Tag Archives: Александр Хоц

Мысли «каспаровцев» о событиях в России и Беларуси

Стать костью в горле

Общество все равно придет к тотальному бойкоту репрессивного зла. Но лучше раньше

Пишет Александр Хоц, 04-06-2021 (07:54)

Во время задержания на скромной (тульской) акции Навального в декабре 2018 года я понимал, что суда не существует – и приговор мне гарантирован. Но не был готов к отказу сотрудничать с «правоохранительной» системой – со всей её фейковой процедурой.

Сотрудничать с карательной системой – это значит подписывать их липовые протоколы, вписывать туда «объяснения задержанного» о том, что они лживые. Подписывать все их бумажки, единственной целью которых является фабрикация против вас лживого и анти-конституционного административного «дела».

Наконец, сотрудничать – это значит отвечать на их вопросы и участвовать в фейковых процедурах, которые давно не имеют к «право-охранению» никакого отношения.

Как ни странно, все эти совместные действия жертвы произвола и карательной машины – являются формой сотрудничества, даже если вам кажется, что вы сопротивляетесь системе. Нет, принимая участие в процедурах, вы априори соглашаетесь с их легитимностью и законностью.

Сегодня мы (как правило) готовы видеть произвол в действиях отдельных исполнителей, надеясь на гарантии системы в целом и думая культурным поведением – у этой системы выиграть. Точнее говоря, её переиграть.

Довольно наивное, но удобное ожидание. Оно склоняет нас к корректному общению со злом.

Однако, уважая «правила» концлагеря, вы не спасаете себя, а только помогаете ему функционировать, избегая сбоев и бунтов.

Наивность этого подхода доказана годами репрессивной практики – и хорошо известна мне на собственном примере.

Попадая в тиски полицейской машины, которую вы ненавидите, понимая её преступный характер, вы (тем не менее) окружены «привычными» людьми, порой доброжелательными и даже с долей «понимания» вашей ситуации.

Рохля-участковый, которого начальство выдернуло в выходные из какого-то района для оформления моего протокола, не вызывал враждебных чувств, а был вполне «зачуханным» ментом с лицом бытового сантехника, который задавал дежурные вопросы о моём участии в «незаконном митинге». Недалёкий и в меру нормальный «винтик» людоедской системы.

А в «суде», где я оспаривал задержание, ко мне подходил вызванный свидетелем начальник ОВД, который приветливо здоровался за руку и добродушно сетовал, что я выбрал чересчур «строптивого защитника», с которым судьи «дают обычно больше»…

Такого рода психологический фактор, который заключается в «очеловечивании» зла, работает подчас эффективнее страха и прямого насилия. Система, которая заставляет вас жить по её правилам, в этом случае вас тихо «переваривает» в собственном желудке, – поскольку вы не готовы встать костью в её горле.

В самом деле. Что делает грамотный задержанный, попадая в лапы репрессивной системы? Начинает соблюдать её правовые условности, подписывать бумаги, подавать апелляции, поддерживать правила поведения в условиях преступной процедуры, априори считая её правовой и легитимной.

Словно эта легитимная система «дала досадный сбой» и можно апеллировать к правовому государству в целом. («Товарищ Сталин, произошла ужасная ошибка».)

Вместо бойкота преступной системы тысячи жертв её произвола начинают жить по правилам ГУЛАГа, соблюдая нормы и формальности, ставя подписи на бумажках, закладывая руки за спину и называя злобных тёток «ваша честь». Тем самым – наделяя людоедскую систему долей легитимности.

В этом акте признания права системы подвергать вас насильственным действиям, которые вы оба (жертва и система) согласны считать правовыми, – и кроется сила режима, который хочет выглядеть легитимным.

Разрушить этот ореол законности – значит оставить мафиозную банду, выдающую себя за государство, – без рычагов давления на вас. В условиях тотального бойкота так называемых «правовых процедур» (которые давно не правовые) система теряет «контракт» и «договор» с собственной жертвой – о жизни по общим правилам.

Тем самым, жертва произвола лишает легитимности (последнего вида законности) все эти процедуры, протоколы, документы, подписки, выписки, судебные дела и экспертизы (сотни фейковых форм режима).

Да, это требует некоторого мужества, которое непросто найти в себе при наличии семей, детей, кредитов и привычки к европейскому комфорту.

Но это, пожалуй, единственный способ отказать репрессивному аппарату в его «контракте» с обществом – на проведение преступной политики.

Бойкот и отказ в легитимности любых полицейских действий – это единственно эффективная тактика, к которой придёт оппозиция в её забитом состоянии.

Если вы хотите ломать системе кайф, вставлять палки в колёса, корёжить её смазанные шестерёнки, максимально затруднять любые её действия (начиная с мелочей), то прекратите действовать по «правилам». Хватит соблюдая видимость «законности» и выдавать ублюдков за «право-охранителей».

Разорвать общественный «контракт» о совместных действиях – это единственный способ максимально подорвать работу репрессивной машины. (Кстати, голодовка, как отказ от «правил», – шаг в той же логике сопротивления.)

В 2018 году я вряд ли это понимал, по инерции надеясь на правовую логику системы.

Я что-то там доказывал в суде, всерьёз считал судебную комедию правовым событием. Я всерьёз вставал при вынесении решения и называл шалаву в кресле «вашей честью» (хотя уже тогда это было смешно).

Но в моём окружении были люди, которые уже тогда не предъявляли паспортов при «задержании», не шли покорно в автозак, не подписывали никаких липовых протоколов и в лицо сообщали режиму, что он не-легитимен.

Одна из женщин, которые вышли с символикой Навального (на это решились два человека), так и поступила.

Когда с копиями «протоколов задержания» мы толпились у выхода из ОВД (довольные свободой и быстрой процедурой), эта женщина упорно продолжала спорить в кабинете, что «никаких паспортов она предъявлять не будет», ни в чём «незаконном» она не участвовала, а те, кто её притащил в ментовку, ответят за это в будущем.

Сейчас мне стыдно вспоминать, что в приступе «стокгольмского синдрома» (о котором я не думал) и в порыве жалости к пожилой тулячке – я сказал, заглянув в кабинет, что «мы уже свободны» и пожелал скорее к нам присоединиться. Оставлять её одну в отделе мне очень не хотелось.

Отказ назвать себя казался мне нелепым поведением. На все «несогласованные» акции мы привыкли ходить с паспортами. Зачем раздражать ментов и создавать им неудобства (да и себе, любимому?) «Раньше сядешь – раньше выйдешь» (и т.д.).

Позорный компромисс условного и робкого протеста – в рамках их поганого «права»…

Этот «контракт» о взаимном уважении «правил поведения» должен быть навсегда отменён. Как минимум, он должен перестать быть нормой для реальной оппозиции.

И знаете, что интересно? Я подозреваю, что женщину «за 60», которая отказалась назвать себя, поскольку считала задержание незаконным, тихо отпустили без последствий. Скорее всего, так и было.

