Tag Archives: евреи Слонима

Абрам Рыбікаў, амерыканскі міністр родам са Слоніма (бел./рус.)

(перевод на русский ниже)

Абрам Рыбікаў, амерыканскі міністр родам са Слоніма

Піша Цімафей Акудовіч

Першая публікацыя: 14 красавіка 2020 а 12:57. Адрас: https://gazeta.arche.by/article/374.html

Алесь Петрашкевіч, вядомы беларускі драматург і функцыянер савецкага перыяду, у сваіх успамінах (выдадзеных у серыі «Беларускі кнігазбор») узгадвае пра прыезд у Беларусь у 1978 годзе дэлегацыі сенатараў ЗША.

Па словах Петрашкевіча, Машэраў вельмі добра прыняў амерыканскіх дэлегатаў, чым канчаткова настроіў Маскву супраць сябе.

У архівах Associated Press захавалася караценькае відэа з афіцыйнай сустрэчы ў Мінску.

Самае цікавае, Петрашкевіч мімаходзь згадвае, што кіраўнік амерыканскай дэлегацыі «быў наш зямляк, родам са Слоніма».

Такая згадка інтрыгуе.

Пра амерыканскіх мастакоў, кінапрадусараў, актораў – выхадцаў з Беларусі мы чулі, а вось пра палітыкаў нешта не.

Загадку ўдалося разгадаць дзякуючы таму ж відэа Associated Press. У яго апісанні пазначана, што ў дэлегацыю ўваходзіла 12 чалавек – 8 дэмакратаў і 4 рэспубліканцы. Кіраўніком групы быў сенатар-дэмакрат ад штату Канэкцікут Abraham A. Ribicoff.

Хто ж такі гэты Абрам Рыбікаў?

Прозвішча лёгка «гугліцца» ў інтэрнэце. Пра яго ёсць артыкулы больш чым на 10 мовах. У рускай вікіпедыі ён прапісаны як «Рибикофф», у польскай – «Ribicoff».

Гэты чалавек зрабіў выбітную палітычную кар’еру. Перад вайной ён меў у Канэкцікуце сваю юрыдычную практыку. У 1938 годзе Рыбікаў вырашыў паспрабаваць сябе ў палітыцы і быў выбраны ў Палату прадстаўнікоў штата Канэкцікут. А ўжо ў 1949 стаў чальцом Палаты прадстаўнікоў Кангрэса ЗША.

Падчас працы ў Кангрэсе Рыбікаў здзівіў усіх, выступіўшы супраць будаўніцтва ў сваім родным штаце плаціны і прапанаваўшы патраціць грошы (32 млн. даляраў) на «план Маршала», г.зн. на дапамогу еўрапейскім краінам пасля Другой сусветнай вайны.

У 1955 годзе Абрагам Рыбікаў быў выбраны губернатарам штата Канэкцікут, аднаго з самых маленькіх і самых багатых штатаў ЗША. На гэтай пасадзе ён паспяхова працаваў да 1961 года.

У гэтым годзе яго ў Белы Дом паклікаў новы прэзідэнт Джон Кэнэдзі.

Джон Кэнэдзі i Абрам Рыбікаў / Джон Кеннеди и Абрахам Рибикофф

Рыбікаў быў адной з першых публічных асобаў, хто падтрымаў Кэнэдзі пад час выбарчай кампаніі, таму новы прэзідэнт прапанаваў губернатару пасаду міністра (дзяржаўнага сакратара) аховы здароўя і асветы. Амаль два гады Абрам Рыбікаў працаваў на міністэрскай пасадзе, паспеў правесці некалькі важных законаў, але ўрэшце падаў у адстаўку і вярнуўся ў свой Канэкцікут, ад якога быў выбраны сенатарам ЗША.

Абрам Рыбікаў (глядзіць у камеру) / Абрахам Рибикофф (смотрит в камеру)

Рыбікаў выступаў супраць вайны ў В’етнаме, быў адным са стваральнікаў Нацыянальнай адміністрацыі бяспекі дарожнага руху, актыўна займаўся школьнай, падатковай рэформамі і абаронай правоў пакупнікоў. У 1981 годзе, ва ўзросце 70 год, ён сышоў з актыўнага палітычнага жыцця. Памёр Рыбікаў у 1998 годзе.

