Tag Archives: Алесь Резников

В. Рубинчик. Ещё раз о слове «жыд» и названии группы «Жыдовачка» (2½)

«Союзу белорусских еврейских общин» посвящается

Прежде всего спасибо тем, кто делился ссылками на мой предыдущий текст от 18.09.2019: насколько знаю, это Алесь Белый, Сергей Ваганов, Зисл Слепович (и др.). Особая благодарность З. Слеповичу, который 20.09.2019 опубликовал в fb и пару тёплых слов на идише. Cразу же одна из «героинь» потребовала удаления «опуса, где столько яда» – иначе она и её коллега собирались «чертовски обидеться». Кто-то поддался бы на шантаж, но не таков Зисл! Не удалил, даже рискуя своим статусом хедлайнера на «Litvak Klezmer Fest» в Минске 7-8 ноября 2019 г. Что касается «яда»… Ну, видно, кой-кому в Израиле правда глаза колет.

Не собирался я возвращаться к теме «“жыд” и “Жыдовачка”», да ещё на Рош-а-Шонэ, но «не могу молчать» 🙂 Отдельные «еврейские вожди», похоже, следуют путём Мачехи из старого фильма о Золушке: «Я буду жаловаться королю! Я буду жаловаться на короля!..»

Взято отсюда, материал 28.09.2019. Почему-то борисовская капелла «Zhydovachka» («Жыдовачка») стала в тексте «Жидовочкой». Не хочется верить, что редакция минской газеты «Авив» отождествляет белорусский язык с русским 🙁

(вечером 02.10.2019 статья о сентябрьском заседании координационного совета СБЕООО была удалена с сайта газеты “Авив”, но ее полным текстом мы располагаем – belisrael).

В общем, небольшой просветительный камбэк, но сначала, по многочисленным просьбам трудящихся учащихся, – заключительная часть статьи «Яўрэй, жыд» из научного и методического журнала «Роднае слова» (декабрь 2005 г.):

Тираж номера – 4500 экз., журнал поступал чуть ли не во все библиотеки страны. У господ и дам, атакующих «Жыдовачку» в 2019 г. и заявляющих о хорошем владении белорусским языком, эта статья в своё время не вызвала баттхёрта – с чего бы? Не заметили, что идёт «жесточайшая легитимизация», наступает «коричневая чума»?! (Сарказм, однако ради «защиты от дурака» оговорюсь: поддерживаю все реальные шаги, направленные против нацизма.) А ведь многие из вас были при «еврейских должностях» и в середине 2000-х гг. 🙂 И появление в Минске большого идиш-белорусского словаря (изд-во «Медисонт», 2008, 1000 экз.) тоже проспали, несмотря на публикации в «своей» прессе? 🙂 🙂

Отрывок из статьи в журнале Cоюза бел. евр. общин «Мишпоха» № 29, 2011. Чтобы исправить cвои «глюки» в идишном тексте, редакции не хватило восьми лет. ¯\_(ツ)_/¯

Интересна позиция бессменного редактора «Мишпохи», опубликованная в 2012 г.: «Поспособствует сохранению и развитию языка, глубоко убежден Аркадий Исаакович, вышедший идиш-белорусский словарь, составленный, кстати, не евреем, Александром Астраухом». «Аркадий Исаакович» – тот самый участник «координационного совета», который в сентябре 2019 г. «по-доброму» высказался об ансамбле «Жыдовачка»: «Да просто не надо их приглашать!» 🙂

Из «hakdome» – предисловия к словарю 2008 г. (стр. 8).

Впрочем, ребята, один из вас – химик, по прихоти судьбы семь лет возглавлявший «музей истории» – в 2017 г. устроил-таки сеанс цензуры в википедии:

Было убрано последнее предложение, а мотивировку получатель зарплаты от «еврейской общины» придумал такую: «Не авторитетный источник. Астраух – маргинал-любитель». Т. е. и здесь вместо обсуждения по существу (использовалось в Беларуси начала ХХІ в. слово «жыд» вне оскорбительного контекста или нет?) мы стали свидетелями перехода на личность.

Издание А. М. Астрауха, доступное в крупнейших библиотеках Беларуси, лишний раз доказывает, что слово использовалось. Кстати, насчёт авторитетности источника – «Ідыш-беларускі слоўнік», составленный художником-реставратором, благожелательно рецензировали, как минимум, два научных издания: «Беларуская лінгвістыка» (№ 64, 2010; автор статьи – кандидат филологических наук Михаил Тарелко) и «Jews and Slavs» (Vol. 22, 2010; рецензент – профессор Вольф Москович, позже он кое-что написал и здесь). Об отзывах исследователей на мириады компилятивных статей Avner’a, да и его коллеги по надзору за русскоязычной википедией, минчанина Pessimist’a, также утверждавшего, что слова «жыд», «Жыдовачка», etc. плохи «объективно», я ничего не знаю…

Ещё эпизоды нашего века. Минчанин, католик византийского обряда, социал-демократ Анатоль Сидоревич в мае 2002 г. опубликовал в минской же газете «Наша ніва» статью «Чаму я жыд». В газете «Авив», которую тогда редактировал нынешний зампред Союза бел. евр. общин Б. Герстен, а курировали Я. Басин и «сам» Л. Левин, не промелькнуло даже мысли о юдофобии автора. Напротив, эту произраильскую статью напечатали в переводе на русский (хотя и с погрешностями) в июне 2002 г.

В январе 2003 г. в «Нашай ніве» появилась ещё одна юдофильская статья А. Сидоревича о том, что в Минске нужно увековечить память Соломона Михоэлса:

Вот после этого была уже некоторая истерика в «Советской Белоруссии», подписанная фамилией «Беленький»: мол, рассуждая о «жыдоўскай» культуре, Сидоревич убивает Михоэлса вторично…

Несколько недель назад от «Беленьких» стало темно в глазах. 19 сентября 2019 г. за капеллу попытался вступиться Юрий Зиссер:

Вариант, подкорректированный Ю. З.

Эту запись осторожно поддержал Алекс Фурс – редактор портала «Шалом». Но «Pessimist» Бернштейн, полочанин (а не гомельчанин, как я предполагал) Григорий П., сотрудница минского образовательного центра IBB Тамара К. и другие чудо-Юд..ы обоих полов пришли к Ю. Зиссеру на страницу в fb, «придавив количеством» 🙂 Назавтра основатель тутбая сдался: «В любом случае раз название капеллы вызывает столь сильное отторжение – капелла должна посчитаться с этим и придумать себе другое название, а нынешнее опустить в архив. Если, конечно, они хотят, чтобы их приглашали выступать не только по сельским клубам». Почему-то напомнило «Горе от ума» тов. Грибоедова: «Мсье Репетилов, что вы! Да как вы! Можно ль против всех! Да почему вы? стыд и смех» – «Простите, я не знал, что это слишком гласно». Эффект echo chamber, описанный два века назад.

«Говорящая голова» капеллы ответила, что не видит ничего плохого в выступлениях на периферии, но бизнес-тренер 1979 г. р. с ухватками сталинского цензора возразил: «А если Вы планируете выступать в сельских клубах с таким названием, то, на мой взгляд, это тоже недопустимо. В окружении людей на селе не осталось совсем евреев. Нельзя, чтобы они подумали, благодаря вашему коллективу, что так можно называть евреев!» (20.09.2019). Поскольку он – член «совета общины», то немудрено, что координационный совет вскоре прошёл так, как прошёл (см. вторую иллюстрацию).

К слову, «решение Наркомата, принятое еще до войны, которое запретило употребление слова в быту», причём «релевантное» и в 2019 г., – это какая-то городская легенда. Хватает примеров, демонстрирующих, что постановление от 24 июля 1925 г. бюро ЦК КП(б)Б – а не «Совнаркома», как у Зиссера – не имело юридической силы и формально было только рекомендацией. В прошлый раз цитировались строки из поэмы Михася Чарота, изданной в 1926 г., сейчас приведу абзацы из повести не менее известного литератора Михася Лынькова «Апошні зверыядавец» (1929; опубликована в 1930 г.):

Это я к тому, что невеждам, которые на всех углах кричат о Беларуси, «живущей без слова “жыд” сто или сто двадцать лет», неплохо бы подучить матчасть. И минский инженер Алесь Резников, 1967 г. р., отчасти прав, когда пишет о нынешней ситуации: «в устах деревенских бабулек, упоминающих “жыдоў”, чувствуется определённое уважение», даже если его вывод не универсален. Вряд ли кто-то проверял, какая доля белорусскоязычных жителей Беларуси в быту предпочитает слова «жыд», «жыдоўка» и т. п., а не «яўрэй»/«габрэй», «яўрэйка»/«габрэйка», но даже исходя из моих поездок XXI в. по Щучинскому району Гродненской области, доля немалая. Между прочим, поэту и педагогу Гиршу (Григорию) Релесу (1913–2004) слово «габрэі», нововведение последней четверти ХХ в., не нравилось. «Что это они “габрэйкаюць”?» – отреагировал Релес, когда в 2000 г. я показал ему «еврейский» («габрэйскі») номер журнала «Arche».

Не надо приписывать мне какую-то особую тягу к «cпорным» лексическим единицам – просто с теми, кто, увидев или услышав их, сразу «оскорбляется» (примерчики 2002 г., 2016 г.) и начинает строчить… пусть не доносы, но кляузы, мне немного не по пути. Такая cверхэмоциональность свойственна, пожалуй, не традиционному литвацкому (и даже не хасидскому) мировосприятию, а кондовому фетишизму, вере в «чёрную магию» слов. На этой вере, похоже, был выстроен современный «язык политкорректности», но не буду отклоняться… Минский иудей Александр, ныне известный как Исраэль Сендер Элентух, в связи с дискуссией о группе «Жыдовачка» привёл уместную ссылку на рава Реувена Пятигорского: «У южных славян есть предание о “жидах”, первых людях на свете, которые не боятся грома. Когда небесные змеи кидают на землю огненные стрелы, “жиды” кладут камни на головы и поют: “Каменные у нас головы, что с нами сделаешь?” Каменные у нас головы, мы не обижаемся на клички». И ведь это было сказано о слове «жид» из русского языка, где оно зачастую звучит обиднее, чем «жыд» в белорусском.

В принципе, всё. Дальше – дополнения на случай, если кто-то захочет углубиться в тему…

* * *

Справочная информация о группе по состоянию на сентябрь 2019 г., по моей просьбе присланная борисовчанкой Наталией Головой (она же Anna Avota). Перевод с белорусского:

(Не)клезмерская капелла «Жыдовачка» из города Бэ образовалась в 2017 году как тапёрский бэнд для озвучивания художественной чёрно-белой немой ленты «Волшебные ножнички», а также для исследования и продвижения музыкального и танцевального наследия белорусских местечек, до сих пор не очень исследованного по причине отсутствия носителей. Сейчас в составе группы шесть музыканток, играющих на аккордеонах, скрипках, виолончели, бубнах и барабане. Капелла исполняет музыку в стиле штетлфолк. Репертуар состоит из беларуских, польских, еврейских (в оригинале, здесь и далее, было «яўрэйскіх» – В. Р.) и разных европейских традиционных танцев, а ещё из популярных мелодий межвоенного времени. Музыкантки не стараются копировать традиционный стиль исполнения, интерпретируют музыку посредством своего видения и восприятия. В коллективе есть танцмейстерка, поэтому группа периодически гастролирует с мастер-классами традиционных еврейских танцев и танцев местечек. Капелла официально существует на базе Клуба исторического танца Центра творчества детей и молодёжи Борисовского района.

Почему «музыкантки» и «танцмейстерка»? Потому что группа заявлена как феминистская – почти как в анекдоте о негре, читающем еврейскую газету: «Ему мало того, что он негр?» Кстати, к языковым упражнениям, присущим современному феминизму, отношусь иронически, но считаюсь с ними как с данностью – «если звёзды зажигают…» (То же касается модного написания «беларуский», «беларуское»; в энциклопедии не пропустил бы, а в публицистике – на здоровье.)

В фейсбуке Н. Голова писала: «Многие люди там, где мы играли танцы (Борисов, Бобруйск, Могилёв, Витебск, Молодечно, Подороск, Любча, Минск, Солигорск), говорили нам, что рады названию «Жыдовачка», потому что оно беларуское, местечковое и говорит им о том, что Беларусь жива… ОК, для русскоговорящих евреев русское слово “жид” может быть оскорбительным, так я это знаю и не имею планов, говоря на русском, произносить это слово в чей-то адрес. Но для беларусов запрет на использование беларуского слова “жыд” живущими здесь русскоговорящими людьми не менее оскорбителен» (примерно 20.09.2019).

* * *

Из «живого журнала» переводчика Леонида Таубеса, 1941 г. р., бывшего минчанина, давно живущего в израильской Афуле:

Не самое удобное мнение для тех, кто апеллирует к израильтянам и/или людям старшего поколения, которые (якобы в подавляющем большинстве) так переживают из-за названия белорусской группы «Жыдовачка», что «кушать не могут».

Вольф Рубинчик, г. Минск

wrubinchyk[at]gmail.com

01.10.2019

Опубликовано 01.10.2019  14:56

Из откликов и обращений к автору:

*

Жыдовачка – гэта такая зграбная, вясёлая, дасціпная, умелая габрэйка, якую хочацца пачапаць і з якой хочацца пазнаёміцца як мага бліжэй. Вось такія асацыяцыі будзіць у мяне слова «жыдовачка». У народзе жыдовачкамі называюць менавіта такіх дзяўчат, маладзіц і кабет. І малых дзяўчатак. А калі жанчына так сабе, калі на яе, сустрэўшы на вуліцы, не азірнешся, а ў школе, паліклініцы, кравецкай майстэрні і г. д. не загледзішся, то гэта проста жыдоўка, габрэйка, яўрэйка. Жыдовачка – эквівалент, сінонім яўрэечкі, габрэечкі. Думаю, што барысаўскія дзяўчаты добра ведаюць, які сэнс укладалі (і ўкладаюць) беларусы ў слова «жыдовачка».

Анатоль Сідарэвіч, г. Мінск

Мнение Юрия Зиссера (по состоянию на 02.10.2019, 15:50)

*

Аркадий Шульман. Г-ну В. Рубинчику. Бессменного редактора «Мишпохи» (как Вы изволили выразиться) зовут не Аркадий Исаакович, а Аркадий Львович, так что прежде всего обратите внимание на свои ошибки. Далее, был и остаюсь очень высокого мнения обо всем, что делает Александр Астроух (Астраух – belisrael). По сути основного вопроса: не буду вдаваться в филологические споры, но, если большому количеству людей (даже и небольшому) неприятно или даже оскорбительно название коллектива – НЕ ПРИГЛАШАЙТЕ ЭТОТ КОЛЛЕКТИВ!

Гриша Абрамович. Аркадий Шульман ну, в своём ( его) глазу ж не видно

Tamara Kurdadze. Аркадий Шульман! Аркадий Львович, уважаемый! Вы!!! и этот В.Рубинчик… Это же графоман известный… (реплики с fb-странички Ю. Зиссера).

Ответ В. Рубинчика. Г-ну А. Шульману. Я взял цитату из «Могилёвских ведомостей» за 2012 г. и поставил ссылку, так что все претензии к «МВ». С моей стороны это был лёгкий троллинг – указание на ошибку областной газеты (постоянные читатели моих текстов знают, что я люблю посмеиваться над подобными казусами). Целевая аудитория belisrael в курсе того, какое у Вас отчество, а кто был не в курсе, тем и Ваше уточнение не очень помогло.

Конечно, неплохо, Аркадий Львович, что Вы тщательно меня читаете и умеете пользоваться СAPSLOCK’ом. Если б Вы, Аркадий Львович, столь же усердно выполняли свои обещания (хотя бы публично данные), было бы совсем замечательно.

Двадцати двух недель не хватило редактору прелестной «Мишпохи», чтобы поменять в словах на идише, принадлежащих классику еврейской литературы, порядок букв:

В общем, Вам – к «профессионалам» из «Могилёвских ведомостей», 8-й год повествующих миру об Аркадии «Исаковиче» Шульмане, или в «Авив» с его перлами вроде «…в обязанности которой входит директорство над Музеем истории и культуры евреев Баларуси». (03.10.2019 статья А. Северинец на сайте “Мишпохи”, о которой вёл речь В. Рубинчик, была исправлена – слова на идише обрели нормальный вид. – belisrael)  А «графоман» я или нет… Заяви об этом кто-то из троих успешных членов Союза белорусских писателей, рекомендовавших мою кандидатуру в СБП (конец 2014 г.), сие бы задело. Мнение сетевых обиженок не так интересно.

