Tag Archives: Пнина Меллер

Our work deserves your support / העבודה שלנו ראויה לתמיכה שלכם

English and Russian text is below

שלום לכל המבקרים שלנו באתר!
קודם כל, אני מברך אותכם עם חג הפסח הקרוב, ואת  הקוראים הנוצרים שלנו עם חג הפסחא!
מליאסן רובין
מפנינה מלר

במשך כמעט 10 שנים של קיום, המשאב הישראלי-בלרוסי העצמאי עשה עבודה נהדרת, הוא מפרסם חומרים במגוון נושאים, כולל רבים מהם בלעדיים. זה לוקח הרבה מאוד זמן, לפעמים כמה שבועות, כדי להכין ולפרסם חומר אחד. במקביל, האתר קיים רק בזכות התלהבות של אנשים בודדים, עלויות התחזוקה עולים. כך, למשל, בערב ה -27 במארס 2018 הוא הפסיק להיפתח, נכתבה כתובת:

This account is temporary On Hold. Please check your billing for outstanding invoices…

הייתי צריך להיכנס להתכתבות עם חברת ההוסטינג ולשלם להם הוצאות נוספות. Belisrael.info משחק תפקיד ציבורי חשוב, הוא זכה ליוקרה בישראל ובבלרוס.
כרגע הוא נחשב לאחד הפופולריים הבודדים בכמה יבשות שונות במשאבי אינטרנט, אשר כמעט ואין לו תמיכה חיצונית קבועה (באותו זמן אני אסיר תודה לקוראים הבודדים ששלחו תרומוות מוקדם יותר). אני מפנה את השאלה לאלו החיים בישראל, באמריקה, בקנדה, באוסטרליה, בגרמניה ובמדינות רבות אחרות: האם משהו יקרה לך אם “תיקרע” מעצמך סכום מסוים עבור מעשה טוב? העזרה הכספית שלך תעניק לאתר את ההזדמנות להתפתח – היא תאפשר לנו לעודד את הכותבים שכבר כותבים עבורנו, כמו גם למשוך חדשים מהעיתונאים והסופרים המקצועיים. אחרי הכל, כל עבודה צריכה להיות מוערכת ובן אדם אמור לקבל תשלום עבורה. בנוסף, ניתן
יהיה לבצע מספר פרויקטי צדקה. תן לי להזכיר לך …
למד כיצד להעביר כסף כאן.
כל טוב לקוראים ולכותבים!
***
חג הפסח הגיע, אני מברך אותכם עם חג בהיר ושטוף שמש! שעל השולחנות שלכם, אשר החברים שלכם יתאספו, יהיו שפע. שהטוב והבריאות ישלטו בביתכם. שיהיו לכם הצלחות בכל השאיפות והמאמצים. שכל הצרות יעברו אתכם ואת הילדים שלכם מהצד. ששמחת החג הזה תשלוט בנפשכם ובלבכם. שהמחשבות והחלומות שלכם יתממשו בקרוב ולא ידעו מכשולים.
יורי וייסמן מאוסטרליה
_________________________________________________________________________________________________
אהרון שוסטין, מייסד ומנהל האתר
פורסם ב- 30/03/2018 16:16
 
***

Shalom to all our visitors of the site! First of all, I congratulate you with the upcoming Pesach, and our Christian readers with Easter! 

From Leon Rubin, Israel

From Pnina Meler, Israel

For almost 10 years of existence, the independent Israeli-Belarusian resource has done a great job, it publishes materials on a variety of topics, including many exclusive ones. It takes a lot of time, sometimes for several weeks, to prepare and publish one material. At the same time, the site exists only thanks to the enthusiasm of individuals, and maintenance costs are rising. For example, in the evening on March 27, 2018 it stopped opening, an inscription popped up:

This account is temporary On Hold. Please check your billing for outstanding invoices…

I had to enter into correspondence with the hosting company and pay additional expenses. Belisrael.info plays an important public role, it gained prestige in Israel and Belarus. Now it is one of the few popular Internet resources, which almost does not have constant external support (at the same time I am grateful to the few readers who sent donations earlier). I address the question to those living in Israel, America, Canada, Australia, Germany and many other countries: will something happen to you if you “tear off” yourself some amount for a good deed? Your financial help would give the site the opportunity to develop – it would allow to encourage those already writing for us, as well as attract new ones from among professional journalists and
writers. After all, any work should be evaluated and paid for. In addition, a number of charitable projects could be implemented. Let me remind you … Learn how to transfer money here. All the best to our readers and authors!