Ва ўсіх энцыклапедычных даведніках напісана, што Рыбікаў, які нарадзіўся ўжо ў Канэкцікуце (Новая Брытанія), паходзіў з сям’і ашкеназскіх яўрэяў, якія эмігравалі з Польшчы.

Але сам сенатар удакладняў, што ягоная сям’я прыехала з гораду Слоніма:

«Мае бацькі, Сэм Рыбікаў і Роза Заблоцкая (Sablotsky) ca Слоніма, Польшча, былі часткай масавай хвалі яўрэйскіх польска-расійскіх імігрантаў, якія прыехалі ў ЗША ў першае дзесяцігоддзе 1900-х гадоў, спадзеючыся вырвацца з беднасці і антысемітызму».

Ягоная старэйшая сястра Хільда яшчэ нарадзілася ў Слоніме. Бацька Сэмюэль выехаў у Штаты на заробкі ў 1905 годзе, а Роза з Хільдай далучыліся да яго ў 1909.

Рыбікаў не забыўся аб радзіме сваіх продкаў. І гісторыя павярнулася так, што яму ўдалося яе пабачыць.

У лістападзе 1978 года дэлегацыя амерыканскіх сенатараў наведала СССР. Магчыма, Рыбікаў ачоліў яе менавіта з прычыны сваёй сямейнай гісторыі. Галоўнай мэтай дэлегацыі была сустрэча з Брэжневым у Маскве, але перад гэтым іх чакала насычаная экскурсійная праграма.

Сустрэча з савецкімі афіцыйнымі асобамі. Рыбікаў – першы справа / Встреча с советскими официальными лицами. Рибикофф – первый справа

Першым пунктам быў Ленінград, другім – Мінск.

У Мінску амерыканцаў сустрэў Машэраў і павёў па стандартнай праграме: трактарны завод, калгасы-перадавікі, музей вайны.

Абрам Рыбікаў наведвае Хатынь (першы справа) / Абрахам Рибикофф посещает Хатынь (первый справа)

Але тут Рыбікаў звярнуўся з нечаканай просьбай – звазіць яго ў Слонім.

Машэраў не адмовіў.

Петрашкевіч нічога не піша пра тое, колькі складаных гадзін давялося перажыць тады мінскаму і слонімскаму начальству.

Як пісаў часопіс «Soviet Life»,

«навіна пра прыезд сенатара Рыбікава хутка разляцелася па горадзе Слоніме, і сотні ягоных жыхароў прыйшлі, каб наладзіць сенатару цёплую сустрэчу. Галоўнае, каб не было вайны!” сказала жанчына сярэдніх гадоў, чый муж загінуў на вайне».

Нескладана ўявіць, які ўзровень пярэпалаху быў у Слоніме ў той дзень і як улады інструктавалі тых людзей, якія прыйшлі на сустрэчу.

Слонiм 1970-ых. Фота Сяргея Чыгрына / Слоним 1970-ых. Фото Сергея Чигрина

Рыбікаў распытваўся пра сваякоў, але малаверагодна, каб ён знайшоў нейкія звесткі.

Мясцовая яўрэйская супольнасць пасля вайны спыніла сваё існаванне.

Абрам Рыбікаў, канешне, не ёсць героем гісторыі Слоніма ці ўсёй Беларусі. Але памяць пра гэтага чалавека, яго сям’ю і сваякоў дапамагае нам лепей зразумець наш учарашні і сённяшні дзень.

* * *

Перевод на русский (подготовлен ред. belisrael.info; при использовании просьба ссылаться на источник):

Абрахам Рибикофф, американский министр родом из Слонима

Пишет Тимофей Акудович

Алесь Петрашкевич, известный белорусский драматург и функционер советского периода, в своих воспоминаниях (изданных в серии «Беларускі кнігазбор») упоминает о приезде в Беларусь в 1978 году делегации сенаторов США.

По словам Петрашкевича, Машеров очень хорошо принял американских делегатов, чем окончательно настроил Москву против себя.

В архивах Associated Press сохранилось коротенькое видео с официальной встречи в Минске.

