Tag Archives: «Белорусский партизан»

В. Рубінчык. Першачэрвеньскае

Шалому! Здаецца, лета ў Беларусі будзе гарачае ва ўсіх сэнсах. «Фортка магчымасцей» для альтэрнатыўных палітыкаў паступова пашыраецца, і цяпер у яе могуць пралезці нават кандыдаты пэўнай камплекцыі. Як у мульціку: «приятной наружности и вот такой окружности» (развіваць тэму не буду, каб не абвінавацілі ў фэтшэймінгу).

Збор подпісаў у Салігорску, май 2020 г.

Дальбог, многае ў гэтым сезоне грае супраць «сонцападобнага» – ён лепіць памылку за памылкай. «Наезды» на ахвотных заняць прэзідэнцкі фатэль у стылі дурнаватага рэкламнага персанажа ўзору 1991 г. («Прыйдзе дзень, і я скажу ўсё, што я думаю з гэтай нагоды»). Развагі пра тое, што жанчыны не прыдатныя для кіравання тутэйшай дзяржавай, што ў нас нібы гэтак пабудавана Канстытуцыя, значаць адштурхоўванне ўсіх маладых-амбітных прадстаўніц прыўкраснага полу (мо нават і Качанаву пакрыўдзіў…) Намёкі на нягегласць прэм’ер-міністра, уласнаручна прапхнутага на пасаду ў абыход той самай Канстытуцыі – усяго 21 месяц таму.

Дапусцім, што ў кожны з прэзідэнцкіх тэрмінаў мае ў парадку ратацыі з’яўляцца новы прэм’ер-міністр. Тады з 1996 г. (год, калі Лукашэнка атрымаў права прызначаць другую асобу ў дзяржаве фактычна без згоды заканадаўчага органа) у нас мусіла быць 5 прэм’ер-міністраў, якія служылі б да 2001, 2006, 2010, 2015 гг. і во цяпер – да «выбараў» 2020 г. Насамрэч жа іх налічваецца 7 – Лінг, Ярмошын, Навіцкі, Сідорскі, Мясніковіч, Кабякоў, Румас – а цяпер запланаваны восьмы. За гэты ж перыяд, 1996–2020 гг., набралося 9 кіраўнікоў адміністрацыі прэзідэнта… што сведчыць пра імкненне «цара» ўсцяж перакладваць адказнасць на «баяр» (што і назіралася ў крытычныя моманты – напрыклад, увесну 2017 г., калі разгараліся пратэсты супраць «дэкрэта № 3»). Які сур’ёзны чалавек з уласнай пазіцыяй пажадае будаваць кар’еру ў дзяржапараце пры такім раскладзе?

Мабыць, і вышэйшыя чыны спецслужбаў не ўсім здаволены: з 2005 г. змянілася 4 старшыні КДБ і 4 міністры ўнутраных спраў, але на пасадзе памочніка Аляксандра Лукашэнкі па нацыянальнай бяспецы 15 гадоў застаецца 1 чалавек, і па дзіўным супадзенні яго прозвішча таксама Лукашэнка. Калі Віктар-сын-першага-прэзідэнта ў 4 разы разумнейшы за сваіх паплечнікаў-урадоўцаў, гэта неабходна прапісаць у новай Канстытуцыі! 🙂

Хіба толькі верная Ліда, 1953 г. нар., крочыць у нагу з Лукашэнкам-старэйшым ад 1996 г., але і яна ўсё часцей скардзіцца, што пасада «галоўнай лічылкі» ёй надакучыла. А тыдзень таму прызналася, што пасля адстаўкі будзе… чакаць сыходу з жыцця, міжволі падклаўшы свайму шэфу тлустае свінчо. Цяпер маладыя юрысткі & юрысты зірнуць на Ярмошыну – і сто разоў падумаюць, перш чым наймацца на службу да Рыгорыча. Мала хто хацеў бы к 67 гадам быць высмактаным настолькі, каб весці паўрасліннае існаванне, хай сабе ў «элітным» квартале на вул. Ціхай. Уваход у той драздоўскі квартал – рубель, выхад – два 🙂

Памылка меншага маштабу – адклад «прэзідэнцкага паслання» нацыянальнаму сходу і беларускаму народу, з сярэдзіны красавіка да… грэцкіх календаў (29 мая стала вядома, што яно толькі рыхтуецца). Не, «так можна было», але спасылка на вонкавыя фактары не пераканала – незабыўная «міжнародная абстаноўка» яшчэ доўга будзе напружаная. 25 красавіка А. Л. вяшчаў: «Нам патрэбен дакладны прагноз. Яго сёння даць нельга». Як быццам на пачатку лета ўсё ў свеце «ўстаканіцца»…

Рэзюмэ? «Гэты чыноўнік зламаўся, прынясіце новага». Не думаў cёлета нікога падтрымліваць, але пасля чарговай пасадкі Сяргея Ціханоўскага, гэтым разам у выніку правакацыі (29.05.2020), і выступленняў «лепшых людзей горада» (прывет Яўгену Шварцу) з асуджэннем гродзенскай імпрэзы Сяргея, падпісаўся за вылучэнне жонкі блогера – Святланы Ціханоўскай. Праўда, пан Троцкі (! – Валянцін, каторы паплечнік Міколы Статкевіча) мяркуе, што збор подпісаў у нечым нават шкодны, бо адцягвае людзей ад рэальных пратэстаў.

І тым не меней… Мінск, 31.05.2020, каля 12:00

Трохі пацяплеў я да Валера Цэпкалы, якога «падсцёбваў» тут і тут. Агулам-то яго свежае інтэрв’ю Арцёму Шрайбману не ўразіла; В. Ц. даў зразумець, што ўдзел у палітычнай кумпаніі для яго – чарговы эксперымент (37:48–38:30). Але істотна, што Валер выказаўся супраць адкрыцця ў Беларусі АЭС (можна спытацца, дзе ён быў у сярэдзіне 2000-х гадоў, калі ў нетрах адміністрацыі рыхтавалася прынцыповае рашэнне аб пачатку будоўлі, ды лепей позна, чым ніколі), за абмежаванне прэзідэнцтва двума тэрмінамі… І, як той Віктар Бабарыка, амаль адразу выступіў у абарону Ціханоўскіх – гэткай салідарнасці «кандыдатаў у кандыдаты» бракавала ўлетку 2015 г. Сёння каля мінскай Камароўкі падпісаўся я і за Цэпкалу.

Чарга ахвотных пакінуць свой аўтограф «не за Лукашэнку» расцягнулася бадай на кіламетр… 31.05.2020, каля 12:30.

Мікола Казлоў і Анатоль Лябедзька (абодва – «у цэнтры ўвагі») за перамогу кандыдата ад АГП насамрэч не змагаюцца, а подпісы збіраюць для «зносін з народам»

Пікецік Андрэя Дзмітрыева быў не такі папулярны

На Камароўку прыйшоў і знаны «курапацкі» пратэстоўца Леанід Кулакоў

Над «ціханоўскай» палаткай развяваліся сцягі з еўрасаюзаўскімі зорачкамі і «Пагоняй»; гучала песня на матыў «We will, we will rock you» з пераробленымі словамі («Свер-гнем та-ра-кана!»)

Прадстаўнікі «Нямецкай хвалі» і Арцём, які працуе на тэлеканал «Белсат»

З Бабарыкам больш складана. Кандыдатурку фінансіста прасоўваюць Святлана А-ч з Мінска-Беларускага і Галіна А-т з Тверыі-Ізраільскай (зрэшты, Галіна – за таямнічага «Бабарэку» :)) Гэта дзве дамы, якіх варта паслухаць… і зрабіць наадварот. Тое, што лаўрэатка «наўзаем» падтрымае свайго фундатара, прадбачыць было няцяжка, ды ад гэтага не лягчэй. Трэці факцік – адзін колішні знаёмы, лукашыст і надаеда, «раптам» адкрыта запісаўся ў ініцыятыўную группу Бабарыкі. З аднаго боку, гэта сведчыць пра эрозію сістэмы, за якую шмат гадоў «тапіў» мой раўналетак, з другога – да тру-дэмакрата яго не пацягне…

Дарэчы, за тыдзень прадугадаўшы пазіцыю Святланы Аляксандраўны, я памыліўся ў іншым: у статусе Юрыя Глушакова. Ён-такі першы нам. старшыні ў партыі «Зялёныя» (ад пачатку 2020 г. – пасля колькігадовай паўзы), тут «Беларускі партызан» меў рацыю. А, напрыклад, у тым, што журналіст Віталь Цыганкоў з’яўляецца «вядомым палітолагам» – не.

Яшчэ раз пра бульбу, бо зноў чамусьці са мной пра яе спрачаюцца… Напэўна, ёсць сэнс развіваць вытворчасць некаторых яе гатункаў у Беларусі, але з галавы не выходзіць адзін эпізод. Увесь дзень у верасні 2004 г. на полі каля адной з вёсак Шчучынскага раёна капалі бульбу (я таксама капаў). Пад вечар прыехалі фуры са смуглымі людзьмі, перакупшчыкі хуценька пагрузілі мяхі з бульбай і павезлі «на Маскву», заплаціўшы вяскоўцам мізэрныя грошы.