***

There comes Passover,

I congratulate you on this bright and sunny holiday! Let on your tables, for which your friends will gather, there will be abundance. Goodness and health let them reign in your homes. Successes to you, in all aspirations and endeavors. Let troubles and troubles avoid you and your children. Joy let this holiday reign in your souls and hearts. Let your thoughts and dreams soon be fulfilled and do not know obstacles.
Iouri Vaisman from Australia
_________________________________________________________________________________________________
Aaron ShustinEditor-in-Chief
Published 30/03/2018  16:16

***

Шалом всем посетителям сайта!

Прежде всего поздравляю с наступающим Песахом, а наших читателей-христиан – с Пасхой!

От Леона Рубина, Израиль

От Пнины Меллер, Израиль

За без малого 10 лет существования независимый израильско-белорусский ресурс проделал огромную работу, на нем публикуются материалы на самые разные темы, в том числе немало эксклюзивных. Приходится тратить массу времени, иногда по нескольку недель, на подготовку и публикацию одного материала. При этом сайт существует лишь благодаря энтузиазму одиночек, а расходы на техническое обслуживание растут. Например, вечером 27.03.2018 он перестал открываться, выскочила надпись:

This account is temporary On Hold. Please check your billing for outstanding invoices…

Пришлось вступить в переписку с хостинговой компанией и оплатить дополнительные расходы.

Belisrael.info играет важную общественную роль, он завоевал авторитет в Израиле и Беларуси. Сейчас это один из немногих популярных на разных континентах интернет-ресурсов, практически не имеющий постоянной внешней поддержки (вместе с тем я благодарен отдельным читателям, которые ранее присылали денежные переводы). Обращаюсь с вопросом к живущим в Израиле, Америке, Канаде, Австралии, Германии и многих других странах: неужели что-то с вами произойдет, если «оторвете» от себя какую-то сумму на доброе дело? Ваша финансовая помощь дала бы сайту возможность развиваться – позволила бы поощрять уже пишущих для нас авторов, а также привлекать новых из числа профессиональных журналистов, писателей. Ведь любая работа должна быть оценена и оплачена. Кроме того, можно было бы осуществить ряд благотворительных проектов. Напомню

Узнать о способах перечисления денег можно здесь.

Всего самого доброго читателям и авторам!

***

Наступает Песах,

Я поздравляю Bас в этот светлый и солнечный праздник! Пусть на ваших столах, за которыми соберутся ваши друзья, будет изобилие. Благость и здравие пускай царят в ваших домах. Успехов вам, во всех стремлениях и начинаниях. Пускай неприятности и беды обходят стороной вас и ваших детей. Радость пускай в этот праздник царствует в ваших душах и сердцах. Пусть Ваши мысли и мечты скорее исполняются и не ведают преград.

Юрий Вайсман, Австралия

Знаёмых іудзеяў і проста габрэяў ды ізраільцян — са Святам Пасхі.

Анатоль Сідарэвіч, Мiнск

___________________________________________________________________________________________________

Арон Шустин, основатель и редактор сайта

Опубликовано 30.03.2018  16:16

 

Беседа с писателем Давидом Шульманом – ч. 2-я (на белорусском)

ГУТАРКА З ДАВІДАМ ШУЛЬМАНАМ

(заканчэнне, пачатак тут).

  1. Барысаў, ідыш, продкі, кампартыя…

У Вас многія творы пра Барысаў, Ваша юнацтва…

– Натуральна – кожны літаратар піша пра сябе і тое, што перажыў.