Потому что система встретила полный отпор. Как её оформить и что с ней делать? Засунуть в камеру, пока не назовёт себя? Но дольше трёх часов держать в ментовке «незаконно». А суды по ночам не работают. Как отправлять документы судье – без протоколов по форме? Где брать свидетелей? Что вообще с ней делать? Может быть, проще не связываться?

Не знаю, чем закончилась эта история личного мужества и сопротивления. Но ведь именно такое поведение и должно быть нормой в 2021 году. Полный бойкот репрессивной машины – в любых её проявлениях.

Карательные органы получают за это зарплату. Вот пусть отрабатывают по полной программе, без нашего участия. Незачем давать им показания, отвечать на их вопросы, подписывать бланки, изображая процедуру и ведя «культурные беседы» с исполнителями зла.

Ломятся с обыском в шесть утра? Зачем открывать им дверь? Пусть долбят, вскрывают, пилят – за свои позорные зарплаты. Требуют чего-то «подписать» и «проехать на допрос»? Пусть несут к машине силами «собра» (это их работа и зарплата, а не ваша). За подчинение ментам – вам денег не заплатят. Пусть корячатся по полной, чтобы служба мёдом не казалась.

Да, это требует некоторого мужества. Да, возможно, стоит потерпеть. Но на то и мужики, чтобы сметь сопротивляться, а не бежать в СК по первому приказу.

Хватит компромиссов, хватит награждать их легитимностью – и хватит жить по их преступным правилам, даже если эта мерзость выдаётся за «правовые процедуры».

Сотрудничество со злом никого не спасёт (не надо строить иллюзий). Единственная эффективная позиция в момент произвола – это стать костью в горле системы. Максимально затруднить её любые действия.

Мы, общество, всё равно к придём к тотальному бойкоту репрессивного зла. Но лучше раньше, чем позже.

При тотальном отказе от подчинения никаких ГУЛАГов быть не может.

Источник

* * *

Игорь Яковенко: Режимы намерены совершить ритуальное убийство на глазах всего мира

Kasparov.ru, 03-06-2021 (22:02)

Наряду с тревожными событиями, жизнь подбрасывает путинской информационной обслуге минуты радости. Неподдельным счастьем светилось лицо Ольги Скабеевой, когда она торжественно произнесла: «Белорусского нациста Протасевича будут судить на Донбассе. Ему грозит смертная казнь».

То, что Романа Протасевича убьют, вызвало чувство глубокого удовлетворения у всех обитателей студии «60 минут». Ни один из них не высказал ни малейшего сомнения в том, что вот этот молодой человек должен быть казнен.

Впрочем, еще неизвестно, передаст ли Лукашенко свою жертву луганским людоедам, или не упустит удовольствия и сожрет добычу сам. Пока белорусский диктатор пригласил представителей «ЛНР» допросить Протасевича в Минске.

Ранее Генпрокуратура «ЛНР» попросила власти Белоруссии выдать им арестованного Протасевича для проведения следственных действий. То, что «дело» об участии Протасевича в боевых действиях на Донбассе шито белыми нитками, видно невооруженным глазом. Представитель генпрокуратуры «ЛНР» Инна Семенова сообщила, что «следствие по уголовному делу в отношении гражданина Республики Беларусь Протасевича Романа Дмитриевича возбуждено 27 мая текущего года». Протасевич был вытащен из самолета и похищен лукашенковскими карателями 23 мая. До этого генпрокуратура ЛНР знать не знала, кто такой Протасевич. И только когда один людоедский режим раздобыл свежей человечинки, другой людоедский режим, размером поменьше, тут же возбудился и попросил поделиться добытым мясом.

Кадр из «интервью» с Р. Протасевичем на белорусском телеканале, 03.06.2021. Pуки «добровольно интервьюируемого» говорят больше, чем тысячи слов

Тут же, задним числом, в Луганске появились билборды «Протасевич – убийца». На фоне полутора десятков убитых украинцев покушение на жизнь одного беларуса, возможно, кому-то не покажется чем-то из ряда вон выходящим. Просто Романа Протасевича хотят убить публично, демонстративно, с участием двух государственных диктатур и одного квазигосударственного бандитского образования. Такое ритуальное убийство невиновного человека на глазах всего мира. Не хочется верить, что мир это стерпит…

Из комментариев:

Vadym Zaydman «Не хочется верить, что мир это стерпит…» ЧтО, в очередной раз нужно перечислять, чтО уже стерпел мир хоть от режима Путина, хоть от режима Лукашенко, у которого, кстати, в отличие от Путина, нет никакой красной кнопки, тем не менее, – терпит.

Елена Яременко Нет, мир это не стерпит. Мир обязательно выразит глубокую озабоченность.

Вася Розенкранц Мир всё схавает! Но ритуально выскажет «глубокую степень крайней озабоченности и обеспокоенности».

Отсюда

Опубликовано 04.06.2021  15:41

О Маяковском: Резванов vs. Хоц

Гений, предавший частного человека

В футуризме Маяковского много от фашизма с его культом «будущего»

Пишет Александр Хоц 02-10-2020 (10:20)

Мучаюсь судьбой двухтомника Маяковского. Добротно изданный, в красной обложке, с золотым футуристическим тиснением. Никому не нужен? Поэмы, пьесы, путевые очерки…

Куда всё это деть? Не выбрасывать же? Когда-то он нужен был в школе, но с годами я загонял Маяковского всё выше, на верхние полки, где стоят случайные и ненужные книги. Сегодня сдувал пыль и пытался понять – зачем мне это надо? Пробовал читать (почти всё хорошо знакомо ещё со школы).

Вот он пишет о Париже, 1925 год, рассуждает о парижской живописи, умиляется Верленом и Сезанном, – а между тем, границы уже закрыты – и скоро в Парижи и Нью-Йорки будут выпускать только избранных. Страна фактически на замке. Никакой свободы слова, – одни призывы и агитки долбят по мозгам обожаемого «пролетария».

Талантливо долбят (согласен). Фирменные лесенки – это особая форма «долбёжки». Но для мысли эта форма – не приспособлена. Вообще, футуризм и гигантизм – не приспособлены для понимания и анализа. Потому что невозможно гаечным ключом (или кастетом) копаться в сложной социальной реальности.

Сам язык, который оперирует «150 миллионами», анти-гуманен по определению.

Который раз, листая Маяковского, поражаюсь: как талантливо это сделано – и как бездарно по смыслу, который стоит за «поэзией». Да, «гений формы». Но всё-таки подлинный гений – это содержательное определение. Это тот, кто опередил время в области понимания жизни и человека. Это тот, кто усложнил образ человека, а не упростил его.

Ничего более тупого и бесчеловечного, чем смыслы, стоящие за крикливыми «лесенками» Маяковского, я не могу вспомнить в советской литературе.