Тутэйшыя бульбаводы былі – і, мяркую, застаюцца – прайстэйкерамі, а не прайсмэйкерамі. «Пужалкі» пра будучы голад у суседзяў трэба «дзяліць на шаснаццаць»; існуе праўдападобная версія, што пандэмія COVID-19 пайшла нават на карысць расійскай сельскай гаспадарцы, дый ва Ўкраіне не ўсё так кепска, як прадказвалі. Таму да парады галоўнага клюшкара «Трэба пасеяць паболей. Гэта будзе ўратаванне… Калі вы паводле тэхналогіі будзеце гэта абслугоўваць, атрымаеце хоць невялікую, але жывую капейку. Да вас прыедуць на поле і забяруць» (15.05.2020) стаўлюся даволі скептычна. Яна, між іншага, супярэчыла развагам таго ж «маркетолага»: «Галоўнае – прадаць па добрай цане, а не проста выпхнуць тавар за мяжу». Дый пазнавата ў сярэдзіне траўня было даваць парады наконт бульбы, не?

В. а. цара згадаў вытворчасць малака і мяса, але не настойваў, што ў іх «уратаванне». Пэўна, рэч у тым, што вырабы, якія прыносяць краіне ў разы больш валюты, так і не зрабіліся нацыянальнай «фішкай». Некаторым жа карцела пагуляцца з тутэйшай сімволікай і стэрэатыпамі (як пазалетась, калі мяхі бульбы былі дастаўлены Пуціну на Новы год), а да таго ж па прызначэнні даты «выбараў» паказаць уласную «блізіню да народу»… Ну, і зацыкленасць палітычнага пенсіянера на мінулым адыграла ролю. У кастрычніку 2019 г. в. а. даводзіў казахам (не перакладаю, каб захаваць cтылёвыя адметнасці):

Картофель — это же наш спаситель. Что такое картофель? Картофель в войну и прочее где-то вырастил, и ты вместо хлеба, вместо молока… На картошке на одной люди выживали. Когда мне говорят, какой бы памятник вы за войну поставили в Беларуси… Я бы мешок картошки на памятник воздвиг и корову.

На хвілінку, вайна скончылася 75 год таму. У XXI ст. нават на прасторах СНД вага бульбы ў спажывецкім кошыку зніжалася… Я не супраць бульбы, сам яе люблю на сняданак – але супраць таго, каб з гэтага клубняплода рабіўся нейкі фетыш. І хопіць пра «піянераў ідэал».

Іегуда Пэн. Аўтапартрэт 1932 г.

* * *

Першага чэрвеня 2009 г., г. зн. акурат 11 год таму, памёр Аляксандр Сяргеевіч Патупа – фізік, прадпрымальнік, пісьменнік, даследчык сацыяльна-палітычных працэсаў, якому сёлета ў сакавіку магло б споўніцца 75. Між іншага, у 1960-х гадах юны першаразраднік Патупа лічыўся ў БССР перспектыўным шахматыстам.

А. Патупа і адна з яго мастацкіх кніг, якая ёсць і ў маёй бібліятэцы

Зважаючы на млявую зваротную сувязь, не ўсім «зайшла» ідэя пра помнік дачасна памерлым беларускім медыяменеджарам. Усё-такі, прыпомніўшы мае сустрэчы з Аляксандрам Сяргеевічам у 2004 г., якія пакінулі добрае ўражанне, высоўваю яшчэ адну ідэю – помнік беларускім палітычным аналітыкам. Такі помнік мог бы стаяць на прыватнай тэрыторыі ды мець форму «абстрактна-канкрэтнай» скульптуры, прысвечанай наступным рана памерлым людзям:

Алег Багуцкі (1968–2017)

Ірына Бугрова (1954–2011)

Святлана Навумава (1956–2011)

Сяргей Панькоўскі (1956–2009)

Аляксандр Патупа (1945–2009)

Віталь Сіліцкі (1972–2011)

Віктар Чарноў (1957–2013)

Яднае гэтых людзей тое, што яны глынулі вольнага паветра канца 1980-х – пачатку 1990-х гадоў – а потым, цытуючы выраз аўтара belisrael.info пра медыяменеджараў, «не маглі ўжо вярнуцца ў ранейшыя цуглі». Унёсак пералічаных у развіццё палітаналітыкі на нашых землях быў розны, але галоўнае, што ён быў. І стаўся падмогай для новых пакаленняў…

Нехта запярэчыць, што палітычныя даследаванні для Беларусі не актуальныя, і лепей бы ўвекавечыць у метале працаўнікоў больш патрэбных прафесій. Дык не адзін год існуюць ужо ў нашых гарадах скульптуры паштальёнаў…

Мінск (ля кінатэатра «Кастрычнік»), Барысаў (ля вакзала)

Крыху шануюць у нас і дворнікаў – іх вобразы ўвасоблены як мінімум у Гомелі і Мінску. Зрэшты, калі меркаваць паводле мінскай скульптуры, дзе даўно бракуе кавалу мятлы, ні мастацтва, ні нават прыбіранне смецця ў вачах тутэйшага начальства не ёсць прыярытэтам 🙁 Іначай раённае або сталічнае чынавенства знайшло б невялікія грошы для рамонту.

Выгляд скульптуры на вул. Карастаянавай – у 2012 г. і ў 2020 г.

Ну, а завяршыць хочацца, натуральна, на мажорнай ноце. У вясну, сапсутую распаўсюдам COVID-19 (на 31.05.2020 у Беларусі, пішуць, памерла 235 чалавек, і 24 тысячы яшчэ не акрыялі) ды хабёльствам асобных гора-кіраўнікоў, выявіліся і лепшыя якасці чалавечага роду. Гл. дзве наступныя аб’яўкі, сфатаграфаваныя ў Цэнтральным раёне г. Мінска:

На бульвары Шаўчэнкі і вул. Веры Харужай (пад’езд аднаго з дамоў)

Вольф Рубінчык, г. Мінск

01.06.2020

wrubinchyk[at]gmail.com

Апублiкавана 01.06.2020 00:04

Перадвыбарная кумпанія ў Тутэйшыі

Краіна Тутэйшыя – месца, дзе многім з нас не хапае месца… Між тым неяк адаптаваліся: жывем, існуем або трываем (непатрэбнае выкрэсліць).

Пераважная ўвага тут і цяпер – да кандыдатаў у прэтэндэнты на «галоўны фатэль» РБ. Іх цяпер 15, амаль як на якіх-небудзь паўночнаамерыканскіх выбарах, але вылучэнцаў, якія штосьці з сябе ўяўляюць, няшмат (адзначаў тутака).

Запомніўся адказ Cяргея Ціханоўскага, блогера-і-за-кратамі-сядзельца, на пытанне карэспандэнткі «Нямецкай хвалі»: «Калі праводзіць паралелі, кім вы сябе адчуваеце: беларускім Навальным? Або, можа, Зяленскім?» – «Я адчуваю сябе беларускім Ціханоўскім». Напэўна, так (сур’ёзна-дасціпна) і трэба выказвацца.

Яшчэ досціп ад Настачкі з твітэра: «Калі бачу ў адной навіне прозвішчы Бабарыка, Ціханоўскі, Цэпкала, адразу ў галаве карцінка ўзнікае, як першы ў аркестры дырыжыруе, другі з Паплаўскай “Малінаўку” спявае, а трэці з Лалітай скача». Празрыстая алюзія на дырыжора Віктара Бабарыкіна, спевака Аляксандра Ціхановіча і расійскага шоўмэна Сашу Цэкала 🙂

На гэтым вясёлым фоне асабліва ўбога выглядалі «жарцікі» ад Ліды Я. з цэнтравыбаркама… Нагадаю: жонка Міколы Статкевіча Марына прынесла ў ЦВК «недасканалыя паперы». Рэакцыя была такая: «Баюся, Марыну Адамовіч увечары чакае сямейная сцэна!» А пра іншую прэтэндэнтку, нібыта заражаную каранавірусам, чыноўніца абвясціла: «Напэўна, ёй хацелася плюнуць у маёй прыёмнай». Фэйспалм…

Сёння пачытаў, як цырк-шапіто, выгнаны з Брэста-Літоўскага ў сувязі з эпідэміяй COVID-19, мадзее ў сельскай мясцовасці, практычна ў лесе… Доўга думаў. Прыйшоў да высновы, што не тую ўстанову назвалі «цырк-шапіто» (і турнулі з горада).

