Tag Archives: Мордехай Шулескес

В. Рубінчык. КАТЛЕТЫ & МУХІ (76)

Шалом! Ізноў ля мікрафона…

Увесну атрымаў у офісе Саюза беларускіх пісьменнікаў такое сімпатычнае віншаванне да 100-годдзя БНР:

Не адмовіўся б і ад віншаванкі са стагоддзем ССРБ (Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі Беларусі), якое – хтосьці трапна заўважыў – лёгка святкаваць, балазе яно 1 студзеня 🙂 Ад рук лідараў ССРБ узору 1919 г. (не блытаць з БССР) мала хто пацярпеў.

Насамрэч беларускае грамадства настолькі падзеленае, што адны настойваюць на святкаванні 25 сакавіка, другія – 1 студзеня, трэція – 3 ліпеня, чацвёртыя – … І ў кожнай групцы не бракуе фанатыкаў, у выніку – «вайна ўсіх супраць усіх», добра, што збольшага віртуальная.

Патрэбна інтэграцыя гістарычнай памяці, каб шанаваліся ўсе даты, звязаныя з «айцамі-заснавальнікамі», як левымі, так і правымі (абы не ультралевымі і не фашыстамі). Паглядзець на Францыю, дык там у падручнікі/грамадскую свядомасць улучаныя і дзеячы рэвалюцыі 1789–1794 гг., і Напалеон, і Бурбоны. Наколькі ведаю, ніхто асабліва не скардзіцца, што замала ўвагі тым або іншым. Хіба што перыяд «ураду Вішы» лічыцца ганебным, яго стараюцца не выпукляць. Дый у Ізраілі… помняць ды шануюць і Бен-Гурыёна з Арлозаравым, і Жабацінскага з Бегіным.

Сучасная Беларусь мае патрэбу ў левіцы ды правіцы, а паўнаты палітычнага спектру няможна дабіцца, калі выціскаць з галоваў «непажаданую» мінуўшчыну… Ну, гэта асобная тэма. Проста сёлета – зрэшты, як і летась – багата юбілейных дат, што натхняе на мудраванні.

Трыццаць гадоў, як свет даведаўся пра ўрочышча Курапаты і расстраляных там перад вайной людзей (3 чэрвеня 1988 г. у газеце «Літаратура і мастацтва» выйшаў аргументаваны артыкул Зянона Пазняка і Яўгена Шмыгалёва, з чаго ўсё і пачалося).

У выніку неаднаразовых расследаванняў пракуратуры з удзелам беларускіх археолагаў пацвердзілася, што ў лесе – магілы тысяч людзей, забітых у канцы 1930-х і самым пачатку 1940-х. Тым не менш «альтэрнатыўныя даследчыкі» дзяўбуць сваё: у лесе быў толькі палігон НКУС (таму, маўляў, сведкі чулі стрэлы), а забойствы людзей на тым месцы вяліся ў час нямецкай акупацыі.

Надзвычайную (i ўадначас тыповую для маніпулятараў) версію агучыў адстаўны (?) афіцэр КДБ на прапагандным сайце ўжо ў 2018 г.: «У Курапатах пахаваныя мясцовыя і этапаваныя з Еўропы яўрэі, расстраляныя немцамі ў канцы 1941-га – першай палове 1942 года». Далей ён трызнiць пра «7,5 тыс. перакладчыкаў яўрэйскай нацыянальнасці, якія перад нападам на СССР былі мабілізаваны немцамі ў Аўстрыі, Германіі, Чэхаславакіі і Польшчы (! – В. Р.) для працы ў Маскве пасля яе ўзяцця». Маўляў, «у сувязі з праблемамі пад Смаленскам, што ўзніклі ў немцаў, усе гэтыя людзі былі кінуты ў Аршанскую турму», а потым пераведзены ў Мінск і забітыя, пачынаючы з верасня 1941 г. Паводле кадэбicта, «акцыя закранула тых яўрэяў, якія спавядалі рабінскі іудаізм. Яўрэяў-месіянаў немцы не расстрэльвалі, а ўзялі да сябе на службу перакладчыкамі (другі раз? – В. Р.) або адправілі ў Палесціну (! – В. Р.), дзе Гітлер абяцаў па вайне арганізаваць яўрэйскую дзяржаву (!! – В. Р.)».

