Tag Archives: Гродненский университет

В. Рубінчык. КАТЛЕТЫ & МУХІ (128)

Шалом! Ну, паехалі… Як ні круці, а зноў даводзіцца разграбаць бруд, бо «калі не я, то хто»? 🙂

Спыніўшы выданне бюлетэня «Мы яшчэ тут!» (2009), у пачатку 2010-х амаль не прыглядаўся да суплётаў у «яўрэйскай абшчыне»: раз на год хадзіў да «Ямы», а так займаўся перакладамі, выпускаў кніжкі, удзельнічаў у навуковых сходах, etc. Пасля выправы на ідышны семінар у Кіеў (верасень 2014 г.) зноў пачаў прыглядацца – мо і дарэмна, бо многія карцінкі наганялі сум, а важкай альтэрнатывы «левіншчыне» не вырысавалася.

Не хачу казаць, што з яўрэямі Беларусі нічога не будзе – хутчэй, будзе нічога, як у «Дні апрычніка» Уладзіміра Сарокіна. Гэта, па вялікім рахунку, і шлях Сінявокай – таптанне на месцы, вечнае захапленне міражамі. Аднак ва ўладных колах Беларусі ўсё ж часам заўважнаe разуменне таго, што варта спадзявацца перадусім на сваіх суайчыннікаў, прыслухоўвацца ў тым ліку і да «дысідэнцкіх» думак… На «яўрэйскай вуліцы» такое разуменне практычна адсутнічае – як адсутнічае самастойная ды самавітая супольнасць беларускіх яўрэяў, пра якую летуценіў у пачатку 2000-х гг. Cурагатная ж «абшчына» часцяком паводзіла сябе, бы той сабака на сене, таму пайшлі ў глум і мае мары 2016 г.: няма ні беларускай іудаікі як грамадска-запатрабаванай з’явы, ні «прасунутых» курсаў мовы ідыш. У верасні пайшоў у лепшы свет прафесар псіхалогіі, заслужаны дзеяч навукі Якаў Каламінскі (1934–2019), аўтар звыш 30 кніг. Днямі памерла адна з найбуйнейшых спецыялістак у гісторыі беларускіх яўрэяў, кандыдатка культуралогіі Вольга Сабалеўская (1974–2019), колькі год таму выціснутая з Гродзенскага дзяржуніверсітэта… Цяпер шанцаў на развой іудаікі будзе яшчэ меней.

 

Св. памяці В. A. Сабалеўская (фота з ok.ru) і Я. Л. Каламінскі (фота з koob.ru)

Яўрэйскі «афіцыёз» не падтрымаў (прынамсі пра чынную падтрымку ніц не ведаю) і сціплыя прапановы 2017–2019 гг.: усталяванне дошкі ў памяць пра часопіс «Штэрн» на вул. Рэвалюцыйнай, 2 у Мінску; выпуск канверта з выявай Мойшэ Кульбака да 125-гадовага юбілею пісьменніка ў 2021 г. Дзякуй асобным актывістам, такім як мінчукі Інэса Ганкіна і Алекс Фурс – хоць яны й не выходзілі са мной на сувязь у гэтых справах, але пашыралі згаданыя ідэі ў публічнай прасторы.

Затое ў «лідараў» сёлета хапіла імпэту на вэрхал вакол барысаўскага гурта «Жыдовачка»… Зрэшты, на гэтую тэму выйшла пара іранічных матэрыялаў, праз якія дастаў новую жменю цэтлікаў ад людзей з паралельнай рэальнасці (напрыклад, выхваляюцца сваім веданнем белгісторыі – і тут жа пішуць аб працы ў 1926 г. Беларускай акадэміі навук, утворанай на 2 гады пазней). Акей, хлопцы-дзеўкі; калі б вы мяне хвалілі, я б насцярожыўся і падумаў, што нешта рабіў не так.