«Мадам Ярмо» не толькі выпраменьвае паранаідальныя ідэі – следам за тым, хто зрабіў на яе стаўку ажно ў 1996 г. – але і страціла прафпрыдатнасць. Улетку 2019 г. «заслужаная юрыстка» прапаноўвала правесці выбары прэзідэнта 30.08.2020, «Радыё Liberty» ды іншыя дробныя СМІ стрымгалоў кінуліся каментаваць тую ярмошынскую заяву… Cёлета «раптоўна» выявілася, што, калі на «выбарах» спатрэбіцца працяг, то названая дата пярэчыць канстытуцыі: «У 30 жніўня ёсць недахоп: выбары могуць праходзіць у два туры»… Іншая пасля такога факапу сышла б на пенсію, але 67-гадовая ўладальніца катэджа ў Драздах ані сумелася. Працягвае лінію старухі Шапакляк на дробныя паскудствы, як лёгка ўбачыць. Зрэшты, для чаго яшчэ, па вялікім рахунку, юрысты патрабуюцца «вярхоўнаму»?

«Салідныя кандыдацкія бабры» як быццам пачулі маю бясплатную параду – не апранаць даспехі радыкалаў. Адстаўны казы барабаншчык памочнік Лукашэнкі ўчора заявіў: «Краіне патрэбна еднасць – без падзелу на ўладу і апазіцыю, ворагаў і сяброў». Карацей, усеагульны кампраміс (і такой бяды, што яго не бывае ў прынцыпе – хіба толькі на могілках).

Пан Цапкала, слушна пазначаючы некаторыя праблемы беларускага соцыуму ды палітыкуму, па-ранейшаму кур’ёзна рэагуе на вострыя пытанні. Рэпліку «Хто вінаваты?» ён парыруе развагамі пра тое, што трэба перагарнуць старонкі мінулага, не шукаць ворагаў… Ну не атрымаецца абнуліць чвэрць стагоддзя – нават пры дапамозе такіх «плюшак», як авіярэйсы лаўкостараў, энергаэфектыўная эканоміка і да т. п.

Здаецца, па-ранейшаму замоўчвае Валер Ц. свой унёсак у пабудову той сістэмы, якую ён цяпер лупцуе… Унёсак не толькі канца ХХ ст. (дапусцім, што на той час аматар хакею сапраўды адпавядаў запытам выбарцаў), а і ХХІ ст. Напрыклад, у амплуа «памочніка прэзідэнта», прадстаўніка Лукашэнкі ў «Нацыянальным сходзе» (2002–2005).

Тое, што вяшчае нядаўні банкір, які ўступіў у тутэйшую палітыку, часам увогуле чмур… Крым – грэчаскі? Цэнтрвыбаркам абараняе галасы грамадзян? Мо апошняе – і камплімент на адрас «мадам Ярмо» (або заляцанне да «наменклатуры»), але з маёй званіцы ўспрымаецца як чарговы няўдалы жарт.

Прамаўляе Віктар Б. і разумныя рэчы – напрыклад, што хацеў бы аднавіць абмежаванне тэрмінаў кіравання прэзідэнта двума тэрмінамі (=10 год) – ды неяк яны губляюцца сярод трэшу… І як тут паверыш чалавеку, які займаў пасаду старшыні праўлення банка не 10, а 20 (дваццаць) гадоў? Так, аб’ектыўна розніца паміж палітыкай і бізнэсам істотная, аднак Віктар яе акурат не хоча заўважаць… Прэзідэнт у яго трактоўцы – «чысты менеджар», і каб жа пан Бабарыка не перанёс на палітыку & дзяржкіраванне сваё разуменне кадравых працэсаў… Іначай кажучы, учэпіцца новаабраны ў фатэль пад прэтэкстам выканання KPI – не адбярэш і праз два дзесяцігоддзі. Вунь пан Зяленскі таксама абяцаў сысці пасля першага прэзідэнцкага тэрміна, а цяпер, 20.05.2020, кажа, што, «як будзе вялікая падтрымка ад народу», можа і перадумаць…

Натуральна, былі, ёсць і будуць есці аўтары кшталту Стася К., якія заклікаюць скарыстаць шанс (як тыя напарстачнікі на вакзальнай плошчы): «Давайце намалюем сабе таго бізнэсмена, які фарміраваўся ў апошнія 30 гадоў. Ён шмат чаго дабіўся. Ён любіць Беларусь так, як можа. Ну, вось так, як Бабарыка, напрыклад. Дабіўся, любіць, прапануе сябе. Чаму вам не падабаецца тое, як ён яе любіць, і тое, чаго дабіўся?» Засталося дадаць хіба: «Вы проста не любіце ўсіх Бабарык банкіраў!» Зміцер Дзядзенка няблага напісаў 20 мая: «Мяняць быка на індыка – беларускі нацыянальны спорт».

Вангую, што неўзабаве за В. Бабарыку «ўпішацца» С. Алексіевіч – яна палюбляе гэткага ўзроўню каляпалітычныя праекты (напрыклад, ухвальна выказвалася пра А. Мілінкевіча і Т. Караткевіч). І захапляецца, калі нехта з багатыроў ахвяруе на культурку 0,01…% ад сваіх капіталаў.

Год таму каля галоўнага офіса «Белгазпрамбанка» на вул. Прытыцкага ў Мінску паставілі скульптуру Осіпа Цадкіна «Дараносец». Гонар і хвала фундатарам!

Дарэчы, не тое каб я імкнуўся падлавіць лаўрэатку на супярэчнасцях – неяк само вылазіць… Летась спадарыня фактычна падтрымала эўтаназію; паводле С. А., яна магчымая, «калі чалавек хоча адысці раней, чым перастае быць чалавекам». А днямі тая ж «Свабода» піша, што лаўрэатка – за тое, каб жывёлы-інваліды, якім пагражае эўтаназія, працягвалі жыць (і матэрыяльна падтрымлівае групу «Добры леў»). Як яно спалучаецца? Дзеля-мадзеля патлумачу: хай жывуць хворыя жывёлы, я супраць эўтаназіі для хворых людзей. Асабліва небяспечнай была б яе легалізацыя ў нашых умовах, дзе шчыруе прававы нігілізм, а вольнае самавыяўленне грамадзян, лагодна кажучы, дзе-нідзе ставіцца пад сумнеў.

Яшчэ каліва звестак пра жывёлаў і людзей.

Заяц-шарак пасяліўся ўвесну 2020 г. каля Дома ўрада ў Мінску – няйначай гэта пачатак перадвыбарнай кампаніі старшыні Магілёўскага аблвыканкама, экс-міністра сельскай гаспадаркі Леаніда Зайца. Вушасты звярок распальвае цікавасць журналістаў, пра яго пішуць у сувязі з «сакральным» будынкам. Выходзіць, яго з’яўленне – хітры ход, каб павялічыць пазнавальнасць Леаніда Канстанцінавіча як будучага палітыка! 🙂

Зайцы (2 экз.). Злева – фота Тамары Хаміцэвіч, «Мінск-навіны». Правае фота ўзята адсюль

З тым, што «капіталізм караскаецца ўгору», згаджаецца гомельскі гісторык Юрый Глушакоў. Яго погляд можна пачытаць тут: «Сенсацыяй гэтай кампаніі стала з’яўленне на ёй «рэальнай» буржуазнай апазіцыі… Мэта цалкам зразумелая – адарваць ад усялякіх “кандыдатаў пратэсту” ІТ-шнікаў, “крэаклаў” і іншых “яйкагаловых”». Версія, што мае права на жыццё: вылучэнне кандыдатаў «з эліты» абумоўлена ходам гістарычных падзей, але ў канкрэтных умовах яны могуць быць пешкамі (ОК, фігурамі) у «гульні тронаў». Дыялектыка… (Чаму Глушакова на сайце «Белпартызан» мянуюць першым намеснікам старшыні партыі «Зялёныя», здольная адказаць толькі рэдактарка – Юрый перастаў ім быць у 2016 г.).

Не ведаю, за каго тут аддаць голас – мо і праўда за маэстра Віктара Бабарыкіна, галоўнага дырыжора прэзідэнцкага аркестра ў 2002–2019 гг.? (Засталося дачакацца яго вылучэння ў кандыдаты.) Затое дакладна ведаю, за каго НЕ галасну – вядома ж, за в. а. цара з яго «піярам у час чумы»: «Паказнік застанецца адзін – смяротнасць людзей. І тое, што мы ў гэтым плане лепшыя ў свеце, ніхто ўжо не аспрэчвае».

Статыстыцы афіцыйнай няма вялікага даверу, дык жа ж нават паводле яе – далёка не лепшыя. Асцярожная «Наша Ніва», прывёўшы лічбы, якія абвяргаюць выказванне правадыра, заўважыла: «Магчыма, маецца на ўвазе колькасць смерцяў на агульную колькасць захварэлых» (21.05.2020). Замест мяне даў дыхту Лукашэнку і яго мудрым тлумачальнікам аўтар «БелГазеты» Дзмітрый Растаеў, прычым заранёў (19.05.2020): «Нават калі прывязаць нашы лічбы да “аб’ёму тых, каго выяўляюць”, пераможная карцінка ўсё адно не складваецца. У Сінгапуры, напрыклад, пры 27356 выяўленых усяго 22 памерлых, у Катары пры 30972 выяўленых усяго 15 ахвяр. Тэзіс пра “самую нізкую смяротнасць” і тут міма касы».