Я ўсё дзіўлюся, што ў галаве такіх людзей, як падпалкоўнік Ляпёшка? Як «дзяржбяспеку» ў РБ вучаць зараз – няўжо, як і даўней, спадцішка нацкоўваюць на яўрэяў, малюючы іх у вобразе гітлераўскіх пратэжэ?

Суразмоўца «юдафіла» Валянціна Анціпенкі, пэўна, зацыклены на тэме – і прадукуе фактоіды на роўным месцы, нават там, дзе яны абвяргаюцца на раз: «У Мінску да вайны пражывала крыху болей за 200 тыс. чалавек. Большая палова насельніцтва – яўрэі» (псеўдагістарычная лажа – непасрэдна перад вайной у сталіцы БССР знаходзілася каля 80 тыс. яўрэяў). «Гэтыя прапорцыі адпавядалі і якаснаму складу супрацоўнікаў НКУС» (тлусты намёк на тое, што яўрэі нясуць ільвіную долю адказнасці за рэпрэсіі; насамрэч к пачатку 1938 г. у НКУС БССР служыла 182 яўрэі і 597 беларусаў, а пасля пераезду ў Менск Цанавы доля яўрэяў зніжалася).

Бадай, у свой час недаацэньваў я Бегуна і Скобелева, цяпер ужо нябожчыкаў – іхняя пісаніна ўспрымалася на «ўра» ў самых нечаканых колах. Зараз Скобелева ўздымае на шчыт «незалежны», антычаргінцоўскі сайт беларускай літаратурнай крытыкі, а кніжка Бегуна «Вторжение без оружия», як сведчыць знаёмы чытачам belisrael.info «кіберакын» Уладзімір Бараніч, была настольнай у… суполцы маладых беларускіх нацыяналістаў «Талака» (пад канец 1980-х гадоў). Як напісаў сп. Бараніч на сваім resurs.by (01.06.2018), пасля кніжак Бегуна яны паўсюль вышуквалі сіянізм: «Вінцук зьвярнуў увагу на адлітыя ў бэтоне мэноры на яго доме, я на заклёпкі ў выглядзе зорак Давіда на маіх беларускай вытворчасьці “штроксах”, Сяржук Вітушка на цырульню “Я сіяніна” («Ясь і Яніна» – адкрылася ў цэнтры Мінска якраз у 1980-х – В. Р.)… )))».

Пачытвалi ў «Талацэ» і «Пратаколы сіёнскіх мудрацоў». Я, што называецца, са светачам не стаяў, але не бачу прычын не верыць былому актывісту «Талакі», якому цяпер 51 год. Разам з тым лічу, што яго высновы тыпу «жыдабойцамі можна сьмела менаваць усіх «сьвядомых беларусаў» старое генэрацыі», «фактычна, любы беларус — адкрыты ці лятэнтны юдафоб» занадта катэгарычныя. Асабліва другая…

Вядома, не ўсе, але многія «свядомыя беларусы» (што б гэтае спалучэнне ні значыла) схільныя да этнізацыі канфліктаў, якая тоiць у сабе немалую небяспеку. Скандальная пабудова побач з Курапацкім лесам, выявілася, часткова належыць Леаніду Лейбавічу Зайдэсу, мінчаніну, які даўно займаецца рэстаранным бізнэсам. На ранку 08.06.2018 наведвальнік сайта «НН» адрэагаваў так: «Нічога дзіўнага: пераважна іх супляменнікі 80 год таму аддавалі і выконвалі загады расстрэльваць беларусаў…». Перш чым рэдакцыя даўмелася выдаліць камент, ён сабраў дзясяткі лайкаў (і 6 дызлайкаў). Тым часам застаецца вісець на сайце «разумная» прапанова іншага чытача: «Тры вясёлых гуся замуцілі бізнэс побач з магіламі дзясяткаў тысяч людзей… А дзяржава Ізраіль сцянае аб занядбанасці магілёўскіх габрэйскіх могілак. Можа там якую рэстарацыю адкрыць, кашэрную?» (на ранак 10.06.2018 рэйтынг камента – +173-3).