Верасень 2019 г., fb-старонка галоўнага рабіна Іудзейскага рэлігійнага аб’яднання ў РБ. На месцы нашчадкаў Самуіла Плаўніка (Змітрака Бядулі) запхаў бы армяна-яўрэйскаму маргіналу абразу ў глотку…

В. А., знаны таксама цэнзураваннем «вікіпедыі», што зачапіла Алеся Астравуха, – дагэтуль не абы-хто, а трэцяя асоба ў «Саюзе бел. яўр. абшчын» (як мінімум, лічыцца такім на сайце арганізацыі).

 

Цікава, што ў сярэдзіне 2000-х «Саюз» падтрымаў выданне зборніка твораў Бядулі, дзе быў і «нехарошы» нарыс «Жыды на Беларусі» (гл. фотку справа). Дэлегацыя «чэсных яўрэяў» у 2006 г. ездзіла святкаваць 120-годдзе пісьменніка на яго радзіму ў Пасадзец.

Усё-такі ў часы кіравання Леаніда Левіна рабілася нешта карыснае – вунь у 2004 г. дапамаглі выдаць кнігу Гірша Рэлеса ў арыгінале, аф ідыш. Офісы на В. Харужай, 28 – агмень адмоўнага адбору? 🙁

Дарэчы, у верасні 2019 г. у музеі гісторыі беларускай літаратуры была адкрыта выстава, прысвечаная Л. М. Левіну, – даведаўся пра яе з той самай fb-старонкі рава Мардэхая Райхінштэйна.

Чаму на выстаўцы паказалі зборнік 2011 г. Рыгора Барадуліна з чыімсьці надпісам, не саўсім ясна. У народнага паэта Беларусі почырк быў крыху іншы (гл. справа).

Але пару слоў пра Змітрака Бядулю, які цяпер успрымаецца як адзін з першых пасярэднікаў паміж беларускай і яўрэйскай культурамі (без яго, магчыма, не было б і мінскага музея, каторым у 2012–2019 гг. кіраваў «удзячны» абаронца «рускага свету»). У 1918 г. Бядуля насамрэч пісаў у сваім нарысе: «Наш народ нічога кепскага не рабіў жыдом», як бы аддзяляючы сябе ад яўрэяў (гэта, відаць, тлумачыцца яго палітычнай пазіцыяй – падтрымкай нованароджанай БНР, якая абапіралася найперш на беларусаў – і жаданнем прадухіліць пагромы, магчыма, неўсвядомленым). Тым не меней Бядуля не выракаўся яўрэйства, не хрысціўся, дарма што ў рэдакцыі «Нашай Нівы» 1910-х гг. яму паступалі прапановы.

Наведаўшы ў Іерусаліме паэтку Рахіль Баўмволь (1914-2000; яна ведала Бядулю, калі жыла ў Менску да вайны), у верасні 1998 г. я чуў ад яе такія словы: «Он был очень добрый, еврейственный…» Сябравалі з Бядулем ідышныя пісьменнікі, той жа Ізі Харык. Самуіл Плаўнік паўдзельнічаў у складанні першага ідыш-беларускага слоўніка (1932), перакладаў Шолам-Алейхема ды шмат каго яшчэ.

Так, Бядуля/Плаўнік (1886–1941) з 80-90-гадовай адлегласці можа выглядаць як слабы і грэшны чалавек: паддаўся бальшавікам, у 1930-х падпісваў звароты супраць ахвяраў сталінскага тэрору… Аднак ён пакінуў пасля сябе выдатныя творы, з якіх можна даведацца пра быт беларуска-яўрэйскіх мястэчак на рубяжы ХIХ-ХX cт. («У дрымучых лясах»), становішча яўрэяў на пачатку Першай сусветнай вайны («Жыды», «Набліжэнне») і ў Беларусі 1920-х гадоў («Язэп Крушынскі», т. 1). Што застанецца ад яго цяперашніх «крыўдзіцеляў»? Пытанне рытарычнае.