*

Фраза, вырванная из контекста, может быть истолкована как угодно. Этим и пользуется уважаемый автор, который, должно быть, на курсах повышения квалификации производства «Минская почта» РУП “Белпочта” (как о нем значится) многое постиг. Фразы, вырванные из контекста, можно использовать как угодно (приведённые и выделенные автором протоколы не отражают суть происходящего).

Елена Кулевнич, г. Минск (с fb-странички Зиссера). Позже написала о себе по e-mail: «Елена Кулевнич – Член Координационного Совета СБЕООО. Да, я была на этом заседании», но сообщение из «Авива» не дополнила и не опровергла.

Ответ В. Рубинчика. Насчёт вырывания из контекста – с больной головы на здоровую (образование «уважаемого автора» не ограничивается курсами «Минской почты» в 2011 г., коих, впрочем, я никогда не стыдился). В скрине с официального сайта газеты Союза бел. евр. общин приведены все фразы, касавшиеся борисовского ансамбля, дана ссылка на первоисточник.  (вечером 02.10.2019 статья о сентябрьском заседании координационного совета СБЕООО была удалена с сайта газеты “Авив”, но ее полным текстом мы располагаем – belisrael). Т. е. рассуждения о фразах, якобы вырванных из контекста, – враньё, рассчитанное на лентяев. Общественной деятельнице следовало бы знать, что врать нехорошо.

*

Знаю я женщину, которая ещё во времена третьего «Жыдовішча» (2008) оскорблялась, но довольно скоро изменила мнение, благодаря в т. ч. и Александру Астрауху. Может, кто-то и к Вам прислушается…

Пётр Резванов, г. Минск

Ответ В. Рубинчика: Спасибо постоянному читателю. Кстати, уточню первую часть моих заметок: в Минске прошли не три, а целых четыре фестиваля «Жыдовішча» с участием Дмитрия (Зисла) Слеповича – в 2006–2009 гг. Насколько я помню, никто по этому поводу ни в горисполком, ни в администрацию президента не жаловался. Объяснения «Члена Координационного Совета СБЕООО» (уже не Кулевнич, а другой «Член», который бизнес-тренер) – «сначала надо стать Димой Слеповичем и обладать его авторитетом и уважением, а потом уже играться с конъюнктурой и т.д.» – не кажутся мне убедительными. К тому же четвёртое «Жыдовішча» в сентябре 2009 г. организовывал не только и не столько Зисл Слепович, который в 2008 г. эмигрировал в США.

*

Матчасть – это не те две книжки и три статьи, на которые ссылается г-н Рубинчик. Матчасть – это сама жизнь, которую этот ботан совершенно не знает, потому как видит ее только из окошечка библиотеки. Выехал раз в жизни из Минска в Щучинский район, поговорил с двумя бабулями и решил, что узнал всю правду жизни.

Григорий Песин, г. Полоцк (с fb-странички А. Шустина)

От В. Рубинчика. И «знатоку жизни» спасибо, посмеялся! Вы уж там с Кулевнич определитесь: недоучка автор, или всё-таки ботан. Кому-то другому посоветовал бы прочесть мои тексты о Щучине и районе:

Вольф Рубінчык. Шчучынская каша ,

В. Рубінчык. КАТЛЕТЫ & МУХІ (115)

Однако «чукча не читатель, чукча писатель» 😉

Добавлено 02.10.2019  19:57

В. Рубінчык. КАТЛЕТЫ & МУХІ (109)

Шалом у гонар праўдзівай вясны! Сёння першае слова – чытачам.

Піша Алесь Рэзнікаў: «Мяне ўразіў 19 сакавіка выступ клейзмерскай (калі так можна назваць) дзявочай капэлы з Барысава “Жыдовачка” ў кавярні “Гудвін” у Менску. Выступ і танцы былі вельмі захапляльнымі і эмацыйнымі, быў таксама паказаны анонс бязгукавага чорна-белага фільма “Чароўныя нажнічкі”, прычым музыкі падчас фільмы гралі як тапёры. Фільм аздоблены прыкольнымі тытрамі… Было крууута!» Сам я фільму і танцаў не бачыў, але веру. І незнаёмыя мне «жыдовачкі» хаця б спрабуюць нешта зрабіць для рэканструкцыі яўрэйскай мінуўшчыны… Яны больш сімпатычныя, чым журналіст-краязнавец Кастусь Ш., які знайшоў у сеціве сканы даваенных яўрэйскіх газет (газеты выходзілі ў яго родным Глыбоцкім краі) ды «ўключыў іронію»: «Хоць ты ідзіш цяпер вучы». І потым у фэйсбучнай дыскусіі: «А нашто беларусу ідыш ведаць?» ¯\_(ツ)_/¯

Анатоль Сідарэвіч, гісторык & юдафіл, які займае ў беларускай сацыял-дэмакратычнай партыі якраз тую ж пасаду, што І. В. Каламойскі – ва ўкраінскім «УКРОПе», яшчэ ў 2016 г. тлумачыў, навошта беларусам ідыш. Сёлета ж ён – Сідарэвіч, а не Каламойскі – падзяліўся сваім запісам з дзённіка (22 сакавіка 2019 г.):

Учора вярнуўся з Вільні. Чатыры дні працаваў у бібліятэцы імя Ўрублеўскіх. «Гоман» (тыя нумары, якіх няма ў Менску), «Przegląd Wileński», рукапісы…

Іду па Вялікай у бок вакзала і чую ці то барабан, ці то іншы ўдарны інструмент, а потым – пяянне. Галасы маладыя, бадзёрыя, спяваюць хораша. Нарэшце бачу, што на другім баку вуліцы насустрач рухаецца невялікая калона.

Людзі спыняюцца, узіраюцца. Хто і з якой нагоды гэтак пяе? Мне стукнула ў галаву, што гэта ж Пурым… На літоўска-беларуска-польскай трасянцы тлумачу людзям, што гэта židai святкуюць вялікае і вясёлае свята, свята выратавання.

Шкада, не ведаю слоў тае песні. Пра што яна – пра смерць Амана, пра Эсфір? Шкада, што не малады і часу да адпраўлення цягніка ў абрэз, а то і далучыўся б да вясёлага натоўпу, які святкуе Пурым радаснымі спевамі.

У жыцці сустракаў толькі адну жанчыну з імем Эсфір (Эстэр).

Мне было 16. Я прыехаў з Заходняй Беларусі ў Слуцак. У Слуцку на макароннай фабрыцы, дзе працавала мая цётка Валя, я ўбачыў, як робяць цеста для джэмаў і павідла. Яблыкі, шмат яблыкаў ашпарваюць з вялікага шланга, а потым гэтую масу перапрацоўвае машына…

Я ўражаны. Побач са мною стаяць мая цётка і Эсфір Ізраілеўна, з якою цётка мяне пазнаёміла. Эсфір Ізраілеўна жыве ў доме цётчынага свёкра… Я кажу:

– Гэта ж і гніль, і чэрві ў цеста ідуць…

І чую голас Эсфіры Ізраілеўны:

– Мальчик, не то черви, что мы едим, а то, что нас ест.

Колькі год прайшло, а помніцца. На ўсё жыццё ўрэзалася ў памяць. Як і вочы Эсфіры Ізраілеўны. Поўныя смутку вочы дачкі свайго народа. І зноў успомніў. Габрэйская дзяўчынка, якая з яблыкам у руцэ сядзіць у хаце ля акна і глядзіць на вуліцу. Маладзенькая, прыгожая «дщерь Иерусалимская», а вочы ўжо поўныя смутку. Гэта кадр з фільма Валерыя Рыбарава «Чужая бацькаўшчына» паводле аднайменнага рамана Вячаслава Адамчыка. Я кансультаваў той фільм. Аператарам фільма быў Фелікс Кучар. Яго бацька – Алесь (для мяне – Айзік Евелевіч) Кучар.

А. Рэзнікаў (фота В. Р., верасень 2018) і А. Сідарэвіч, фота адсюль

Ізноў пра «раскол» (матэрыял А. Багуслаўскай быў падрыхтаваны для «Дойчэ веле» і з тыдзень таму растыражаваны тутэйшымі як вялікая мудрасць). Паўтаруся, пакуль што няма ў Беларусі глыбокіх расшчылін, прынамсі глыбейшых, чым у суседніх краінах. Калі «расколы» ёсць, то лакалізаваныя, на маргінэсе, і палохаць грамадства жудкай фрагментацыяй не выпадае. Наадварот, часцяком яно занадта аднароднае і прадказальнае: ёсць «галоўны», і ёсць тыя, хто ідуць у ягоным фарватэры, нягледзячы на дэкларацыі аб нязгодзе. «Прэзідэнцкія выбары» 2015 г. прадэманстравалі, як гэта бывае, дый «Вялікія размовы» 2017 і 2019 гг…

Між тым пра раскол гукаюць ужо і тыя, каторым муляе незалежнасць Беларусі. Для такіх аўтараў ён – сінонім (або эўфемізм) хаосу, што вымагае знешняга ўмяшання. Дальбог, як-небудзь разбярэмся без парадаў расійскага Eadaily… хаця, вядома, тое, што ад аўтарытарнага рэжыму ў рамках так званай справы «рэгнумаўцаў» пацярпелі карэспандэнты гэтага агенцтва, ніяк не цешыць.

Прайшоў Дзень Волі, да якога былі прымеркаваныя не толькі два канцэрты, у гродзенскім Каложскім парку ды мінскім Кіеўскім скверы, але і шахматны турнір у Саюзе беларускіх пісьменнікаў. Спробу даць міні-канцэрт на свежым паветры пад вечар 25.03.2019 зрабілі таксама чацвёра музыкаў: Павел Аракелян, Зміцер Вайцюшкевіч, Ігар Варашкевіч і Лявон Вольскі. Яны прыйшлі на рог мінскіх вуліц Рэвалюцыйнай і Камсамольскай, пачалі расчахляць свае інструменты… Тут-то іх і падграбла доблесная міліцыя, на што гродзенскі партал з’едліва заўважыў: «Гэта вам не Гродна». Пасля пары гадзін у пастарунку музыкаў адпусцілі.

Шчыра паважаю ўдзельнікаў згаданай чацвёркі (каго больш, каго менш), аднак ад гісторыі – прысмак фальшу, як быццам некаму выгадна было выставіць іх у ролі «хлопчыкаў для біцця». У выніку «СБ» гэтак іх і абмалявала…

Калі планавалася «апалітычная» творчая сустрэча ў цэнтры Мінска, то можна было паспрабаваць заранёў дамовіцца з органамі ўлады (і забарона падмачыла б рэпутацыю чыноўнікаў: чаму, напрыклад, джазістам можна музіцыраваць на плошчы Свабоды, а рокерам – не, дый Аракелян таксама «дае джазу»?). Калі пратэстная акцыя – мо ўсё ж не варта было паведамляць месца і час у сеціве, а паклікаць з сабою адно давераных людзей? Ну, зразумела было, што cход за пару кварталаў ад КДБ і міністэрства ўнутраных спраў будзе ўспрыняты як выклік, асабліва 25-га… Пасля сеціўных абвестак да затрымання музыкаў яўна рыхтаваліся, а на нестандартную сітуацыю спецслужбоўцы адрэагавалі б не адразу, мінут праз 10… За гэты час рокеры шмат чаго паспелі б выканаць.

Калі ўсё ж хацелася сумясціць прыемнае з карысным – максімальна паказаць сваё майстэрства і адзначыць Дзень Волі без санкцыі начальства – то можна было выбраць варыянт з іншай «кропкай» у цэнтры Мінска, сярод дамоў, дзе рэальна жывуць людзі. На Рэвалюцыйнай цяпер пераважна офісы, а ў двор, дапусцім, на Нямізе-8 або Старажоўскай-8 спусціліся б «народныя масы». Дый міліцыя не адразу б даехала туды (калі б увогуле вырашыла звязвацца), і меўся б шанс, што пасля кароткай гутаркі творцаў бы пакінулі ў спакоі, далі адыграць свае сеты. Лёгка даваць парады «заднім чыслом»? Ну, проста я стараюся разлічваць не на адзін ход уперад, а хаця б на 2-3…

Паколькі набліжаецца Першае красавіка, скапіраваў заметку з выдатным загалоўкам (газета «Свободные новости плюс» жжот):

Bravo, галоўны рэд. Васіль Уладзіміравіч Зданюк! Смяшнейшы хіба Аляксандр Рыгоравіч з набегам на Шклоўшчыну і абвяшчэннем «ваеннага становішча» ў сельскай гаспадарцы. А яшчэ – з заявай 22.03.2019 пра тое, што Сінявокая стала эпіцэнтрам нашага рэгіёна. Стары жарт гэта ўсё нагадала – «Ядзерная бомба заўсёды трапляе ў эпіцэнтр». Слушна заўважыў К. Жываловіч: «У нашай краіне ўсё настолькі цыклічна, што час ад часу былую папулярнасць набываюць показкі з барадой даўжэйшай, чым у старога Хатабыча».

Неўзабаве лета, і няхай бы «сонцападобны» даводзіў сваю дзеяздольнасць у іншыя спосабы, чым «чыжыкаў есці». Напрыклад, узяў бы прыклад з Маа, які ў 1966 г. фарсіраваў Янцзы, і ў чэрвені, як зусім пацяплее, пераплыў бы цераз Камсамольскае возера ў самым шырокім месцы, балазе новая рэзідэнцыя па суседстве. Каб Рыгорыч не засумаваў, гатовы плысці побач і распавядаць усялякія майсы пра ўсенародную любоў. Гэй, там, у адміністрацыі – падумайце! Другі раз магу і не прапанаваць 🙂

* * *

Блізу Дня Волі дзеля чарговага эксперыменту даў бясплатныя (але небескаштоўныя) парады рэдакцыям двух сайтаў: дзяржаўнага government.by i прыватнага tut.by. Вынік не на карысць прыватніка… Сайт Савета міністраў РБ цягам аднаго дня паправіў шэраг памылак (напрыклад, намеснік прэм’ер-міністра ў беларускай версіі стаў не «Васілявіч», а «Васільевіч», хоць і пакінулі «Ляшенка» замест правільнага «Ляшэнка»; у англамоўнай частцы пазначана цяпер, хто ў нас міністры прамысловасці, сувязі, etc). Ну, а сайт, які чамусьці лічыцца вотчынай М. Золатавай – насамрэч за яго адказвае гендырэктарка Людміла Чэкіна, якая дэ-юрэ і з’яўляецца адзінай галоўнай рэдактаркай tut.by – цягам некалькіх дзён не знайшоў часу актуалізаваць інфармацыю. Ён па-ранейшаму адпраўляе чытачоў у «блогі tut.by»… ліквідаваныя звыш трох гадоў таму.

Тутбаеўцы – як Бурбоны; тых нічога не навучыла французская рэвалюцыя, гэтых – «справа “БелТА”»… На каліва не здзівіўся, калі заўважыў у матэрыяле 27.03.2019, прысвечаным адноўленаму «інтэлектуальнаму клубу Святланы Алексіевіч», кідкае парушэнне журналісцкай этыкі:

З. Пазняк адмаўляе, што ўвогуле размаўляў з Алексіевіч, адхрышчваецца ад прапаноў «не пускаць у краіну ніводнай таблеткі». У той жа дзень, 27 сакавіка, пісьменніца прызнала, што не размаўляла з палітыкам на гэтую тэму, а пераказала словы нейкіх «заходніх журналістаў»… (зноў напрошваецца стары анекдот, ужо пра Каруза – «Рабіновіч напяяў»). За 4 дні супермегапартал не зрабіў апдэйт і не падрыхтаваў новы матэрыял, дзе даў бы слова другому боку. Падобна, тутбаеўскія спадарыні, апекшыся на адносінах з уладамі, вырашылі канвертаваць свае пакуты… не ў свабоду, а ў Пафігізмъ Самы Настаяшчы. Ну ОК; буду ведаць, каму (не) давяраць.