Cпраўдзіўся мой пятамайскі прагноз адносна Беларусі і Ізраіля: «памерлых у Беларусі покуль меней (107 супраць 237), але разрыў скараціўся… і, на жаль, будзе скарачацца далей». На сёння ў Беларусі – 190 памерлых з COVID-19, у Ізраілі – 279 (паводле звестак адпаведных міністэрстваў аховы здароўя). «Плато», пры якім штодня ў краіне прыбаўляюцца сотні носьбітаў каранавіруса – так сабе плато. Гэтых носьбітаў ужо два райцэнтры (34303 інфікаваных мінус 12833 вылекаваных = 21470 чалавек). І значная частка хворых – у цяжкім стане; відаць, «жыватворны парад» не ўсім пайшоў на карысць…

Хочацца верыць Ірыне Глінскай з галоўнага ў РБ цэнтра гігіены і эпідэміялогіі, якая 22.05.2020 прадказала зніжэнне захваральнасці на рубяжы мая – чэрвеня. Ну, хаця б таму, што спецыялістка шчыра прызнае: «Піку не было, зніжэнне будзе павольнае… Сёння няма падстаў меркаваць, што вірус сыдзе і мы ўсе пра яго забудзем». Праўда, шэф Глінскай, міністр Каранік, «думаў» 09.04.2020, што пік такі будзе, і на месяц раней, г. зн. у канцы красавіка – пачатку мая… Дык то ж міністр, чалавек, які па вызначэнні (by default) усёй праўды не ведае і не скажа. Ладна, як усё скончыцца, «разбор палётаў» акажацца больш дарэчны. Што ўзяць з асобнага чыноўніка, калі тут «усю сістэму трэба мяняць». Ідзецца не пра рэвалюцыйную прапаганду – пра сумную рэчаіснасць.

Вольф Рубінчык, г. Мінск

wrubinchyk[at]gmail.com

22.05.2020

Апублiкавана 22.05.2020 21:29

В. Рубінчык. КАТЛЕТЫ & МУХІ (67)

Зімова-ханукальна-пераднавагодні шалом! Зноў «галоўны па Беларусі» даў джазу… Калі ён выступаў 15.12.2017 на сходзе да стагоддзя тутэйшых органаў дзяржбяспекі (адлік вядзе ад ЧК Дзяржынскага; чаму ўжо ў такім разе не ад «ахоўнага аддзялення» Расійскай імперыі? ;-)), то заявіў: «Вам, нам за мінулае нашых спецслужбаў, чэкістаў саромецца няма чаго. Няма ніякай прычыны… нашы спецслужбы ва ўсе перыяды нашай гісторыі з годнасцю выконвалі свой абавязак, яны былі адданыя прысязе, дысцыпліне і парадку». Ага, асабліва ў 1930-я гады, за Язэпам Вісарыёнычам… Пасля 1954 г. у адной Беларусі давялося рэабілітаваць звыш 200 тыс. чалавек, такія былі «дысцыпліна і парадак».

Як ні дзіўна, цяперашні старшыня КДБ лепей адчувае «нерв мінулага» і не ківае на тое, што «мы не жылі ў той час». Год таму, наведаўшы музей на месцы Акмолінскага лагера ГУЛАГа («АЛЖИР») у Казахстане, генерал-лейтэнант Вакульчык пакінуў мудры запіс у гасцявой кнізе.

Раней я меркаваў, што рэпліка «Рыгорыча» на пытанне земляка «Дзе ж ваша сумленне?» («Дзе было сумленне, там вырас хрэн») была няслушна перададзена або суздром высмактана з пальца. Зараз, пасля таго, як «вялікі гісторык» выпісаў папярэднікам тутэйшых кадэбістаў няпрошаную індульгенцыю, схіляюся да думкі, што пад канец 1980-х так яно ўсё і было. Выходзіць, гадоў ужо з 30 «харызматычны палітык» прабівае днішча за днішчам…

Сумна было праглядаць і вытрымкі з выступу таго самага персанажа на «з’ездзе навукоўцаў» (13.12.2017): «Не будзе выніку, не будзе грошай… Якіх яшчэ вам грошай не хапае?… Скажыце, колькіх з тысяч нашых вучоных-дзяржаўнікаў ведае народ? Дзе яны, гэтыя вучоныя-патрыёты, якія павінны абараніць дзяржаву ў інфармацыйнай вайне?», etc. Чымсьці вось гэта ўсё нагадала лекцыю «таварыша з абкама» перад разумнікамі з салжаніцынскага «У крузе першым». Дзіва што колькасць навукоўцаў у Беларусі зніжаецца прыкладна на тысячу за год – прынамсі падала гэткім імклівым дамкратам у 2011–2016 гг.

Гаркавы гумар ад @mojo_fm: «З’явіліся першыя выявы рэвалюцыйнай батарэі для беларускага электрамабіля, які распрацоўваюць беларускія навукоўцы»

Няхай бы «сонцападобны» прабіваў свае днішчы, але спакушае сваім прыкладам іншых, сярод якіх нямала ідыётаў яўрэйскага паходжання. Пра аднаго такога педагога-дэмагога, якога надта палюбляе газета «Авив» (сёлета прафесар не без гонару за «сваіх» распавёў у ёй, што «ў 1934-1936 гадах на пасадзе наркома ўнутраных спраў БССР знаходзіўся Ізраіль Майсеевіч Ляплеўскі. У 1937-1938 гадах гэтую пасаду займаў Барыс Давідавіч Берман…»), я згадваў у мінулай серыі. Сорам за катаў, якія знішчалі людзей – беларусаў, яўрэяў, ды каго заўгодна? Не, не чулі… Нават фота Б. Бермана ўціснулі ў «Авив», бо, відаць, не менш заслужыўся, чым кампазітар Ісак Любан і музыка Эдзі Рознер. Ну, пасля гэтага «прыгажуна», дапраўды, і стаўленік Берыі, «таленавіты аналітык» Цанава падасца не такім страшным.

Як на мяне, то на фоне «планеты Лукшэйм» (і не пытайцеся, што маю на ўвазе) нават звычайныя беларускія чыноўнікі выглядаюць арыстакратамі. Праўда, гэта не пра двух міністраў інфармацыі з аднаго кубла… Нехта наіўна спадзяваўся, што адна Лілія А. схільная ваяваць з інтэрнэт-выданнямі; дык жа не, у канцы верасня на яе месца прызначылі Аляксандра К., i «вайнушка» прадоўжылася. Па-ранейшаму напалову заблакаванае «Луркамор’е» (там жа ягадзіцы мянуюць папросту жопай, жах-жах!), а 14-15 снежня трапіў пад раздачу і «Беларускі партызан». Зрэшты, ужо 16-га, пасля візіту фронтвумэн «БП» Святланы Калінкінай у мінінфарм, сайт паказаўся ў зоне «.by». Напэўна, рэдакцыя пайшла на кампраміс дзеля ўласнага бізнэсу – адключэнне каментарыяў таксама як бы намякае… Калегам з «KYKY» ў 2015 г. блакіроўка і разблакіроўка не пайшлі на карысць, там дадалося цынізму і паменшала вольналюбства. У любым разе, як бы ні паводзілі сябе медыяменеджары, міністэрскія замнога сабе дазволілі…

Ці спалучаюцца блакіроўкі з намерамі пабудаваць у Беларусі «IT-краіну», дзе будуць усялякія «гаджэты, айфоны ды плафоны»? Леанід Фрыдкін лічыць, што лёгка: «Ёсць такія інвестары, далёка не дурні, якіх акурат і прыцягвае адсутнасць права. Ім значна прасцей заплаціць асобным чыноўнікам сціплы хабар у краінах з прававым нігілізмам, чым выконваць законы ў цывілізаванай краіне і плаціць там падаткі напоўніцу. Якраз лічбавыя ТНК з Ірландыі паперлі, Ганконг і Сінгапур падлучыліся да BEPS, усялякія канальскія і кракадзільскія астравы запхалі ў чорны спіс. Самая пара заняць вакантнае месцейка. А для абарыгенаў застанецца найстражэйшы кантроль з дапамогай IT-тэхналогій».

«Весела» будзе, калі менавіта ізраільцы дапамогуць тут Сямёну Шапіру ды яго шэфу «ўсіх яўрэяў узяць пад кантроль» – абрагочамся… Зважаючы на візіт Эрана Ласера ў Мінск i нядаўні каментарый Ёнатана Брэндэра («мы чакаем прыняцця дэкрэта, нічога іншага нам не трэба»), яны гатовенькія.

Новага міністра інфармацыі РБ займаюць… праблемы расійскай спартовай каманды, адхіленай ад удзелу ў Алімпіядзе праз допінг («проста дзікунства нейкае!»). Ну, а як быў шанец зрабіць добрую справу, выказацца за дошку на былым будынку рэдакцыі часопіса «Штэрн», то Аляксандр К. самаўхіліўся. Колішні прапагандыст «адрасоў яўрэйскай літаратуры ў Беларусі» высунуў уперад намесніка, які адказаў на мой зварот ад 10.10.2017 такой магутнай паперчынай:

Дзякуй, вядома, што па-беларуску, але, паводле дзеючага закона аб зваротах грамадзян (арт. 17), чыноўнікі меліся даць адказ цягам 15 дзён. Толькі звароты, якія вымагаюць дадатковага вывучэння і праверкі, разглядаюцца на працягу месяца – тут жа яўна не той выпадак, падрыхтаваць адпіску можна было і за дзень. Кур’ёзна, што тузаць СМІ, у тым ліку літаратурныя часопісы, міністэрства і яго папярэднікі (Галоўліт ды інш.) ніколі не праміналі, а выступіць за мемарыялізацыю – дзе там!