Калі прыязджаеце ў Беларусь, то Барысаў штораз наведваеце?

– Вядома, там жа пахаваны бацька, дзед з бабуляй, цётка… Учора я там быў, прывёў магілы ў парадак. Гэта галоўнае, дзеля чаго я прыязджаю сюды: наведаць бацьку, «адчытацца» перад ім. Маці ж пахавана ў Эйлаце. Сем гадоў таму…

У Барысаве засталіся яшчэ родзічы?

– Нікога. Некалькі чалавек ёсць знаёмых… Летась была прэзентацыя ў барысаўскім доме-музеі Каладзеева маёй кніжкі «З вялікай літары Б.», дарэчы, там пра маю былую суседку. Вялікая літара «Б» – гэта Беларусь, Барысаў, Берагавая… і Бенянсон Блюма Беркаўна.

Дзе зараз сябе лепей адчуваеце – у Барысаве ці ў Эйлаце?

– У Эйлаце. Мне і Мінск цяпер бліжэй, чым Барысаў. А Барысава мне малавата: пасля Эйлата – такая правінцыя з нізкім небам… Хаця горад і вялікі, ехалі ўчора доўга на машыне па вуліцы Гагарына, мясціны знаёмыя. Але гэта ўжо не маё. Маё – мінулае, а пра сённяшні Барысаў я не змог бы напісаць. Штораз, калі наведваю яго, дзіўлюся, як я тут жыў… Гэта ўжо не той горад.

За беларускімі навінамі сочыце?

– Кожны раз, як вяртаюся з работы, гляджу ў аўтобусе. Маю доступ у інтэрнэт праз тэлефон. Праглядаю некалькі недзяржаўных сайтаў, яны больш цікавыя, разняволеныя… Мяне не цікавіць афіцыёз – ні беларускі, ні расейскі. Я не гляджу расейскае тэлебачанне, усе гэтыя шоў пра лідэраў, байкі пра палітыку… Мне цікавейшае жыццё звычайнага чалавека.

– Ізраільскай палітыкай, пэўна, таксама ніколі не цікавіліся?

– Чаму, нейкі час нават сам займаўся палітыкай у Ізраілі. Гэта было ў першыя гады, калі мы прыехалі: стваралася партыя на чале са Шчаранскім («Ісраэль ба-алія»), дык я быў у горадзе лідэрам… Гады два. Мяне ў той час віншавалі з днём народзінаў вядомыя палітыкі, зараз адзін з іх – старшыня Кнэсету (Юлій Эдэльштэйн). Маю шмат фотак, дзе зняты з ім, са Шчаранскім, з іншымі… Я ўдзельнічаў у з’ездах, ездзіў на іх з Эйлата. Але зразумеў: палітыкай павінны займацца людзі, для якіх гэта сэнс жыцця. У мяне ж было проста жаданне дапамагчы расейскамоўнай абшчыне ўзняцца, пісаў у мясцовыя выданні пра гэта. А потым шкада стала часу… Мне лягчэй сесці, напісаць кнігу.

– Вы ж былі і старшынёй аб’яднання выхадцаў з Беларусі ў Эйлаце?

– Быў гадоў 8-10, а цяпер суполка распалася… Прымаў дэлегацыі з Беларусі. З Мінска прыязджалі – два чалавекі, чатыры, шэсць… Я іх сустракаў, паказваў горад. Звычайна гэта былі чыноўнікі, якія займалі добрыя пасады. Дарэчы, мы пасябравалі, сябруем дагэтуль з некаторымі. Мяне і сям’ю сястры не цікавяць пасады – яны былі ў нас, прыязджалі як чыноўнікі, але сустракаліся як звычайныя людзі. Мяне цікавіць, які ён побач са мной, а не на працы.