Панегирики чекистам и насилию, славословия партийному диктату и несвободе, «ваше слово, товарищ маузер», «клячу истории загоним», «голос единицы тоньше писка…», – и прочие перлы.

Как невероятно талантливо это сделано – и как отвратительно по своему человеческому смыслу.

Ничего более мерзкого, чем «Левый марш», я не знаю: в нём – прообраз внутренних репрессий, данный в поэтических формулах: «Кто там шагает правой?» – «Ваше слово, товарищ маузер».

Истребление своих, «неправильно» шагающих в общем строю. Только школьное прошлое заставляет меня считать рифмованное людоедство «классикой».

Или 1929 год: ненависть к «Особому мнению» («Огромные вопросищи страна решает миллионолобая, / А сбоку ходят индивидумы, у них мнение обо всём особое»).

Это – похоронный марш советской власти. Режим, криминализующий любое инакомыслие, – уже покойник. С 1929 – до 1991 (по меркам истории) – это рукой подать.

В заметке о смерти Блока нарисован образ новой поэзии: поэты «громоздят камни новых образов, кладут героический труд, созидающий поэзию будущего». «Камни образов»! Примитивная стена, заменившая концепцию поэзии – полёта.

В футуризме Маяковского много от фашизма с его культом «будущего». (Интересно, был ли Маяковский лично знаком с Маринетти, который пережил его на 10 лет?) «Будущее принадлежит нам» – пел прекрасный мальчик в коричневой рубашке в фильме Боба Фосса.

Культ будущего – это авторитарная мифология, не отделимая от расчеловечивания настоящего. Будущим всегда озабочены режимы, где человека нужно превратить из цели – в политическое средство.

Футуризм с его культом техники (мир как Машина) – сам по себе бесчеловечен, не важно, фашистский это проект или коммунистический.

Бунин в «Окаянных днях» с физиологической ненавистью к поэту вспоминал: «Маяковский открыл свой корытообразный рот и заорал…» Рассматриваю фото: а ведь, и правда: «корыто-образный», какой точный образ.

Органика Маяковского, игра в гигантизм – очень точно совпадают с этим ртом (бульдожьей хваткой) и образом «корыта», у которого осталась страна.

Я бы сказал, что уникальность Маяковского в 20 веке в том, что это один из редких гениев, который предавал частного человека (помогал его карать), а не был на его стороне.

Но это не примитивная жестокость натуры (хотя и она), – это ловушка формы, которую усвоил Маяковский в начале века. Это бесчеловечность футуристической эстетики.

Как художник-модернист, который занимается геометрией вещей, квадратами и треугольниками, – так поэт увлечён не человеком, а его цветными «трафаретами» и формами. «Окна РОСТА» – вот подлинный образ человека в мире Маяковского.

Укрупняя образ до гиперболы, поэт расчеловечивает современника. Гиперболические функции – вместо живой души. Он остался формалистом, имея дело не с людьми, а с «геометрией».

Но разъятый на квадраты, человек погибает. Зато как удобно забивать в фанерные фигуры гвозди своих метафор.

Если бы Жорж Брак (обожаемый поэтом), или кубист Пикассо писали стихи, они бы их писали в эстетике Маяковского. Их предмет – разъятый образ человека, с которым можно делать что угодно.

Разъятая личность не сможет ответить. Патологоанатом не занимается, собственно, людьми, он имеет дело с их мёртвыми проекциями. И делает с ними, что хочет.

Читать всё это физически невозможно.

Эротическая объективация (голые натурщицы из треугольников) – это ещё обаятельно, но социальная объективация (человек как социальная функция) – это отвратительно.

Кроме того, Маяковский – просто образец манипуляций. Каждая строчка пытается тобой манипулировать (заставить, призвать, навязать примитивную мысль, порыться в голове гаечным ключом). И в конечном счёте – расчеловечить, как читателя.

Заставить восторгаться несвободой, культом большинства, «наганом», чекизмом, подчинением массе, диктатуре и вождям. Заставить быть счастливым – по разнарядке. («Надо вырвать радость у грядущих дней»).

Какая поразительная тупость: «вырванная» радость – под конвоем.

Когда ты видишь эту несвободу в каждой строчке, начинаешь понимать ненависть Бунина. Талантливо поданное насилие, растление личности – отвратительно вдвойне.

Тихий эротический лиризм (есть там и такое), когда поэт мечтает «спрятать звон свой» во что-нибудь «мягкое, женское», – ещё звучит по-человечески. Но даже эрос Маяковского, («звенящий» металлическим членом), отдаёт какой-то «кузницей» и «цехом»…

Пожалуй, я всё-так выкину этот двухтомник с золотым тиснением.

Дело не только в том, что этот «гений» – не на моей стороне. И в доме у меня ему делать нечего. Дело в банальности смыслов, которые скачут по этим «лесенкам».

Это громко, зрелищно, эффектно по форме, – но невероятно скучно и убого по живой человеческой мысли. А я не в том возрасте, когда тратят время на бессмысленные тексты.

«Сегодня надо кастетом кроиться у мира в черепе». И – на здоровье…

Пусть забивает «сваи» в человеческие головы – где-нибудь в районе ближайшего контейнера. Там его встретят классово-близкие.

Александр Хоц

Facebook

От belisrael. Уважаемый автор сайта kasparov.ru, безусловно, имеет право на своё мнение. Проблема в том, что А. Хоц, похоже, сначала вынес В. Маяковскому свой суровый «приговор», а уж затем начал подгонять под него факты (отдельными строчками можно «доказать» что угодно).

Вероятно, о поэтах прошлого следует судить по лучшим их стихам. То, что Маяковского (1893-1930) читают спустя 90 лет после его смерти, как и то, что его произведения вызывают споры, само по себе в какой-то мере свидетельствует о ценности его творчества для культуры.

Ул. «Мояковского» в Петербурге, 2015 г. Подобное написание практиковалось и в Щучине Гродненской области

Среди наших читателей есть минчанин Пётр Резванов, который тоже довольно много писал о Маяковском, в том числе стихами (см. ниже)… По мнению П. Резванова, «Маяковский интересен (по крайней мере, для меня образца 2020 года) в динамике: “150.000.000” — при всей революционности — еще довольно далеко от интернационализма (про стихотворения и лубки времен Первой мировой я даже не говорю), но “Казань” и дажеНашему юношеству” кое-кто в восточной соседке обозвал бы русофобскими (“кацап” можно оставить без комментариев, а “Казань” напомнила самосожжение в Удмуртии)».

Отрывки из «Разговора с Маяковским о его поэзии»:

Нет,

Маяковский,

Это –

Не издевка.

Прошу простить,

Что с Вами я на «ты»…

Но велика ли разница нам:

Пуля ли,

Веревка

Выведут тебя

Из жизни суеты?

Маяковский!