Іншае міністэрства куды больш годна выглядае ў гэтай гісторыі. Першая намесніца міністра культуры І. У. Дрыга 14.12.2017 падпісала ліст, падрыхтаваны Марыяй Нецвятаевай. Працытую апошні абзац з захаваннем асаблівасцей арыгінала: «Міністэрства культуры падтрымлівае ідэю стварэння мемарыяльнай дошкі на будынку па адрасу: г. Мінск, вул. Рэвалюцыйная, 2б, прысвечанай літаратурнаму часопісу “Штэрн”, і вернецца да разгляду дадзеннага пытання пасля ўнясення мясцовым выканаўчым і распарадчым органам матэрыялаў ва ўстаноўленым заканадаўствам парадку». Гэта яшчэ не перамога, але крок да яе.

Развагі чытачоў на заяўленую тэму:

Пётр Рэзванаў: «Калі яўрэйскі турызм у Сінявокую ўвогуле і ў Мінск у прыватнасці будзе няменшым за Бірабіджанскі (на ўласныя вочы бачыў там маладых французаў), то будзе і дошка (у Бірабіджане на першай рэдакцыі і тыпаграфіі “Бірабіджанер штэрн” вісіць), і сінагогі (прынамсі тыя, што лічацца помнікамі гісторыі і культуры) адрэстаўруюць. Калі не – то таксама, але з большым ціскам на ўпаўнаважаных асоб».

Уладзь Рымша: «Нічога новага не прыдумаем: трэба грошы, – альбо дзяржаўныя, альбо свае… Я магу параіць добрага скульптара, і ён скажа, колькі гэта каштуе. Трэба вызначыцца з памерамі і матар’ялам для шыльды».

* * *

Калі год таму ў Мінску ўзялі пад варту аўтараў расійскага інфармагенцтва, то знайшоўся «палітолаг» Ш. (насамрэч ідэолаг з дыпломам гісторыка), які ў «Комсоправде» выдаў прагноз: маўляў, скора ўсё скончыцца, гэта ціск на Расію, каб знізіла цану на газ. Увесну 2017 г. Лукашэнка з Пуціным больш-менш «утрэслі» цэнаўтварэнне, а тройка публіцыстаў волі так і не пабачыла – выходзіць, не было ў іх сувязі з урадам РФ, дзейнічалі на свой страх і рызыку (маскоўскае МЗС вымаўляла пра іхні арышт нешта абстрактна-няўцямнае – я б не жадаў сабе такой падтрымкі). Сёлета ў экспертызах па справе выявіліся сур’ёзныя хібы. Тым не менш, зараз у Мінгарсудзе ідзе працэс па справе аб «распальванні варожасці» Алімкіным, Паўлаўцом і Шыптэнкам. Я падзяляю пазіцыю Вольгі Карач, выказаную ўчора: «магу не згаджацца з рознымі поглядамі, але адназначна ў турме за іх ніхто сядзець не павінен… [Арыштаваных] трэба як найхутчэй вызваліць і папрасіць прабачэння ў іх ды іхніх родзічаў за сапсаваны год іх жыцця». Праўда, у гэтым жа інтэрв’ю Вольга нанесла лухты: «Пратэстны электарат у Беларусі гаворыць на рускай мове, а беларускамоўныя грамадзяне ніяк не будуць і не могуць уплываць на палітычныя працэсы, якія адбываюцца ў Беларусі, праз сваю малалікасць і пасіўнасць». Экс-дэпутатка Віцебскага гарсавета cамасцвярджаецца за кошт людзей беларускай мовы і культуры… Прыводзіць «левую» статыстыку (маўляў, менш за 1% грамадзян пішуць белмоўныя скаргі), а я прыпомніў, як у час масавага вызвалення вязняў з Акрэсціна ўвесну 2006 г. адзначаў для сябе, хто на якой мове размаўляе. Прыкладна чвэрць пратэстоўцаў гаварыла па-беларуску; карацей, «шклянка напалову поўная».

* * *

Cто гадоў таму ў Менску праходзіў Першы ўсебеларускі з’езд, дзе і «нашы» засвяціліся. Як па гарачых слядах рапартаваў Змітрок Бядуля ў газеце «Вольная Беларусь»: «Прадстаўнік ад жыдоўскага пралетарыяту вітаў з’езд і ўвесь беларускі народ, кажучы, паміж іншым, што тут, на Беларусі, ніколі жыдоўскіх пагромаў не было, што беларускі народ жыў па-суседску з жыдамі і заўсёды адносіўся да жыдоў прыхільней, як усе другія народы Расіі». Што пагромаў ніколі не было, моцна сказана (калі менавіта гэтак было сказана, бо пісьменнік мог выдаць пажаданае за сапраўднае). Іншая рэч, яны ў канцы ХІХ – пачатку ХХ стст. здараліся ў Беларусі радзей, чым на некаторых суседніх землях…

Налета на волю вырвуцца іншыя юбілеі – стагоддзе слыннага знаўцы краснага пісьменства Рыгора Саламонавіча Бярозкіна (03.07.1918, Магілёў – 01.12.1981, Мінск), 125 год з дня нараджэння ідышнага і іўрыцкага паэта Элі Савікоўскага (20.01.1893, Палонка ля Баранавіч – 11.05.1959, Мінск). Спадзяюся, хаця б літмузеі адзначаць…

Кнігі Э. Савікоўскага, якія выйшлі ў Мінску на ідышы і старажытнаяўрэйскай – пад эгідай суполкі «Шах-плюс» (2008, 2009)

Аўтар belisrael.info Анатоль Сідарэвіч так адгукнуўся на маю просьбу прааналізаваць крыніцы 1930-х гг.: «Я так даўно чытаў тыя часопісы і газеты, што засталося толькі агульнае ўражанне: бальшавіцкая ідэалогія. І раптам — канкрэтную дату не назаву — у газеце “ЛіМ” з’яўляецца публікацыя Рыгора Бярозкіна, напісаная ў літаратуразнаўчых тэрмінах. Як сказаў бы класік, прамень святла ў цёмным царстве. Які быў лёс гэтага маладога разумніка, Вы ведаеце. Па вайне наступіла эпоха, якую можна, выкарыстаўшы вобраз Джэка Лондана, назваць “пад жалезнай пятой”. Барацьба лепшага з добрым. Васіль Барысенка сочыць за крытыкамі і кіруе літаратуразнаўствам, а за імі сочыць Васіль Бурносаў, уласны карэспандэнт, калі не памыляюся, “Правды” (“для доносов и разносов существует В. Бурносов”). Адраджэнне крытыкі і літаратуразнаўства пачалося пасля ХХ з’езду КПСС. Бярозкін і Адамовіч (Алесь) — самыя яркія зоркі. Іх аўтарытэт быў высокі. Няздары моцна нерваваліся, калі гэтыя аўтары не згадвалі іхнія творы, маўчалі пра іх творчасць».

Ужо чвэрць стагоддзя ў Ізраілі жыве ўдава Р. Бярозкіна – Юлія Міхайлаўна Канэ, таксама не апошні чалавек у беларускім літаратурным свеце. Летась яна выступіла з вялікім, удакументаваным нарысам пра мужа.

Вольф Рубінчык, г. Мінск

18.12.2017

wrubinchyk[at]gmail.com

Апублiкавана 18.12.2017 21:21

В Беларуси заблокирован “Белорусский партизан”

Блокировка “Белорусского партизана” – плевок на могилу Павла Шеремета. Реакция на цензуру

Вечером 14 декабря появились первые звоночки: сайт “Белорусского партизана” начали блокировать. Официально информация появилась на сайте Министерства информации только 15 декабря. Известный юрист Михаил Пастухов называет блокировщиков преступниками.

Редакция “Белорусского партизана” не получала никаких официальных предупреждений и уведомлений о блокировке. В Министерстве информации не удалось выяснить причины ограничения доступа к сайту: там фактически разводят руками. Есть только формулировка “запрещенные материалы”.

Ситуацию прокомментировал нам известный юрист, профессор, экс-судья Конституционного суда Михаил Пастухов.

– В данном случае речь идет о противодействии (незаконном или законном) деятельности средства массовой информации, что является существенным нарушением закона о СМИ. Можно говорить о составе преступления, когда не позволяют действовать тому или иному СМИ.

Другое дело, что сайт “Белорусский партизан” официально не зарегистрирован в Беларуси, поэтому говорить об официальной ответственности блокировщиков не получается. И жаловаться в соответствующие органы власти, в том числе в суд, прокуратуру, Министерство информации бессмысленно.