Няйначай у выніку працы такіх «адукатараў», як пан Акапян і яго калегі па «Саюзу», Жанна-«Авіталь», яшчэ не старая жыхарка другога па памерах горада Беларусі, пасля 20-гадовага наведвання «абшчыны» і паездак на розныя «Лімуды» не здольная прачытаць элементарны тэкст на ідышы (дый увогуле паблытала ідыш з іўрытам). Затое ў ліпені 2019 г. гомельская медсястра была ўпэўнена, што ў славян «генетычна закладзена нянавісць да яўрэйскага народу». Пасмешышча і фэйспалмішча.

Не ўсе тут падобныя да Ж. П., але такіх шмат, і яны «выносяць мозг» цягам усіх 30 гадоў «адраджэння яўрэйскага жыцця» ў краіне. Дзіва што няма абяцанай у 1998 г. мемарыяльнай пазнакі на «Рускім тэатры», а пахаванні на зараўнаваных яўрэйскіх могілках у раёне мінскай вул. Калектарнай рэгулярна ўскрываюцца з 2000-х гг. Штораз рэакцыя «прафесійных яўрэяў» рэзюмуецца словамі: «Ніколі не было, і вось ізноў». Цяпер во пасла Алона Шогама падцягнулі; у прынцыпе, яго слова магло б нешта значыць, але не на фоне дыпламатычнага канфлікту ў сувязі з масавым нядопускам беларусаў у Ізраіль.

Планы 2000 г., ад якіх застаўся толькі буклет. І Шыцік (aka Данькоў), і Дорн потым сядзелі за кратамі.

Больш-менш эфектыўна тутака працуе хіба служба дагляду старых і нямоглых – «Хэсэды» & «Рахамімы». Настолькі эфектыўна, што адна сацыяльная работніца з Бабруйска, беспартыйная Таццяна Гутарава, 1965 г. нар., сёлета пажадала стаць дэпутаткай «парламента» – і, што цікава, яе зарэгістравалі ў акрузе № 78 (разам з васьмю іншымі кандыдатамі).

Але, на РБ няўхільна падаюць імклівым дамкратам «парламенцкія выбары» 17.11.2019. Алену Анісім і Ганну Канапацкую 17.10.2019 не зарэгістравалі ў якасці кандыдатак у «палатку»: быццам бы подпісы выбарцаў «не тыя». Без аніякай злараднасці заўважу: лепей бы шаноўныя дамы ў свой час паслухалі мяне і паспрабавалі скасаваць указ аб прызначэнні «выбараў» на лістапад 2019 г. (замест жніўня-верасня 2020 г.). Нагадаю, што ўвосень 2002 г. Якаву Гутману за колькі тыдняў удалося сабраць подпісы канстытуцыйнай большасці дэпутатаў (75) пад петыцыяй у абарону гісторыка-культурнай спадчыны. Як выяўляецца, ад тактыкі «гучныя словы, мінімум рэальных крокаў», прынятай працягнутай увесну-улетку 2019 г., «альтэрнатыўныя» дэпутаткі мала што выйгралі.

Можа, у Мінгарвыканкаме прыслухаліся акурат да мяне, дый ліквідавалі «даўгабуд» на вуліцы Прытыцкага, а мо проста прыемнае супадзенне… Так ці іначай, гектар зямлі вярнуўся мінчукам.

Было ў красавіку 2018 г. і стала ў кастрычніку 2019 г.

Нейкія палавінчатыя крокі ў слушны бок зрабіла таксама міністэрства спорту і турызму РБ. У жніўні 2018 г. Уладзіслаў Каташук – вопытны трэнер з Брэста, 30.07.2018 па надуманых прычынах выключаны з Беларускай федэрацыі шахмат – атрымаў права на вышэйшую катэгорыю (бо яго вучаніца Аляксандра Тарасенка заняла 3-е месца на чэмпіянаце Еўропы). БФШ тармазіла працэс прысваення, што, безумоўна, біла па кішэні педагога… Але праз год (!) Каташук усё ж зрабіўся трэнерам вышэйшай катэгорыі.