Если бы ты знал,

Что с тобой

И твоими стихами

Сделает будущее,

То ты бы,

Наверное,

Не стал

Слово за словом

Из памяти вытаскивать лучшее.

Нет,

И еще раз нет!

Ты всё равно б

Среди корчащихся

В улюлюканьи и вое,

Не удержался бы,

Чтоб

Отколоть

И придумать что-то такое…

Ты же верил,

Как может лишь верить поэт,

Что гений иль муза,

Являясь в часы вдохновенья,

Грядущих коммун

Посылали привет;

И лишал себя ты ради них

Пушкинского чудного мгновенья…

[…]

Где сад фруктовый души твоей? –

Нет его!

Без тебя

Он совсем не ухожен…

И табун лошадей

С Кузнецкого

И с историей-клячей

Уже

Распегасен и стреножен.

Лучше б ты

(Как писал)

Стал собакой:

Красивых людей

До сих пор еще нет.

И не катится

По земле покатой

Твой

Товарищеский

Привет…

Толпу

Облизала какая-то дрянь,

Оставив лишь мысль,

Что поэт

Не может писать

Ни про грязь, ни про рвань,

Таким рядом с Пушкиным нет

Места;

И даже к нему не дойти

(Хоть Надсон и вправду исчез)…

И не верит никто,

Что ты мог бы идти

Поклонениям

И толпам наперерез.

Но я верую, что

ты горланил не зря,

Твой плакатный

Шершавый язык пригодится!

А пока что,

Все,

Заживо смех хороня,

На бабочке сердца твоей

Не хотят,

Умерев,

Ни во что воплотиться…

Но ты – воплотился.

И с Пушкиным рядом

Стоишь в многотомном ряду.

Это то

Немногое,

Что тебе в награду

Смог оставить твой труд…

Опубликовано 06.10.2020  17:47

В. Рубінчык. КАТЛЕТЫ & МУХІ (125)

Кажуць, жаданне – крыніца пакут, але пры наяўнасці жадання – шалом! Кур’ёзнаватыя падзеі адбыліся з моманту выхаду 124-й серыі «Катлет…»: 20-гадовая студэнтка-феміністка Лізавета падала скаргу на дзеянні А. Лукашэнкі, які дачасна распускае парламент. Матывіроўка скаргі дасціпная: праз «выбары» ў лістападзе 2019 г. Ліза не зможа ажыццявіць сваё права кандыдаваць у парламентарыі (21 год ёй споўніцца толькі ў студзені 2020 г.).

Суд Ленінскага раёна г. Мінска прадказальна адмовіў нашай «Тэруань дэ Мірэкур»: маўляў, прэтэнзіі не па адрасе… Выглядае, што ўказы прэзідэнта «простым смяротным», насупор Канстытуцыі, Грамадзянскаму і Грамадзянска-працэсуальнаму кодэксам, аспрэчыць увогуле нерэальна: суддзі памятаюць, хто іх прызначае і звальняе.

Канстытуцыйны суд у Беларусі фармальна крыху менш залежны ад «галоўнага палітыка» (непасрэдных прэзідэнцкіх прызначэнцаў згодна з арт. 116 Канстытуцыі там толькі палова – праўда, старшыня суда ўваходзіць у іх лік), але да яго яшчэ паспрабуй дагрукайся… Грамадзянам не дадзена права ініцыяваць справу ў КС, а палата прадстаўнікоў, якую жэстачайшэ пазбаўляюць дзесяці месяцаў канстытуцыйных паўнамоцтваў, не шманае.

Меркаванні некаторых дэпутацікаў (даруйце, але дэпутатамі яны стануць толькі тады, калі пачнуць бараніць… калі не выбарцаў, дык хоць сваіх калег і сваё месца працы) ужо цытаваліся. Пасля той публікацыі зноў выступіла Алена Анісім, паразважаўшы: «у прынцыпе зрабіць гэта можна, даць запыт у Канстытуцыйны суд… Калі цалкам парламент, то яно не пройдзе. Можна паспрабаваць склікаць паседжанне палаты прадстаўнікоў, але гэта толькі гіпатэтычна». І спаслалася на ўласны досвед, як у пачатку 2017 г. хадзіла да старшыні ПП з прапановай склікаць адмысловае пасяджэнне, а ён адмовіў.

Мінула два з паловай гады, за гэты час нешта магло змяніцца ў галовах шараговых членаў ПП. Закон аб Нацыянальным сходзе Рэспублікі Беларусь (арт. 76) прадугледжвае шанс на скліканне пазачарговай сесіі па ініцыятыве дзвюх трацін поўнага складу палаты – г. зн. трэба 74 подпісы. Рэальна іх сабраць? З такім настроем, як у А. Анісім, вядома, наўрад ці. Не асуджаю спадарыню, ды нагадаю: прэцэдэнт збору 67% подпісаў такі здарыўся 17 год таму. Было гэта ў рамках грамадскай ініцыятывы «Няміга-1570», створанай у ліпені 2002 г., пра якую каліва пісаў тут.

У канцы лета 2002 г. каардынатар «Нямігі-1570» Якаў Гутман даволі хутка сабраў 10 або 15 подпісаў дэпутатаў ПП, але пасля нашых пасядзелак на Даўмана і Старажоўскай (бралі ўдзел Вольга Вечар, Уладзімір Дзянісаў, Алесь Марачкін, я) і прэс-канферэнцыі на сядзібе БНФ у верасні 2002 г. вырашыў не спыняцца на дасягнутым…

Справаздачы газет «Вечерний Минск», 30.09.2002, і «Народная газета», 20.11.2002

У выніку да лістапада 2002 г. Я. Гутман сустрэўся з 105 дэпутатамі ПП НС (са 109 магчымых) і дастаў 75 подпісаў пад зваротам да А. Лукашэнкі ў абарону гісторыка-культурнай спадчыны. Сёлета я спытаўся ў Гутмана, які зараз курсіруе паміж ЗША і Расіяй, як ён трапляў у Дом ураду. Атрымаў адказ: «Часам праходзіў з гордым відам міма паставога… Часам пропуск заказваў Уладзімір Парфяновіч, нябожчык Фралоў або яшчэ хтосьці. Пасля таго як трапляў у будынак, па кабінетах можна было хадзіць бясконца. Дапамагаў статус прэзідэнта Сусветнага згуртавання беларускіх габрэяў» (14.08.2019).

Як успамінае сп. Гутман, на гутарку з адным дэпутатам ён траціў ад 15 да 45 мінут. (З некаторымі гутарылі і іншыя людзі, намякаючы на тое, што дэпутатам яшчэ трэба будзе перавыбірацца.) Амаль усе суразмоўцы Гутмана гаварылі пра тое, што з варварскім знішчэннем спадчыны пара канчаць. Некаторыя распавядалі пра сітуацыю на «яўрэйскай вуліцы» ў сваіх акругах.