В этом случае возможным средством реагирования может стать заявление международных организаций, которые содействуют развитию свободных СМИ. Самой важной из международных организаций является офис уполномоченного по свободе средств массовой информации ОБСЕ, который до последнего времени возглавляла Дуня Миятович.

Она не так давно приезжала в Беларусь и проводила встречи на высшем уровне. Думаю, что претезнии прежде всего следует адресовать именно этой организации.

Существуют еще “Репортеры без границ”, которые следят за свободой СМИ, есть Human Rights Watch. Остается только говорить о противодействии устоявшемуся, зарекомендовавшему себя СМИ, и апеллировать к международным инстанциям.

Можно, конечно, обратиться и к белорусским властям: провести пресс-конференцию и узнать блокировщика, и установить кто, но и на каком основании заблокирован сайт, на каком основании чинятся препятствия деятельности СМИ.

Думаю, следовало бы собрать пресс-конференцию и высказать возмущение действиями тех структур, которые блокируют распространение информации через интернет. Хотя и так нетрудно догадаться, что это представители белорусских спецслужб.

– Можно ли связать блокировку “Белорусского партизана” с недавними кадровыми перестановками?

– Действительно, новое руководство проявляет такую ретивость, возможно, блокировка связана с новыми назначениями в спецслужбах.

– Получается, любое не зарегистрированное в Беларуси СМИ можно блокировать на территории Беларуси без объяснения причин и без последствий?

– Получается, что действительно блокировку можно осуществлять без юридических последствий. Но это антиправовые, аморальные действия, которые должны вызывать возмущение национальной и международной общественности.

“Белорусский партизан” получает десятки сообщения от наших читателей со словами поддержки и советами, как обойти блокировку.

“Белорусский партизан” благодарен за солидарность и публикует мнения известных белорусов о ситуации с блокировкой.

Журналист Дмитрий Растаев в Фейсбуке написал, что блокировка “Белорусского партизана” – это плевок на могилу Павла Шеремета. Напомним, Павел Шеремет – один из основателей сайта. Павла убили в Киеве 20 июля 2016 года. Убийцы не найдены до сих пор.

Андрей Дынько, шеф-редактор “Нашей Нивы”: Белорусский партизан должен быть доступным. Это общественно-политический, а не экстремистский ресурс. В свободной стране такой блокировки не может быть. Вот и все.

Кампания “Говори правду” призвала Министерство информации отменить решение о блокировке.

– Мы уверены, блокировка известного общественно-политического сайта ограничивает свободу слова и возможность граждан Беларуси получать информацию из разных источников, наносит удар по имиджу Республики Беларусь и делает информационное поле еще более уязвимым для внешних атак.

В случае, если на сайте размещены материалы, которые противоречат законодательству Республики Беларусь, сотрудники Министерства информации могут указать на них редакции сайта для того, чтобы они были сняты в соответсвии с правовыми нормами, – говорится в заявлении.

Один из лидеров кампании Андрей Дмитриев также отметил, что “основатель сайта Паша Шеремет всегда давал право высказаться на нем всем желающим”.

– Не важно, ты против власть или за. За это его много критиковали. Он был уверен, что сила в том, чтобы разные мнения сталкивались, люди учились слышать других и отстаивать свои позиции. Теперь, когда информационная война – это уже факт и, независимо от нашего желания, мы ее участники, очевидно, насколько он был прав!

На информационном фронте союзниками часто, становится те, кто является оппонентами в политике. Как это было недавно в связи с жиром на НТВ.

Стерилизованное и кастрированное информационное пространство гораздо легче атаковать и побеждать. Поэтому принимая решение о блокировке того или иного СМИ нужно всегда думать, а кто будет вместо них?

Уверяю вас, ответ вам не понравится, – написал Дмитриев в Фейсбуке.

Лидер предпринимательского движения, председатель республиканского общественного объединения «Перспектива», Анатолий Шумченко опубликовал вот такой текст в Фейсбуке:

“А НТВ заблокировать слабо?” – написал политтехнолог Игорь Драко в блоге на “Белорусском партизане”.

– Это же надо, какие у нас чиновники в Министерстве информации принципиальные!..

Нельзя говорить про государство Беларусь то и то и так-то и так-то, нельзя и все тут. Будете продолжать говорить не так и не то, заблокируем доступ к ресурсу, а еще… А еще – помните, что было с “пророссийскими блогерами”? Они разжигали даже не межнациональную, а межгосударственную рознь. Мининформ указал на этот факт, “беспристрастные” эксперты его подтвердили – и где блогеры? В тюрьме. Мотайте на ус, ответственные за сайт “Партизан” и пишущие для него.

А чего тогда с НТВ так мягко обошлись, только передачу, где Беларусь “полоскали”, из белорусского эфира выкинули? Почему бы не закрыть доступ на Беларусь всему НТВ?

Боязно потому что. Из Москвы большие начальники как крикнут, так штукатурка посыплется не только с потолка в кабинетах Мининформа, но даже в Администрации президента.

И ладно бы только боязнь услышать окрик “оттуда”. Так ведь еще и глупость. Ну что блокировка даст? Люди по-другому про IT-державу имени Лукашенко-Прокопени думать будут? Ага, пойдут в фейсбук и твиттер или через всякие торы. Я вот Psiphon 3 себе поставил и пишу этот блог.

Эх вы, бойцы информационного фронта!.. Чего вы стоите, если без карательных мер не можете победить какой-то сайт. А может, это ученые, с которыми недавно говорил ваш начальник, вас научили так биться с врагом? Президент просил вступит в бой – они вступили.

Ой, какой позор, какой позор!.. Нельзя же так открыто в своей трусости и глупости признаваться.

Юрий Воскресенский, бывший депутат Мингорсовета, пишет в Фейсбуке.

Блокировка “Партизана” – что делать гражданскому обществу?

В Беларуси нет ни одного сайта, содержание которого нам импонирует на 100%. Тем не менее, свобода слова – высшая ценность человечества и я лично всегда осуждаю преследование и закрытие любых сайтов и телепрограмм, кроме экстремистских (даже “Место встречи” на НТВ). Если на сайте “Регнума” (к примеру), или “Белорусского партизана” (к примеру) есть какой-то материал, нарушающий законодательство – надо обратиться в суд и доказать это. Применить меры в части этого конкретного материала.

Мы, гражданское общество, за счет которого содержатся в том числе неадекваты из Мининформа, имеем право знать такую информацию. А коллективы блокируемых сайтов имеют право на юридическую защиту и право оспаривать такие решения вплоть до международных судов, например ЕСПЧ.

Конечно, незаконное внесудебное решение неадекватов из Мининформа в отношении сайта “Белорусский партизан” никого из нас не напугало. Во-первых, у всех есть ТОР и ВПН, у кого нет – скачают. Во-вторых, материалы сайта дублируются в соцсетях (в этой связи очень важно всем независимым ресурсам поддерживать свои страницы в “одноклассниках” и во “вконтакте”, как обладающими большим охватом и долей рынка – редактора, задумайтесь прямо сегодня!). В-третьих, статьи и материалы можно присылать по подписке, поэтому очень важно рекомендовать читателям подписываться на независимые ресурсы.

ТЕПЕРЬ К ВОПРОСУ ЧТО ДЕЛАТЬ С ДАННОЙ СИТУАЦИЕЙ

Безусловно, оставлять подобные методы работы с информационным пространством со стороны государства недопустимо. Уверен, что Светлана Калинкина не нуждается в советах и приложит все усилия, чтобы работа сайта на территории страны была восстановлена. Тем не менее, хочется рекомендовать коллективу сайта предпринять ряд определенных шагов и высказать с ними свою солидарность.

КАКИЕ ШАГИ НАДО СДЕЛАТЬ

1. Организовать коллективное обращение коллег по цеху к президенту с просьбой об отмене решения Мининформа.

2. Написать от имени редакции сайта письма в посольства европейских стран и европейские структуры.

3. Обратиться в демократические партии и общественные организации страны с просьбой принятия соответствующего заявления, касающегося данной ситуации.

4. Подать в суд на Мининформ, организовать гражданскую кампанию солидарности граждан с коллективом журналистов (звонки, письма по электронке, факсы).

5. Обратиться от имени коллектива журналистов к каждому иностранному инвестору, кто собирается стать (или уже стал) резидентом ПВТ и описать ситуацию со свободой слова в стране.

Ну в общем для начала как-то так.

***

Как обойти блокировку сайта?

Друзья, если доступ к сайту “Белорусского партизана” ограничил ваш провайдер, подписывайтесь на нас в социальных сетях и будьте в курсе последних новостей. Оставайтесь с нами!

Твиттер: https://twitter.com/belpartisan
Фэйбсук: www.facebook.com/belaruspartisan.org

Самое время освоить методы обхождения блокировки сайтов в интернете. Прочитайте инструкцию инструкцию, как обходить блокировку сайта – это просто и вы легко это сделаете.

Мы готовы предложить вам еще альтернативные способы получения информации в случае недоступности сайта.

Специально для читателей БП наши друзья из Канады сделали специальную версию Псифона. Установив эту программу один раз, вы забудете о том, что кто-то может ограничить ваш доступ к информации.