Праўда, вельмі па-казённаму піша той намміністра – ні «дабрыдзень», ні «паважаны». І так, рашэнне было прынятае 02.09.2019, паведаміць пра яго кваліфікаванаму шахтрэнеру (якіх у Беларусі адзінкі) расчухаліся толькі 04.10.2019, а ў абласное ўпраўленне спорту і турызму загад паступіць пазней… Маўляў, цярпеў год, пацярпі яшчэ месяц-паўтара? Не ведаю, як у вас, шаноўныя, а ў мяне пасля гэтай гісторыі не пабольшала жадання звязвацца з тутэйшым мінспорту. Зрэшты, маё нежаданне многіх тутэйшых дзяржаўных (дый недзяржаўных) устаноў датычыцца. Найперш тых, якія, нібыта робячы вялікую ласку, аддаюць табе тваё ж.

Жэстачайшэ жартаваў сайт адміністрацыі Кастрычніцкага раёна г. Мінска яшчэ 10 дзён таму (цяпер гэтая старонка выдалена, што нагадала гісторыю з «Авивам»):

Загаловак пра «лішкі свабоды» – 2013 года, але ж і сёлета мог бы служыць цынічненькім дэвізам для ўсёй дзяржавы. Нават і для адной суседняй.

Збольшага парадавала новая кніга Алеся Карлюкевіча, якога лічу нягеглым чыноўнікам (як міністр інфармацыі РБ ён «вагаецца з лініяй партыі», дый карысць ад існавання яго міністэрства ўвогуле невідавочная), але неблагім краязнаўцам. У сваёй новай кнізе («Роднымі сцяжынкамі», 2019) піша і пра яўрэяў, у тым ліку пра вялікага акцёра. Цытуе майго старога знаёмца Іллю Рэзніка: «На мінскай маставой… паміраў кароль Лір – Міхоэлс».

Ды з якога перапуду Мацвей Гейзер са сваёй «шчымлівай кнігай пра Міхоэлса» стаў у Карлюкевіча «Глейзерам»? 🙂

Здаецца, дзяржава ўсё ж істотна абмяжуе распаўсюд рэкламных улётак па паштовых скрынях у пад’ездах (намер, з якога я кпіў год таму). «Наверсе» – свавольствы аж да сістэматычных парушэнняў Канстытуцыі, «унізе» – навязванне тупых дробязных правілаў, рэгламенцёж… Усё заканамерна.

Мінабароны РБ вучыцца піярыць сябе… Пры дапамозе бландзінкі-маёра, праз «незалежныя» СМІ.

Фота з nn.by

Можа, і чаго іншага міністэрыя навучыцца – каб не здаралася такіх трагедый, як крывавы салют 03.07.2019 і cмерць салдата 2 гады таму. Праўда, меў тады рацыю Мікола Дзядок: «змяніць войска як інстытуцыю немагчыма, не змяніўшы ўсё грамадства, яго маральныя ўстаноўкі і схемы функцыянавання».

Мінскія навіны. 23.10.2019 ахвотныя пойдуць у «Jewish Museum» на дыскусію «Якая яўрэйская кніга патрэбна Беларусі?» (мяне там не будзе; анансую толькі дзеля сябра, каторы мае выступіць). 27 кастрычніка – вечарына ў кафэ «Грай», прысвечаная забітым у 1930-я гады беларускім літаратарам, у тым ліку і яўрэям. 11 лістапада ў Палацы мастацтва (17:00) адчыніцца ІІІ выстава «Праўда пра Курапаты». Адзін з арганізатараў, Марат Гаравы, паведамляе, што выстава будзе працаваць да 22.11.2019.

(27.10.2019 М. Гаравы ўдакладніў, што адкрыццё выставы “Праўда пра Курапаты” перанесена на 13 лістапада 2019 г., 17:00. Адрас той жа: Мінск, вул. Казлова, 3. – belisrael)

Уваход паўсюль больш-менш вольны.

Гэта апошняя серыя «Катлет & мух» – серыяла, які існаваў больш за 4 гады, з лета 2015 г. Дзякуй усім, хто быў побач.