І яшчэ раз пра «Beauty Run», дакладней, пра «5000 жанчын», якія «прабеглі па цэнтры Мінска» 08.03.2019 (а таксама пра «5 тысяч чалавек» у Кіеўскім скверы 24.03.2019 – на пятачку ля мінскага кінатэатра «Кіеў» і 2500 святкуюшчых не змясцілася б). Вось так выглядала адзіная трыбуна cалігорскага стадыёна «Будаўнік» 30.03.2019 на футбольным матчы «Шахцёр» (Cалігорск) – «Тарпеда» (Мінск), які, паводле пратаколу, наведала 3600 гледачоў. Усяго cтадыён здольны прытуліць 4200 балельшчыкаў.

Фота з pressball.by

Найлепшы камент да гэтага здымка зафігачыў bion86: «Так у іх ёсць падземная трыбуна, там шахцёры матч глядзяць! 🙂 🙂 :)». Няблага адзначыўся і Georg: «Пачалі ўжо трэніравацца ў падліках, скора выбары 🙂»

А зараз хвіля сур’ёзнасці! «Радыё Рацыя» паведаміла, што ўбачыў свет сакавіцкі выпуск «Слонімскага краю». Краязнавец Міхась Шуляк апісаў у ім жыццё даваеннай вёскі Азярніца, насельніцтва якой было часткова яўрэйскім: «матэрыял аздоблены рэдкімі здымкамі азярніцкіх і слонімскіх яўрэяў».

«Вольфаў цытатнік»

«Жыццёвы досвед вучыць нас, / Што дармавое пастаянна / Нам абыходзіцца не танна / І даражэе з разу ў раз» (Фелікс Баторын, 2015)

«Па дзіўным супадзенні часцей за ўсё мяняюцца якраз тыя прававыя акты, якія непасрэдна тычацца жыцця грамадзян. Як мы разумеем, нестабільнасць права ў гэтай сферы – у інтарэсах дзяржавы і не ў інтарэсах грамадзяніна. Чаму? Таму што грамадзянін застаецца вечна вінаватым, ён не можа ўсачыць за хаатычнымі непрадказальнымі зменамі» (Кацярына Шульман, 26.03.2019)

«Я не люблю сацыяльных феноменаў. Я не сутыкаюся з соцыўмам – я бачу людзей» (Барыс Грабеншчыкоў, 28.03.2019)

«Сярод асноўных проблем постсавецкай публікі хачу вылучыць абсалютнае неразуменне або скажонае ўспрыняцце элітарнасці. Максімум, каго тут лічаць элітай — тых, хто паспеў завалодаць большым рэсурсам, не маючы пры гэтым неабходных інтэлектуальных здольнасцей да яго захавання, прымнажэння, як і да далейшага асабовага росту» (Аліна Вітухноўская, 29.03.2019)

Вольф Рубінчык, г. Мінск

31.03.2019

wrubinchyk[at]gmail.com

***

Рэдакцыя belisrael.info не заўсёды падзяляе погляды аўтараў

Апублiкавана 31.03.2019  23:37

Водгукі

* * *

«Хоць ты ідзіш цяпер вучы». Як на мяне – гэта не іронія, а сумная зацемка. Я сам, як тыповы беларус, ведаю пару словаў з ідышу, а вучыць лянуюся, але купіў фаліянт – слоўнік Астравуха і часам зазіраю, каб чарговы раз упэўніцца, што во, і гэтае дзіўнае неславянскае слова таксама ў беларускую прыйшло з ідыша, альбо праз яго.

Віктар Сяргейчык, г. Мінск

* * *

Пра падзел у грамадстве. Нягледзячы на тое, што рэгулярна пачытваю «Нямецкую хвалю», ад згаданых Вамі артыкулаў бачыў толькі загалоўкі, далей глядзець было нецікава. Вось на пачатку 1990-х падзел быў! І мы з сястрой час ад часу рабілі «пэрформансы»: у грамадскім транспарце адзін размаўляў на рускай, другі – на беларускай мове (аднойчы нам за гэта рэдактарка часопіса каляндар падарыла). Так, людзі чакалі бойкі, а зараз што… Ну, хіба што дзякуючы расійскаму тэлебачанню яшчэ магчымы сваркі на тэму «Крым чый?», а па«ўнутранай палітыцы» збольшага пануе згода (не, колькі разоў быў сведкам палітычных спрэчак у электрычках, але «няма таго, што раньш было!»).

Пётр Рэзванаў, г. Мінск

Дадана 01.04.2019  19:08

В. Рубінчык. КАТЛЕТЫ & МУХІ (106)

Хочацца, не хочацца, а шалом! Вось і юбілей Канстытуцыі Рэспублікі Беларусь падкраўся – Вярхоўны Савет яе зацвердзіў 25 год таму. Старшыня Грыб М. І. падпісаў амбівалентны тэкст, дзе адпачатку ўсё ж не было такіх перлаў, як «У вьшадку», «сазеты», «Вярхоўны Савег», «Рэспубліісі Беларусь», «Кантродьная палата», «Каыстытуцыйны Суд» («дзякуй» за іх парталу pravo.by). У сакавіку 1994 г. не абы-якія паўнамоцтвы гарантаваліся будучаму прэзідэнту (баялі, праз сваіх міньёнаў пашчыраваў тагачасны прэм’ер-міністр Кебіч, які мерыўся заняць прэзідэнцкі фатэль), але ж ладны кавалак улады дэпутаты пакінулі сабе. Праз гэтую дваістасць потым як заіскрыла!..

Версія Канстытуцыі 1996 г., падрыхтаваная ў нетрах лукашэнкаўскай адміністрацыі, раскалола Вярхоўны Савет у простым і пераносным сэнсах. Другі раз Канстытуцыя мянялася дзеля «стабільнасці» канкрэтнай асобы, і той асобе ўвосень 2004 г. быццам бы дазволілі балатавацца на трэці ды наступныя тэрміны прэзідэнцтва. Кажу «быццам бы», таму што з юрыдычнага пункту гледжання рэферэндум 17.10.2004 выявіўся, мякка кажучы, сумнеўным мерапрыемствам – нават вікіпедыя пацвярджае.

Так ці іначай, народ не здолеў абараніць першую Канстытуцыю сваёй суверэннай дзяржавы ад ператварэння ў закладніцу абставінаў. Дзіва што: бальшыня жыхароў Беларусі за гэтыя 25 гадоў наўрад ці ўспамінала пра існаванне «асноўнага закона» часцей, як 25 разоў. Так, увосень 1996 г. ішлі бурныя дыскусіі вакол двух праектаў, вынесеных на рэферэндум, – ну і рытуальна СМІ кожны год нагадваюць, што 15 сакавіка – Дзень Канстытуцыі. Пазіцыю «люду паспалітага» даволі добра адлюстроўвае даўні казьма-пруткоўскі афарызм: «При виде исправной амуниции / Как презренны все конституции!» Багема ж магла працытаваць наступнае, блокаўскае: «Ты будешь доволен собой и женой, / Своей конституцией куцой, / А вот у поэта – всемирный запой, / И мало ему конституций!»

Зварот да паштовага начальства, прыпраўлены спасылкай на Канстытуцыю. Пасля гэтага ўлетку 2010 г. прыйшла нарміроўка, і аклады паштальёнаў 104-га аддзялення былі падвышаны ў сярэднім на 10%.

Двойчы Канстытуцыя перапісвалася па ініцыятыве А. Лукашэнкі. Цяпер ён загаманіў пра новую рэдакцыю, што мае быць прынята ў пачатку 2020-х гадоў… Нібыта Канстытуцыйны суд ужо над ёй працуе.

З улікам «модных» антыліберальных трэндаў (прэс-сакратарка Лукашэнкі лічыць, што дыктатура – «брэнд» Сінявокай, не баг, а фіча; акурат як у КНР, адкуль, відаць, вецер і дзьме) прагноз неспрыяльны… Мяркую, у новай версіі будзе знішчана ўсё прыстойнае, што яшчэ захавалася ў тэксце. Палітычным сілам, якія арыентуюцца на здаровыя глузды, варта быць напагатове. Але мала проста даць адлуп ініцыятыве з «Чырвонага дома».

Самі па сабе карэктывы тэксту дапраўды наспелі, не раз пісаў пра гэта. Важна перахапіць ініцыятыву – і «знізу» дабіцца ўдасканалення Канстытуцыі. Вядома, фундаментальныя артыкулы, асабліва тыя, дзе сказана пра паўнамоцтвы прэзідэнта, урада і парламента, дый пра няісны з 2013 г. Вышэйшы гаспадарчы суд, змяніць гэтак немажліва: значыць, трэба патрэніравацца на кошках на іншых раздзелах. Балазе трэці («Выбарчая сістэма. Рэферэндум»), пяты («Мясцовае кіраванне і самакіраванне»), шосты («Пракуратура. Камітэт дзяржаўнага кантролю»), сёмы («Фінансава-крэдытная сістэма Рэспублікі Беларусь»), тэарэтычна, паддаюцца ўдасканаленню і без рэферэндуму (гл. арт. 140).

Вось арт. 74, дзе гаворыцца пра рэспубліканскія рэферэндумы, гучыць так: «назначаюцца… па прапанове Палаты прадстаўнікоў і Савета Рэспублікі, якая прымаецца на іх раздзельных пасяджэннях большасцю галасоў ад устаноўленага Канстытуцыяй складу (поўнага складу) кожнай з палат, або па прапанове не менш як 450 тысяч грамадзян, якія валодаюць выбарчым правам, у тым ліку не менш як 30 тысяч грамадзян ад кожнай з абласцей і горада Мінска». А чаму б не зменшыць колькасць подпісаў, патрэбных для арганізацыі рэферэндуму ў РБ? Каб замест 450 тысяч было напісана «300 тысяч», замест 30 тыс. – 20 тысяч. Зараз 450 тыс. аўтографаў сабраць амаль не рэальна, а вось зніжэнне бар’еру ў паўтара разы магло б і падштурхнуць мясцовыя палітычныя сілы да «працы з насельніцтвам»… Знізіць бар’ер варта яшчэ і таму, што жыхароў у Беларусі за 1996–2019 гг. значна паменела – бадай на 700 тысяч.

Паводле арт. 121, да выключнай кампетэнцыі мясцовых Саветаў дэпутатаў належыць назначэнне мясцовых рэферэндумаў. Я б дадаў пасля «назначэнне» – «і арганізацыя». Выбарны орган, якім з’яўляецца савет дэпутатаў, не павінен у такой справе, як выяўленне народнай волі, залежаць у арганізацыйных пытаннях ад «вертыкалі» з прызначэнцамі на чале (выканкам або мясцовая адміністрацыя).

У арт. 126 пра генпракурора чаму б не дапісаць: «Генеральны пракурор назначаецца з ліку асоб, якія маюць вышэйшую юрыдычную адукацыю». І, па аналогіі з членамі Канстытуцыйнага суда: «Гранічны ўзрост – 70 гадоў». І ў арт. 131: «Старшыня Камітэта дзяржаўнага кантролю назначаецца прэзідэнтам» дадаць: «…з ліку асоб, якія маюць вышэйшую юрыдычную або эканамічную адукацыю», зноў жа, пазначыўшы гранічны ўзрост (70). Сэнс правак – у тым, каб не прапускаць дылетантаў на ключавыя кантрольныя пасады, а таксама не рабіць з гэтых пасад сінекуры для пенсіянераў. Аналагічны даважак напрошваецца ў арт. 136, дзе гаворыцца пра Нацыянальны банк: «Члены праўлення Нацыянальнага банка прызначаюцца з ліку асоб, якія маюць вышэйшую эканамічную або фінансавую адукацыю і вопыт адпаведнай працы не меншы за 10 гадоў». Зразумела, так сабе абарона ад Чэ Гевараў і Пятроў Пятровічаў з інжынерна-будаўнічым бэкграўндам, аднак лепшая, чым нічога.

У арт. 135 ёсць куртатая норма: «Справаздачы аб выкананні рэспубліканскага і мясцовых бюджэтаў публікуюцца». Калі, дзе? Прапаную дапоўніць: «не пазней шасці месяцаў з дня заканчэння справаздачнага фінансавага года, у тым ліку на агульнадаступных электронных рэсурсах». Калі ўсе справаздачы будуць вывешвацца ў інтэрнэце – а не толькі друкавацца ў «раёнках» – гэта шмат каму дапаможа, напрыклад, даследчыкам, інвестарам. І мясцовыя ўлады, апрыёры, пачнуць абыходзіцца з бюджэтам больш адказна.

Такім чынам, можна было б удасканаліць 6 артыкулаў Канстытуцыі са 146. Усе прапановы ў плане прымальнасці адносяцца, падобна, да «шэрай зоны», г. зн. Лукашэнка і яго атачэнне (адміністрацыя, Нацыянальны цэнтр заканадаўства і прававых даследаванняў) па ўласнай ініцыятыве іх прасоўваць не будуць, але ж і блакіраваць важкіх падстаў няма. Таму нават праз такую «дрыгву», як цяперашні квазіпарламент (Нацыянальны сход), праўкі маглі б прайсці.

Што застаецца? Сабраць за іх 150 тыс. подпісаў грамадзян у адпаведнасці з арт. 138 Канстытуцыі. Наколькі гэта рэальна, пытанне складанае, але дапусцім, што ў Беларусі ёсць 10 дзеяздольных суполак «альтэрнатыўных сіл», і ў кожнай з іх – па 1000 «штыхоў»… Тады кожнаму актывісту досыць будзе сабраць 15 подпісаў – справа аднаго-двух дзён. Асабіста я, дарма што беспартыйны, гатовы размахнуцца на збор дваццаці, мо нават дваццаці пяці 🙂

«Дзвіжуху» я б назваў (умоўна) «За Канстытуцыю для народу». З аднаго боку, арганізатары паспрабавалі б хоць на каліва пашырыць народаўладдзе, з другога – спраўдзілі б уласныя сілы перад парламенцкімі і прэзідэнцкімі «выбарамі». Толькі рабіць усё трэба хутка, каб пралезці ў «акно магчымасцей» – паспець да восеньскай сесіі палаты прадстаўнікоў (змяненні і дапаўненні Канстытуцыі не праводзяцца ў апошнія шэсць месяцаў паўнамоцтваў палаты – арт. 138).

Ці здольныя ўмоўныя 10 суполак дамовіцца міжсобку, часова адкінуць рознагалоссі дзеля карыснай справы? Пажывем-пабачым, наступны месяц усё вырашыць – а што тут яшчэ скажаш…

Для разрадкі – навіна, якая звыш 24 гадзін красавалася на галоўнай старонцы папулярнага беларускага сайта:

Бедны Тэль-Авіў – і Зена, і «оправится»! Ды перажываў «белы горад» і не такое 😉

А цэнтр Мінска 8 сакавіка перажыў новы масавы жаночы набег забег «Beauty Run». Арганізатары & журналісты заяўлялі, што пабіты мінулагодні рэкорд (3-3,5 тыс. удзельніц; насамрэч у 2018 г. іх было пад 2000, фінішавалі 1519) – маўляў, імпрэза прыцягнула звыш 5 тыс. жанчын. Што на плошчы Незалежнасці бягух сабралося багата, няма cумневу; мо сёлета «планка» ў 3000 і была ўзятая… Тым не менш даруйце, федэрацыя лёгкай атлетыкі, tut.by ды іншыя; пяць тысяч удзельніц – гэта пакуль што wishful thinking. Нямала тых жанчын, якія папярэдне запісаліся ў масавы забег, фактычна не выйшлі на старт. Ну, у сяброўскім Кітаі прыпіскі робяцца на ўзроўні правінцый або нават краіны, ёсць каго імітаваць 🙂

 

Медаль (разам з ружай выдаваўся кожнай з фінішорак) быў традыцыйна харошы. Пацешыла таксама тое, што імпрэза натхніла Сяргея Варыводу на гумарны рэпартаж. Самаіронія – тое, чаго звычайна бракуе беларускім журналістам, а тэкст Варыводы ўсцяж на ёй трымаецца. Дарэчы, шкада яго тутбаеўскага калегу Арцёма Ш., вымушанага весці праект «Разжавана» з «тлумачэннямі» складаных тэм за 3 мінуты – сама назва праекта выклікае сумныя думкі 🙁

…Пакуль таптаўся па плошчы ў чаканні жонкі пасля «Прыгожага забегу», прыкмеціў шыльду з памылкай. Гэтых шыльдаў з «Minicipal» замест «Municipal» нават дзве – з «усходняга» і «заходняга» бакоў спуску ў гандлёвы цэнтр «Сталіца».