У снежні 2002 г. Лукашэнка «адфутболіў» калектыўны зварот на адрас Тозіка (тагачасны старшыня камітэта дзяржкантролю) і Шэймана (генпракурор), але яўрэйскі актывіст не шкадуе пра затрачаны час: «Па-першае, я зрабіў усё, што мог. Маё сумленне чыстае. Па-другое, кантактаваў з выдатнымі людзьмі. Асабістае знаёмства са 105 дэпутатамі парламента было б моцным фундаментам для далейшай працы, калі б гэта было ў іншай дзяржаве».

Адозва Н. Цыркун да калегаў; пікіроўка А. Тозіка з Ул. Парфяновічам

Дадам, што чын 2002 г. усё ж меў і рэальныя вынікі. Сінагогі на Дзімітрава, 3 і на Нямізе, 3 не аднавілі, але праверка з дзяржкантролю выявіла, што чыноўнікі Мінгарвыканкама мелі намер знесці будынак абласнога ваенкамата – помнік архітэктуры. Ён быў захаваны, і цяпер там філіял гарадскога музея – «мастацкая галерэя Савіцкага». Дзякуючы актывізацыі дэпутатаў удалося не дапусціць будоўлі жытла на месцы могілак часу Першай сусветнай вайны (вул. Чарвякова; цяпер там мемарыял).

Не ведаю, хто б зараз узяўся сабраць 74 подпісы, але і 54 сталі б файнай аплявухай для лукашэнскай адміністрацыі. Ды што 54 – нават 24… Як ёсць жаданне, то з’яўляюцца і магчымасці.

Цвяроза ацэньваючы стан дэпутацкага корпусу (у 2002 г. дзеяла ў ПП «напаўапазіцыйная» група «Рэспубліка», куды ўваходзілі вышэйзгаданыя Парфяновіч, Фралоў…), мяркую, што «выбары» 17.11.2019 усё ж адбудуцца. Дыбаць на ўчастак або не, пакуль што не вырашыў. З аднаго боку, няма ахвоты ўдзельнічаць у мерапрыемстве, якое глуміць Канстытуцыю, але, кіруючыся такой логікай, не варта браць удзел ні ў воднай дзяржаўнай імпрэзе пасля 24.11.1996… Гэта амаль немагчыма, і ёсць доля ісціны ў словах аўтара belisrael Анатоля Сідарэвіча: «Адсутны не мае рацыі». Хаця… я б не надта сумаваў, калі б кандыдаты «альтэрнатыўных сіл» дружна адмовіліся ад удзелу ў «выбарах», як тое прапаноўваў у мінулым месяцы і сам сп. Анатоль 🙂

*

Вычытаў у Івана Шамякіна ў дзённіках, якія харошыя аповесці ён пісаў у пачатку 1990-х. «Зямны рай» («Paradies auf Erden») я сяк-так асіліў, другую потым чытаць не захацелася. Вырашыў спытацца ў Андрэя Федарэнкі, ці сапраўды ён хваліў шамякінскія творы, і вось які быў адказ (13.08.2019):

Тое, што напісаў пра мяне Шамякін – гэта яго літаратурныя фантазіі. Вось вер пасля гэтага дзённікам. Я ўспомніў размову з ім, першы і апошні раз адзін на адзін, у рэдакцыйным кабінеце часопіса «Полымя». Ён друкаваў тады ці то гэты самы «Зямны рай», ці то быў у яго такі раман – «Злая зорка», пра Чарнобыль. Я тады на прозе не працаваў, але чуў, як наракалі людзі ў рэдакцыі на яго слабізну і на пазіцыю аўтара. Шамякін спытаў, як мне яго твор, я пачырванеў і сказаў, што чарнобыльскія рэаліі ён слаба ўяўляе, што ж да яго грамадзянскай пазіцыі, яна мне катэгарычна не падабаецца. Ён нічога не адказаў, але больш мы ніколі ў жыцці не сустрэліся і не перазваніліся.

Мо я пакінуў бы гэты ліст у сваім архіве, аднак… Запісы Шамякіна 1990-х гадоў увайшлі ў збор яго твораў, выдадзены ўжо ў нашым стагоддзі пад грыфам Нацыянальнай акадэміі навук. Выдаўцы і каментатары некрытычна ўспрынялі запіс народнага пісьменніка ад 19.04.1993, гэтаксама як многія іншыя, мякка кажучы, небясспрэчныя заявы Шамякіна (больш падрабязна гл. тут). От такая гістарыяграфія, гэткае літаратуразнаўства… Мо даспею да асобнага артыкула пра фэйкі ў акадэмічным выданні, падрыхтаваным з удзелам кандыдата філалагічных навук Алесі Іванаўны Шамякінай і доктара філалагічных навук Міхася Іосіфавіча Мушынскага (1931–2018, хай ён спіць спакойна).

Фрагменты з т. 22 і 23 збору твораў І. Шамякіна (Мінск: Мастацкая літаратура, 2014)

Але ж ёсць больш уцешныя моманты ў жыцці. Прыйшоў ліст ад небезвядомага актывіста «Народнай грамады» Сяргея Спарыша (у «Катлетах…» была зацемка пра піва «Спарыш» :)) Сяргей не застаўся абыякавым да ідэі «Шахматнага» напою. Чамусьці ён мяркуе, што шахматная дошка звычайна пахне хвояй, а таму прапануе зварыць хваёвае піва… Тым не менш, якой бы ні была матывіроўка, цікава азнаёміцца з разгорнутым пажаданнем ад сацыял-дэмакрата: «Піва на маладых парастках сасны або елкі, можна дадаць трохі ядлоўца. І які-небудзь адпаведны сорт хмелю – каб адчуваўся, нягледзячы на хваёвы пах, але пры гэтым гарманіраваў і дапаўняў. Можа быць, нешта з цытрусавым водарам?» Прыслухайся, о «Аліварыя»! 🙂

С. Спарыш з улюбёным напоем

Пастаянны чытач-глядач серыяла, Пётр Рэзванаў з Мінска, таксама не супраць таго, каб у Беларусі было піва «Шахматнае», але малюе яго іначай: «гэта мусіць быць кактэйль з цёмнага і светлага гатункаў».

У Нацыянальным мастацкім музеі даступныя для агляду карціны юбіляра 2019 г. Якава Кругера, а тутака можна пачытаць падрабязны нарыс пра мастака. Дэманструюць у музеі і работы Льва Дамінскага, Ісака Мільчына, Лейзера Рана.

Андрэй Дубінін наведаў выставу і сфоткаў палатно Л. Рана «Звесткі з Петраграда. 1917 год» (1957). Рэвалюцыя ў чалавечым вымярэнні…

Апрача таго, даўні аўтар belisrael.info распрацаваў лагатып для кніжнай серыі «Гебраістыка Беларусі», задуманай мінскім выдаўцом Раманам Цымберавым. Бусел у ярмолцы і талесе – адсылка да славутага рамана Майсея Кульбака пра зельманскі двор: «Дзядзькі тыя – чатыры стаўпы двара… як калгаснікі, не паснедаўшы, у разлёце белых талесаў, бы старыя буслы, беглі ўдому».