1. Что такое Псифон? Псифон – это программный клиент с открытым кодом, который обеспечивает защищенный туннель в сети Интернет и позволяет пользователям просматривать блокированные сайты. У Псифона есть версии для Windows и Android. На нынешний день им пользуется более чем шесть миллионов человек по всему миру, чтобы получить доступ к заблокированным ресурсам в сети Интернет.

Как скачать и запустить Псифон? Пользование Псифоном бесплатно. Пусковой файл клиента всего 3MB и в установке не нуждается. Скачать Псифон можно с сайта его канадских разработчиков https://psiphon.ca/ru/download.html где вы найдёте версии клиента для Windows и Android, а также инструкции https://psiphon.ca/ru/user-guide.html по его использованию на разных языках, включая русский. Псифон можно получить и по электронной почте. Отправьте нам сообщение по адресу bp@psiphon3.com (ваш имейл может быть без заголовка и текста), после чего автоответчики Псифона отправят вам два сообщения. В первом будет ссылка на сайт Псифона где вы сможете узнать подробнее о его способностях, а ко второму будут прикреплены обе версии Псифона вместе с инструкциями по его установке. Обратите внимание, что вам нужно будет сохранить прикрепленный файл “psiphon3.ex_” с расширением “.exe” (замените последний символ подчеркивания на латинскую букву “e”). Кликните на иконку Псифона и у вас загрузится сайт Белорусского Партизана, откуда вы сможете перейти на любые другие блокированные ресурсы. Ответы на часто задаваемые вопросы вы сможете найти здесь.
2. Использовать Tor и его аналоги. Tor – это сеть виртуальных туннелей, которые позволяют отдельным пользователям и группам людей улучшить свою приватность и безопасность в Сети.

3. Предлагаем вам вариант работы с популярным браузером Firefox (аналог Internet Explorer).

– Если не установлен браузер FireFox, то зайдите на www.mozilla.ru, скачайте и установите FireFox.

– Зайдите на http://www orproject.org/index.html, скачайте и установите TOR. В системном трее должен появиться значок луковицы.

“Белорусский партизан”

15:28 15/12/2017

Опубликовано 16.12.2017 18:08

***

Вольф Рубінчык, палітолаг, г. Мінск: Рэдакцыйная палітыка “Беларускага партызана” ніколі не была мне блізкая, але многія матэрыялы на сайце пададзены хвацка. Часам спасылаўся на “БП” у сваіх аглядах. Незалежна ад эмоцый (“пляўком на магілу Шарамета” назваў бы хутчэй паводзіны кіраўнікоў сілавых структур Украіны, якія не раскрылі ні гэтае забойства, ні многія іншыя, а робяць выгляд, што ўсё ў парадку), такі “альтэрнатыўны” сайт патрэбен, і блакіроўка яго ў Беларусі – неразумны крок. Безумоўна, наяўнасць “забароненых матэрыялаў” трэба давесці праз суд, іначай парушаецца права аўтараў на распаўсюд, а чытачоў – на атрыманне інфармацыі. Між тым гэтыя правы гарантаваныя ў тым ліку і Канстытуцыяй РБ. 16.12. 23:09

В. Рубінчык. КАТЛЕТЫ & МУХІ (36)

Чарговая гадавіна «прэзідэнцкіх выбараў» 2010 г., пасля якіх, калі верыць адной знанай пісьменніцы, «мы жывем у іншай краіне, вярнуліся ў 30-я сталінскія гады… Ужо няма адной Беларусі, ужо дзве Беларусі». Я ўспрымаў сітуацыю не так эмацыйна і 20.12.2010 панёс адрасатам з «абедзвюх Беларусяй» купу газет, пісьмаў і паведамленняў. Праца на пошце была добрая тым, што прышчапляла філасофію кшталту «вайна вайной, а абед згодна з раскладам».

Дзень, калі ў Мінску выйшлі ў цэнтр горада тысячы, былі затрыманы сотні, а многіх з іх збівалі на горкі яблык, заслугоўвае таго, каб яго памяталі. Надоечы адзін круты палітык (што там хаваць, сам Мікола С.!) прапанаваў абвясціць 19 снежня «Днём годнасці». Была, вядома, і годнасць, аднак перамогай яна не абярнулася. Мо таму, што, як казаў польскі сацыёлаг Рышард Радзік (цытую з «Аrche» № 4, 2016), «беларускія апазіцыйныя эліты схільныя бачыць рэчаіснасць такой, якой яна павінна быць, замест таго, каб даследаваць яе такой, якой яна ёсць насамрэч».

«Лідэры», якія збіралі «народ», па-ранейшаму мелі справу збольшага з атамізаванымі індывідамі; падзеі 2001 і 2006 гг. мала чаго навучылі апанентаў Лукашэнкі. Прыпамінаю абяцанкі Уладзіміра Някляева ў «Народнай волі» (07.12.2010): «Гэтым разам плошча будзе мірнай. Створаныя намі дружыны гатовыя ва ўсім супрацоўнічаць з міліцыяй». Не прайшло і двух тыдняў, як Някляеў, сур’ёзна траўмаваны па дарозе на «мірную плошчу», апынуўся ў бальніцы, адкуль быў гвалтоўна адпраўлены за краты, і чытачам «Нашай Нівы» давялося бараніць яго права на медычную дапамогу.

Роля «дружын» да канца не зразумелая, як і сама ідэя «мірных пратэстаў» пасля аб’явы цэнтрвыбаркама пра вынікі «выбараў». Задоўга да 2010 г. у мяне склалася ўражанне, што апаненты Лукашэнкі вырашылі пераняць знешні бок украінскага Майдана… іншымі словамі, перамагчы суперніка ў сімвалічным полі, не замахваючыся на рэальныя рычагі ўлады. Як пісаў Андрэй Сіняўскі звыш 50 гадоў таму пра познесталінскую літаратуру: «Ні пры якіх умовах, нават для карысці справы, станоўчы герой не мае здавацца адмоўным… І вось ужо ён перамагае ворага не спрытам, не розумам, не фізічнай сілай, а адным сваім гордым выглядам». «Матрыца» сацрэалізму, відаць, і ў 2010 г. трымала тых сфармаваных у СССР літаратараў і літаратуразнаўцаў, якія апраналіся ў шаты палітыкаў і паліттэхнолагаў… Выстаўленне перад публікай «дзевяці Вацлаваў Гаўлаў» (выраз не мой, а дылетанта ад усіх навук Віктара М.) дапаўняла карціну.

І праз шэсць гадоў Беларусь застаецца «жандаром» – калі не для свету, то для постсавецкай прасторы дакладна. Справа даўняя, але ці выпадкова ў 2008 г. іменна ў Мінску з падачы БАБа пасадзілі за краты грамадзян ЗША – хітрамудрага адваката Эмануіла Зельцара і яго сакратарку? Пра Баўмгертнера і траіх «беларусафобаў» гаварылася ў 34-й серыі, а цяпер – новы эпізод: арышт у Мінску 14.12.2016 блогера з ізраільскім пашпартам Аляксандра Лапшына. Паведамлялася, што яго патрабуюць выдаць улады Азербайджана, бо ён без іх санкцыі ездзіў у Нагорны Карабах і пісаў пра гэта (страшны грэх!) У выніку Лапшын арыштаваны на два месяцы – цешыць, што нетаропкае міністэрства замежных спраў Ізраіля ўсё ж заступілася за суайчынніка.

Чыноўнікі Беларусі, пачынаючы з галоўнага, сваімі рукамі ствараюць імідж для сінявокай… Зрэшты, многіх палітыкаў у суседніх (і не толькі) краінах імідж лукашэнкаўскай Беларусі ў цэлым задавальняе; ён надаецца хаця б для таго, каб палохаць уласных грамадзян. 20 год таму ўмоўны «Захад» мог адносна лёгка стаць на шляху спаўзання Беларусі ў аўтарытарызм, ды не пажадаў… Праўду зараз наўрад ці хто скажа, але існуе канспіралагічная версія пра патаемную дамоўленасць эліт: «мы» вывелі ядзерную зброю з тэрыторыі Беларусі (вывад завяршыўся 27.11.1996 – акурат пасля другога рэферэндуму, выйгранага Лукашэнкам), а «вы» імітуйце сабе змаганне за дэмакратыю і правы чалавека, прымайце рэзалюцыі, заахвочвайце «апазіцыю» рабіць тое самае, вазіце яе на семінары – абы рэальнай канкурэнцыі з намі не вялося. І воўкі цэлыя, і авечкі сытыя…