Цытатнік

«Позна стукаць па стале, калі ты ўжо з’яўляешся толькі стравай»; «Трэба мець вялікую цярплівасць, каб ёй навучыцца»; «Я трапіў не ў мішэнь? Менавіта туды і цэліўся» (з «Непрычасаных думак» Станіслава Ежы Леца ў перакладзе Міхася Мірановіча, «Дзеяслоў», № 101).

«Свет, верагодна, выратаваць ужо не ўдасца, але асобнага чалавека — заўсёды можна» (Іосіф Бродскі, 1987)

«Ультраправыя погляды многіх выхадцаў з былога СССР у Ізраілі, ЗША і Германіі – не вынік абставінаў або цяжкасцей інтэграцыі ў новае грамадства, а яўны вынік постсавецкага канцэптуальнага і культурнага багажа, які яны прывозяць з сабой і які працягвае вызначаць іх стаўленне да грамадзянскіх і нацыянальных пытанняў» (Дзмітрый Шумскі, кастрычнік 2019)

«Бадай, не будзе залішнім прызнаць, што, як усе людзі падзяляюцца на мужчын і жанчын, гэтак яны падзяляюцца ў адносінах да свабоды: на людзей свабоды і людзей несвабоды. Першыя адрозніваюцца ад другіх тым, што для іх існуе само паняцце свабоды. Для другіх не: для іх гэта абстрактная, мутная, збыткоўная ідэя». (Алег Дорман, 17.10.2019)

Вольф Рубінчык, г. Мінск

21.10.2019

wrubinchyk[at]gmail.com

 

Апублiкавана 21.10.2019  13:55

От редактора belisrael

Не со всем, о чем  писал в длиннющей авторской серии В. Рубинчик, можно соглашаться, но каждый материал затрагивал важные темы и  был интересен.

Спор Фридберга с Ландсбергисом

Витаутас Ландсбергис: «Надо хорошенько обсудить, действительно ли он [Йонас Норейка] так сильно замаран, что его надобно публично унижать»

Витаутас Ландсбергис: «Надо хорошенько обсудить, действительно ли он [Йонас Норейка] так сильно замаран, что его надобно публично унижать»

Пинхос Фридберг, профессор

29 июля 2019 г. на литовской странице портала delfi.lt  была опубликована статья «Человек, сложивший голову за Литву, не может быть врагом Литвы».

Ее автор – Витаутас Ландсбергис, почетный председатель правой партии Союз Отечества (Консерваторы Литвы).

Содержание заголовка статьи г-на Ландсбергиса представляется мне, по меньшей мере, странным. В истории 20-го века имеется масса примеров обратного свойства. Тем не менее, автор, основываясь на этом, довольно спорном, утверждении, предлагает «хорошенько обсудить, действительно ли Йонас Норейка так сильно замаран, что его надобно публично унижать».

Что ж, г-н Ландсбергис, давайте обсуждать. Обсуждать, как Вы и предлагаете, именно «хорошенько», то есть по Гамбургскому счету, без любимых Вами уклончивых  словечек – «мне кажется», «следует думать», «может быть» и «кто может опровергнуть, что…».  Тем более, что обсуждение, на мой взгляд, должно коснуться не только национального героя Йонаса Норейки.

Начнем с Вашего отца, архитектора Витаутаса Ландсбергиса-Жямкальниса, который добровольно стал министром коммунального хозяйства в сотрудничавшем с нацистами правительстве Юозаса Амбразявичюса-Бразайтиса. Именно этому министерству была поручена «почетная» работа – создание КОНЦЕНТРАЦИОННОГО ЛАГЕРЯ ДЛЯ ЕВРЕЕВ КАУНАСА.

Дабы не быть голословным, приведу собственный перевод выдержки из Протокола №6 утреннего заседания Временного правительства Литвы от 30-го июня 1941-го года (оригинал ЗДЕСЬ):

«Председательствовал врио премьер-министра Й.Амбразявичюс.

Участвовали все члены Кабинета Министров.

[…]

[Обсуждалось:] 4. Содержание Литовского батальона и создание еврейского концентрационного лагеря [выделено мною].