У суполку ўваходзіла чалавек 80. Мы ўздымалі чарку… Адзначалі яўрэйскія святы з беларускім прысмакам… Размаўлялі пра Беларусь, хто адкуль, хто чым займаецца. Збіраліся звычайна ў якой-небудзь рэстарацыі… Мелі патрэбу ў «абшчэнні».

– Як жа суполка распалася?

– Сама сабой. Людзі сталі жыць лепей, але шмат часу працаваць, іх ужо цягнула дахаты, больш часу пабыць са сваёй сям’ёй…

– Калі цяпер захоча прыехаць госць з Беларусі, які пра Вас не ведае, як яму знайсці «ізраільскіх беларусаў» у Эйлаце?

– Трэба зайсці ў сеціва, там ёсць адрасы кіраўніцтва… Калі трэба, мы прымем. Займаюся гэтым ужо не як лідэр, а як ватык, чалавек, які даўно жыве ў Ізраілі. 25 год прамільгнулі хутка, як, зрэшты, хутка праходзіць усё жыццё.

– Вы адчуваеце сябе часткай Ізраіля?

– Канешне.

– І прэзентацыі Вашых кніг у Ізраілі адбываліся?

– Былі. Але не на Іерусалімскім кніжным кірмашы – гэта далёка. Эйлат ад Іерусаліма – мінімум 4 гадзіны язды. У мясцовых установах, у кнігарні былі сустрэчы…

– Каго чытаеце з ізраільскіх пісьменнікаў?

– Меіра Шалева – у цудоўных перакладах.

– У перакладах нешта губляецца… Вы маглі б і на іўрыце?

– Можа, і губляецца, але Шалева перакладаюць шмат гадоў, вядомыя перакладчыкі… У арыгінале я магу не зразумець усіх нюансаў. Цяжкавата ўсё ж – на іўрыце я магу невялікае апавяданне прачытаць, ну а раманы… Не ў мае гады!

– А што б вы параілі ў Шалева?

– Усё, што тут даступна.

– Падазраю, што Этгара Керэта на беларускую больш перакладалі…

– Так, бо ў яго пераважна кароткія апавяданні. Ён – іншы пісьменнік, не зусім мой, а вось Шалеў – мой пісьменнік. І ў яго шмат раманаў, амаль усе звязаны з Расіяй, Беларуссю, Украінай…

– Апошнім часам культурныя сувязі, выглядае, мацнеюць: прыязджалі Ёнатан Барг, той жа Керэт… Відавочна, з дапамогай пасольства Ізраіля. Вас запрашалі?

– Не.

– А хацелі б, каб Вас пасольства запрасіла?

– Звычайна на маіх прэзентацыях прысутнічаюць людзі з пасольства. Мінулым разам, дый раней, былі адказныя за культуру, я дарыў ім кніжкі свае… Але пакуль, напэўна, я не такі вядомы. Можа, справа і ў тым, што яны зацікаўлены прадстаўляць тут карэнных ізраільцян.

Дык і Вы ўжо, бадай, «карэнны» – 25 год у Ізраілі. Што прапанавалі б для публікацыі ў інтэрнэце з новай кнігі «Особое женское состояние»? Можа, кароткія дыялогі?

– Там ёсць і эратычныя…

259 260

– Мы ж не цэнзурны орган! А ці прадаюцца зараз вашы кнігі ў Беларусі?

– Патрошкі, «а бісэлэ».

– Мая настаўніца Пніна Мелер любіць паўтараць: «а бісэлэ, а бісэлэ – вэрт а фулэ шысэлэ!» У кнігах Вашых многа слоў і выразаў на ідышы – як з гэтай мовай у аўтара?

– Разумею амаль усё. Ужываю мову на працы – ёсць там некалькі чалавек, з якімі я размаўляю на ідышы. Гэта не выхадцы з нашых краёў – з Румыніі…

– То бок ідыш яшчэ даволі папулярны ў Ізраілі… Ці не «яшчэ», а «ўжо»?

– Так, «ужо»… З кожным годам становіцца больш папулярным. Пасля шматгадовага занядбання многія зноў пачалі размаўляць на ім, ладзяцца курсы…

– А ў Вас ідыш ад маці? «Мамэ-лошн»?