Эскізы А. Дубініна да лагатыпа серыі

Агулам платформа парталу tut.by не цешыць, але сярод інфармацыйнага фастфуду і злёгку прыхаванай прапаганды трапляюцца і годныя матэрыялы. Дзякуючы гэтаму рэсурсу я, напрыклад, даведаўся пра мастачку Яўгенію Магарыл з Віцебска (1902–1987), якая ў 1920-х гадах перабралася ў Петраград…

Вяртаючыся да размовы пра выкладанне літаратуры ў школе: ці ведалі вы, што ў Беларусі міністэрствам адукацыі яшчэ ў 2010 г. зацверджана цэлая вучэбная праграма па яўрэйскай літаратуры «для класаў з вывучэннем мовы нацыянальнай меншасці»? Аўтары – М. Журына, І. Грузман. Добра, што праграма ёсць, і да таго ж не пазбаўленая логікі, але… Штосьці заўсёды будзе лішняе, а чагосьці будзе не хапаць. Асабіста мне не хапае таго ж Кульбака, Эфраіма Севелы… І неяк дратуе сказ «Народный, разговорный язык произведений Сфорима» (гэта пра ўраджэнца беларускага Капыля Мендэле Мойхер-Сфорыма, aka Мендэле-кніганошу, aka проста Мендэле; асобнае слова «Сфорым» знача «кнігі» :)).

Загрузіць вордаўскі файл з праграмай можна тут. Я б не быў супраць атрымаць уражанні пра дакумент ад чытачоў, дасведчаных у літаратуры і педагогіцы. Раптам агульныя намаганні спародзяць нешта лепшае?

Цытатнік

«У Беларусі попыт на здаровых, паслухмяных выканаўцаў з комплексам вывучанай бездапаможнасці, у большай частцы свету на здаровых, разумных стваральнікаў з высокай гатоўнасцю да самарэалізацыі. Добра, што мы супадаем з сусветным запытам прынамсі ў адным пункце: здароўе» (Віктар Бабарыка, 2019)

«Тэорыі змоў не проста прывабныя… Іх распаўсюд падточвае дэмакратыю і ўмацоўвае таталітарныя рэжымы» (Хемі Шалеў, жнівень 2019)

«Ніводзін новы ідэалагічны прадукт, у тым ліку і той, што прыходзіць да нас з геаграфічнага Захаду, няможна ўспрымаць некрытычна: трэба разабрацца ў тым, што іменна, як і чаму прапаноўвае той ці іншы аўтар» (Андрэй Іларыёнаў, 06.08.2019)

«Мізантропія – добры інструмент для мастака, але яна не можа быць асновай яго светапогляду» (Дзмітрый Быкаў, 09.08.2019)

«Калі доўга весяліцца, гледзячы, як навокал нелянівыя людзі будуюць антыўтопію, то апынешся акурат унутры антыўтопіі» (Іван Давыдаў, 14.08.2019)

«Калі ў вас пастаянна крадуць фігуры з дошкі і мяняюць правілы гульні, то даволі дзіўна марнаваць час на “разумныя хады”, – больш лагічна змахнуць дошку са стала» (Аляксандр Хоц, 15.08.2019)

Вольф Рубінчык

Мінск, 16.08.2019

wrubinchyk[at]gmail.com

Апублiкавана 16.08.2019  22:10

Водгукi

“Калі пафантазіраваць, то “Шахматнае” піва магло б быць у двух варыянтах — светлае і цёмнае. Наконт усялякіх дабавак у напой гаварыць не буду — як аматар нямецкіх законаў піўной чысціні стаўлюся да ўсялякіх дадаткаў падазрона )))” (Зміцер Дзядзенка, г. Мінск)  19.08.2019  01:17

“Успомніў свае першыя куплёныя шахматы, 3 р. 60 кап., пачуў непаўторны стук адна аб адну драўляных фігурак, успомніў, чым яны пахлі: лакам і… хвояй. Менавіта так  хвоя  называлі ў нас сасну. Так што Спарыш не памыліўся. Поспехаў Вам!” (Андрэй Федарэнка, г. Мінск) 21.08.2019  09:07

В. Рубінчык. КАТЛЕТЫ & МУХІ (91)

Усім шалом! На шляху да сотай серыі па-ранейшаму пазначаю балявыя кропкі, а хто будзе іх купіраваць – іншая рэч. «Батанік не павінен палоць пустазелле. Ён вылічыць тэмпы росту апошняга, дый годзе» ((С) Сірыл Паркінсан).

Планета ўсё больш засмечваецца пластыкам ды інфармацыйным шумам, прычым невядома, што горай. Пастаянныя чытачы-гледачы серыяла ў курсе: нам тутака трывожна за стан навукі, у Беларусі і не толькі. Сам я шмат у чым дылетант, але дылетантызму не палюбляю. Як казаў ільфапятроўскі тав. Бендэр: «Нам хуліганаў не трэба, мы самі хуліганы».

Прынцып ваяўнічага дылетанта («чым менш кампетэнтны чалавек у якім-небудзь пытанні, тым мацней ён схільны перабольшваць свае веды»), аказваецца, ужо ўпісаны ў навуковую тэрміналогію пад назовам «эфект Данінга-Кругера». Запомнім 🙂

Былы мой прыяцель М., які з Беларусі перабраўся ў Чэхію, дзе будаваў уласны бізнэс, а калі там запахла смаленым – уцёк у расійскую глыбінку, гадоў 10 таму абараніў у Мінску дысертацыю на званне кандыдата фізіка-матэматычных навук. Няйначай мяркуе, што гэта робіць яго кампетэнтным у гісторыі ды палітыцы, бо надоечы публічна заявіў: «Прыдумаў тэрмін хрушчоўскія рэпрэсіі». Спрабуе падладзіцца пад трэнд у сучаснай РФ (Сталін – «эфектыўны менеджар», а тэрорам супраць народу займаліся ягоныя баяры несамавітыя паплечнікі + недабітыя трацкісты). 🙁

М., хоць ён і актыўны ў засталінска-запуцінскай секце, утворанай на Урале, чалавек не дужа публічны, і шкоды ад яго «адкрыццяў» вобмаль. Горш, калі з разумным выглядам вяшчаюць лухту «спецыялісты», уладальнікі адпаведных тэме навуковых ступеняў. От узяць Андрэя Буроўскага, сааўтара Міхаіла Велера па кнізе «Грамадзянская гісторыя вар’яцкай вайны». У ХХІ ст. прафесійнага археолага, які знаўся на палеаліце, пацягнула на яўрэйскія тэмы… Вынікам стаў тузін кніг – часцяком добра аформленых, з немалымі накладамі, але прымітыўных паводле зместу.