У 1997-98 гг. слухаў я лекцыі некаторых тутэйшых і замежных выкладчыкаў у ЕГУ пра паступовы пераход Беларусі да дэмакратыі, і задаваў сабе пытанне: няўжо яны не бачылі, што адбывалася наўкол? Падаецца, што не хацелі бачыць… Затое пасля 19.12.2010 некаторыя «заходнікі» рабілі выгляд, што здзіўлены: «Рэжым Прэзідэнта Аляксандра Лукашэнкі адрэагаваў з нечаканай жорсткасцю» (з прадмовы старшыні фонда Адэнаўэра да кнігі «Голас волі з-за кратаў», 2013 г.). Усё б нічога, калі б гэтая робленая наіўнасць не адбівалася на лёсах маіх суайчыннікаў. У рэшце рэшт нават Андрэю Саннікаву, аднаму з самых празаходніх дзеячаў беларускай «апазіцыі», надакучылі выбрыкі партнёраў: «здзіўленне і стала трэндам і мэйнстрымам у аналітыцы… І ў гэту «здзіўленую» супольнасць сталі імкліва ўлівацца палітыкі, журналісты, цэлыя выданні, творчыя асобы, грамадскія дзеячы, нават праваабаронцы. А потым і наогул дзіўнае адбылося: вось гэта вось здзіўленне, чытай некампетэнтнасць, і сталі лічыць палітыкай». Аднак я амаль упэўнены, што ў бліжэйшы час ён не вернецца ў Беларусь і не пачне ўсё наноў з тымі, ад каго рэальна залежыць будучыня краіны. Чаму? Таму…

Пара б кандыдатам на ролю «беларускага Гаўла» ўцяміць, што, перш чым ісці «бацьку біць», трэба хоць міжсобку дамовіцца. У гэтым сэнсе заслугоўвала ўвагі прапанова Аляксандра Ярашука аб стварэнні адзінай «апазіцыйнай» партыі, выказаная колькі месяцаў таму. Зразумела, падобныя прапановы агучваліся і раней, ды прыслухацца да іх лепей позна, чым ніколі. Тым болей што нядаўна стала вядома пра фактычнае банкруцтва «грамады» на чале з Шушкевічам. Ледзь ліпяць і іншыя партыйкі/аргкамітэты.

Сэнс узбуйнення – не толькі ў эканоміі на юрыдычных адрасах і офісах, а найперш у тым, каб мець «ячэйкі» іншадумцаў у кожным населеным пункце, на кожным прадпрыемстве. Назваць новую арганізацыю можна было б, доўга не думаючы, «партыя перамен»; арыентавацца на людзей вольных прафесій і найбольш амбітных наёмных работнікаў. Іншымі словамі (скарыстаем рыторыку марксістаў…), для ліквідацыі перажыткаў феадалізму патрэбен саюз дробнай буржуазіі з рабочым класам.

Чакаць «цудаў 17-га года» налета не выпадае, аднак да наступных «выбараў» партыя магла б сфармавацца і годна праявіць сябе. Штопраўда, пры ўмове, што ў кіраўніцтва не пралезуць скампраметаваныя асобы. Так, дзейнасць Аляксандра Ф. у беларускім палітыкуме стала ўжо сумным анекдотам, нават калі забыць на месца яго працы ў 1994 г. Характэрна, аднак, што пасля таго, як у 2006 г. выявіліся факты парушэння гэтым чалавекам аўтарскага права (тут я выказваюся вельмі лагодна), у 2010 г. ён стаў адным з кіраўнікоў кампаніі «Гавары праўду», даверанай асобай кандыдата Някляева…

Пры ўсёй павазе да заснавальніка (Павел Шарамет быў подла забіты ў Кіеве 20.07.2016), сайт «Беларускі партызан» агулам не вылучаецца павагай да аўтарскіх правоў. Так, у 2009 г. нехта перапісаў мой артыкул з bychess.com пра часопіс «Шахматы», сказіўшы яго сэнс: «партызаны» дадалі загаловак «Беларусь засталася без шахматных выданняў», дарма што ў Лунінцы выходзіў бюлетэнь «Альбино» з дадаткам «Альбино плюс». Пісьмо з прэтэнзіяй да Шарамета засталося тады без адказу, а судзіцца з былым лукашэнкаўскім вязнем падалося мне збыткоўным. Можа, я і памыляўся… Прынамсі на днях «БП» дапусціў новае парушэнне: сталы аўтар сайта, д-р сельскагаспадарчых навук Міхаіл К. перапісаў чужы артыкул 2013 г. пра тролінг, «забыўшыся» спаслацца на расійскага аўтара Сударыкава.

Тое, што хамства пануе сярод высокіх чыноўнікаў, медычны факт, і вось свежы прыклад ад міністра абароны, да якога звяртаўся Мікола Статкевіч:

Гэта не глупства, гэта пазіцыя.

Ідэі ў эканоміцы, прававой сферы і г. д. не ўспрымаюцца, падвісаюць у паветры, калі няма маральнай альтэрнатывы паводзінам цяперашніх дзяржаўных службоўцаў з іх «зубамі, якія трэба паказваць». Мяркую, адным з галоўных органаў «партыі перамен», калі такая будзе створана, мусіць зрабіцца пастаянна дзеючая камісія па этыцы, як бы яна ні звалася IRL. Каб такія выпадкі, як перапісванне чужых тэкстаў або «выспятак Рымашэўскаму» (2012 г.), цягнулі за сабою неадкладнае развітанне са звадыяшам.

Папраўдзе, я спадзяюся перадусім на тых, каму зараз 18-25 гадоў, г. зн. народжаных ужо ў несавецкі перыяд: яны больш вандруюць, лепей кантактуюць з замежнікамі… Маё пакаленне – прынамсі тыя, хто імкнуўся нешта змяніць – у 2000-х мусіла таптацца на месцы, бо грамадства жывілася постсавецкімі ілюзіямі. «Яўрэйскага руху» тое таксама тычылася, прынамсі я назіраў ціхую дэградацыю. У 2010-х абстаноўка пакрысе пачала мяняцца ў лепшы бок, і фэст «Сіці Ханука», праведзены ў Мінску 18.12.2016, служыць новым доказам… Хоць арганізатары не сабралі дастатковай сумы праз краўдфандынг, дый наведвальнікаў сёлета было малавата.

Пані Зося з «Шынка “13 крэслаў”» святкуе Хануку, а ты?

* * *

Зусім нядаўна мы страцілі Леаніда Маракова, бізнэсоўца, які ў 1990-х, уражаны лёсам свайго дзядзькі (паэт Валер Маракоў, 1909-1937), перакваліфікаваўся ў даследчыка… Пра роднага дзядзьку – адна з першых яго кніг. Яго мартыралогі, дарма што не пазбаўленыя недахопаў, запоўнілі многія прагалы ў ведах пра савецкі час, і нездарма праца над імі трактавалася як «подзвіг». Я быў крыху знаёмы з Леанідам, бачыўся з ім у Нацыянальнай бібліятэцы ў 2004-м. Ён казаў, што дачка Дзіяна займаецца шахматамі, наракаў на РЦАП… Хто мог тады ўявіць, што гэты моцны чалавек не дажыве да 60. Светлая яму памяць.

У студэнцкі час мне запаў у душу верш В. Маракова «Рахунак паэта…», і зараз я працытую найбольш яркія, гуманістычныя радкі на развітанне з пляменнікам аўтара:

Чалавек – гэта вам не мумія,

Узяў са склепу і выштурхнуў вон.

Чалавек — гэта сад з залатымі думамі,

Дзе па жылах праходзіць блакітны агонь…

Як паведамляе «Радыё Рацыя», сябры Слонімскага згуртавання дэмакратычных сіл падрыхтавалі і выдалі насценны каляндар на 2017 г. «Знакамітыя людзі Слонімшчыны».

Навіна пазітыўная; на маю думку, каляндар быў яшчэ лепшы, калі б на ім быў партрэцік паэта Хаіма Ленскага (Штэйнсона), ураджэнца Слоніма. Зусім нядаўна Фелікс Баторын прадставіў вершы Ленскага ды яго кароткую біяграфію тут і тут, аднак і да 2016 г. у Беларусі пісалі пра творцу, закатаванага ў Сібіры. Напрыклад, у кнізе «На ізраільскія тэмы» (Мінск, 2011).

Ад пачатку года не заходзіў на сайт «Інтэрактыўная мапа Беларусі», а там, высвятляецца, абнаўленні: прынамсі з’явіліся партугальскамоўная, сербскамоўныя ды іншыя версіі. На іўрыце/ідышы версій пакуль няма… Зрэшты, тут бачыцца і элемент «гістарычнай справядлівасці»: аж занадта ў апошнія гады было замежных яўрэйскіх суполак (не кажучы пра асоб), якія падкрэслівалі, што гісторыя Беларусі іх не цікавіць.

Аднойчы баявітаму навуковаму рэдактару «Электроннай яўрэйскай энцыклапедыі» Абраму Т. далі зразумець, што варта паправіць артыкулы «Минск» і «Белоруссия». Адказ ад 18.12.2015: «Што да крытыкі, цалкам яе прымаю. Фінансаванне выдання было спынена 15 год таму… Нядаўна знайшліся спонсары, і работа аднавілася, але да многіх артыкулаў, у тым ліку і тых, якія Вы назвалі, рукі не дайшлі». Яны «не дайшлі» і праз год 🙁

Вольф Рубінчык, г. Мінск

19.12.2016

wrubinchyk[at]gmail.com

Апублiкавана 19.12.2016 21:09