– Ад бацькоў. У нас гаварылі дома, так што і я, і сястра вывучылі мову. Размаўляем мы зараз няшмат, але калі трэба, каб ніхто не «паняў», то мы з сястрой гутарым на ідышы! Ні дзеці, ні яе муж нічога не разумеюць… Або калі па тэлефоне трэба нешта сказаць, каб не падслухалі…

– У Барысаве Вашага юнацтва былі месцы, дзе размаўлялі на ідышы?

– Паўсюдна! Усе размаўлялі, не баяліся. На вуліцах ішлі, у парках сядзелі, размаўлялі. Праўда, у аўтобусах – не. Тыя, з кім я жыў побач, прыходзілі да нас, да бацькоў, размаўлялі… Гэта былі людзі, якія нарадзіліся яшчэ ў 20-я, 30-я гады, у якіх ідыш быў карэнны, мова, з якой яны нарадзіліся. А вось большая частка пасляваеннага пакалення – ужо не гаварыла.

– У Вас ідыш такі застаўся…

– Правільна, таму што побач былі дзед з бабуляй, суседзі… Мы круціліся ў гэтай атмасферы ідышскай. Бацькі выпісвалі часопіс «Савеціш Геймланд», чыталі. Я нават прывёз тры нумары ў Ізраіль, яны ляжаць у маёй кладоўцы.

– Дзед з бабуляй – яны з Барысава?

– Не, дзядуля са Свіслачы, гэта Магілёўская вобласць, Асіповіцкі раён, пад Бабруйскам. Бабуля – з Лапіч.

Якое жыццё яны пражылі?

– Вельмі кахалі адно аднаго. Дзядуля быў сплаўшчыкам – такая габрэйская спецыяльнасць. А бабуля дома, займалася дзецьмі. Раней-та жанчыны не працавалі.

А бацька мой – з Бабра, маці – са Свіслачы. Бацька ваяваў у фінскую, вызваляў Заходнюю Беларусь у 39-м годзе. Усё на зборы яго цягалі. Казаў: «Толькі валасы адрастуць – зноў на зборы!» Так ён папаў на фінскую, а потым – на Вялікую айчынную. Медалі яго ў мяне, я цішком вывез, тады цяжка было вывозіць узнагароды…

Сам я не служыў у арміі, але быў на зборах – 4 месяцы. Але я іх добра адбыў – сакратаром партыйнай арганізацыі гэтай часці. Партыйны чалавек… Уступіў у КПСС у 1970 г. – да 100-годдзя нараджэння Леніна.

– Верылі ў ідэі ці кар’еру хацелі зрабіць?

– Не тое што кар’еру, а быў заідэалагізаваны, як усё грамадства.

– То бок усё-такі верылі?

– Мне здавалася, што з партыяй можна лепей зрабіць… Вядома, расчараваўся. Хутка? Не, не вельмі. Жыў звычайным жыццём… Калі ад’язджалі мы, выходзіў з партыі, дык парторг сказаў: «ты не хадзі на сход, каб табе не было непрыемна, давай сюды білет».

– У 1991-м было яшчэ так строга? Ужо ж нібы развальвалася ўсё…

– Я ж выязджаў з Савецкага Саюза. Развальвалася, але была партыйная арганізацыя, яшчэ людзі карміліся з КПСС. Здаў я білет, інакш мяне не выпусцілі б…

– Вы ж і бізнэсам у СССР займаліся?

– Так, меў кааператыў, ён называўся «Время», гэта быў шоў-бізнэс у Барысаве… Тое, што апісаў у кнігах, – усё праўда.

Ад’ехаў – усё скончылася. Нейкі час я хацеў у Ізраілі бізнэс прадоўжыць, але потым падумаў, што мне будзе цяжка, іўрыта яшчэ не было…

– Што б Вы пажадалі нашым чытачам?