Тут ізраілец Рыгор Ніскераў разбірае адну з кніг Буроўскага – двухтомнік «Яўрэі, якіх не было» (2004). Разумным дастаткова спасылкі ды колькіх першых абзацаў. І ўсё ж працытую з’едлівы фрагмент, які выклікаў у мяне замілаванне… Мо таму, што і сам сутыкаўся з прэзентацыяй класіка яўрэйскай літаратуры пад нікам «Sfojrym» або «Mendele Sfojrym»:

Хто-небудзь чуў пра яўрэйскага пісьменніка, якога звалі б «Сфорым»? – Буроўскі такога ведае. Тады як іншым, хто цікавіцца яўрэйскай літаратурай, вядомы пісьменнік Мендэле Мойхер-Сфорым. Гэта псеўданім Шолам-Якава Абрамовіча, які значыць «Мендэль Кніганоша». А слова «сфорым» значыць «кнігі».

Скажам, рускі пісьменнік і філолаг У. І. Даль публікаваў апавяданні пад псеўданімам «Казак Луганскі». Ці можна было б яго згадаць, назваўшы «пісьменнік Казак» або «пісьменнік Луганскі»? Наўрад ці хто з чытачоў зразумеў бы, пра каго ідзе гаворка.

А гэта – абзацы з «падарункавага» фаліянта Буроўскага 2014 г. Поўны абзац фініш…

Цікава, што такога кшталту «даследчыкі», як заўважыў і Ніскераў, любяць адважваць выдуманаму імі яўрэйству кампліменты, часам празмерныя. Карэктныя адносіны з канкрэтнымі яўрэямі падтрымліваць куды цяжэй.

* * *

На маю прапанову пайсці ў заклад адносна будучыні Беларусі да снежня 2020 г., выстаўленую тут, пакуль што ніхто не адгукнуўся (ну, ёсць яшчэ 20 дзён…) Адсутнасць рэакцыі ўскосна пацвярджае, што пагроза аншлюсу для Сінявокай перабольшана. Не тое каб мы былі такія згуртаваныя, як Фінляндыя ўвосень 1939 г. – бадай, і дзясятай долі той салідарнасці няма ў цяперашняй Беларусі. Проста няможна недаацэньваць сілу інэрцыі… асабліва сярод усходніх суседзяў. Бальшыня абывацеляў без павагі ставіцца да беларускай незалежнасці, аднак ліквідаваць апошнюю?.. Фанатаў «трыадзінай рускай дзяржавы», гатовых «укласціся» ў яе, не так-то багата.

Расійскае – расійцам, а тэндэнцыі тут і цяпер не вельмі цешаць. Як заўважаў яшчэ ўлетку на прыкладзе з Грышам Абрамовічам і яго жонкай, «першая беларуская газета» падкормлівае ксенафобію. Не таму, што ў ёй заўзятыя антысеміты – наколькі я ведаю рэдактараў «НН», забабонаў у іх няма – а таму, што гэта выгадна. Падрасла «нацыянальная буржуазія», якой карціць самасцвярджацца за кошт меншасцей, таму і робяцца аб’ектамі падвышанай увагі то Зісер, то Зайдэс, то Ізраілевіч… Пры ўсёй непавазе да апошняга – непрыемныя мне многія ўчынкі гэтага супляменнічка – цяжка было не прыкмеціць, што з Аркадзя цягам лета-восені асобныя СМІ ляпілі «казла адпушчэння». Чытачы ж ахвотна падхоплівалі «наезды», і цяпер, калі лёс А. Ізраілевіча цьмяны (паводле адной з версій, ён быў затрыманы «органамі» пад канец кастрычніка), на «НН» назіраецца проста вакханалія зласлівасці.

Першыя каменты пад навіной ад 31.10.2018 «Крыніцы: За спробу даць хабар затрыманы Аркадзь Ізраілевіч». Па стане на 04.11.2018.

Часам сайт «НН» выдае за адно галасаванне не адзін, а некалькі «плюсікаў», але, так ці іначай, колькасць зласліўцаў нашмат перавышае колькасць цвярозадумцаў. Падобнае «ату яго!» назіралася і на форуме tut.by, дарма што ў меншых маштабах. Вядома, не ўсё тлумачыцца юдафобіяй, аднак і яе скідваць з рахункаў наўрад ці магчыма. Што даказвае рэакцыя чытачоў nn.by на жудаснае забойства наведвальнікаў сінагогі ў Пітсбургу (штат Пенсільванія, ЗША):

Першыя каменты пад навіной ад 27.10.2018 «У Пітсбургу ў сінагозе стралок забіў восем чалавек, а потым здаўся паліцыі». Па стане на 05.11.2018.

Вяртаючыся да Ізраілевіча: прага звядзення рахункаў чужымі (і нячыстымі) рукамі ў першыя дні лістапада выявілася настолькі моцнай, што з галоў рэп энтузіястаў знікла «справа “рэгнумаўцаў”» і яе скуткі… Калі ў канцы 2016 г. тутэйшыя «органы» затрымалі траіх публіцыстаў, то вялікая частка «апанентаў рэжыму» таксама цешылася і вітала рашэнне ўладаў. Высмейваючы тых, хто нагадваў, напрыклад, славутае выслоўе пастара Німёлера («Калі прыйшлі па камуністаў…»). Між тым ужо ўвесну 2017 г. спецслужбы прайшліся і па «нашых», а менавіта па беларускіх нацыяналістах, з «Белага легіёна» і не толькі.

Лінейнасць мыслення адчуваецца таксама ў тых, хто вітае прыход да ўлады ў Бразіліі (ключавая краіна Паўднёвай Амерыкі, на хвілінку) правага папуліста імем Жаір. Такой бяды, што ён параўноўвае апанентаў з жывёламі ды абяцае вытурыць іх з радзімы – абы адкрыў пасольства ў Іерусаліме! Здаецца мне, ад «праіерусалімскага» кроку трампоіднага бразільца Ізраілю будзе больш шкоды, ніж карысці, бо ён потым навыпрошвае сабе льгот і прывілегій, быццам той Чаўшэску… Хацеў бы я памыліцца.

А тым часам… Бюлетэнь «Слонімскі край» не адмаўляецца ад яўрэйскіх тэм. Гэтыя матэрыялы былі змешчаны ў № 32 (кастрычнік 2018)

Папраўдзе, перадрукі з БелТА цікавяць, як леташні снег; больш радасна было даведацца пра існаванне ў даваенным Слоніме папулярнай фотамайстэрні Барыса Вайнштэйна.