Самое интересное, Петрашкевич мимоходом упоминает, что руководитель американской делегации «был наш земляк, родом из Слонима».

Такое упоминание интригует.

Об американских художниках, кинопродюсерах, актёрах – выходцах из Беларуси мы слышали, а вот о политиках как-то нет.

Загадку удалось разгадать благодаря тому же видео Associated Press. В его описании отмечено, что в делегацию входило 12 человек – 8 демократов и 4 республиканца. Руководителем группы был сенатор-демократ от штата Коннектикут Abraham A. Ribicoff.

Кто же такой этот Абрахам Рибикофф?

Фамилия легко «гуглится» в интернете. О нём есть статьи более чем на 10 языках. В русской википедии он прописан как «Рибикофф», в польской – «Ribicoff».

Этот человек сделал выдающуюся политическую карьеру. Перед войной он имел в Коннектикуте свою юридическую практику. В 1938 году Рибикофф решил попробовать себя в политике и был выбран в Палату представителей штата Коннектикут. А уже в 1949 г. стал членом Палаты представителей Конгресса США.

Во время работы в Конгрессе Рибикофф удивил всех, выступив против строительства в своём родном штате плотины и предложив потратить деньги (32 млн. долларов) на «план Маршалла», т.е. на помощь европейским странам после Второй мировой войны.

В 1955 году Абрагам Рибикофф был избран губернатором штата Коннектикут, одного из самых маленьких и самых богатых штатов США. На этой должности он успешно работал до 1961 года.

В этом году его в Белый Дом позвал новый президент Джон Кеннеди.

Рибикофф был одним из первых публичных лиц, поддержавших Кеннеди во время избирательной кампании, поэтому новый президент предложил губернатору должность министра (государственного секретаря) здравоохранения и просвещения. Почти два года Абрагам Рибикофф работал на министерской должности, успел провести несколько важных законов, но в конце концов подал в отставку и вернулся в свой Коннектикут, от которого был выбран сенатором США.

Рибикофф выступал против войны во Вьетнаме, был одним из создателей Национальной администрации безопасности дорожного движения, активно занимался школьной, налоговой реформами и защитой прав покупателей. В 1981 году, в возрасте 70 лет, он ушёл из активной политической жизни. Умер Рибикофф в 1998 году.

Во всех энциклопедических справочниках написано, что Рибикофф, который родился уже в Коннектикуте (Новая Британия), происходил из семьи ашкеназских евреев, эмигрировавших из Польши.

Но сам сенатор уточнял, что его семья приехала из города Слонима:

«Мои родители, Сэм Рыбиков и Роза Заблоцкая (Sablotsky) из Слонима, Польша, были частью массовой волны еврейских польско-российских иммигрантов, приехавших в США в первое десятилетие 1900-х гг., надеясь вырваться из бедности и антисемитизма».

Его старшая сестра Гильда ещё родилась в Слониме. Отец Самуил выехал в Штаты на заработки в 1905 году, а Роза с Гильдой присоединились к нему в 1909 г.

Рибикофф не забыл о родине своих предков. И история повернулась так, что ему удалось её увидеть.

В ноябре 1978 года делегация американских сенаторов посетила СССР. Возможно, Рибикофф возглавил её именно по причине своей семейной истории. Главной целью делегации была встреча с Брежневым в Москве, но перед этим их ждала насыщенная экскурсионная программа.

Первым пунктом был Ленинград, вторым – Минск.

В Минске американцев встретил Машеров и повёл по стандартной программе: тракторный завод, колхозы-передовики, музей войны.

Но тут Рибикофф обратился с неожиданной просьбой – свозить его в Слоним.

Машеров не ответил отказом.

Петрашкевич ничего не пишет о том, сколько трудных часов пришлось пережить тогда минскому и слонимскому начальству.

Как писал журнал «Soviet Life»,

«новость о приезде сенатора Рибикоффа быстро разлетелась по городу Слониму, и сотни его жителей пришли, чтобы устроить сенатору тёплую встречу. Главное, чтобы не было войны!” сказала женщина средних лет, чей муж погиб на войне».

Несложно себе представить, какой уровень переполоха был в Слониме в тот день, и как власти инструктировали тех людей, которые пришли на встречу.