– Каб прыйшлі на прэзентацыю 27 чэрвеня ў Мінску!

– Добра, а як наконт больш глабальных зычэнняў?

– Я чалавек не глабальны, хутчэй «лакальны». Што называецца, «не чапайце мяне – і я вас чапаць не буду».

– Усё ж нямала ведаеце, бачыліШто можна зрабіць, каб наш свет стаў лепшым?

– Кожны хай займаецца сваёй справай, добра робіць гэтую справу, думае пра сваіх, дбае ў першую чаргу пра сваю сям’ю. Больш увагі сваім родным, таму што ўсё мінае, яны зыходзяць, і тады адчуваеш сябе вельмі кепска.

– А менавіта ў Беларусі – што можна змяніць?

– Я зацікаўлены, каб людзі жылі добра, каб у іх усё было…

– І «мірнага неба над галавой»?

– Якраз мне здаецца, што не трэба грамадзян палохаць канфліктамі, што вакол ворагі: маўляў, яны вінаваты, што чагосьці не хапае… Ворагі наўкол толькі ў Ізраілі, і гэта дужа непрыемна, але тым не менш мы жывем, працуем…

– Вы прыязджаеце ў Беларусь з 1994 г. – нешта змянілася да лепшага?

– Ну, вядома, новыя будынкі з’явіліся прыгожыя. Потым, мне здаецца, людзі сталі больш упэўненыя ў сабе.

– Але вы не хацелі б тут жыць…

– Не, я ўжо проста не змагу. Я чалавек вольны, незалежны.

– У Беларусі не зусім вольна?

– Не хацеў бы ўлазіць у гэтыя праблемы. Але Алексіевіч мудра выказалася наконт дыктатуры… У яе быў добры настаўнік – Алесь Адамовіч. Не заўсёды я з ёй згодзен, але кожны мае права на памылкі, на іншы пункт гледжання.

– Пасля таго, як Святлане Аляксандраўне прысудзілі Нобеля, у Ізраілі сталі лепей ведаць пра Беларусь?

– Так, лепей. Я прыйшоў на работу, а мне кажуць: «Твая ўзяла прэмію». Да таго ж яна прыязджала ў Ізраіль пасля гэтага, я чытаў інтэрв’ю з Алексіевіч у нашай газеце.

* * *

У Лявона Баршчэўскага, які год таму ўзяў слова падчас прэзентацыі кнігі Давіда Шульмана, творчасць Давіда выклікала асацыяцыі са Змітраком Бядулем ды Ісакам Бабелем. На мой густ, Д. Шульман усё ж бліжэй да Бядулі: сентыментальнасцю, самавызначэннем «габрэйскі беларус», практычнасцю ў асабістых справах ды некаторай наіўнасцю ў грамадскіх… У нечым яго няхітрыя гісторыі нагадваюць творы Эфраіма Севелы. Шкада, што ў літаратуры Ізраіля мой суразмоўца, носьбіт беларускай мовы і культуры, застаецца адзінцом. Пакуль?

Падрыхтаваў Вольф Рубінчык для belisrael.info

Мінск, 22.06.2016.

Апублiкавана 23 чэрвеня 2016  11:17

Водгук ад нашага пастаяннага мінскага чытача Алеся Рэзнікава (24.06.2016):

Упершыню пазнаёміўся з Давідам Шульманам на прэзeнтацыі 11 чэрвеня 2013 г. у Кнігарні логвінаЎ. Ён прэзентаваў кнігі прозы “Баскетболистка з улицы Жданова” і “Дзе ўзяць крыху шчасця”. Прыйшоў крыху раней, нават трошку паразмаўлялі, як быццам бы даўно былі знаёмыя. На прэзентацыі былі пісьменнікі Уладзімір Арлоў і Уладзімір Някляеў. Атмасфера была вельмі цёплая і хатняя. Кніжкі я набыў і даваў пачытаць розным людзям. Расказы філасофска-іранічныя з элементамі лёгкага эратызму. Разам з тым ёсць грамадзянская пазіцыя і любоў як да Беларусі, Барысава, так і да Ізраіля і Эйлата… Другі раз быў на прэзентацыі 17 чэрвеня 2015 г., Давід Шульман мяне адразу пазнаў. Я падзяліўся уражаннямі з маёй паездкі ў Ізраіль (быў у каталіцкай пілігрымцы ў верасні 2013 г., нават 2 дні былі ў Эйлаце – праўда, не ведаў, што пісьменнік таксама там жыве). Набыў кніжку “З вялікай літары Б”, прачытаў, потым падарыў Адзе Эльеўне Райчонак. Дзякуй за ўвагу. Алесь.