Вядома, рэстарацыя за 100-200 метраў ад месцаў расстрэлаў патрэбная краіне, як пятае кола ў возе. Але знішчаць увесь комплекс, пад якім, што б ні казалі асобныя клікушы «гарачыя галовы», няма костак ахвяр, – гэта перабор. Абаронцы прапанавалі перадаць пабудовы пад музей, але сумнеўна, што тут і цяпер бізнэсоўцы адмовяцца ад сваёй маёмасці. Іншы, кампрамісны варыянт – ізаляваць Курапацкі лес высокім плотам або сцяной, каб звонку не даносіліся, напрыклад, гукі музыкі. Прадпрымальнікі доўгі час плацілі смешныя грошы за арэнду зямлі пад сваімі пабудовамі (праз карупцыйную схему?) – дык няхай бы зараз дадаткова раскашэліліся. Журналіст Марат Гаравы, які сябе мянуе «беларусам яўрэйскага паходжання», нават ушпіліў ім ліст з ушчуваннямі.

Рада Саюза беларускiх пісьменнікаў апублікавала заяву па сітуацыі ў Курапатах (07.06.2018), прынятую, здаецца, аднагалосна, чаго даўнавата не было. Пагаджаючыся з духам дакумента, маю пытанні да «літар»: напрыклад, няма дастатковых доказаў, што менавіта ў Курапатах «былі расстраляныя сотні беларускіх паэтаў, празаікаў…» Слушна разважае Ганна Севярынец пра масакру творчай інтэлігенцыі ў канцы кастрычніка 1937 г.: «Але як было ў Курапатах, і ці было гэта наогул у Курапатах – мы не ведаем». Зараз ідэнтыфікаваныя толькi трое забітых, прычым мінімум двое – яўрэі (Шулескес і Крамер – арыштаваныя ў Гродне 1940 г.). Як ні круці, а без новых раскопак з ужываннем «прасунутых» метадаў даследавання (ДНК-аналіз?) не абысціся, ды хто за такі супердарагі праект возьмецца? Урад – наўрад.

Тым часам Якаў Гутман з Сусветнага згуртавання беларускіх габрэяў так рэкамендуе расставіць у Курапатах кропкі над «і»: «Вызначыць межы пахаванняў, па магчымасці – нацыянальнасць нябожчыкаў. У рамках тэрыторыі знайсці месца без пахаванняў і ўсталяваць агульны помнік. Прыблізна так мы зрабілі ў Радуні, калі за межамі могілак знайшлі мацэйвы. Прафесіяналы прыдумаюць надпіс. Усталяваць асобныя помнікі ахвярам кожнай канфесіі…» (ліст 29.05.2018). Парады наконт «нацыянальнасці нябожчыкаў» крыху ўтапічныя.

У канцы 2001 г. на адным са сходаў актывістаў я прапанаваў ініцыяваць у дачыненні да некропаля мясцовы рэферэндум; мяне не паслухалі. Ужо шмат гадоў абаронцы Курапатаў ходзяць па бюракратычных колах, і ў лясным масіве пад Мінскам мала што мяняецца. Леташнія летуценні пра «конкурс» таксама застаюцца летуценнямі.

Многае змянілася ў Трасцянцы, на мемарыялізацыю якога апошнім часам былі скіраваныя зусім іншыя фінансавыя плыні… 29.06.2018 афіцыйна адкрыецца «другая чарга» мемарыялу. Дзеля справядлівасці, у гэтым нацысцкім лагеры людзей загінула значна больш, чым у Курапатах. Сёмага чэрвеня ў Нацыянальнай бібліятэцы Беларусі адкрылася выстаўка, прысвечаная Трасцянцу.

Побач з іншымі – і стэнд пра Мінскае гета, яго вязняў. Гледачоў небагата, але ў вас ёсць шанс далучыцца да іх радоў!