Рибикофф расспрашивал о родственниках, но маловероятно, чтобы он нашёл какие-либо сведения.

Местная еврейская община после войны прекратила своё существование.

Абрахам Рибикофф, конечно, не является героем истории Слонима или всей Беларуси. Но память об этом человеке, его семье и родственниках помогает нам лучше понять наш вчерашний и сегодняшний день.

Опубликовано 15.04.2020  00:40

В. Рубінчык. КАТЛЕТЫ & МУХІ (91)

Усім шалом! На шляху да сотай серыі па-ранейшаму пазначаю балявыя кропкі, а хто будзе іх купіраваць – іншая рэч. «Батанік не павінен палоць пустазелле. Ён вылічыць тэмпы росту апошняга, дый годзе» ((С) Сірыл Паркінсан).

Планета ўсё больш засмечваецца пластыкам ды інфармацыйным шумам, прычым невядома, што горай. Пастаянныя чытачы-гледачы серыяла ў курсе: нам тутака трывожна за стан навукі, у Беларусі і не толькі. Сам я шмат у чым дылетант, але дылетантызму не палюбляю. Як казаў ільфапятроўскі тав. Бендэр: «Нам хуліганаў не трэба, мы самі хуліганы».

Прынцып ваяўнічага дылетанта («чым менш кампетэнтны чалавек у якім-небудзь пытанні, тым мацней ён схільны перабольшваць свае веды»), аказваецца, ужо ўпісаны ў навуковую тэрміналогію пад назовам «эфект Данінга-Кругера». Запомнім 🙂

Былы мой прыяцель М., які з Беларусі перабраўся ў Чэхію, дзе будаваў уласны бізнэс, а калі там запахла смаленым – уцёк у расійскую глыбінку, гадоў 10 таму абараніў у Мінску дысертацыю на званне кандыдата фізіка-матэматычных навук. Няйначай мяркуе, што гэта робіць яго кампетэнтным у гісторыі ды палітыцы, бо надоечы публічна заявіў: «Прыдумаў тэрмін хрушчоўскія рэпрэсіі». Спрабуе падладзіцца пад трэнд у сучаснай РФ (Сталін – «эфектыўны менеджар», а тэрорам супраць народу займаліся ягоныя баяры несамавітыя паплечнікі + недабітыя трацкісты). 🙁

М., хоць ён і актыўны ў засталінска-запуцінскай секце, утворанай на Урале, чалавек не дужа публічны, і шкоды ад яго «адкрыццяў» вобмаль. Горш, калі з разумным выглядам вяшчаюць лухту «спецыялісты», уладальнікі адпаведных тэме навуковых ступеняў. От узяць Андрэя Буроўскага, сааўтара Міхаіла Велера па кнізе «Грамадзянская гісторыя вар’яцкай вайны». У ХХІ ст. прафесійнага археолага, які знаўся на палеаліце, пацягнула на яўрэйскія тэмы… Вынікам стаў тузін кніг – часцяком добра аформленых, з немалымі накладамі, але прымітыўных паводле зместу.

Тут ізраілец Рыгор Ніскераў разбірае адну з кніг Буроўскага – двухтомнік «Яўрэі, якіх не было» (2004). Разумным дастаткова спасылкі ды колькіх першых абзацаў. І ўсё ж працытую з’едлівы фрагмент, які выклікаў у мяне замілаванне… Мо таму, што і сам сутыкаўся з прэзентацыяй класіка яўрэйскай літаратуры пад нікам «Sfojrym» або «Mendele Sfojrym»:

Хто-небудзь чуў пра яўрэйскага пісьменніка, якога звалі б «Сфорым»? – Буроўскі такога ведае. Тады як іншым, хто цікавіцца яўрэйскай літаратурай, вядомы пісьменнік Мендэле Мойхер-Сфорым. Гэта псеўданім Шолам-Якава Абрамовіча, які значыць «Мендэль Кніганоша». А слова «сфорым» значыць «кнігі».

Скажам, рускі пісьменнік і філолаг У. І. Даль публікаваў апавяданні пад псеўданімам «Казак Луганскі». Ці можна было б яго згадаць, назваўшы «пісьменнік Казак» або «пісьменнік Луганскі»? Наўрад ці хто з чытачоў зразумеў бы, пра каго ідзе гаворка.