ZOL LEBN YIDDISH! НЯХАЙ ЖЫВЕ ІДЫШ!

Напярэдадні Рош-Ашонэ ў Кіеве адбыўся пяцідзённы семінар ідышыстаў розных краін, у якім узялі ўдзел прадстаўнікі Беларусі – Аляксандр Астравух і аўтар гэтых радкоў. Дзякуючы Міжнароднаму Цэнтру ідыша, нядаўна створанаму ў Вільні (выканаўчы дырэктар – Іцхак Авербух, педагагічны дырэктар – д-р Мардэхай Юшкоўскі), у Кіеў былі запрошаны шматвопытныя выкладчыцы-ізраільцянкі.

Трэба было бачыць і чуць, з якім артыстызмам Пніна Мелер далучала да хітрыкаў мовы размаітую публіку – ад студэнтаў да пенсіянераў. Нездарма, відаць, Пніна здаўна супрацоўнічае з тэль-авіўскім тэатрам «Ідышпіл». Цікава, што ідыш спадарыні Мелер дужа нагадвае гаворку светлай памяці Гірша Рэлеса (1913–2004), хоць карані яе – у Аргенціне, а Рэлес нарадзіўся і памёр у Беларусі.

Крыху больш акадэмічным выглядаў стыль д-ра Леі Гарфінкель, якая, аднак, таксама выпраменьвала прыязнасць да вучняў і прыўносіла гумар у свае лекцыі, прысвечаныя яўрэйскім літаратарам. А ў Марыны Якубовіч «Ву із дос гесэлэ», «Аф цу лохэс алэ сонім» і іншыя знакамітыя песні заспявалі нават тыя, хто раней рабіў гэта хіба на ранку ў ваннай. Перад спевамі ў кампаніі каларытнай выкладчыцы д-р Юшкоўскі знаёміў хор з гісторыяй твораў, што, безумоўна, дапамагала настроіцца на патрэбную хвалю.

У заключным выступе на тэму «Што ідыш можа сказаць у ХХІ стагоддзі» д-р Юшкоўскі пераканаўча даказаў, што стан мовы ў свеце зусім не такі кепскі, як бачылася яшчэ гадоў 10 таму. У Ізраілі паспяхова дзейнічаюць дзяржаўныя і прыватныя школы з навучаннем на ідышы, кафедры ва ўніверсітэтах. Штогод большае ахвотных асвойваць «мамэ-лошн», і настаўнікаў ужо не хапае. Кіраўніцтва віленскага Цэнтра, які з’явіўся пры падтрымцы Сусветнага яўрэйскага кангрэса, плануе наладзіць курсы ідышу праз «Скайп».

Цудоўнае ўражанне пакінула арганізацыя семінара. Нехта з чытачоў «Берегов», напэўна, помніць мае заметкі ў «Мы яшчэ тут!» з крытыкай на адрас «прафесійных яўрэяў», але гэтым разам проста не было да чаго прычапіцца: супрацоўнікі Еўраазіяцкага яўрэйскага кангрэса падрыхтавалі ўсё бездакорна. Жылі ўдзельнікі семінара ў гасцініцы побач са славутай сінагогай на вул. Шчакавіцкай (Падол), харчаваліся там сама, у рэстаране. Між іншага, пры сінагозе працуе крама кашэрных прадуктаў – некаторыя купілі ў ёй ізраільскай халвы. Добра сустрэлі мы Шабес – малітвы чытаў малады ешыботнік Яша Трэсер з мястэчка Бар (ён, дарэчы, прагне ведаць не толькі іўрыт, але ідыш таксама), прамовы казалі выкладчыкі, а спявалі і са смакам пад’ядалі чолнт усе прысутныя.