Яшчэ больш грэе нарыс «Протаіерэй Васіль Цітовіч», прысланы жлобінскім краязнаўцам Міколам Шуканавым. Падам урывачак у перакладзе з рускай: «Айцец Васіль карыстаўся вялікай павагай у царкоўнага начальства, меў аўтарытэт сярод прыхаджанаў… Яго паважалі не толькі праваслаўныя жыхары Жлобіна, а і мясцовыя яўрэі, якіх ён уратаваў ад пагрому ў неспакойным 1905 г. У самы крытычны момант святар, выявіўшы мужнасць, з крыжам у руках выйшаў насустрач апантанаму натоўпу, які з крыкам несся міма храма ў бок Карпілаўкі – мясцовай яўрэйскай слабады, і спыніў яго».

Цікавыя навіны трапляюцца і на сайце БФШ – арганізацыі, ад якой пасля вядомых падзей міжволі чакаю мала добрага. Але ж дапамагае ўшанаваць земляка, ураджэнца Магілёўскай губерні, – дзякуй за гэта.

«У памяць пра Чарльза Яфе адбудзецца ўжо трэці шахматны турнір», – дадае ў «тлумачальнай запісцы» арганізатар Міхаіл Ляшчынскі, былы старшыня Дубровенскага райвыканкама.

А во навіна з вёскі, што на Бельшчыне ў Польшчы: «У Орлі ўзгадалі пра габрэяў, якія жылі ў гэтай мясцовасці да 4 лістапада 1941 года (слушна “1942 года”, як тут. – В. Р.). Менавіта ў 76-ю гадавіну ліквідацыі нацыстамі арлянскага габрэйскага гета прайшло мерапрыемства “Памяць трывае”». Пішуць, шосты раз ладзіцца сустрэча неабыякавых – прыемна было даведацца.

Наш мінскі чытач Пётр Рэзванаў 23.10.2018 наведаў канцэрт «М-клезмер бэнду» ў залі «Верхні горад» (афішу са слоганам «Мелодыі яўрэйскай душы» і спіс выканаўцаў можна паглядзець тутака; кранула замануха «Начало таки в 19.00») ды падзяліўся ўражаннямі:

Граць музыкі ўмеюць. У адрозненне ад «Харошак», у якіх «Хава нагіла» вярнулася да «Распрагайце, хлопцы, коні», у «М-клезмер бэнду» заяўленыя нумары адпавядалі выкананым. Але ці можна тое, што яны граюць, аднесці да клезмера? – пытанне. «М-клезмер бэнд» бліжэй да малых складаў уцёсаўскіх ансамбляў.

Псой Караленка дае добры прыклад таго, як, валодаючы прыёмамі, можна зрабіць клезмер з чаго заўгодна. Дарэчы, у першым альбоме «Мінскер капеліе» быў Вердзі, перароблены мінскімі клезмерамі пачатку мінулага стагоддзя ў «Хупэ марш»; на развітанне з Дзімам Сляповічам (у 2008 г. лідэр «Мінскер капеліе» з’ехаў у ЗША – В. Р.) музыкі зрабілі переробку «Развітання з Радзімай». «М-клезмер бэнд» паспрабаваў па-клезмерску сыграць Афенбаха Атрымалася, хутчэй, не клезмерская пераробка Афенбаха, а афенбахаўскія фантазіі на габрэйскія тэмы.

Я такі схадзіў у літаратурны музей 29.10.2018, на вечарыну памяці расстраляных пісьменнікаў. У сярэдзіне імпрэзы прагучалі вершы Майсея Кульбака ды Ізі Харыка на ідышы і ў перакладах на беларускую. Аднак слухаць іншых было цікавей, чым самому выступаць.

Побач з паэтам Васілём Жуковічам (фота з lit-bel.org); фрагмент выставы, створанай сіламі супрацоўніц музея

Дарэчы, з нагоды «Міжнароднага Дня перакладчыка» ў Нацыянальнай бібліятэцы Беларусі – дакладней, у залі беларускай літаратуры – таксама зладзілі выставу (прадоўжыцца да 13.11.2018). І там не абмінулі Кульбака, а таксама Керэта, Вайля…

Фота з nlb.by

А выставу «Незабыўны маэстра» (дзейнічала ў Мінску з 30 кастрычніка да 5 лістапада) наведаць не выпала, таму проста прапаную ўрыўкі з прэс-рэліза Музея гісторыі тэатральнай і музычнай культуры:

Выстаўка падрыхтаваная да 100-годдзя з дня нараджэння беларускага дырыжора, педагога, заслужанага дзеяча мастацтваў БССР (1964) Іосіфа Самуілавіча Абраміса. Нарадзіўся 29 кастрычніка 1918 года ў Мінску…

20 чэрвеня 1941 года скончыў як валтарніст Беларускую дзяржаўную кансерваторыю (зараз — Беларуская дзяржаўная акадэмія музыкі). Творчыя планы давялося адкласці. Цяжкія гады вайны Іосіф Самуілавіч прайшоў байцом-сувязістам, апошнія месяцы — музычным кіраўніком. Быў узнагароджаны медалямі і ордэнам Чырвонай Зоркі…

У 1979 годзе Іосіфа Абраміса запрасілі ўзначаліць аркестр Дзяржаўнага тэатра музычнай камедыі Беларусі. За тры гады ён прыкметна падняў агульную музычную культуру тэатра і прыняў удзел у пастаноўцы спектакляў, якія па праву лічацца візітнай карткай тэатра: «Несцерка» Р. Суруса (1979) і «Лятучая мыш» І. Штрауса (1981).

На выстаўцы будуць прадстаўлены афішы, фотаздымкі, нотныя рукапісы, асабістыя рэчы дырыжора.

Дадам, што памёр маэстра ў родным горадзе, калі быў яшчэ не зусім стары (29.09.1984).

«Вольфаў цытатнік»

«Анекдоты – пожня, дзе людзі падбіраюць каласкі пасля вялікага жніва гісторыі» (Франсуа-Мары Аруэ, ён жа Вальтэр, 1751)

«Музыка адэкватная поўніцы жыцця праз рытм. Музыка Бітлз гэта спэктар перападаў ад заміраньня сэрца дзіцяці, якому млосна без маці альбо таты, да рушлівай хвалі сэрцабіцьця пры чаканай сустрэчы. Папса гэта аптымістычны стук сэрца паядальніка сьвініны» (Яўген Бяласін, з кнігі «На пераломе», Брэст, 2015).

«Адзінства вымагае іерархіі – а значыць, сацыяльнай архаікі Любое развітае грамадства моцнае не адзінствам, а гарызантальнымі сувязямі, шматпартыйнасцю, канкурэнцыяй, актыўнымі сацыяльнымі групамі, індывідуалізмам прыватных інтарэсаў. То бок багатай, вольнай і канкурэнтнай шматстайнасцю» (Аляксандр Хоц, 04.11.2018).

Вольф Рубінчык, г. Мінск

05.11.2018

wrubinchyk[at]gmail.com

Апублiкавана 05.11.2018  21:36