А гэта – абзацы з «падарункавага» фаліянта Буроўскага 2014 г. Поўны абзац фініш…

Цікава, што такога кшталту «даследчыкі», як заўважыў і Ніскераў, любяць адважваць выдуманаму імі яўрэйству кампліменты, часам празмерныя. Карэктныя адносіны з канкрэтнымі яўрэямі падтрымліваць куды цяжэй.

* * *

На маю прапанову пайсці ў заклад адносна будучыні Беларусі да снежня 2020 г., выстаўленую тут, пакуль што ніхто не адгукнуўся (ну, ёсць яшчэ 20 дзён…) Адсутнасць рэакцыі ўскосна пацвярджае, што пагроза аншлюсу для Сінявокай перабольшана. Не тое каб мы былі такія згуртаваныя, як Фінляндыя ўвосень 1939 г. – бадай, і дзясятай долі той салідарнасці няма ў цяперашняй Беларусі. Проста няможна недаацэньваць сілу інэрцыі… асабліва сярод усходніх суседзяў. Бальшыня абывацеляў без павагі ставіцца да беларускай незалежнасці, аднак ліквідаваць апошнюю?.. Фанатаў «трыадзінай рускай дзяржавы», гатовых «укласціся» ў яе, не так-то багата.

Расійскае – расійцам, а тэндэнцыі тут і цяпер не вельмі цешаць. Як заўважаў яшчэ ўлетку на прыкладзе з Грышам Абрамовічам і яго жонкай, «першая беларуская газета» падкормлівае ксенафобію. Не таму, што ў ёй заўзятыя антысеміты – наколькі я ведаю рэдактараў «НН», забабонаў у іх няма – а таму, што гэта выгадна. Падрасла «нацыянальная буржуазія», якой карціць самасцвярджацца за кошт меншасцей, таму і робяцца аб’ектамі падвышанай увагі то Зісер, то Зайдэс, то Ізраілевіч… Пры ўсёй непавазе да апошняга – непрыемныя мне многія ўчынкі гэтага супляменнічка – цяжка было не прыкмеціць, што з Аркадзя цягам лета-восені асобныя СМІ ляпілі «казла адпушчэння». Чытачы ж ахвотна падхоплівалі «наезды», і цяпер, калі лёс А. Ізраілевіча цьмяны (паводле адной з версій, ён быў затрыманы «органамі» пад канец кастрычніка), на «НН» назіраецца проста вакханалія зласлівасці.

Першыя каменты пад навіной ад 31.10.2018 «Крыніцы: За спробу даць хабар затрыманы Аркадзь Ізраілевіч». Па стане на 04.11.2018.

Часам сайт «НН» выдае за адно галасаванне не адзін, а некалькі «плюсікаў», але, так ці іначай, колькасць зласліўцаў нашмат перавышае колькасць цвярозадумцаў. Падобнае «ату яго!» назіралася і на форуме tut.by, дарма што ў меншых маштабах. Вядома, не ўсё тлумачыцца юдафобіяй, аднак і яе скідваць з рахункаў наўрад ці магчыма. Што даказвае рэакцыя чытачоў nn.by на жудаснае забойства наведвальнікаў сінагогі ў Пітсбургу (штат Пенсільванія, ЗША):

Першыя каменты пад навіной ад 27.10.2018 «У Пітсбургу ў сінагозе стралок забіў восем чалавек, а потым здаўся паліцыі». Па стане на 05.11.2018.

Вяртаючыся да Ізраілевіча: прага звядзення рахункаў чужымі (і нячыстымі) рукамі ў першыя дні лістапада выявілася настолькі моцнай, што з галоў рэп энтузіястаў знікла «справа “рэгнумаўцаў”» і яе скуткі… Калі ў канцы 2016 г. тутэйшыя «органы» затрымалі траіх публіцыстаў, то вялікая частка «апанентаў рэжыму» таксама цешылася і вітала рашэнне ўладаў. Высмейваючы тых, хто нагадваў, напрыклад, славутае выслоўе пастара Німёлера («Калі прыйшлі па камуністаў…»). Між тым ужо ўвесну 2017 г. спецслужбы прайшліся і па «нашых», а менавіта па беларускіх нацыяналістах, з «Белага легіёна» і не толькі.