«Кампетэнтныя органы», выправіце? 🙂 Прэцэдэнты апошнім часам здараліся…

* * *

На жаль, вышэйзгаданая «галоўная прэс-сакратарка РБ», хоць і недалёка адышла ад Віскуна з оруэлаўскай «Фермы», у чымсьці мае рацыю, разважаючы аб тым, што ў свеце ёсць (або можа з’явіцца) попыт на дыктатуру. Узяць адно радыё, што вяшчае з суседняй краіны, дзе, кажуць, пасля 1989 г. усталявалася «кансалідаваная дэмакратыя», – яно не грэбуе нейтральна-пазітыўнай трактоўкай нацыста 1930–40-х гадоў. «У Вільні… быў адным з арганізатараў Беларускай нацыянал-сацыялістычнай партыі. Падчас Другой сусветнай вайны рэдагаваў у Менску “Беларускую газету”», – пішуць гэтак жа рахмана, як пра атрыманне «героем» пачатковай і сярэдняй адукацыі.

«Мода» на Казлоўшчыка (у «Новым часе» быў пра яго спачувальны артыкул яшчэ ў 2016 г.) рыфмуецца з прагай «парадку» і «моцнай рукі», што існуе не толькі сярод лукашэнкаўцаў. І справа не так у папулізме, як у скочванні ў палітычную архаіку.

«Вольфаў цытатнік»

«У журналістыцы скандалы – сігналы, якія спаборнічаюць за прыцягненне ўвагі чытачоў у моры інфармацыі. Людзі настолькі распешчаны моцнай інфармацыйнай плынню, што для стварэння рэзанансу неабходна даводзіць нейкія рэчы да абсурду» (Нэлі Гуціна, 1995)

«Прыхільнікі эканамічнай правіцы могуць ставіцца да багацця з рэлігійным піетэтам, але мы не абавязаны паважаць іхнія погляды ў гэткай жа ступені, як паважаем чужую рэлігію і веру» (Джонатан Чэйт, 2009)

«Людзі ненавідзяць сваіх герояў / Болей, чым любяць уласных дзяцей» (Фёдар Жывалеўскі, 201?)

«Хіба не даводзілася нам бачыць тысячу разоў, як выходзіць на трыбуну чыноўнік і пачынае скардзіцца нам на праблемы ў яго ведамстве або галіне? Як быццам мы самі пра гэтыя праблемы не ведаем! Як быццам мы павінны гэтыя праблемы вырашаць, а не ён» (Антон Арэхъ, 06.03.2019).

«Наш чалавек прызвычаіўся, што паміж словамі і справамі – бездань. Ён прызвычаены не словы слухаць, а між радкоў чытаць. Рэальная палітыка, у нашым разуменні, ад пабочных вачэй схавана, а тое, што гаворыцца на публіцы – толькі для маскіроўкі… Каб табе паверылі, аднаго або двух выступаў мала. Давер або недавер да цябе будзе назапашвацца доўга, паводле сукупнасці крокаў…» (Абас Галямаў, 10.03.2019)

Вольф Рубінчык, г. Мінск

11.03.2019

wrubinchyk[at]gmail.com

Апублiкавана 11.03.2019  22:11

Водгук

Перачытаў некалькі разоў. Вельмі цікавыя прапановы, асабліва па змяншэнні падпіснога бар’ера. Тут сапраўды трэба кожную кропку і коску прасоўваць, якая хоць трохі аблегчыць жыццё і далейшае змаганне.

Алесь Рэзнікаў, г. Мінск   (27.03.2019  14:08)

В. Рубінчык. КАТЛЕТЫ & МУХІ (100)

Шалом! Ну во, дажыліся – кшталт «вялікага юбілею»… Хацеў бы назваць тых, каторыя не адмаўляліся супрацоўнічаць з серыялам «Катлеты & мухі» (est. 2015). Гэтыя людзі давалі каментарыі, слалі водгукі і/або матэрыял для будучых серый, цытавалі асобныя выпускі, бывала, зацята спрачаліся з аўтарам: Маргарыта Акуліч, Уладзімір Бараніч, Сяргей Будкін, Інэса Ганкіна, Юрась Гарбінскі, Уладзімір Гінзбург, Якаў Гутман, Зміцер Дзядзенка, Андрэй Дубінін, Алена Ждановіч, Фёдар Жывалеўскі, Алег Зелянцоў, Ігаэль Іегудзі аka Косця Лук, Леў Казлоў & Галіна Кур’яновіч, Сяргей Каспараў, Павел Касцюкевіч, Уладзіслаў Каташук, Васіль Кісляк, Зміцер Левіт, Дзмітрый Лыбін, Антон Лявіцкі, Людміла Мірзаянава, Гена (Гдалія) Пекер, Ігар Пушкін, Аляксандр Розенблюм, Дзмітрый Рослаўцаў, Святлана Рубінчык, Уладзь Рымша, Пётр Рэзванаў, Алесь Рэзнікаў, Павел Севярынец, Анатоль Сідарэвіч, Іна Соркіна, Сяргей Спарыш, Анатоль Старкоў, Віктар Сяргейчык, Юрый Тэпер, Аліна Федарэнка, Васіль Фрэйдкін, Алекс Фурс, Фелікс Хаймовіч, Віталь Цыганкоў, Раман Цыперштэйн, Андрэй Шуман, Ганна Янкута… Усім і кожнаму – мех падзяк! І два мяхі – рэдактару belisrael.info Арону Шусціну, які звыш сарака месяцаў церпіць гэта во ўсё :-/

Былі поспехі, мільгалі няпоспехі – да прыкладу, няспраўджаныя прагнозы. Суцяшаю сябе трывіяльна: маўляў, з кожным здараецца (а як яшчэ?). «Жырыноўскі па ўсіх параметрах не дацягвае да палітычнага лідара. І таму ў яго няма будучыні», – казаў пасол Расіі ў Ізраілі Аляксандр Бовін у інтэрв’ю «Новостям недели» (красавік 1994). І ў сваім дзённіку 1993 г. «чалавекавед» Бовін (1930–2004) занатаваў пасля першых выбараў у Дзярждуму: «Упэўнены, што за межы ХХ стагоддзя ён не выйдзе. Як палітычны лідар, зразумела». «Несапраўднага пасла» няма, а палітык на літару «Жэ» ёсць – летась атрымаў на расійскіх прэзідэнцкіх выбарах мільёны галасоў, трапіўшы ў тройку, як тое ўжо здаралася ў 1991 і 2008 гадах… ЛДПР выглядае – не скажу, што стала – амаль рэспектабельнай партыяй, і сёлета Аляксей Навальны ўжо гатовы падтрымаць яе кандыдата ў Піцеры (кажа, абы не ад «Адзінай Расіі»).

Ва ўсіх сэнсах бліжэйшы да нас прыклад – з Вадзімам Іосубам, папулярным у СМІ аналітыкам нейкага фінансавага агенцтва. Будзе казаць 28.01.2019: «На тыдні, які пачаўся…, еўра можа патаннець, знізіцца да 2.42» А паглядзіце, як на тыдні мяняўся курс:

Інфа з https://myfin.by/currency/eur (28.01.2019 – 03.02.2019). Cіняя лінія – курсы куплі, чырвоная – продажу. Еўра з 2.45 падаражэў да 2.47 руб., г. зн. амаль на 1%.

«Геапалітычных» прагнозаў апошнім часам таксама ў нас робіцца – хоць экспартуй іх аўтараў, хоць мяняй на коз, як летась зрабілі ў Турцыі з футбалістамі… Адзін фацэт варожыць, што Расія наўрад ці праглыне Беларусь, другі – што пагроза рэальна існуе, і жаліцца, што ў яго магчымасці расплюшчыць людзям вочы на пагрозу ў 100 разоў меншыя, чым у першага. То звярнуўся б на belisrael.info, чо 🙂 А папраўдзе, усе гэтыя накіды – ва ўмовах высокай ступені нявызначанасці ды недахопу інсайдэрскай інфы – нагадваюць эпізод з бессмяротнага гогалеўскага твору («даедзе кола да Масквы альбо не»).

Карацей, няма чаго быць мудрацом у вачах сваіх. Я-то не толькі да псеўдаэкспертаў, я і да сябе з іроніяй стаўлюся; яны – не ведаю.

Наказы в. а. цара наконт чарговага «ператрахвання» школьных праграм – гэта чысты Фанвізін, «Недарасль». Да таго ж касец, жнец і на дудзе ігрэц папракае настаўнікаў высокімі заробкамі – «ужо за 900 рублёў у сярэднім». Добра, што я не ў сістэме ды не мушу падпарадкоўвацца дурным загадам; уціск, відаць, такі, што і зорка «Радыё Свабоды» Ганна С. вырашыла для сябе «ненавідзячы, падпарадкоўвацца».

З другога боку, амбіцыі грамадскіх дзеячаў – тых, якія заяўляюць пра прэтэнзіі на галоўны фатэль краіны – таксама вылазяць аднекуль з паралельнай рэальнасці. У пачатку 2019 г. «адзначыліся» Мікола Статкевіч, ягоны цёзка Казлоў (нават не старшыня Аб’яднанай грамадзянскай партыі, а в. а.), Алена Анісім, якая замахнулася ажно на 40% галасоў выбарцаў… Пра ўсіх названых ужо разважаў: у прыватнасці, тут, тут і тут. Пільныя чытачы лёгка здагадаюцца, як я трактую шансы гэтых «кандыдатаў у кандыдаты» на наступных «выбарах». Ну, прынцып «не дагонім, дык хоць сагрэемся» ніхто не скасоўваў 🙂

Разумею тых, хто кажа, што выбараў няма. Дапраўды, апошні раз вылучэнне кандыдатаў мела нейкі сэнс у 2001 г., калі «вертыкаль» і Ліда Я. вырашалі меней (мелася больш-менш незалежная федэрацыя прафсаюзаў, не было амаль усёахопнай кантрактнай сістэмы, сеціва ідэолагаў; многія захоўвалі спадзевы на расійскіх дэмакратаў і Захад, на «еўрапейскія каштоўнасці» ўвогуле). І ўсё-такі… сітуацыя непрадказальная. Хто ў лютым 1989 г. прадбачыў, што ў сакавіку 1990 г. з Канстытуцыі СССР выкінуць артыкул пра «кіруючую ролю» КПСС, а ў ліпені кансерватыўны ў цэлым Вярхоўны Савет БССР заявіць пра суверэнітэт Беларусі? Цяжка мне пагадзіцца з Сяргеем Спарышам, які заранёў ацэньвае прэзідэнцкую кампанію у РБ-2020: «[Ігар] Барысаў або [Ганна] Канапацкая дакладна не будуць буяніць».

Дарэчы, канструктыўная ідэя (нават дзве), як папярэдне адбіраць кандыдатаў – і кандыдатак – на вышэйшую пасаду. Трэба, каб яны прачыталі Біблію, прынамсі Пяцікніжжа, і здалі іспыт на разуменне прачытанага. Вернікамі быць ніхто не прымушае, аднак Біблія – збор тэкстаў, на якія абапіраецца палова чалавецтва, дык трэба, каб тутэйшыя хоць бы збольшага сяклі паляну арыентаваліся, каб на самітах было пра што размаўляць…

Ну, асабіста я пускаў бы ў белпрэзідэнты толькі тых, каторыя чыталі мае кнігі і сёе-тое ў іх зразумелі 🙂 Дальбог, «Выйшла кніга» (2017) & «Выбраныя катлеты і мухі» (2018) таксама здольныя служыць «шыбалетам», гэткім пропускам у вялікую палітыку. Ведаю, што крыху перабольшваю, але з нагоды юбілейчыку – дапушчальна. Дый пісьменнік Максім Клімковіч зацікавіўся «Выбранымі катлетамі…», а чым ён горшы за палітыкаў? 😉

М. Клімковіч у час аўтограф-сесіі Андрэя Федарэнкі; сам А. Федарэнка. Фота В. Р. і racyja.com, Мінск, 31.01.2019

Усё яшчэ ёсць ахвотныя ўспомніць пра далукашэнкаўскую Рэспубліку Беларусь (гл. ранейшыя згадкі ад Ю. Тэпера, П. Рэзванава, А. Рэзнікава…). Зараз эстафетка перадаецца мінскаму мастаку.

Андрэй Дубінін (1963 г. нар.):

Асаблівых сігналаў са знешняга свету ў маім дзённіку не зафіксавана ў тыя гады. Я выкладаў у ліцэі, быў паглыблены ў працу… Да таго ж у 1992 годзе нарадзіўся першы сын, і часу было вобмаль. Але, мабыць, галоўная прычына апалітычнасці – мы (купа рэстаўратараў) свой пік прайшлі ў 1990 годзе, калі шчыльна ўлучыліся ў выбарчую кампанію ў Вярхоўны Савет па Фрунзенскім раёне Мінска, я стаў даверанай асобай работніцы Белрэстаўрацыі Элеаноры Вецер, мы ў майстэрні ўручную рабілі ўлёткі з анёлам і тэкстам «Будзе песьня – будзе і хлеб» (тады камуністыя ўсё казалі «будзе хлеб – будзе і песня»; маўляў, спачатку дайце кіўбасы людзём, а тады і мова падцягнецца). Штовечар абыходзілі кватэры па ўсім раёне, я асабіста амаль усе дамы абышоў і тлумачыў-усміхаўся-жартаваў-абаяў-агітаваў… Дамоў вярталіся апоўначы. Нашым праціўнікам быў Генадзь Карпенка, памятаю сходы па школах, асабліва запаў выступ Уладзіміра Папругі – таленавіты прамоўца быў. Мы крыху саступілі Карпенку, але з нашым рэсурсам – проста рамантычны палёт і ніякіх грошай, плюс мастацкае ўкладанне – гэта была перамога. Мы тады так улезлі з вушамі ў гэтую справу, што пасля ўжо, відаць, была адваротная рэакцыя – замкнуцца ў сваёй Вежы-Басталіі.

Толькі ўскосна на семінарах наш настаўнік Алег Хадыка часам чапляў актуаліі. Напрыклад, 5 лютага 1992 г. ён казаў: «Мы знявечаны тым, што не было сецэсіі, буржуазнага перыяду. Чурлёніс (у літоўцаў) – а ў нас толькі Чуркін. І трэба ўзнавіць Міцкевіча, сентыменталізм, сентыментальны беларускі план. Данчык можа зрабіць больш за ўсіх. Самыя страшныя для беларускага народа – беларускія прадаўшчыцы (гэта быў цэлы клас – людзі пры размеркаванні ядомага). Пазняк хацеў беларусізаваць прадаўшчыц, а яны толькі вырваліся (з вёскі ў рускамоўную цывілізацыю)… Прадаўшчыц зараз можа адзін Данчык уработаць…»

* * *

Даволі годна прайшлі «міжнародныя дні Халакосту» ў Беларусі: традыцыйны канцэрт «Жоўтыя зоркі» ў дзяржфілармоніі, сюжэт на тэлебачанні з інтэрв’ю былых вязняў Мінскага гета Якава Краўчынскага і Фрыды Лосік (Рэйзман)… А найбольш крэатыўна, здаецца, павялі сябе актывісты ў Гродне – зладзілі «анімацыйную экскурсію» па тэрыторыі гета № 1.

Хто чытаў і канспектаваў «Катлеты з мухамі», той ведае: да тутэйшых сацыялагічных выбрыкаў я доўга ставіўся або скептычна, або… монапенісна. Але ж надоечы прачытаў інтэрв’ю дырэктара акадэмічнага інстытута сацыялогіі – прызначанага з паўгода таму – і нутром адчуў, што не ўсё яшчэ страчана. Кандыдат навук, якому ў сакавіку 2019 г. споўніцца 40 год, «шарыць» не толькі ў анкетах; яго не без падстаў раскручваюць як галоўнага драконазнаўцу Сінявокай. Агулам, чалавек, дарма што намагаецца «падфарбаваць» дзяржаўную ідэалогію (паклаўшы ў яе падмурак міфалогію беларусаў) транслюе разумныя думкі, напрыклад:

Беларусы глыбока ўсведамляюць сябе як асобную нацыю са старажытнай гісторыяй і самастойнай дзяржавай. Успрыманне сябе як малодшых братоў расійцаў або палякаў – чужы, навязаны звонку стэрэатып…

Ад навукоўцаў патрабуюць хуткага выніку. Усё гэта вельмі негатыўна адбіваецца на навуцы як на сферы прадукавання новых ведаў, таму што досвед паказвае: са 100 заяўленых даследаванняў толькі 10 даюць вынік. З гэтых 10 актуальную выгаду прыносіць толькі адно. Але, калі не фінансаваць усе 100, то і аднаго прарыву (у БССР 1920–30-х «прарывам», у адрозненне ад «пералому», называўся правал, у цяперашняй РБ – поспех; значэнне слоў з цягам часу мяняецца – В. Р.), здольнага акупіць усе выдаткі, не будзе.