Як пазітыўны крок трактую тое, што ў Мінску-2018 дэ-юрэ з’явіліся вуліцы рэпрэсаваных і знішчаных у СССР дзеячаў культуры: Алеся Дудара і Аркадзя Смоліча. Кур’ёзна, што «галоўны яўрэйскі саюз» па-ранейшаму настойвае на вуліцы Леаніда Левіна (прапанова 2017 г.), хаця ў гонар заслужанага архітэктара і ганаровага грамадзяніна Жлобінскага раёна ўвесну 2015 г. была пераназвана вуліца Маладзёжная ў горадзе Жлобіне. У Мінску імя Л. М. Левіна з сакавіка таго ж года носіць гістарычная майстэрня на Калектарнай.

У маі 2015 г. адмыслова для тутэйшых «уплывовых суполак» пералічыў 20 годных кандыдатаў на ўвекавечанне ў сталічнай тапаніміцы. Адкрытага абмеркавання праблемы не атрымалася – на В. Харужай па-ранейшаму лічаць сябе самымі разумнымі. Як і гісторык Алесь Б-ы, што заявіў 08.06.2018, маўляў, пра Майсея Кульбака ў Мінску «ніхто» (трэба думаць, апрача яго, Б-а) «не вядзе гутарку». Лічыце…

70 год споўнілася пісьменніцы Святлане Алексіевіч. Дарэчы будзе агляд яе творчасці з газеты «Вечерний Минск» (17.06.1998):

На жаль, кніга С. А. пра сутыкненне жаночай і мужчынскай цывілізацый, згаданая Алай Бабковай у «ВМ», так пакуль і не выйшла друкам (у сеціве – толькі накід). Зычу юбілярцы ў бліжэйшыя 50 год засяродзіцца на літаратурнай творчасці, а гутаркі «за палітыку» пакінуць больш дасведчаным асобам.

…Рады быў убачыць у Нацыянальнай бібліятэцы белы фаліянт Ларысы Доўнар «Кніжная справа ў Мінску (канец XVIII – пачатак ХХ стагоддзя)». Старонак – амаль 700, наклад – усяго 100. Асабліва зацікавілі вокладкі старых яўрэйскіх кніжак, рэпрадукаваныя даследчыцай, – у бібліятэцы МОЕКа такіх выданняў не было.

Даспадобы і тое, што анатацыя кнігі пададзена як на англійскай, польскай, так і на ідышы.

Нячаста сустрэнеш яўрэйскія літаркі ў кнігах сучасных беларускіх навукоўцаў… (Л. І. Доўнар працуе ва ўніверсітэце культуры, там жа ў 2017 г. прайшла прэзентацыя яе opus magnum.)

* * *

«Вольфаў цытатнік»

«Прыхільнікі ўсялякіх свабод крайне нецярпімыя – асабліва ў сваім асяродку… Само змаганне за свабоды па іроніі жыцця знітавана з нецярпімасцю – як і любое змаганне за радыкальна новы лад» (Эдуард Кузняцоў, «Дзённік», 02.12.1970)

«Ідэя адраджэння культуры і мовы, безумоўна, самадастатковая. Але яе рэалізацыі для нармальнага жыцця мала… Марксізм не састарэў. Ніякія карэнныя рэфармацыі ў грамадстве немагчымыя, пакуль сваё слова не скажа рабочы клас. Але з цягам часу любое вучэнне мае патрэбу ў трансфармацыі. Калі пісаўся “Капітал”, не было такой колькасці службоўцаў. Яны гэтак сама, як і рабочыя, сталі той сацыяльнай базай, на якую робяць стаўку левыя сілы» (Сяргей Марцалеў, «Вечерний Минск», 19.06.1998).

Вольф Рубінчык, г. Мінск

10.06.2018

wrubinchyk[at]gmail.com

Апублiкавана 10.06.2018  20:44

***

От редактора. Напоминаю о необходимости и важности финансовой поддержки сайта. Текст на русском и как это сделать, читайте внизу этой публикации  

 

А. Браточкин. Куропатские хроники

Пишет 34mag.net: «Мы попросили историка и преподавателя Европейского колледжа Liberal Arts в Беларуси (ECLAB) Алексея Браточкина проанализировать, как говорят о проблеме Куропат в медиа и в официальных кругах. Получился вдумчивый критический обзор, из которого понятно, что не все так однозначно» (28.02.2017).