Лінейнасць мыслення адчуваецца таксама ў тых, хто вітае прыход да ўлады ў Бразіліі (ключавая краіна Паўднёвай Амерыкі, на хвілінку) правага папуліста імем Жаір. Такой бяды, што ён параўноўвае апанентаў з жывёламі ды абяцае вытурыць іх з радзімы – абы адкрыў пасольства ў Іерусаліме! Здаецца мне, ад «праіерусалімскага» кроку трампоіднага бразільца Ізраілю будзе больш шкоды, ніж карысці, бо ён потым навыпрошвае сабе льгот і прывілегій, быццам той Чаўшэску… Хацеў бы я памыліцца.

А тым часам… Бюлетэнь «Слонімскі край» не адмаўляецца ад яўрэйскіх тэм. Гэтыя матэрыялы былі змешчаны ў № 32 (кастрычнік 2018)

Папраўдзе, перадрукі з БелТА цікавяць, як леташні снег; больш радасна было даведацца пра існаванне ў даваенным Слоніме папулярнай фотамайстэрні Барыса Вайнштэйна.

Яшчэ больш грэе нарыс «Протаіерэй Васіль Цітовіч», прысланы жлобінскім краязнаўцам Міколам Шуканавым. Падам урывачак у перакладзе з рускай: «Айцец Васіль карыстаўся вялікай павагай у царкоўнага начальства, меў аўтарытэт сярод прыхаджанаў… Яго паважалі не толькі праваслаўныя жыхары Жлобіна, а і мясцовыя яўрэі, якіх ён уратаваў ад пагрому ў неспакойным 1905 г. У самы крытычны момант святар, выявіўшы мужнасць, з крыжам у руках выйшаў насустрач апантанаму натоўпу, які з крыкам несся міма храма ў бок Карпілаўкі – мясцовай яўрэйскай слабады, і спыніў яго».

Цікавыя навіны трапляюцца і на сайце БФШ – арганізацыі, ад якой пасля вядомых падзей міжволі чакаю мала добрага. Але ж дапамагае ўшанаваць земляка, ураджэнца Магілёўскай губерні, – дзякуй за гэта.

«У памяць пра Чарльза Яфе адбудзецца ўжо трэці шахматны турнір», – дадае ў «тлумачальнай запісцы» арганізатар Міхаіл Ляшчынскі, былы старшыня Дубровенскага райвыканкама.

А во навіна з вёскі, што на Бельшчыне ў Польшчы: «У Орлі ўзгадалі пра габрэяў, якія жылі ў гэтай мясцовасці да 4 лістапада 1941 года (слушна “1942 года”, як тут. – В. Р.). Менавіта ў 76-ю гадавіну ліквідацыі нацыстамі арлянскага габрэйскага гета прайшло мерапрыемства “Памяць трывае”». Пішуць, шосты раз ладзіцца сустрэча неабыякавых – прыемна было даведацца.

Наш мінскі чытач Пётр Рэзванаў 23.10.2018 наведаў канцэрт «М-клезмер бэнду» ў залі «Верхні горад» (афішу са слоганам «Мелодыі яўрэйскай душы» і спіс выканаўцаў можна паглядзець тутака; кранула замануха «Начало таки в 19.00») ды падзяліўся ўражаннямі:

Граць музыкі ўмеюць. У адрозненне ад «Харошак», у якіх «Хава нагіла» вярнулася да «Распрагайце, хлопцы, коні», у «М-клезмер бэнду» заяўленыя нумары адпавядалі выкананым. Але ці можна тое, што яны граюць, аднесці да клезмера? – пытанне. «М-клезмер бэнд» бліжэй да малых складаў уцёсаўскіх ансамбляў.