Да таго ж новы дырэктар не без гумару: у сваім блогу посціў нямала «вясёлых карцінак», праўда, перад тым, як заняў адказную пасаду. Пра радыё і папоў – не новая, сустракаў яе гадоў трох таму ў Аляксея Вішні (між іншага заўважу: з такімі «сябрамі», як Вішня, Віктару Цою і ворагаў не трэ’ было мець). Тым не менш:

«Недзе на раёнчыку»; «Суб’ект-аб’ектная інверсія» (узята адсюль)

«Вольфаў цытатнік»

«Культура – гэта сістэма табу, а мастацтва – гэта сістэма пераадолення табу» (Міхаіл Швыдкой, 24.02.2018).

«Брак даверу да медыяў, спалучаны з пачуццём бездапаможнасці ў вырашэнні ўсё вастрэйшых эканамічных, сацыяльных і палітычных праблем, паспрыяў распаўсюду тэорый змовы па ўсім свеце» (Мана Неестані, iranwire.com, 27.11.2018)

«Дарога – гэта сіла, у якой няма канца» (БГ, песня пра «смарагдавыя дні», 2019)

«Агульны прынцып: у публічнай прасторы найбольш выгадныя актывы заўсёды маскіруюцца пад стратныя… Смецце — гэта рэсурс XXI стагоддзя» (Кацярына Шульман, 15.01.2019)

«Каб цешыцца з перамен, трэба, каб было нязменнае: велічэзная тоўшча жыцця, якая паўтараецца, рэпрадукуе сябе» (Уладас Павілайціс, 22.01.2019)

«Барацьба за падвышэнне зарплат — гэта барацьба з карупцыяй. Проста знізу» (Аляксей Навальны, 24.01.2019).

«Быць беларусам у Еўразвязе – гэта ўсё роўна што быць габрэйскім хлопчыкам у савецкай школе. Намагаешся быць лепшым, каб даказаць, што ты як усе» (Paval Kasciukevič, 24.01.2019)

Вольф Рубінчык, г. Мінск

03.02.2019

wrubinchyk[at]gmail.com

Апублiкавана 03.02.2019  18:47

***

Поддержать сайт 

В. Рубінчык. КАТЛЕТЫ & МУХІ (96)

Cёмы месяц доўжыцца актыўная фаза канфлікту паміж пратэстоўцамі з розных мясцін Беларусі і адміністрацыяй рэстарана «Поедем поедим», што стаіць недалёка ад Курапацкага лесу. Баюся, што і ў Новы год мы адчайна ўварвемся пяройдзем з гэтай мітрэнгай.

12.12.2018 Паўла Севярынца і Cяргея Анянкова затрымалі, калі яны спрабавалі перашкодзіць уезду аўтамабіля на тэрыторыю рэстарацыі, адправілі на ноч за краты. Назаўтра адбыўся адміністратыўны працэс – першаму прысудзілі штраф, блізкі ў эквіваленце да 600$, другому прыйдзецца выплаціць каля 440$.

Неўзабаве мае адбыцца яшчэ адно судовае пасяджэнне – па грамадзянскаму іску гаспадара ядальні да журналіста «Новага часу» і рэдакцыі газеты. Паводле версіі Леаніда Зайдэса, журналісцкае расследаванне псуе ягоныя гонар, годнасць і дзелавую рэпутацыю. Л. З. патрабуе 8000 рублёў – г. зн. амаль 3800$ – кампенсацыі за маральную шкоду. Столькі ён, вядома, не атрымае, але часткова іск, хутчэй за ўсё, задаволяць. Зайдэс – не імпульсіўны Ізраілевіч, якому ўласныя фантазіі ды піяр былі даражэйшыя за факты (прынамсі да колькідзённай адседкі ў пачатку лістапада – мо’ цяпер паразумнеў).

Цешыць мяне тое, што не залежу ні ад ураду, ні ад «грамадскіх актывістаў», што нясуць вахту каля брамы рэстарана, ні нават ад таварыства аховы помнікаў, якое пікетоўцы дзяўбуць за «апартунізм» (таварыства мерылася ўзяць у Зайдэса 20000 р. на ўладкаванне Курапат). Яшчэ больш цешуся з таго, што не працую на «Народную волю», газету, калумністы якой не ўмеюць нават уважліва чытаць тэксты, не кажучы пра пошук імі ісціны.

«НВ» у Беларусі не адна такая, ды ад гэтага не лягчэй. Пра Сямёна Б. з яго панегірыкамі для Руты Ванагайтэ і недарэчнай шпількай у бок Ландсбергіса пісалася тут. Яшчэ адзін знаны філолаг, Алекс Ф., 13.11.2018 выступіў у ролі «міратворцы» – маўляў, паводзіны Ізраілевіча яму не падабаюцца, але ж неэтычна атакаваць жонку Аркадзя Маргарыту і яўрэяў увогуле. Усё б нічога, але пан Ф. угледзеў у інтэрв’ю Ізраілевіча «салідарнасць з тымі, хто ў Курапатах расстрэльваў бязвінных людзей». Чаму раптам? Хіба таму, што ў нашумелай гутарцы (верасень 2018 г.) бізнэсмен, між іншага, выказаўся пра Курапаты так: «можа быць, там былі тыя, каго і трэба было расстраляць?»

Невукаваты каблан-забудоўшчык – помнім-помнім, шмат год Аркадзь жыў побач з урочышчам і нічога пра яго не ведаў – мімаволі закрануў сур’ёзную праблему, сацыяльны профіль ахвяр сталінскага тэрору. «Не будзем ідэалізаваць тых, хто трапіў у лагеры і ссылкі, быў расстраляны і закатаваны. Былі сярод іх і даносчыкі на калегаў…», – трапна адзначаў у прадмове да зборніка «Расстраляная літаратура» (2008) гісторык Анатоль Сідарэвіч. Нельга выключаць, што пэўная доля курапацкіх ахвяр перад арыштам проста служыла ў карных органах. Магчыма, прысуды гэтым былым карнікам былі аформлены цапу-лапу, але ж па сутнасці яны атрымалі тое, што заслужылі (як і ўяўны «англійскі шпіён» Берыя ў 1953 г.).

Падкрэслю: доля мярзотнікаў сярод ахвяр тэрору невялікая, і падзел костак на «нашы/не нашы» перспектыў не мае. Праз тое, што на палігоне «Камунарка» пад Масквой «размянялі», напрыклад, экс-наркомаў унутраных спраў БССР Ляплеўскага і Бермана, ён не перастае быць месцам журбы ды памяці. Тым не менш затыкаць Ізраілевічу рот і прыпісваць салідарнасць з расстрэльшчыкамі 1937–1941 гг. было… ну, няхай неразумна.

У нумары за 11.12.2018 на 1-й паласе назіраў у Святланы К. чыстую істэрыку з нагоды таго, што некалькі больш-менш вядомых беларусаў (напрыклад, дырыжор Бабарыкін) удзельнічалі ў тэлездымках расійскага музычнага канала на тэрыторыі «Поедем поедим». На думку С. К., здымкі – «здзек з соцень тысяч беларусаў, якія назіраюць за гэтай сітуацыяй праз СМІ і ўсім сэрцам на баку тых, хто дабіваецца закрыцця скандальнага піцейнага дома…» Няйначай дама падсумавала аўдыторыі ўсіх недзяржаўных СМІ і аўтаматычна прыпісала ўсім іх чытачам-гледачам прагу зачыніць рэстаран…

Усё гэта «лірыка», а ў юрыдычным плане казыроў пратэстоўцам бракуе. Многія з іх апелююць да прадстаўлення, якое пракуратура выпісала 27.11.2012 аблвыканкаму – там гаварылася пра знаходжанне часткі пабудоў у ахоўнай зоне. Аднак прадстаўленні і пратэсты пракуратуры – не тыя паперы, што ўладаюць законнай сілай; параўнальна з рашэннямі судоў гэта, хутчэй, міжведамасныя рэкамендацыі. Дарэчы, і суддзі не заўжды ўлічваюць меркаванні пракурораў.

У 2014 г. пытанне ахоўнай зоны было вырашана… шляхам яе скарачэння да 50 метраў ад ускрайку лесу, г. зн. рэстаран з яе вывелі. Калі за столькі гадоў пратэстоўцы не змаглі выкрыць карупцыйную падкладку ў прынятых пастановах Мінскага аблвыканкама ды міністэрства культуры, то, напэўна, ужо і не выкрыюць. Цяпер дзяржава ў асобе пракуратуры настойвае на тым, што рэстаран можа працаваць, аднак з усходняга боку выключаюцца «ўсе віды гучных мерапрыемстваў». Пасля атрымання гэткага адказу (ліпень 2018 г.) не на закрыцці-пераносе «шынка» варта было б настойваць, а на ўзвядзенні плоту з узмоцненай гукаізаляцыяй…

Курапацкі лес і рэстаран «Поедем поедим» (за плотам). Фота адсюль.

Актывісты зноў і зноў паўтараюць, што Курапаты – нацыянальны некропаль, значыць, заслугоўваюць больш далікатнага абыходжання, чым звычайныя могілкі. Зноў жа, «лірыка»… А чаму б на фоне падвышэння цікавасці дзяржавы да мемарыялізацыі не дабівацца для месца масавых расстрэлаў пад Мінскам статусу асобай, аўтаномнай адзінкі? Каб руліў там, пры ўсёй павазе да органаў «мясцовага самакіравання», не так Бараўлянскі сельсавет, як міністэрства культуры або ўпаўнаважаны па справах рэлігій і нацыянальнасцей. У апараце апошняга або пры мінкультуры варта было б стварыць кампактны пададдзел са стабільным фінансаваннем, а пры аддзеле – грамадскую раду з даволі шырокімі паўнамоцтвамі, куды ўваходзілі б (паводле прынцыпу ратацыі) усе абаронцы i рупліўцы ўрочышча. Яна дэ-факта і пераняла б адказнасць за «закон і парадак» у Курапатах.

Адной з задач рады, санкцыянаванай дзяржавай, мусіла б стаць удакладненне граніц пахаванняў у Курапацкім лесе. Па-мойму, месцы расстрэлаў варта абгарадзіць (прынамсі абкласці камянямі), каб ніхто па іх лішні раз не таптаўся. Як накрэсліць граніцы без маштабных раскопак? Мяркую, урад мог бы на час пошукаў выдзеліць магутную апаратуру, недаступную актывістам-аўтсайдэрам. Чытаю паведамленне 2016 г.: «Навукоўцы будуць шукаць магілы воінаў на Куліковым полі пры дапамозе цеплавізараў». Калі сучасныя прыборы здольныя зафіксаваць парэшткі ваяроў XIV стагоддзя (спадзяюся, у гэтым выпадку інфармагенцтва суседняй краіны не хлусіць), то вызначыць, дзе ляжаць ахвяры ХХ ст., і пагатоў.

Ёсць яшчэ метад біялакацыі… Так, яго рэпутацыя неадназначная, але я на свае вочы бачыў, як яўрэйскі дзеяч Г. у 2002 г. пры дапамозе пруткоў шукаў – і знаходзіў – пахаванні ахвяр Катастрофы ў Мазыры. У месцах расстрэлаў пруткі пачыналі шалёна круціцца. Калі запрасіць у Курапаты 5-10 дасведчаных «лазаходцаў», калі іхнія звесткі наконт пахаванняў супадуць, то мажліва будзе абысціся і без цеплавізараў.

* * *

У кастрычніку г. г. прасіў наведвальнікаў belisrael.info паўспамінаць пра пачатак 1990-х – час станаўлення дзяржаўнасці РБ, якая пачалася, вядома, не з ліпеня 1994 г. Тут можна знайсці згадкі Ю. Тэпера, П. Рэзванава і нейкага Рубінчыка. Сёння – яшчэ адзін успамін ад пастаяннага чытача «К&М», дасланы з некаторым спазненнем:

Алесь Рэзнікаў (інжынер з Мінска, 1967 г. нар.):

Чым мне найбольш запомніліся 1992–93 гады ў Беларусі? Для мяне гэта найцудоўнейшы перыяд свабоды і надзеяў. Канцэрты ў Доме літаратара. Газеты «Свабода» і «Наша Ніва» на тарашкевіцы. Нават дзяржаўныя газеты «ЛіМ» і «Культура» зачытваліся да дзірак. Вандроўкі па Беларусі і ў Польшчу за ваўчары без візы. Для кагосьці, канешне, быў шок і «ліхія 90-я», але не для мяне. Выступы бардаў Віктара Шалкевіча, Андрэя Мельнікава, Змітра Бартосіка, пісьменніка Уладзіміра Арлова… Рэнесанс быў ва ўсіх канфесіях, праваслаўныя разам з баптыстамі і каталікамі раздавалі Евангеллі. Адраджэнне было і ў габрэйскай культуры – вярталася імя Марка Шагала ў Віцебск і Беларусь, людзі даведваліся пра Ізі Харыка і Зэліка Аксельрода, Гірша Рэлеса… Людзі перасталі саромецца называць сябе габрэямі (некаторыя нават па-старажытнаму сталі звацца «жыдамі», у добрым сэнсе)… Нават крышнаіты хадзілі і спявалі па Камароўцы і праспекце Скарыны. Прыязджалі «месіянскія габрэі», ім давалі Палац спорту…

І ў Ізраілі 1992–1993 гады былі часам вялікіх спадзяванняў, кульмінацыяй якіх стала падпісанне «дэкларацый Осла» (верасень 1993 г.). З другога боку, гэта перыяд, калі дзясяткі тысяч імігрантаў востра адчувалі брак працоўных месцаў і жытла – што, у прынцыпе, можна сказаць і пра 1990–1991 гг. Пасля парламенцкіх выбараў 1992 г. «рускамоўная абшчына» палітызавалася; якраз на 1993 г. (4 мая) прыпала беспрэцэдэнтна вялікая дэманстрацыя «аліі» ў Іерусаліме, калі з падачы Шчаранскага & Co. пад Кнэсет прыйшлі да 15 тысяч чалавек. Натан тады дэманстратыўна кінуў у сметніцу перадвыбарныя абяцанкі партыі «Авада», якая прыйшла да ўлады ўлетку 1992 г. У сваім артыкуле для расійскага часопіса «Дыяспары» (2002) я акурат заўважыў, што 1993-і быў годам пераходу ад спантанных пратэстаў да «сістэмных».

Як успамінаў Эфраім Меламед у газеце «Наша страна» (19.08.1999): «Пасля паражэння ўсіх “рускіх” спісаў на выбарах у кнэсет 1992 года («ДА», «ТАЛІ», «Яд бэ-яд») стала відавочнай неабходнасць кансалідацыі сіл абшчыны… 25 лістапада 1993 г. пад вялікім сакрэтам адбылася першая нарада амаль усіх вядомых у краіне рускамоўных старажылаў Ізраіля… Каб сабраць за адным сталом гэтых людзей, мне давялося амаль паўгода весці перамовы з кожным з іх… Тады і на ўсіх наступных сустрэчах аж да перамогі на выбарах 1996 г. (партыі “Ісраэль ба-алія” – В. Р.) адзінай тэмай заставаліся інтарэсы нашай абшчыны». Па-мойму, неблагі ўрок для беларускай «апазіцыі».

Э. Меламед з Кір’ят-Яма – «каталізатар» палітычнага самавызначэння рускамоўных у Ізраілі 1990-х гадоў. Фота адсюль.

«Вольфаў цытатнік»

«Бо мы падобны да дрэва / што расце праз шчыліну ў бетоне / Яго ствол захавае форму шчыліны / Не нам / разбіваць бетонныя сцены / наша справа расці», «галоўнае, каб час ішоў» (Іван Ахмецьеў, 1980-я гг.)