Cуществует несколько причин резкой актуализации в 2017 году споров о прошлом, настоящем и будущем такого места памяти, как Куропаты.

Во-первых, речь идет о «праве на город»: после некоторого затишья 1990-х, в 2000-е Минск начал меняться более интенсивно, чем раньше, решения об этих переменах были непрозрачными, и все это привело к сносу ряда памятников архитектуры и появлению построек, уродующих городской ландшафт.

Протесты городских активистов и разных сообществ в основном ничем не заканчивались. Споры о строительстве на территории охранной зоны Куропат уже периодически возникали в публичном пространстве, это не первый случай нарушения властями «права на город».

Курапаты: што згубіў і прыдбаў нацыянальны некропаль?

Куропаты: могилы, “дорога смерти” и охранная зона. Как менялись границы

Во-вторых, географическое место Куропаты имеет огромное символическое значение для новейшей истории Беларуси. Речь идет о политике памяти в Беларуси, о том, какую версию историю надо считать важной для всего общества, а о каких исторических событиях лучше забыть.

Версии памяти

В конце 1980-х, в период советской перестройки, первые публикации о Куропатах можно было четко разделить на две группы.

В одних публикациях создавался образ Куропат как радикально нового, национального и сакрального, места памяти беларусов, связанного с травмой коммунистического правления и трагедией периода сталинизма. Демонстрации и митинги в Куропатах были одними из первых публичных и протестных выступлений в БССР в конце 1980-х. Статья, с которой все началось:

Курапаты – дарога смерці

В других публикациях этот травматический образ Куропат отрицался, репрессии фактически оправдывались «духом времени» и общей необходимостью, а советское прошлое конструировалось в качестве эпохи сочетания «плохих и хороших» эпизодов, иерархию которых определить невозможно.

Первый образ Куропат создавался участниками национального движения в позднесоветской Беларуси, часть из которых входила в состав БНФ. Он был доминирующим в публичном пространстве Беларуси с конца 80-х до середины 90-х.

Второй образ Куропат, созданный коммунистами и советскими ортодоксами, защищавшими существование Советского Союза, сыграл свою роль в политическом противостоянии конца 80-х, а после 1991 года утратил свою актуальность и видоизменился.

После выборов 1994 года БНФ становится оппозицией, а новый политический режим начинает бороться со всем тем, что являлось частью символического капитала БНФ. И Куропаты из места памяти, связанного с историей коммунизма и сталинизма, превращается еще и в место борьбы против нового политического режима, для которого тема репрессий и сталинизма была невыгодной по ряду причин.

Какие исторические ассоциации сегодня вызывает образ Куропат в общественном сознании?

Первый образ Куропат как национального места памяти беларусов до сих пор присутствует в публичном пространстве благодаря тем активистам и сообществам памяти, которые стихийно сформировались на протяжении конца 1980-х – 1990-х гг. К ним добавились и новые участники. Именно они организовывали здесь шествия в память о жертвах, следили за порядком и боролись с вандалами.

Веб-архив публикаций о Куропатах

Эти сообщества и активисты (КХП-БНФ, «Малады фронт», БХД, инициатива «Эксперты в защиту Куропат», «Мемарыял» и др.) формально принадлежат к одной части политического поля и вроде бы следуют одной цели, однако между ними не всегда есть согласие.

Например, в конце октября – начале ноября 2012 года возник спор между Зеноном Позняком и другими представителями КХП-БНФ с одной стороны и историком Игорем Кузнецовым – с другой о том, имеют ли отношение убийства в Куропатах к убийствам польских офицеров в Катыни и могут ли быть Куропаты местом погребения участников «катынского списка»?

Возможна ли беларусская память о Катыни?

Фактически встал вопрос о том, насколько жертвы в Куропатах являются чисто «беларусскими» в этническом смысле. Можно ли говорить о практиках геноцида по этническому принципу в период сталинизма или надо менять подход и признавать право на память за разными сообществами и рассматривать сталинизм иначе?

Также мы сегодня спорим о том, насколько, как пишет антрополог Сергей Ушакин, «зло – всегда дело чужих рук». Являются ли убийства в Куропатах всего лишь «внешним» явлением, результатом «оккупации» и почти колониальной зависимости в рамках СССР или же мы имеем дело с гораздо более сложными объяснениями и историями жертв Куропат?