Псой Караленка дае добры прыклад таго, як, валодаючы прыёмамі, можна зрабіць клезмер з чаго заўгодна. Дарэчы, у першым альбоме «Мінскер капеліе» быў Вердзі, перароблены мінскімі клезмерамі пачатку мінулага стагоддзя ў «Хупэ марш»; на развітанне з Дзімам Сляповічам (у 2008 г. лідэр «Мінскер капеліе» з’ехаў у ЗША – В. Р.) музыкі зрабілі переробку «Развітання з Радзімай». «М-клезмер бэнд» паспрабаваў па-клезмерску сыграць Афенбаха Атрымалася, хутчэй, не клезмерская пераробка Афенбаха, а афенбахаўскія фантазіі на габрэйскія тэмы.

Я такі схадзіў у літаратурны музей 29.10.2018, на вечарыну памяці расстраляных пісьменнікаў. У сярэдзіне імпрэзы прагучалі вершы Майсея Кульбака ды Ізі Харыка на ідышы і ў перакладах на беларускую. Аднак слухаць іншых было цікавей, чым самому выступаць.

Побач з паэтам Васілём Жуковічам (фота з lit-bel.org); фрагмент выставы, створанай сіламі супрацоўніц музея

Дарэчы, з нагоды «Міжнароднага Дня перакладчыка» ў Нацыянальнай бібліятэцы Беларусі – дакладней, у залі беларускай літаратуры – таксама зладзілі выставу (прадоўжыцца да 13.11.2018). І там не абмінулі Кульбака, а таксама Керэта, Вайля…

Фота з nlb.by

А выставу «Незабыўны маэстра» (дзейнічала ў Мінску з 30 кастрычніка да 5 лістапада) наведаць не выпала, таму проста прапаную ўрыўкі з прэс-рэліза Музея гісторыі тэатральнай і музычнай культуры:

Выстаўка падрыхтаваная да 100-годдзя з дня нараджэння беларускага дырыжора, педагога, заслужанага дзеяча мастацтваў БССР (1964) Іосіфа Самуілавіча Абраміса. Нарадзіўся 29 кастрычніка 1918 года ў Мінску…

20 чэрвеня 1941 года скончыў як валтарніст Беларускую дзяржаўную кансерваторыю (зараз — Беларуская дзяржаўная акадэмія музыкі). Творчыя планы давялося адкласці. Цяжкія гады вайны Іосіф Самуілавіч прайшоў байцом-сувязістам, апошнія месяцы — музычным кіраўніком. Быў узнагароджаны медалямі і ордэнам Чырвонай Зоркі…

У 1979 годзе Іосіфа Абраміса запрасілі ўзначаліць аркестр Дзяржаўнага тэатра музычнай камедыі Беларусі. За тры гады ён прыкметна падняў агульную музычную культуру тэатра і прыняў удзел у пастаноўцы спектакляў, якія па праву лічацца візітнай карткай тэатра: «Несцерка» Р. Суруса (1979) і «Лятучая мыш» І. Штрауса (1981).

На выстаўцы будуць прадстаўлены афішы, фотаздымкі, нотныя рукапісы, асабістыя рэчы дырыжора.

Дадам, што памёр маэстра ў родным горадзе, калі быў яшчэ не зусім стары (29.09.1984).

«Вольфаў цытатнік»

«Анекдоты – пожня, дзе людзі падбіраюць каласкі пасля вялікага жніва гісторыі» (Франсуа-Мары Аруэ, ён жа Вальтэр, 1751)

«Музыка адэкватная поўніцы жыцця праз рытм. Музыка Бітлз гэта спэктар перападаў ад заміраньня сэрца дзіцяці, якому млосна без маці альбо таты, да рушлівай хвалі сэрцабіцьця пры чаканай сустрэчы. Папса гэта аптымістычны стук сэрца паядальніка сьвініны» (Яўген Бяласін, з кнігі «На пераломе», Брэст, 2015).

«Адзінства вымагае іерархіі – а значыць, сацыяльнай архаікі Любое развітае грамадства моцнае не адзінствам, а гарызантальнымі сувязямі, шматпартыйнасцю, канкурэнцыяй, актыўнымі сацыяльнымі групамі, індывідуалізмам прыватных інтарэсаў. То бок багатай, вольнай і канкурэнтнай шматстайнасцю» (Аляксандр Хоц, 04.11.2018).

Вольф Рубінчык, г. Мінск

05.11.2018

wrubinchyk[at]gmail.com

Апублiкавана 05.11.2018  21:36