[Постановили:] 4. Заслушав сообщение коменданта Каунаса полк. Бобялиса по вопросу формируемого батальона (Hilfpolizeidienstbatalion) и создания еврейского концентрационного лагеря [выделено мною], Кабинет министров постановил:

[…]

2)  Одобрить создание еврейского концентрационного лагеря [выделено мною] и поручить заниматься его учреждением П.Швипасу, вице-министру коммунального хозяйства, в контакте с полк. Бобялисом.

Следующее заседание Кабинета министров назначить на сегодня, в 19 час.

ВРИО Премьер-министра Ю.Амбразявичюс [подпись]

Заведующий делопроизводством Кабинета министров Ю.Швялникас [подпись]

(Язык не исправлен).

Временное правительство Литвы: протоколы заседаний от 24 июня – 4 августа 1941 г. [составитель А.Анушаускас],

Vilnius: Lietuvos gyventojų genocido ir rezistencijos tyrimo centras, 2001, стр. 19-20.

 

ПРИЛОЖЕНИЕ № 1 К ПРОТ[ОКОЛУ] № 31 [КАБИНЕТА МИНИСТРОВ ЛИТВЫ] 1941 г. VIII.

Ситуация с положением евреев

Кабинет министров, принимая во внимание, что евреи на протяжении веков экономически эксплуатировали литовскую нацию, душили её морально, а в последние годы под покровом большевизма развернули широкую борьбу против независимости Литвы и литовской нации,-постановил с целью пресечения этой порочной деятельности евреев и защиты литовского народа от такого вредительского влияния принять следующие правила [выделено мною]:

[…]

Каунас, 1 августа 1941 г.

ВРИО Премьер-министра Ю.Амбразявичюс [подпись]

Министр внутренних дел Й.Шляпятис [подпись]

(Язык не исправлен).

Временное правительство Литвы: протоколы заседаний, 24 июня – 4 августа 1941 г. [составитель А.Анушаускас],

Vilnius: Lietuvos gyventojų genocido ir rezistencijos tyrimo centras, 2001, p. 135–137».

Хотелось бы понять, каким образом в наше время в ряде современных документов, описывающих это событие, произошла подмена термина «концентрационный лагерь для евреев» на средневековый термин «гетто», который всего лишь предполагает место компактного проживания евреев, но не лишения их всех прав собственности и права на жизнь?

Интересно было бы узнать, кто, когда и с какой целью произвел подмену?

Почему я об этом спрашиваю? Потому что кое-кому подобная подмена позволяет утверждать, что фактические организаторы преследования евреев и создатели концентрационных лагерей в Литве не предполагали трагических последствий своей деятельности.  А, значит, не причастны к Холокосту. Приходится напоминать, что Холокост – это не только расстрельные рвы, но и заключение евреев в концлагеря, где они были лишены судебной защиты, собственности, еды, лекарств, адекватной медицинской помощи, подвергнуты  беспрецедентному моральному унижению.

Почему, г-н Ландсбергис, я Вам об этом говорю? Да потому, что моя жена Анита была узницей того самого концентрационного лагеря для евреев Каунаса, о котором идет речь в представленных выше документах, одобренных всеми членами правительства, и, надо полагать, Вашим отцом (цитирую: «Dalyvavo visi Ministerių Kabineto nariai»). Ausweis моей жены №4426 хранится в Центральном Государственном Архиве Литвы (Lietuvos Centrinis Valstybes Archyvas, F. R-73, ap.2, b.72, l.50). Предполагаю, Вам неизвестно, что Гирш, отец жены, и ее дедушка Иосиф были отправлены из концентрационного лагеря для евреев Каунаса в концлагерь Дахау, бабушка Стерле – в Саласпилс, где и погибли.

Люди, подписавшие документ «ПРИЛОЖЕНИЕ № 1 К ПРОТ[ОКОЛУ] № 31 [КАБИНЕТА МИНИСТРОВ ЛИТВЫ] 1941 г. VIII. Ситуация с положением евреев», сделали антисемитизм государственной политикой.  Поэтому выводы Центра Геноцида, касающиеся Казиса Шкирпы, а именно, цитирую:  «Фронт литовских активистов во главе со Шкирпой поднял антисемитизм на политический уровень, что могло побудить часть жителей Литвы к участию в Холокосте”, по моему мнению, могут и должны быть распространены на всех членов временного правительства Амбразявичюса-Бразайтиса.