«Нешта ў цяперашнім дзяржаўным ладзе выпадае пакуль што прыняць проста таму, што яно ўжо існуе. Вядома, паступова мы будзем пераўладкоўваць дзяржаўны арганізм» (Аляксандр Салжаніцын, 1990)

«Унікальнасць 1960-х гадоў – у тым, што яны сталі часам вельмі пераканаўчай, вельмі натуральнай і вельмі моцна перажытай ілюзіі канца ілюзій… Людзі хацелі “праўды” – прычым па змоўчанні мелася на ўвазе, што праўда не зможа не ўкладвацца ў нашыя чаканні, не зможа не адпавядаць вымогам, напрыклад, гармоніі, асэнсаванасці, справядлівасці свету» (Вольга Бала, 27.03.2010)

«Шаламаў, напэўна, быў злейшы, больш сацыялагічны і літаратурны, чым Салжаніцын. А многія іншыя – больш дакладныя і гістарычныя. Але толькі Салжаніцыну нейкім дзівам удалося ператварыць сваю творчасць у акцыю – перадача «Архіпелага ГУЛАГ» на Захад – і ў тэатр – трыумфальнае выданне “Архіпелага” па ўсім свеце». (Сяргей Мітрафанаў, 12.10.2016)

«Дзеці – гэта святое. Пад сцягам дзяцей любыя заканадаўчыя ідыятызмы вельмі добра прымаюцца». (Кацярына Шульман, 04.12.2018). Апошні сказ добра перадае сутнасць паняцця «лалітыка» – В. Р.

«Час – ён бязлітасны, ён як ваўчыца / Вось мы сядзім тут, а ён імчыцца» (БГ, з альбома «Час N», 2018)

Вольф Рубінчык, г. Мінск

14.12.2018

wrubinchyk[at]gmail.com

От редактора belisrael

Материал нашего постоянного автора должен вызвать спор.

Я, живущий в Израиле уже 28 лет, не мог не обратить внимание на 2 последних абзаца.

На ословский договор можно смотреть по разному в зависимости от политических взглядов, но большинство израильтян скажут, что он принес огромные проблемы.

Пример партии “Исраэль ба-алия”, конечно, интересен, но к следующим выборам  в 1999 она разочаровала многих, на чем и сыграл Либерман, основавший НДИ, которая пусть и держится долго, уже давно у многих вызывает раздражение своим цинизмом, демагогией, пустыми обещаниями. К этому еще можно добавить ставшие близкими отношения Либермана с Путиным и Лукашенко, даже если в последние годы это не так незаметно. Еще недавно бывшая израильским министром Софа Ландвер, не раз во время поездок в Беларусь, отмечалась восхвалением режима, израильские ее выкрутасы и, мягко говоря, прегрешения это особая песня, заслуживающие отдельного большого разбора. Леонид Литинецкий стал проводником “русского мира” в Израиль. И нельзя не отметить, что партия оказалась настолько коррумпированной, что ряд ее высокопоставленных деятелей и их приближенных уже сидят, др., таких как Фаина Киршенбаум, вполне вероятно ожидает большой срок.

Опубликовано 14.12.2018  22:44

Водгук

Сітуацыя з «Курапатамі» сапраўды неяк выбіваецца з агульнага трэнду. Я ўжо не кажу пра мемарыялізацыю Трасцянца, але і спыненне прац па пашырэнню вуліцы Карла Лібкнехта, калі ў скверы на Купрыянава «раптоўна» адкрыліся парэшткі (нават мой бацька, якога толькі нарадзілі ў Мінску, і бабуля з дзядулям зусім не мінчане, і потым ён да 8-га класа жыў у Германіі, з савецкай групай войск, ведаў, што там – былыя лютэранскія могілкі), і нешта кшталту могілак загінулых у Першай сусветнай паміж Старавіленскім трактам і вуліцай Чарвякова, – усё паказвае, што да парэшткаў нашы ўлады спрабуюць ставіцца з пашанай. Хутчэй за ўсё, справа ў палітызацыі менавіта гэтага месца, з-за якой абодва «бакі барыкады» «ўпёрліся рогам». Што мусіць адбыцца, каб яны разышліся мірам, я не ведаю, але адносна мірнае святкаванне 100-годдзя БНР дазваляе спадзявацца на лепшае.

Пётр Рэзванаў, г. Мінск  

17.12.2018  13:15

КУРОПАТЫ. КОСА НА КАМЕНЬ…

От ред. belisrael.info. Предлагаемый материал отражает состояние дел примерно на 22.06.2018 и в чем-то уже устарел. Тем не менее он помогает понять позиции сторон.

Юрась Дубина

Коса на камень. Конфликт вокруг Куропат: путь к компромиссу или обострение?

«БелГазета», 26 июня 2018 г.

Владелец ресторана «Поедем поедим» в Куропатах Леонид Зайдес предложил протестующим сесть за стол переговоров. Бизнесмен готов вложить $100 тыс. в мемориал Куропаты и изменить формат своего учреждения – с развлекательного на семейный. На 29 июня запланирована большая встреча владельцев комплекса, защитников Куропат и властей (не состоялась – belisrael.info). Защитники Куропат дежурят возле ресторана уже больше трех недель, на них составлено свыше 50 административных протоколов, возбуждено уголовное дело за лжеминирование. Активисты заняли однозначную позицию: ресторан нужно снести, перенести или просто закрыть. Что дальше? Проблему обсуждают бизнесмен Аркадий ИЗРАИЛЕВИЧ и сопредседатель оргкомитета «Белорусской Христианской Демократии» Павел СЕВЕРИНЕЦ.

* * *

АРКАДИЙ ИЗРАИЛЕВИЧ: «Я БЫЛ ШОКИРОВАН, НАСКОЛЬКО РАЗВИТ БЫТОВОЙ АНТИСЕМИТИЗМ»

– Аркадий Львович, вы говорите, что нет никакой связи между застройщиком ресторана – компанией «БелРестИнвест» и вашей группой компаний IB, владельцем фабрики «Солнце» Сергеем Левиным. Давайте расставим точки над «і»: кто же является реальным владельцем бизнеса и какое отношение к бизнес-проекту имеете вы?

– Лично я де-юре никакого отношения к ресторану не имею. Я знаю только некоторых из учредителей – моих друзей. Среди них – реальные американцы, которые достаточно много инвестировали в Беларусь, но сегодня дали себе зарок больше ничего сюда не вкладывать. Это Леон Сагальчик, очень серьезный бизнесмен, который уже 30 лет живет в США. У него есть проекты и кроме ресторана «Поедем поедим». Но после нынешнего скандала в Куропатах желание инвестировать в Беларусь у него полностью исчезло. Если митингующие стремились обрубить инвестиции, то они добились своей цели в полном объеме.

– В прессе вы выступаете едва ли не в качестве адвоката владельцев бизнес-проекта. Почему так произошло?

– Совершенно не так. У Зайдеса и компании есть много разных бизнесов, один из них – ресторан. Я около 20 лет занимаюсь строительным бизнесом и разбираюсь в нем. Естественно, по праву близких друзей они обращались ко мне за консультациями, поэтому я был в курсе документации по проекту. Но ни моих денег, ни интеллектуального труда – ничего моего в ресторане нет.

– Камнем преткновения в нынешнем противостоянии является участок земли, который вплотную прилегает к охранной зоне Куропат, внесенных в список историко-культурных ценностей. Почему именно этот проблемный участок земли выбрали владельцы для реализации своего бизнес-проекта?

– Если бы я занимался этим бизнесом, возможно, тоже выбрал бы указанный участок земли. Я 10 лет прожил в Дроздово, мой дом стоял в 500 м от крестов, там не было никакой таблички, никакого мемориала – я даже не знал, что такое Куропаты. И только на 5-6 году жизни в Дроздово мне рассказали, что такое Куропаты.

Давайте возьмем комплекс «Хатынь», охранная зона которого заканчивается ровно по границе объекта. На Куропатах в свое время многие политики сделали себе имя, но что мы знаем про это урочище? По открытым данным, в Куропатах покоится от 7 тыс. до 250 тыс. жертв сталинских репрессий. Кто расстреливал, кого расстреливали, сколько людей расстреляно? Факт совершенно не изучен; почему Куропаты не исследуются – непонятно.

В Советском Союзе существовал безумный антисемитизм – и бытовой, и государственный, это выражалось в том, что я не мог поступить куда хочу, не мог работать где хочу. Сейчас я не чувствую государственного антисемитизма (достаточно много евреев находятся на государственных должностях), но я был шокирован, насколько развит бытовой антисемитизм, с которым столкнулся в соцсетях, объясняя свою позицию по ресторану. Больше всего меня шокировали люди, которые писали мне на белорусском языке – посыпался чистый антисемитизм. Я ответил: ребята, евреи и белорусы, говорящие на белорусском языке, – национальные меньшинства, надо беречь друг друга.

– Действительно ли экспертиза, в результате которой в 2014 г. охранная зона Куропат была сокращена, проводилась по заказу владельцев ресторана?

– Ресторан должен был открыться в декабре 2013 г. – у одного нашего друга был юбилей, который и планировалось отмечать в новом ресторане. Но потом началась вся чехарда, появилось предписание прокуратуры, скорее всего, достаточно справедливое, потому что обнаружилась масса незакрытых юридических вопросов. Когда покупаешь объект, в акте на землю или техпаспорте должны указываться ограничения, здесь ограничений не оказалось. Тогда хозяева бизнеса советовались со мной. Я видел, что было поручено провести проект детальной планировки (ПДП) квартала. Для разработки ПДП нужно определить все охранные зоны, все ограничения. ПДП разрабатывало предприятие «Минградо», которое и должно было согласовать все детали с историками. Архитекторы «Минградо» столкнулись с тем, что прежние охранные зоны рисовались практически на коленке. Четкой границы захоронений тогда не было, кажется, нет и по сей день.

Мне непонятна позиция бизнесменов, которые публично высказываются против ресторана. Если у вас так болит душа, почему вы не создали фонд, который бы провел археологические раскопки с целью установить четкие границы захоронений и ответить, наконец, на вопросы: кто, когда и сколько людей здесь расстрелял?

– Кто виноват в той общественной напряженности, которая сложилась сегодня вокруг Куропат и ресторана «Поедем поедим»?

– Я на все 300% уверен, что Минкульт давал согласование на строительство ресторана. Общественное обсуждение ПДП без согласования с Минкультом в таком месте невозможно. Общественное обсуждение прошло, ПДП утвердили. Иначе почему в суд не поступило ни одного общественного иска, который мог бы опровергнуть результаты общественных слушаний?

– Действительно ли владельцы ресторана предлагали протестующим «серьезные деньги» и даже часть построек взамен на прекращение протестов?

– Рестораном реально занимается Зайдес. Все американцы – пассивные инвесторы: деньги вложили, но объектом не занимаются. Последний месяц Зайдес по личным причинам находился в Израиле, вернулся только вчера ночью [20 июня. – «БелГазета»]. Кто предлагал деньги протестующим? А кому из них можно предлагать деньги? Этим людям надо поднимать популярность, вот и бегают перед камерой.

В России все гораздо проще: там случился Крым, затем – Новороссия, Сирия, Пугачева с Галкиным. А у нас тихо, как на кладбище. И тут раз – «жиды ресторан построили». Почему на «Линии Сталина» увековечено имя палача? Почему перед Домом правительства стоит памятник Ленину – идеологу всего коммунистического беспредела? Почему автозаправка стоит на костях? У Северинца есть ответы на эти вопросы?

– Ресторан построен, но практически не работает, люди протестуют уже три недели. Имеет ли ресторан перспективы?

– Как говорится, собака лает, караван идет. Я считаю, что во многом виноваты сами хозяева ресторана, которые по известным только им причинам допустили развитие конфликта. Думаю, заблуждаются американцы, считая, что документы решают все их проблемы; если бы с самого начала в открытый доступ выложили все документы, все давно успокоились. Несколько лет назад, когда пошли разговоры, что домик или два попали в охранную зону, Зайдес предлагал: мы не будем опровергать, но готовы отдать постройки под мемориал и даже готовы профинансировать все работы. Почему отказались?

– Какие варианты решения проблемы сегодня возможны?

– Рестораторы – совершенно вменяемые люди, если со стороны протестующих найдется человек, который не ради картинки, но ради решения проблемы пойдет на переговоры, надо вести диалог. Я не знаю мнение рестораторов, но лично я поступил бы следующим образом. Я бы согласился проинвестировать работы по облагораживанию Куропат, созданию мемориала республиканского значения.

Куропаты надо сделать мировым туристическим маршрутом, как и Хатынь, чтобы сюда приезжали туристы со всего мира, а после экскурсии шли ко мне поесть.

– Вы назвали публикацию в «Новым часе» «еврейским сговором». Что вы имеете в виду под «еврейским сговором»?

– «Расследование» об инвесторах и владельцах ресторана «Поедем поедим» – абсолютный бред: минимум половина из перечисленных бизнесменов никакого отношения к объекту не имеет. По непонятной логике автор собрал все известные ему еврейские фамилии (хотя среди владельцев ресторана есть и русские), выстраивал понятную лишь ему логическую цепочку и делал умозаключения.

В блоге на «Еженедельнике» я высказал свою позицию. Я узнал, что учредителем «Новага часу» является депутат Елена Анисим, и написал ей свои претензии. Елена Анисим опровергла изложенную информацию, а мои друзья убедили меня в том, что ее антисемиткой назвать никак нельзя. Поэтому решил извиниться перед ней.

Я с цветами пришел в офис «Таварыства беларускай мовы», который оказался закрыт; позже позвонил Елене Анисим, сказал, что был не прав. Мы конструктивно поговорили 15-20 минут – разговор мне очень понравился.

– Вы не боитесь, что этот скандал может реально привести к росту антисемитских настроений?

– Как антисемитские настроения могут вырасти? Человек либо антисемит, либо не антисемит. Блондин, как бы ни хотел, брюнетом не станет.

Справка «БелГазеты». Аркадий Израилевич родился в 1963 г. в Минске. Окончил Белорусский институт механизации сельского хозяйства по специальности «инженер-электромеханик». В 1989 г. его родители уехали в Израиль на постоянное место жительства. Сам живет и работает в Минске. В бизнесе с 1991 г. Не женат.

* * *

ПАВЕЛ СЕВЯРЫНЕЦ: «ЗАЧЫНІЦЬ, ЗНЕСЦІ АЛЬБО ПЕРАНЕСЦІ»

– Уладальнік рэстарана «Паедзем паядзім» агучыў тры магчымыя сцэнарыi вырашэння канфлікту. Ці гатовы абаронцы Курапатаў садзiцца за стол перамоў з бізнесменам?

– Ёсць некалькі нюансаў, якія, на мой погляд, трэба ўлічваць. Па-першае, такія прапановы варта было рабіць з самага пачатку. Прапановы прагучалі праз тры тыдні пратэстаў, што азначае толькі адно: дапякло. Рэстаран стаіць пусты, туды практычна ніхто не ходзіць, бывае хіба некалькі наведвальнікаў у дзень. Дзеячы прыпёртыя да сценкі, таму ідуць на ўступкі. Справа не ў канструктыўнасці і адкрытасці, а ў тым, што ва ўладальнікаў незаконнага і амаральнага бізнесу практычна няма выйсця.

Другі нюанс – дзень, прапанаваны Зайдэсам. Усім вядома, што 29 чэрвеня ў Мінск прыязджаюць дэлегацыі чатырох краін: Германіі, Аўстрыі, Польшчы і Ізраіля – на адкрыццё мемарыяла «Трасцянец». Па нашай інфармацыі, некаторыя дэлегацыі плануюць наведаць Курапаты.

Агучаныя прапановы выглядаюць, як спроба такімі, ведаеце, напарсткамі, лёгкім махлярствам адцягнуць увагу беларусаў і замежнікаў ад паралелі Трасцянец – Курапаты. Наша пазіцыя застаецца нязменнай: зачыніць, знесці альбо перанесці забаўляльны комплекс «Паедзем паядзім». Калі гаворка пойдзе пра капітуляцыю, мы можам сустрэцца і прыняць яе.

– Іншыя варыянты кампрамісу нават не разглядаюцца?

– Не буду казаць за ўсіх абаронцаў: у панядзелак, 25 чэрвеня, мы правядзём нараду, дзе сфармулюем канчатковую пазіцыю. Але безумоўнае патрабаванне ўсіх – зачыніць.

– Чаму прыхільнікі рэстарана актыўна эксплуатуюць версію «сіянісцкай змовы»?