В этом смысле тот образ Куропат, который сложился с конца 80-х, также может измениться и подвергнуться эрозии. Насколько готовы сегодняшние защитники памяти о Куропатах настаивать на каноничности этого образа и не мешать его эволюции, появлению других версий памяти?

В поисках места между Сталиным и Гитлером: о постколониальных историях социализма

Поставить крест

Следы отказа от признания Куропат в качестве общенационального места памяти (как в конце 1980-х) можно обнаружить и во многих публикациях официальных СМИ и идеологов режима Александра Лукашенко. Это уже не прямой отказ, а очень специфический: нынешняя власть не хочет брать на себя свою часть политической и моральной ответственности за прошлое и настоящее Беларуси, но и не отрицает факт преступлений 1930-х годах.

Одна из центральных проблем официального признания такого места памяти, как Куропаты, – это проблема обсуждения пределов государственного насилия и уважения прав человека. Если мы признаем эти проблемы, значит, мы должны и сегодня следовать принципам ограничения государственного насилия и следования концепции прав человека, чтобы не повторилась ситуация 1930-х гг. Но это было бы слишком сильным обещанием.

Именно поэтому официальные идеологи уже дважды за новейший период истории Беларуси, в 2009 и 2017 году, собирали «круглые столы», чтобы обсудить проблему памяти о Куропатах и проблему советского прошлого. Задача этих круглых столов – сведение памяти о массовых убийствах в Куропатах к локальному, хотя и трагическому, эпизоду сталинской успешной «модернизации» 1930-х и семидесятилетней советской истории. В этой риторике «власть» и «государство» не должны оказаться на скамье подсудимых ни при каких условиях.

Вместо разговора о недопустимости государственного насилия и правах человека, вместо обсуждения системных причин того, почему случились убийства в Куропатах, предлагаются несколько тезисов.

Нам говорят о том, что все жертвы уже давно реабилитированы, однако никто не говорит, что сам процесс «реабилитации», начатый после ХХ съезда КПСС и формально завершенный в конце 1980-х – 1990-х гг. является изобретением советского же государства и далеко не полностью соответствует тому, что мы можем назвать «должной памятью» о Куропатах и жертвах.

Также нам предлагают прямое оправдание государственного насилия и говорят, что вся борьба вокруг Куропат «политизирована», хотя само государство ничего не сделало для достойного увековечивания памяти и автоматически само создает образ врага из защитников Куропат.

В качестве новой модели памяти о Куропатах обществу предлагаются санкционированные государством вахты членов БРСМ, а также запрет на обсуждение темы национальной самоидентификации жертв преступления и ее связи с тем, что произошло, как и запрет на обсуждение других вопросов.

Фактически власть сегодня не столько хочет поставить в Куропатах мемориал, наконец, сколько похоронить/контролировать все дискуссии и отсылки к прошлому и современной истории Беларуси.

Круглый стол в газете «СБ», 25.02.2017

Пока идет эта борьба, мы мало продвинулись в исследованиях собственного прошлого. Последняя крупная монография о сталинизме вышла в Беларуси в начале 2000-х, мы пользуемся статистикой 1990-х, которая сегодня оспаривается, мы до сих пор не имеем списка жертв Куропат и более точных цифр этих жертв, это настоящая проблема.

Алексей Браточкин

Статья перепечатана с согласия автора

Фото В. Рубинчика (декабрь 2001 г.) и В. Воложинского (05.12.2009)