21 июня 2012 года, Вы (со своими единомышленниками)  организовали помпезную, с воинскими почестями и оружейными залпами, церемонию перезахоронения в Каунасе праха Ю. Амбразявичюса-Бразайтиса:

21 июня 2012 года. Торжественная встреча урны с прахом Ю. Амбразявичюса – Бразайтиса в Вильнюсском аэропорту

Вы публично склонили голову перед человеком, который считал, что «евреи на протяжении веков экономически эксплуатировали литовскую нацию» и  «душили её морально»:

Витаутас Ландсбергис (второй справа) и др. на торжественной церемонии перезахоронения праха Ю. Амбразявичюса-Бразайтиса

Почему Вы так поступили? Вы согласны с его утверждениями? Или все дело в том, что Ваш отец был соратником покойного?

P.S. Прискорбно, что г-н В. Ландсбергис до сих пор позволяет себе публично оскорблять национальные чувства сограждан. Цитирую:

«Įdomu tai, kad Lietuvos lenkai nedaug kuo skiriasi nuo Lietuvos rusų. Čia yra problema – mes juos laikome lenkais, o jie galbūt yra lenkiškai kalbantys rusai»

ПереводИнтересно то, что поляки Литвы мало чем отличаются от русских Литвы. В этом проблема – мы их считаем поляками, а они, может быть, говорящие по-польски русские.

Оригинал

От ред. belisrael.info. Находясь за границами Литвы, не так просто разобраться в том, что происходит в этой стране. Вопросы П. Фридберга представляются нам правомерными (кстати, доктор наук Фридберг, ныне живущий в Вильнюсе, долгое время работал в Гродненском университете). В то же время, понимая, что в исторических спорах заслушать желательно обе стороны, мы готовы опубликовать иные точки зрения на проблему сотрудничества литовского временного правительства 1941 г. с немецкими нацистами. Приглашаем высказаться и самого Витаутаса Ландсбергиса, если ему это интересно. А пока предлагаем статью с jewish.ru (02.08.2019), которая кое-что объясняет…

* * *

Мэр Вильнюса объяснил президенту Литвы снятие памятника Норейке

Мэр Вильнюса Ремигиюс Шимашюс написал открытое письмо президенту Литвы Гитанасу Науседе, в котором объяснил свое решение снять памятную доску генералу Йонасу Норейке со здания библиотеки Академии наук. В письме глава города указал, что Норейка участвовал в создании еврейского гетто и несет частичную ответственность за массовые убийства евреев Литвы нацистами, чему есть документальные подтверждения. Шимашюс заявил, что памятный знак надо было снять еще раньше.

Генерал Йонас Норейка сотрудничал с нацистами после оккупации Литвы. Будучи назначен командующим Шяуляйским округом, санкционировал создание гетто и конфискацию имущества евреев. Норейка активно участвовал в борьбе с советской властью вплоть до своего ареста в 1946 году и был расстрелян в 1947-м. После распада СССР Норейку наградили в Литве Орденом Креста Витиса первой степени как борца за независимость страны, в честь него устанавливали памятники и называли школы.

В апреле этого года один из памятников Норейке, мемориальная доска на здании библиотеки Академии наук, была разбита профессором Вильнюсского университета, адвокатом Станисловасом Томасом. Доску восстановили, но в мэрии решили пересмотреть решение об увековечивании памяти генерала. После консультаций с историками мэр Вильнюса Ремигиюс Шимашюс принял решение демонтировать мемориал. Это решение не нашло поддержки у части общества. К настоящему времени в прокуратуру подано четыре жалобы на демонтаж памятника, отмечает Delfi. В эти выходные в столице также планируется акция протеста под лозунгом «давайте защитим литовских героев».

Опубликовано 04.08.2019  22:28