– Думаю, абвінавачанні ў «габрэйскіх змовах» ці ў антысемітызме з’яўляюцца спробамі адцягнуць увагу ад праблемы. Справа не ў тым, хто габрэй, хто не габрэй, справа ў тым, хто прыстойны чалавек, а хто – падонак. Размова ідзе пра маральныя катэгорыі, а зусім не пра нацыянальнасць. Няма абсалютна ніякага значэння, хто з Мінкульта даваў дазвол, хто купляў, хто даваў хабар; мярзотнік зрабіў злачынства і павінен за яго адказаць. Кропка. Але я разумею, дзеля чаго ўсё гэта ўкінута ў публічную прастору. Спроба распаліць чарговы канфлікт, сутыкнуць ілбамі габрэяў і беларусаў, а ў выніку – адцягнуць увагу ад сутнасці.

– Ці сапраўды ўладальнікі рэстарана прапаноўвалі пратэстоўцам «сур’ёзныя грошы» узамен на спыненне пратэстаў?

– Так, абаронцам – не мне канкрэтна, мне проста перадалі змест той гутаркі. Мы дамовіліся, што не будзем называць імя чалавека па ягонай просьбе; на любога, хто атрымлівае такую прапанову, падае цень. Я гэтага чалавека даўно ведаю, давяраю яму. Прапанову зрабілі ўладальнікі рэстарана праз пасярэдніка. Пасля нашага адказу, што мы не купляемся і не прадаемся, адразу ўзнікла прапанова з «круглым сталом».

– Ці праясніў ваш візіт у Мінкульт, хто вінаваты ў стварэнні канфлікту?

– На мой погляд, ёсць некалькі вядомых удзельнікаў змовы і некалькі верагодных удзельнікаў. Вядомыя ўдзельнікі змовы – уладальнікі рэстарана, якіх мы ведаем пайменна (Зайдэс, Сурыс, Сагальчык, магчыма, Ізраілевіч), вядомыя ўдзельнікі – чыноўнікі Мінкульта, якія пад будаўніцтва «Бульбаш-хола» змянілі ахоўную зону Курапатаў (Чарняўскі, Гліннік, Дрыга, якая ставіла подпіс).

Верагодныя ўдзельнікі – іншыя чыноўнікі ад улады, магчыма, нехта ў Генпракуратуры, магчыма, хтосьці ў спецслужбах, нават не беларускіх, таму што ідэя пра разбурэнне народнай памяці, разбурэнне Курапатаў вельмі цікавіць Маскву. Магчыма, нейкі крамлёўскі генерал і стаіць ля вытокаў гэтай правакацыі: версія з заведама непрыбытковым «бізнесам» не вытрымлівае крытыкі.

– Праблема скарачэння ахоўнай зоны Курапатаў зачыненая? Ці збіраецеся падымаць яе на дзяржаўным узроўні і надалей?

– Наша патрабаванне да Мінкульта – вярнуцца да ахоўных зон 2003 г. Сёння могуць быць улічаны пэўныя змены, звязаныя са зменай ландшафту вакол Курапатаў, але ў цэлым трэба вяртацца да ахоўнай зоны ўзору 2003 г. – тады не ўзнікне аніякіх пытанняў. Пасля змены ахоўнай зоны паўстаў і бізнес-цэнтр, пабудаваны «Бульбаш-хол». Відавочна, раз Мінкульт не здолеў змадэляваць сітуацыю ў тэорыі ці паддаўся спакусам, вось вам практыка: 300 м ад помніка – не ўзнікае ніякіх пытанняў, бліжэй – адразу пачынаюцца праблемы і канфлікты.

– Які далейшы алгарытм дзеянняў абаронцаў Курапатаў?

– Па-першае, мы працягваем варту ў Курапатах з 12 да 24 гадзін. Кожны дзень, да так званых «перамоў», пасля іх – да тых пор, пакуль не будзе зачынены, знесены альбо перанесены рэстаранна-забаўляльны комплекс. Па-другое, мы павінны падрыхтавацца да сустрэчы афіцыйных дэлегацый, якія 29 чэрвеня будуць наведваць Трасцянец. Таму днямі афіцыйна абвесцім поўную мабілізацыю на Курапаты: 29 чэрвеня мы запрашаем усіх, хто можа, цэлы дзень прыязджаць у Курапаты. Тым больш, што 29 дня кожнага месяца ўжо некалькі гадоў запар у Курапатах робяцца талокі. Таксама мы сфармулюем пазіцыю па дзяржаўных структурах: ужо на наступным тыдні мы ідзем на чарговыя прыёмы і падаем дакументы ў Генпракуратуру і Мінаблвыканкам.

Даведка «БелГазеты». Павел Севярынец нарадзіўся 30 снежня 1976 г. у Воршы. У 2000 г. закончыў геаграфічны факультэт БДУ, аддзяленне геалогіі, атрымаўшы прафесію інжынера-геолага па спецыяльнасці «разведка карысных выкапняў». З 1999 г. да 2004 г. – старшыня «Маладога фронту». З 2005 г. – сустаршыня аргкамітэта «Беларускай Хрысціянскай Дэмакратыі», адказны за ідэалогію, рэгіёны, інфармацыю і культуру. Пісьменнік, аўтар 10 кнігаў. Фігурант некалькіх палітычных крымінальных спраў. Жанаты, мае дзіця. Праваслаўны хрысціянін.

* * *

Меркаванне пастаяннага чытача belisrael.info Алеся Рэзнікава (27.06.2018):

«Гэб’ё робіць высілкі, каб пасварыць украінцаў з палякамі, палякаў з беларусамі, літоўцаў з беларусамі, агаляючы гістарычныя грахі і крыўды, і, зразумела, габрэяў з усімі (бо габрэйскі нерв самы балючы), і ўсё на карысць імперыі… Прабачце, але хочацца выказаць набалелае».

* * *

Еще один материал о Куропатах (2017) с нашего сайта. На протяжении 1990–2000–2010-х гг. проблемы Куропат активно освещались в белорусском медиапространстве, они затронуты и в ряде книг. Ответы на вопросы «кто расстреливал, кого расстреливали, сколько людей расстреляно» искались множеством исследователей, начиная с 1988 г. Мы не обвиняем бывшего жителя Дроздово в невежестве, а констатируем факты.

Опубликовано 06.07.2018  23:15

 

В. Рубінчык. КАТЛЕТЫ & МУХІ (75)

Шалом папросту! Сёння – пра поспехі й небяспекі.

Несумненны поспех для арганізатараў беларускамоўнага ўніверсітэта імя Ніла Гілевіча – атрыманне пасведчання аб рэгістрацыі (праўда, на рускай мове, але дэпутатцы Алене Анісім напяялі, што «такі парадак»). Зараз арганізатары шукаюць «дах»… Бясплатная парада – чаму б не атабарыцца ў Лідзе Гродзенскай вобласці або Ельску Гомельскай? Тады Лідскі ўніверсітэт патэнцыйныя абітурыенты паблыталі б з тым, што ў Брытаніі (University of Leeds), а Ельскі – з тым, што ў ЗША (Yale University). I ўсе ламануліся б да Алега Трусава і кампаніі… Не паверыце, але сп. Алег спадзяецца, што ў наступным месяцы «пачнуць працаваць і сайт, і электронная пошта ўніверсітэта»! І «прэзідэнт дэмакратычнай часткі грамадства» Аляксандр Мілінкевіч, 1947 г. нар., – у спісе выкладчыкаў; пэўна, вернецца да выкладання фізікі пасля 30 год у «палітыкуме».

Вось жа, экс-журналіст «Белорусского рынка» ды «Радыё Свабоды» Уладзімір Бараніч ужо мае свой не задужа папулярны сайт (resurs.by) i летась праславіўся тым, што справакаваў «Пракапенягейт», разбудзіўшы мляўкую Беларускую асацыяцыю журналістаў. А 17.05.2018 апублікаваў на сваёй старонцы ў FB амаль сенсацыйны допіс пра аднаго з вядомых беларускіх палітыкаў, сакратара ўправы БНФ у 1990-х і намесніка старшыні БНФ у 2000-х. Ідзецца, як лёгка зразумець, пра сярэдзіну 1980-х; «Талака» існавала ў 1985–1990 гг.:

У маіх плянаваных мэмуарах пра Талаку (тую першую, ня клюб-гаварыльню) згадаю, як мы зь цяпер ужо нябожчыкам Віктарам Івашкевічам ды яго братам Яўгенам хадзілі рабаваць нэграў (чорных) дзеля папаўненьня парцейнае касы ды расавае нянавісьці (Віктар прыйшоў у нацыянальны рух з нацыкаў, а я быў проста адмарозкам, на чым мы і сышліся)… Ну і пра жыдабойскія (С) тэрмін ВІ) рэчы распавяду. Напрыклад, як яго малы сын вешаў лялек, называючы іх жыдамі. Натуральна, у Талацэ мы ўсе захапляліся – во якое правільнае выхаваньне.

Ул. Бараніч і В. Івашкевіч. Фота з primus.by i palitviazni.info.

Спадару Баранічу яшчэ не споўнілася 55, на маразм ён яўна не пакутуе. Аўтарытэтна названы адным з людзей, што стаялі ля вытокаў «Талакі», і я не адчуваю хлусні ў ягоным сведчанні пра суполку… Да таго «жыдаедства» многіх нацыяналістаў 1980-х гадоў засведчана іншым тагачасным энэрджайзерам, Сяргеем Дубаўцом, які на развітанне з мовазнаўцам Змітром Саўкам (1965–2016; Зміцер, «яўрэй на чвэрць», меў семіцкія рысы твару) напісаў наступнае:

Сам памятаю… на нацыянальных тусоўках нехта старэйшы ў вышыванцы запраста казаў яму, бліскаючы дзіўным радасным шалам уваччу: ой, а ты што тут робіш, ідзі ты, братка, адсюль, ня псуй карціну… Чаму і ён размаўляе па-беларуску? Ён дыскрэдытуе наш рух!.. І ён – таксама – беларус?..

Вось яшчэ гаваркі эпізод. Інтэрв’ю ў сакавіку 2018 г. дае гуманіст, лінгвіст і «з усіх бакоў белы і пухнаты» Вінцук В., старшыня БНФ у 1999–2007 гг. Распавядае пра БНР: «Першыя святкаванні на вуліцах пачаліся ў 1989 годзе. Асноўным рухавіком быў Алесь Пушкін, які зладзіў прыгожы рамантычны перформанс». Усё б нічога, але ў час таго шумлівага несанкцыянаванага перформансу мастак Пушкін заявіў, што марыць пра Беларусь «без жыдоў і камуністаў»… Быў асуджаны, але без сур’ёзных наступстваў. І неўзабаве ахвяраваў свае работы першаму з’езду БНФ (Вільня, чэрвень 1989 г.), якія і былі ўрачыста паказаны ў вестыбюлі. Як на тое адрэагавалі некаторыя госці з’езда, 26.05.2018 для belisrael.info ўспомніў Якаў Гутман, прэзідэнт Сусветнага згуртавання беларускіх яўрэяў, а ў канцы 1980-х – член праўлення Мінскага аб’яднання яўрэйскай культуры:

У фае віселі карціны Пушкіна. Мы – Юра Хашчавацкі, Май Данцыг, я, яшчэ нехта – напісалі ў прэзідыум з’езда, што карціны Пушкіна не могуць быць выстаўлены. Калі Пазняк паведамляў пра наш зварот, ён сказаў нешта накшталт таго, што паступіла цыдула пра Пушкіна, але не варта займацца гэтым пытаннем. Я адразу сказаў, што трэба сыходзіць са з’езда. Юра сказаў, што Пазняк не разумее, што робіць, і пайшоў з ім дамаўляцца. Калі вярнуўся, то сказаў прыблізна наступнае: «У Пазняка алавяныя вочы, ён не разумее, што ён робіць». Яны кепска пачыналі і кепска скончылі… Нябожчык Аркадзь Рудэрман папрасіў нас прайсці так, каб было відаць спіны, і мы сышлі.

Карацей, «прыгожы рамантычны перформанс» пасварыў вялікую частку яўрэяў з беларусамі. Не думаю, што разумнік Вінцук таго не ведае… Значыцца, па сутнасці не заўважае ў міжэтнічных сварках нічога страшнага.

А. Пушкіну на момант «перформансу» ішоў 24-ы год, ён адслужыў сваё ў арміі, г. зн. з’яўляўся ўжо сфармаванай асобай. У 1992 г., праўда, удакладніў: «Сёння я інакш пазіраю на гэта. Ад сказанага не адмаўляюся. Але цяпер многае змянілася…»

Дзякуй Б-гу, падчас супрацы з «Нашай Нівай» (2001–2007) ад мяне не патрабавалі рэпартажаў пра дзейнасць Віктара Івашкевіча (1959–2013; хай спіць спакойна, мо пад канец жыцця ён змяніў свае погляды), Славаміра Адамовіча ці таго ж Алеся Пушкіна. Як умеў, распавядаў я пазаштатна пра яўрэйскія, шахматныя і шашачныя справы. Пару крыжаванак склаў. Ну, аднойчы паспрабаваў дапамагчы бізнэсоўцам-галадоўшчыкам, што не дужа спадабалася рэдактару…

Давайце, шаноўныя мае чытачы, асабліва яўрэі, беларускія і не, больш пільна прыглядацца да асоб, якія тусуюцца ў тутэйшым палітыкуме-2018. Антыкамунізм і антылукашызм актывістаў – яшчэ не прычына, каб іх усхваляць-падтрымліваць. Мудра ў 1924 г. адзначаў Зэеў Жабацінскі: «Палітычная наіўнасць яўрэя нечуваная і неверагодная: ён не разумее таго простага правіла, што ніколі няможна “ісці насустрач” таму, хто не хоча ісці насустрач табе… Мы ўвогуле, як я пісаў ужо… лічым сваім абавязкам, як толькі пачуем “Марсельезу”, застыць навыцяжку і гукаць “ура” – няхай нават гэтую мелодыю грае сам Гаман і ў яго катрынцы трашчаць яўрэйскія косткі. Гэта мы лічым палітычнай маральнасцю…»

З улікам даволі пашыранай тут юдафобіі, няма ніякай ахвоты спрыяць таму, каб ва ўладу ў Беларусі пралез мясцовы аналаг украінскай партыі «Свабода» або «Правага сектару». Нават у Кіеве гарсавет, выглядае, танчыць пад свабодаўскую дудку, пастанавіўшы ўрачыста адсвяткаваць 250-годдзе гайдамацкага паўстання – «Каліеўшчыны» з яе антыпольскімі ды антыяўрэйскімі пагромамі…

Этнанацыяналізм (этнізм) тут і цяпер уважаю за даволі небяспечную з’яву, хоць некаторым «экспертам» ён не замінае. Адзін «акадэмічны дырэктар» надоечы выступіў у духу ці то Міхаіла Задорнава, ці булгакаўскага Шарыкава: маўляў, «не разумее» тэарэтыкаў, якія «ўзяліся за пабудову дзіўнай і непрактычнай канструкцыі ў выглядзе “грамадзянскага нацыяналізму” (нібыта лепшая альтэрнатыва для “этна-нацыяналізму”)». І дадаў: «Сам падзел на два нацыяналізмы – штучны і непрыдатны». Як па мне, то прыдатны… Калі этнанацыяналізм зацыклены на мінулым і перавазе пэўнага («тытульнага») этнасу над іншымі, то грамадзянскі імплікуе прынамсі фармальную роўнасць у дзяржаве грамадзян рознага паходжання, дый робіць акцэнт на будучыні.

Стрымана стаўлюся да гаспадара tut.by Юрыя Зісера (перафразуючы вядомае выслоўе пра Міхаіла Батвінніка, Ю. Зісер – чэмпіён па раскрутцы сайта, а думае, што чэмпіён па ўсім на свеце). Але ягоны пасыл тут («Нацыянальная ідэя ня можа быць скіраванай на мінулае. Яна ня можа быць рэканструкцыяй чагосьці мінулага, яна скіраваная на будучыню») у прынцыпе слушны. Вышэйзгаданы эксперт пакпіў: «гэта ўсё роўна што сказаць: “Дарога Масква – Брэст павінна весці ўперад, а не назад”». Між тым рэканструкцыі на самай справе лепей пакінуць гісторыкам, мастакам, паэтам і экскурсаводам. Так, яны граюць важную ролю ў нашым жыцці, але жыццё ў цэлым – не дарога на два напрамкі…

Хапае і ў яўрэйскім асяроддзі аматараў развярнуць час ды адрадзіць «штэтл» з яго духам салідарнасці. Не цямяць бядулі-гараджане з ХХІ стагоддзя, што самі б, хутчэй за ўсё, на другі дзень уцяклі з мястэчка, якім яно было ў час свайго «росквіту» (канец ХІХ – пачатак ХХ стст.). Была там салідарнасць, але нярэдка назіраўся эканамічны ды культурны застой, з такім імпэтам выкрыты ў Мендэле, Шолам-Алейхема і – асабліва – у Іцхака-Лейбуша Пераца.