Вельмі хочацца, каб падобны семінар адбыўся і ў нашай краіне, балазе пасля выхаду вялікага ідыш-беларускага слоўніка і фільма «У пошуках ідышу» (2008) цікавасць да «экзатычнай» мовы ў беларускім грамадстве пачала расці.

Вольф Рубінчык, г. Мінск

 “Берега”, № 10, 2014

idish1

Педагогі і арганізатары. Справа налева – М. Юшкоўскі, П. Мелер, Л. Гарфінкель, М. Якубовіч, І. Авербух.

idish3

Спяваем

idish2

Агульны здымак на развітанне

idish4

А. Астравух дарыць свой слоўнік д-ру Гарфінкель.

Фатаграфіі М. Бянюмава (Кіеў)

 PS. Некалькі слоў пра Кіеў, якім я яго ўбачыў у сярэдзіне верасня 2014 г. Збольшага спакойны, утульны для гасцей горад. Мы з Аляксандрам Астравухам (і не толькі) гулялі па многіх раёнах, заходзілі ў кнігарні, кафэ, крамы… Заўсёды сустракалі да сябе толькі добразычлівае стаўленне. На многіх балконах жыхары вывешвалі ўкраінскія сцягі, прычым рабілася гэта яўна не пад прымусам.

Пэўнае напружанне адчувалася ў раёне Майдана, дзе разгорнута прапагандная выстава “Доказы ўдзелу расійскай арміі ў агрэсіі супраць Украіны”. Не паўсюдна яшчэ ліквідаваны наступствы падзей зімы 2014 г. – на ходніках дзе-нідзе бракуе пліткі і г.д. На вул. Інстытуцкай і Грушэўскага – “народныя” мемарыялы з пералікамі ахвяр, фотаздымкамі, камянямі, каскамі. Гэтым разам не ўдалося прайсці па вул. Банкавай і зірнуць на “Дом з хімерамі” насупраць рэзідэнцыі прэзідэнта – шлях быў перакрыты (у сакавіку 2013 г. мы з жонкай паглядзелі архітэктурны помнік без праблем).

Цэны ў Кіеве збольшага ніжэйшыя, чым у Мінску, асабліва на праезд (метро – у пераліку 0,15 долара, трамвай – 0,12!). Кажуць, ніжэйшыя і заробкі, а тым больш пенсіі (у Чарнаўцах пенсіянерка з 35-гадовым працоўным стажам атрымлівае менш за 100 долараў). Усё-ткі жабракоў на вуліцах няшмат, людзі ў Кіеве, як правіла, трымаюцца з вялікай годнасцю. Вельмі папулярныя вышыванкі. Мнагавата, як на мой густ, лозунгаў кшталту “ПТН ПНХ” – яны трапляюцца і на мурах дамоў, і на сувенірах, што прадаюцца на Андрэеўскім спуску.

На тым жа Андрэеўскім спуску мы з Астравухам наведалі невялікі тэатр “Колесо” (спектакль “На Подоле, или Где вы сохнете белье?”). Забаўны вадэвіль пра пасляваенны побыт Кіева, дзе гучыць і “яўрэйская тэма” (гераіня-яўрэйка прамаўляе сёе-тое на ідышы), рэкамендую ўсім.

В.Р.

Материал вместе с фото прислан автором специально для обновляющегося сайта и размещен 1 ноября 2014

P. S. А здесь рассказ на идиш израильтянки Пнины Меллер о проведенном мероприятии и самом вильнюсском центре. Кто-то из достаточно пожилых, до войны учившихся в хедере, должно быть сможет и прочесть. Впрочем, не только пожилых.