовыя пасяджэнні. З супрацоўнікамі «Рэгіёна» не сутыкаўся, але дапусцім, што суполка працуе… Вось толькі яго дырэктарка яўна не адпавядае пасадзе. Летась яна казала, што ў Беларусі няма палітзняволеных – я прамаўчаў, бо падумаў: «А раптам гэта “фінт вушамі”, каб ямчэй бараніць вязняў?..» Сёлета яна пачала «троліць» пратэстоўцаў ля рэстарана Зайдэса – ну дапусцім, яны дапраўды часам рабілі абы-што. Але як вам падабаюцца свежыя заявы пра «шматкроць»: «я не разумею» і «такіх слоў у беларускай мове ніколі не было».

 

Дама – на хвілю, вучылася ў БДУ – не толькі недасведчаная, а і гультаяватая: ёй было ўлом залезці ў той жа google… Прыклады ад людзей, якія зналіся/знаюцца на беларускай:

«Такая была сьмешная норма, якую мы ўсё ж знаходзiлi магчымасьць перакрыць шматкроць» (Васіль Быкаў, «Доўгая дарога дадому»).

«Як шматкроць падымае ён цану літаральна кожнага слова, нават неабавязковага, уводнага, выпадковага!» (Андрэй Федарэнка, «Мяжа»).

«…шматкроць паўтаральны (па сутнасці няспынны) і заўжды абнаўляльны “жыццёвы цыкл” літаратуры…» (Таццяна Вабішчэвіч, кандыдатка філалагічных навук, «Роднае слова», № 8, 2010)

«Т. Дакутовіч шматкроць паўтарае пра контррэвалюцыйны лібералізм…» (Ганна Запартыка, дырэктарка БДАМЛМ, «Полымя», № 12, 2017)

Яшчэ, як выявілася, «праваабаронца» прапануе лічыць мацярок, што змагаюцца за змякчэнне выракаў для сваіх дзяцей, асуджаных па «антынаркатычных» артыкулах («Маці-328»), гэткімі ж злачынцамі… Ну, гэта поўны трэш і дно.

Калі мне раптам выпадзе cесці за краты (ад чаго ў стабільнай і працвятаюшчай ніхто не застрахаваны – нядаўна вунь кіраўніка віцебскай іудзейскай суполкі Леаніда Томчына «павязалі»), я б лепей без абароны застаўся, ніж з такімі «прыяцелькамі».

Антыгероі гэтай серыі. Здымкі: «Еўрарадыё» і «БелГазета»

Медыябізнэс у Беларусі – небяспечны занятак. Ва ўзросце крыху за 50, на маёй памяці, памірае ўжо чацвёртая постаць нацыянальнага маштабу. У 2002 г. не стала Ігара Гермянчука, у 2014 г. – Пятра Марцава, 24.09.2016 – Юрыя Базана, і вось 23.08.2018 – Алеся Ліпая… Цырымонію развітання падпсаваў адзін скандальны паэт-палітык, на фальш якога «купілася» колькі публічных асоб. Некаторыя паспяшаліся выплюхнуць сваю жоўць у бок праваслаўнай царквы; каму-каму, а Юрыю Зісеру гэтага не варта было рабіць (праўда, потым ён папрасіў прабачэння).

Каторы раз выпадае шкадаваць пра безадказнасць нашага «магната». Вось навошта было несці лухту, маўляў, «у евреев нет покаяния: что натворил, то за тобой и осталось навсегда» (25.08.2018)? Дарма што агностык, чалавек бываў у сінагозе – хоць бы навёў даведкі пра «ямім нараім», малітвы на Ём-Кіпур, тшуву ўвогуле…

Яшчэ ў ХІХ ст. Стэндаль пісаў, а як пра сённяшні дзень: «Пакуль Балівар вызваляў Амерыку… мой сусед, уладальнік папяровай фабрыкі, зарабіў дзесяць мільёнаў. Тым лепей для яго і ягоных дзетак. Але нядаўна ён займеў уласную газету, і цяпер штосуботу вучыць мяне, што менавіта я павінен любіць. Ён жа дабрадзей чалавецтва. Застаецца толькі паціснуць плячыма».

«Вольфаў цытатнік»

«Нашаe шахматнае ўладкаванне сёння ўяўляе з сябе палац з прыгожым фасадам, які так і цягне сфатаграфаваць і выкласці здымкі куды-небудзь у сацсеціва. І тады гэтыя фоты атрымаюць тысячы лайкаў. Але тыя, хто іх ставяць, не адчуюць смурод з далёкіх пакояў» (Уладзіслаў Каташук, 01.08.2018)

«[У параўнанні з брэжнеўскім СССР] якасць унутранай і знешняй палітыкі, якасць дзяржаўнага кіравання засталася ў цэлым на ранейшым узроўні, калі не пагоршылася. Зрабілі больш эфектным фасад, затое стала больш брыдка там, дзе наўпрост не відаць» (Аляксандр Бур’як, 24.08.2018).

«У доўгай перспектыве выйграе той, хто шмат не хлусіць. У кароткай перспектыве можны выйграць гэтыя канкрэтныя выбары, можна дабіцца гэтай канкрэтнай пасады, можна колькі-та часу ўседзець на гэтай пасадзе. Але ў цэлым палітычная тэндэнцыя перамагае тая, якой уласцівая блізіня да рэальнасці, якой уласцівая адказнасць» (Сяргей Пархоменка, 21.08.2018).

Вольф Рубінчык, г. Мінск

27.08.2018

wrubinchyk[at]gmail.com

Апублiкавана 27.08.2018  23:43