От ред. belisrael.info: Мы рассчитываем, что статья минского историка с еврейскими корнями вызовет некоторый спор – собственно, ради этого мы её и перепечатываем. Например, трудно согласиться с тем, что «образ Куропат, который сложился в конце 1980-х», до 2010-х не претерпевал эволюции. Так, осенью 2004 г. по инициативе Марата Горевого и ряда иных активистов, евреев и неевреев, в Куропатском лесу появился памятник c надписью, продублированной и на идише: «Нашым адзiнаверцам-iудзеям, братам па Кнiзе – хрысцiянам i мусульманам – ахвярам сталiнiзму ад беларускiх габрэяў» (фото см. выше). Не совсем точна и фраза «мы до сих пор не имеем списка жертв Куропат». Разумеется, полного списка нет и, наверное, не будет (хотелось бы ошибиться), но начало было положено много лет назад. Как можно прочесть здесь, «Достоверно установлены только два имени погребенных в Куропатах – Мовша Крамер и Мордыхай Шулескес. Их тюремные квитанции об аресте ценностей, выданные в 1940 году, нашлись в захоронениях». И это не какие-то домыслы энтузиастов, а факт, подтверждённый (хотя и не прямо) белорусской прокуратурой в 2001 г., уже при Лукашенко… Вообще же проблема засекречивания имён и судеб жертв действительно существует в Беларуси, что доказывает и недавний материал Александра Розенблюма.

Опубликовано 05.03.2017  15:56

***

Из обсуждения на моей стр. в фейсбуке:

Алена Ждановіч 5 марта в 22:09
А какой спор может вызвать эта статья. Учитывая, что на территории нашей страны проживали рядом с беларусами, евреи, поляки, русские и татары, то и под репресии попадали все без исключения. Так что и в Курапатах лежат представители всех этих, да возможно и других национальностей. Ну знала я, кстати давно, што идентифицированы именно только два погребенных, и те 100% евреи. Неужели это дает повод теперь утверждать, что Куропаты место уничтожения только евреев. 
Ида Шендерович 5 марта в 23:04
Замечательная статья
Ида Шендерович в 23:07
Но какое значение имеет этническое происхождение ее автора?
Mischa Gamburg 5 марта 23:29
Представляется, что в статье вполне адекватно описана обстановка по этому вопросу в Беларуси, отношение и изворотливая политика ватной прорашистской власти. Мнение редакции сайта (вполне обоснованное) дополняет и уточняет статью и содержит важную информацию. Очень понравился материал Александра Розенблюма. Хочу только уточнить. В статье есть такой кусок: “К тому же недавно принятый несовершенный закон о защите частной жизни граждан ограничил доступ к архивным документам, что, по сути, дало возможность государству стать на страже беспамятства”. Этот закон неправильно называть несовершенным. Он как раз совершенный в смысле жульничества и мракобесия. Для этого он и создавался и принимался, о чем свидетельствует дальнейший текст статьи. Такая же ситуация в рашке, там аналогичные законодательные акты приняты несколько раньше, напр. закон “О персональных данных” в 2006 году  
***
и прислано на адрес сайта Вольф Рубiнчык  6 марта 13:02
в ответ на Алена Ждановіч 5 марта в 22:09
Хіба ж нехта сцвярджаў, што “Куропаты место уничтожения только евреев”? Гаворка пра іншае: паважаны Аляксей крыху абстрактна разважае пра ахвяры, спісы… Асабіста мне хацелася больш канкрэтыкі. Так, калі б аўтар згадаў помнік 2004 г., які ў нечым змяніў “вобраз Курапатаў”, складзены ў канцы 1980-х, гэта пайшло б толькі на карысць… Ёсць звесткі і пра тое, як да гэтага помніка паставіліся прадстаўнікі КХП-БНФ – сам некалі публікаваў у “Мы яшчэ тут!”
Вольф Рубiнчык для Іды
Матэрыял рыхтаваў да публікацыі на belisrael.info я, таму паспрабую адказаць на Ваша пытанне. Калі б гэта быў навуковы артыкул, то, вядома, згадваць паходжанне аўтара было б залішнім, аднак ідзецца пра публіцыстыку, дзе этнічны фактар грае пэўную ролю. Па-мойму, у выпадках, калі абмяркоўваецца тэма “нацыянальнай самаідэнтыфікацыі ахвяр злачынства”, мае значэнне не толькі “што напісана”, але і “хто піша”. Да таго ж Аляксей не хавае свайго паходжання, тут www.svaboda.org/a/28118850.html ён падкрэсліў: “имею и белорусские и еврейские корни”.

 

***

И свежее

Павел Севярынец, 8.03.2017 19:35

Артыкул і камэнтары чытаў. Пошук праўды заўсёды няпросты, але той, хто шукае – знаходзіць.”