Трохі пра іншае. Забаўную шматхадовачку арганізавалі беларускія ідэолагі з нагоды таго, што брытанскае пасольства на 17 мая вывесіла вясёлкавы сцяг на сваім будынку ў цэнтры Мінска. Спярша міністэрства ўнутраных спраў у выхадны дзень, 20.05.2018, выказалася груба-груба, акурат «кепскі следчы»: «Мы – за сапраўднае, яны (ЛГБТ – В. Р.) не пройдуць!» Калі ўсчаўся шум, і за мяжой таксама, то журналістам «выпадкова» падвярнуўся «добры следчы», міністр замежных спраў РБ тав. Макей… Ён «адмовіўся каментаваць» заяву калегі з МУС, але падзяліўся «меркаваннем»: «любая структура, робячы тыя ці іншыя заявы, павінна думаць пра ўсе наступствы». За гэтае марнаслоўе яго запісалі ледзь не ў сябры ЛГБТ, а разам з тым – і Еўрапейскага Саюза 🙂 Яму ж і адзіная «нобелеўская» ў красавіку выказала давер ды спачуванне: «Макей, можа быць, і гаворыць шчыра… Але, думаю, ён таксама не вельмі трывала сябе адчувае… гляджу на Макея як на трагічную постаць…»

З майго гледзішча і Шуневіч, і Макей – шрубкі аднаго амаральнага механізма (другі нават больш небяспечны, бо лепш адукаваны). Трагічныя постаці ў сучаснай Беларусі – тыя, каго кладуць на асфальт, садзяць за краты, выганяюць з працы, душаць штрафамі… Ды насамрэч, калі падумаць, то куды ім у плане трагічнасці да былога кіраўніка лукашэнкаўскай адміністрацыі! ¯\_(ツ)_/¯

«Цытатнік ад Вольфа»

«— Таварыш, – паляпала па плячу доктарка. – Што з вамі?

Я ўздрыгануўся.

— Памажыце правесці яго ў мой кабінет, — распарадзілася доктарка. — Калі ж побач са школамі псіхбальніцы пачнуць будаваць!» (Яўген Кароткіх, «Чорны тэатр ліліпутаў», 1986)

«Адна з галоўных праблем сучаснай школы якраз і палягае ў тым, што дзяцей вучаць жыццю людзі, якія самі-то не ўмеюць жыць, і якім не зашкодзіў бы доўгі курс рэабілітацыі ў добрага псіхатэрапеўта» (блогер fritzmorgen, 25.05.2018)

«Ёсць дапушчэнне, што ў інфармацыйным грамадстве традыцыйныя классы, звязаныя ўласнасцю і сродкамі вытворчасці, замяняюцца нейкімі інфармацыйнымі супольнасцямі, г. зн. супольнасцю паводле доступу да падобных крыніц інфармацыі, паводле падабенства поглядаў, па прыналежнасці да аднаго, як гэта цяпер называецца, інфармацыйнага пухіра» (Кацярына Шульман, 17.04.2018)

«Калі дзяржава не можа прапанаваць праект будучыні, яе ясныя чарцяжы – яна бяздарна і шумна ператрэсвае труны» (Аляксей Белякоў, 25.05.2018)

«Жаба скокнула ў вогнішча. Усе ў захапленні: “Саламандра!..”», «Узбагаціўся сам – узбагаці ўран!», «Разынкі й курага – біч айчыннага хлебапячэння», «Адна галава – добра, калі яна сырная», «Акцыя: кожнай белай вароне – па чорным варанку!», «Калісьці быў перыяд ВКЛ, а хутка надыйдзе перыяд ВЫКЛ…» (Paul Dorokhin, 201?)

Вольф Рубінчык, г. Мінск

28.05.2018

wrubinchyk[at]gmail.com

Апублiкавана 28.05.2018  20:40

***

водгукi:

Ганкина Инесса 28 мая в 23:15

Так, памятаю гэты з’езд, таксама планую пра гэта написаць падрабязна! Зараз пишу трэцю частку сваей прозы, пачала з 80-х, скончу прыблизна 2000.

Andrei Dubinin  29 мая в 17:51

адзін з лепшых матэрыялаў В.Рубінчыка, у яго “рэтраспекцыях” заўсёды прысутнічае праекцыя ў будучыню: быццам пішучы пра мінулыя падзеі, напісанае заўсёды ўтрымлівае ў сабе “вобраз будучага”, гэта каштоўная якасць. Шкада, што маштаб Вольфа не запатрабаваны шырока((

Siarhiej Sparyš что-то похожее было у Галко
https://budimir.livejournal.com/49477.html

Siarhiej Sparyš   30 мая в 08:48

“Тогда я теоретически готов был как умирать, так и убивать во имя утверждения «белорусской идеи». Но – только теоретически. Потому что когда мне было сделано неожиданное предложение поучаствовать в этнической чистке – уничтожении цыганской слободки в Минске, я был ошарашен. Мне стало тошно. Пожалуй, именно этому случаю я обязан последующим «левым поворотом».

Человек, который предлагал «зьнiшчыць вылюдкаў» («уничтожить выродков»), начинал так же, как и я. Как культурный националист. Образованный, начитанный и с обострённым чувством справедливости. У меня есть основания полагать, что он всего лишь честно дошёл в развитии своего национализма до логического конца”

***

Алесь Рэзнiкаў па мэйлу:

Выпуск моцна ўразіў. Я раней цешыўся, што наш беларускі нацыяналізм ледзь не самы юдафільскі ў свеце, але ж не ўсё так гладка. Вялікі дзякуй за артыкул, бо старыя гнайнікі трэба ўскрываць і старыя міны размініраваць.

Дадана 5 чэрвеня  08:27

Водгук Анатоля Сідарэвіча (13.06.2018):

Макей – гэбіст, і крывавую нядзелю 19 снежня 2010 г. арганізоўваў ён — як кіраўнік адміністрацыі. Пра гэта мне казалі дасведчаныя людзі. Пра гэта я кажу замежным эсдэкам.

Бараніча першы раз бачу. Ва ўсякім разе не чуў такое прозвішча. Вячорку ведаю, братоў Івашкевічаў ведаю. Дубаўца з тае групы ведаю лепш за ўсіх, бо прыяў яму ў ЛіМе. Ніякіх антысеміцкіх і юдафобскіх выказванняў ад іх не чуў і не помню.

Пасля аднаго святкавання 25 Сакавіка да Віктара Івашкевіча займеў недавер. Калі было тое святкаванне — не памятаю, бо я не раз быў сузаяўнікам. І вось, аднаго разу пераканаўся, што Івашкевіч наўмысна ўчыніў правакацыю, каб атрымаць карцінку з брутальнымі мянтамі. Я ж у прынцыпе супраць таго, каб правакаваць бойкі, разглядаць людзей як гарматнае мяса… Гэта сацыял-дэмакратычны прынцып. І на гэтым пункце ў мяне быў канфлікт са Статкевічам. Я публічна, у «Народнай Волі», назваў яго правакатарам.

Са з’езду БНФ я памятаю, як Пушкін гарлаў пра жыдоў. Нешта ў сэнсе «далоў». І як зала няўхвальна прыняла яго. А сядзеў я побач з паўжыдкам Лявонам Луцкевічам і Сцяпанам Дуж-Душэўскім, чыйго бацьку Клаўдзія немцы кінулі за дрот за спрыянне ковенскім габрэям.

Я быў ля вытокаў БНФ, быў сведкам яго нараджэння. Ідэю нацыянальнага фронту я выказаў яшчэ ў 1987-м у лісце да Ігара Дзядкова. Але, пабачыўшы Пазняка і прысных, трымаўся на дыстанцыі, у структуры БНФ не ўваходзіў, хоць яны мяне запрашалі і я выступаў. Але быў вольны казак. Пра што яны вялі размовы ў сваім цесным коле — не ведаю. Не бываў у ім.

З’езд БНФ адбыўся ў чэрвені 1989 г. Пра год, у ліпені 1990-га, па дарозе на Грунвальд пра ідэю сацыял-дэмакратычнай партыі са мною загаманіў Міхась Ткачоў. Урэзалася ў памяць, як ужо ў дні заснавання партыі мы дружна прагаласавалі за тое, каб у анкеце не было графы «нацыянальнасць». І памятаю, як у Міхася Ткачова адзін чалавек, пра антысемітызм якога я ведаў, спытаўся, ці хрышчаны ён. Я крыкнуў: «Міхась Аляксандравіч, не адказвайце, гэта правакатар». Але Ткачоў адказаў. Аказваецца, яго хрысцілі двойчы.

13.06.2018  10:13

З адказу Уладзіміра Бараніча на resurs.by:

Сідарэвіч мяне ня можа ведаць. Я зь ім ніколі ніякіх справаў ня меў, і да Талакі з маім удзелам ён не мае ніякіх адносінаў. Хаця й асабіста сустракаўся зь ім на паседжаньнях тады яшчэ трусаўскай Грамады, зь якой я выйшаў, калі яе ачоліў Статкевіч…

Натуральна, што пра тыя далёкія часы любое маё слова будзе супраць нечага іншага. Апроч мяне, тое (пра жыдабойства), пэўна, ніхто ніколі не прызнАе. Але што мне да таго?.. Сваё былое юдафобства я прыводжу ў якасьці сьведчаньня цуду навяртаньня жыдабойцы-агностыка да габрэйскага Бога. Палітыка, гісторыя, літаратура ды іншыя чалавечыя жарсьці мяне цікавяць выключна ў гэтым ключы.
13 чэрвеня  16:56
От редактора. Напоминаю о необходимости и важности финансовой поддержки сайта.
Текст на русском и как это сделать, читайте внизу этой публикации  

Прыслаў чытач… (Алесь Рэзнікаў)

Яшчэ будзе

Cябры, яшчэ маюцца месцы на нядзелю 11.12.2016 на апошнюю ў гэтым годзе выязную вандроўку з Іванам Сацукевічам пад назвай «Бабруйск! Палацы паміж Добаснай і Дняпром».

Для даўніх аматараў нашых вандровак з габрэйскім акцэнтам «Літвіны і літвакі» паведамляем, што наш вядомы беларускі ідышыст Алесь Астравух едзе з намі, а значыць, будзе магчымасць паўдзельнічаць ў майстар-класе па мове ідыш, пачуць і развучыць цудоўныя спевы на ідыш, якія нікога не пакінуць абыякавымі!

Не прапусціце магчымасць пабачыць і пачуць дуэт харызматычных вядоўцаў!

Нагадаем, вандроўка пройдзе па шыкоўным маршруце: Бабруйск – Красны Бераг – Жылічы. Гэта экскурсія ў памежныя раёны Магілёўскай і Гомельскай абласцей, дзе нас чакае знаёмства з цудоўным горадам Бабруйскам, а таксама двума велічнымі палацава-паркавымі комплексамі ў Красным Беразе (1893) і Жылічах (1830-1864). Яны ўваходзяць у дзясятку самых уражальных рэзідэнцый у Беларусі.

http://otdyhaem.by/belarus/ekskursii_belarus/krasny_bierag_ragachow_zhylichy/

У Бабруйску мы паглядзім на самую вялікую крэпасць у Еўропе і зразумеем, чаму гэты горад займае ганаровае 3-е месца ў Беларусі па захаванасці старадаўняй архітэктуры. Мы наведаем неагатычны касцёл з незвычайным уваходам, які вельмі яскрава характарызуе стаўленне да культавых будынкаў у савецкі час. Палюбуемся скульптурамі баброў, параўнаем помнік Шуры Балаганава з акцёрам Леанідам Кураўлёвым. І «такі да», зойдзем у сінагогу! І нават пачуем і навучымся спяваць песні на ідыш, мове, на якой пару стагоддзяў таму размаўляў ці не ўвесь Бабруйск.

У Красным Беразе знаходзіцца палацава-паркавы комплекс Козел-Паклеўскіх – багатых сібірскіх прамыслоўцаў беларускага паходжання, якія ў 1891 годзе набылі маёнтак Красны Бераг на рацэ Добасне недалёка ад Рагачова і пабудавалі выкшталцоны палац у стылі неаготыкі. Рэстаўрацыя інтэр’ераў палаца завяршылася ў 2015 годзе. Таксама ў Красным Беразе знаходзіцца адзіны ў Беларусі дзіцячы мемарыял (2008, аўтар – Леанід Левін), прысвечаны трагедыі Вялікай Айчыннай вайны.

У Жылічах Кіраўскага раёна знаходзіцца палацава-паркавы комплекс Булгакаў, які будаваўся ў некалькі этапаў на працягу амаль 40 гадоў. Разам з паркам ён размясціўся на тэрыторыі ў 100 га. Разыначка экскурсіі: у Красным Беразе мы ўбачым вадасцёкі ў выглядзе гаргулляў, а ў Жылічах сапраўдныя кесонныя (ячэістыя) столі, якія захаваліся ў Беларусі толькі там. У Міры і Нясвіжы такія столі – навароб!

Кошт 42 бел. руб. + музеі, заўсёднікам і групам – зніжкі.

Просім вызначацца з удзелам і аплачваць загадзя!

Запіс на вандроўку, як заўсёды, па мабільных тэлефонах (+37529)1342804, (+37525)5458430 (Валерыя), а таксама па гарадскіх тэлефонах у Мінску: (+37517)2175515, (+37517)2832198, (+37517)2374038.

ДАРЭЧЫ, напрыканцы сакавіка 2017 г. плануецца вандроўка ў беларускі Ізраіль са знакамітым мастацтвазнаўцам і гісторыкам архітэктуры Сяргеем Харэўскім!

Вандроўка з Мінска па маршруце Ерусалім – Мёртвае мора – Хайфа – Ака – Галілейскае мора (возера Кінерэт) з наведваннем сусветна вядомага музейнага комплексу гісторыі Халакосту Яд Вашэм будзе каштаваць 710 еўра і 45 бел. руб.

У гэты кошт уваходзяць:

– аплата ўсіх калектыўных пераездаў па Беларусі і Літве (ці Польшчы);

– 2-хразовыя шэнген-візы (пры патрэбе) і медыцынская страхоўка;

– транспартнае абслугоўванне падчас экскурсіяў;

– усе экскурсіі па Ізраілі;

– пражыванне ў камфартабельных гатэлях у Ерусаліме і Хайфе (4 ночы);

– абавязковыя «чаявыя» для гіда і кіроўцы ў Ізраілі;

– наведванне Мемарыяла Яд Вашэм і яшчэ аднаго музея па праграме.

Дадаткова аплачваюцца абеды і вячэры, наведванне пляжа Мёртвага мора, наведванне музеяў звыш праграмы.

Аплата прымаецца ў два этапы:

– да 10 студзеня 2017 г. – 200 еўра для набыцця авіябілетаў + 45 бел. руб;

– да 15 лютага 2017 г. – астатнія 510 еўра для гатэляў і інш.

Даведкі і запіс на вандроўку (29)180-28-38 (Святлана).

Ужо было

У Мінску адбыўся спектакль «Паліто з Бабруйска» ў падзабытым жанры вадэвіля, прасякнуты настальгіяй па непаўторнай атмасферы «габрэйскай сталіцы Беларусі», дый іншых гарадоў краіны пачатку ХХ стагоддзя (анонс мы цытавалі тут. – belisrael.info). Пастаноўка інтэрактыўная, можна было удзельнічаць у танцах. Прагучала шмат анекдотаў, смешных гісторый з жыцця бабруйскіх габрэяў, а таксама папулярныя музычныя кампазіцыі 1930-50-х гадоў.

Напрыканцы выйшаў расчулены глядач: «Вялікі дзякуй, я сам былы бабруйчанін, хоць і не габрэй, але так прыемна было ўспомніць горад дзяцінства…»

Эпізоды cа спектакля

Апублiкавана 9.12.2016  17:15