В. Рубінчык. КАТЛЕТЫ & МУХІ (28)

Аказваецца, нас чытаюць у самых высокіх інстанцыях, «крыху вышэй за Госпада» (С) 🙂 Варта было канстатаваць у папярэдняй серыі, што заробкі ў Беларусі нізкія, што ў 2016 г. яны ў сярэднім ні разу не перавышалі 500$ за месяц, як начальнік краіны ў той жа дзень, 17.11.2016, даў прэс-канферэнцыю, дзе ўсцяж апраўдваўся: «Не хлебам адзіным жыве чалавек… У нас з часоў СССР засталася бясплатная адукацыя. 90% атрымліваюць вышэйшую адукацыю за кошт бюджэту».

Паслухаюць такія трызненні журналісты cуседняй краіны, панапісваюць баек у сваіх «баявых лістках», а потым нас з жонкай даймаюць масквічы, як было сёлета: «А праўда, што ў вас там сацыялізм?» Можна шмат разважаць пра якасць навучання, якое, нягледзячы на асобныя светлыя плямы, паступова дэградуе, пра тое, што пасля «бясплатнага» сыру студэнты вымушаны ісці на размеркаванне (як правіла, за ламаны шэлег) або вярнуць грошы, але справа нават не ў гэтым. Вышэйшая адукацыя ў Беларусі даўно платная куды больш, чым на 10%. Ну вось зусім афіцыйнае і з усіх бакоў афіцыйнае агенцтва, інфа ад 11.05.2016:

У ВНУ Беларусі (новая бюракратычная абрэвіятура «УВА» –  установы вышэйшай адукацыі – як бачым, слаба прыжываецца – В. Р.) у 2016 г. плануецца прыняць звыш 63,7 тыс. абітурыентаў… Пра гэта паведаміў на прэс-канферэнцыі першы намеснік міністра адукацыі Вадзім Богуш… На дзённую форму плануецца залічыць 38,5 тыс. чалавек (у тым ліку на бюджэт – 22,6 тыс.), на завочную – 24,7 тыс. (на бюджэт – 5,3 тыс.).

Іншая афіцыйная крыніца паведаміла, што бюджэтных месцаў у параўнанні з 2014 г. стала на тысячу менш. Дакладна не ведаю, колькі рэальна залічана і колькі зараз вучыцца «бясплатна», але ясна, што далё-ё-ка не 90%, нават калі абмежавацца толькі дзённай формай, дзе «бюджэтнікаў» пакуль яшчэ, здаецца, крыху больш за палову (60%?). А можа, усё як у той габраўскай показцы (перакладаю паводле зборнічка, які выйшаў у Мінску-1981; склаў жа «Улыбки друзей» светлай памяці Ванкарэм Нікіфаровіч):

Селянін звярнуўся да габраўца з просьбай даць пазыку 100 леваў. Той згадзіўся, але з умовай, што пазыка павінна быць вернута з надбаўкай у 9 працэнтаў.

– Але гэта нечуваныя працэнты! Пабойся Бога!

– Бог глядзіць на нас зверху, і дзявятка здаецца яму шасцёркай, – адказаў габравец.

Дарэчы ўспомнілася, што такі «вясёлы цынізм» быў уласцівы «галоўнаму яўрэю краіны», які сышоў у 2014 г. («Дедушка умер, а дело живёт – лучше бы было наоборот»; як перакласці ў рыфму, не знаю). Гісторыйкай падзяліўся адзін мінскі музыка-педагог яшчэ ў пачатку стагоддзя, я нават не напрошваўся на тую размову. Са сваім гуртом ён адыграў у 1990-х на нейкай імпрэзе левінскай суполкі… Леанід Мендэлевіч абяцаў перадаць грошы для гурта, але потым зрабіў, як сказала б цяпер моладзеж, «тролфэйс». На пытанне:«Як жа я буду глядзець у вочы сваім музыкам?» паступіў геніяльны адказ: «А Вы не глядзіце». Таму мне заўсёды смешна, калі сучасныя дзеячы, якія пнуцца выступаць ад імя беларускіх яўрэяў, ледзь не б’юць сябе ў грудзі, што наследуюць «Вялікаму Чалавеку». Так-так, «прагрэсіўны рабін усяе Беларусі», і вас тычыцца…

Вяртаючыся да тэмы «сярэдняя зарплата папіццот долараў» (між іншага, цікава, чаму асоба, якая не раз прадказвала абвал амерыканскай валюты, упарта вылічвае заробак беларусаў у доларах?): калі за такія грошы прыйдзецца «араць» па 14 гадзін 6 дзён на тыдзень («памерці, але выйсці на 500»), то не, дзякуй, і нікому не раю. Не таму, што гультай, а таму, што без свабоды «вялікая пайка рот дзярэ».

Увогуле, тутэйшым працоўным трэба ўжо адмовіцца ад арыентацыі на сярэднемесячныя паказчыкі, а дабівацца падвышэння мінімальнага заробку за гадзіну працы. Цікавыя звесткі пра пагадзінны заробак у розных краінах прыведзены тут: Ізраіль – амаль 6.5$, ЗША – больш за 7… Беларусь жа ў гэтым плане можна параўнаць хіба з Калумбіяй (1$ за гадзіну), якая «вылучаецца скрайне нізкім узроўнем мінімальнай зарплаты, што ў цэлым адпавядае яе становішчу дастаткова беднай краіны, шмат у чым завязанай на аграрны сектар». Не забываймася віншаваць тых, хто 22 гады «ля стырна»! Можа быць, яны былі падтрыманы не ФСБ, а лацінаамерыканскімі спецслужбамі – адсюль і шматгадовае сяброўства з Уга Чавесам? 🙂

У 1994 г. «Наша Ніва» надрукавала казкі пра кандыдатаў на прэзідэнцкі пасад. Калектыўны твор Глобуса-Клімковіча-Сцяпана называўся «Лукашэнка і самбрэра» (яны яўна што-та ведалі):

Вельмi ўжо да твару Алесю Рыгоравiчу Лукашэнку звычайнае мексiканскае самбрэра. Надта ж зручная рэч, нашмат лепшая за цюбяцейку цi генэральскую папаху. I ў сьпёку заўсёды цень знойдзеш, i ў дождж не замокнуць дэпутацкiя плечы. Насiў бы i насiў Алесь Рыгоравiч сваё самбрэра, у якiм так хораша гойсаць на саўгасным «козьлiку»…, але закiнуў лёс Лукашэнку ды ў сталiцу. Змог бы i ў горадзе Алесь Рыгоравiч насiць любы сялянскаму сэрцу галаўны ўбор, каб была ў яго службовая машына з адкрытым верхам. Але не такi ён чалавек, каб перарабляць машыну пад сябе i кiдаць на вецер народныя грошы. I паспрабаваў Лукашэнка езьдзiць у грамадскiм транспарце… Але як ты ўваб’есься-ушчэмiсься ў лацiнаамэрыканскай шапцы ды ў менскi тралейбус?! Раз пакамечылi, другi пакамечылi, i давялося Алесю Рыгоравiчу Лукашэнку павесiць сваё самбрэра на цьвiк. Але ня трацiць надзеi Лукашэнка, што надыйдзе час, калi будзе ў яго машына з адкрытым верхам.

В. а. цара дагэтуль ганарыцца ліверам, які ў Мінску чатыры гады таму перасадзілі экс-кіраўніку «Масада» Меіру Дагану: «Жывы ён ці не?» За восем месяцаў не далажылі бедаку, што памёр… 🙁

Глухое бурчэнне пару год чуецца з нетраў тутэйшага апарату (не самагоннага), і вось «апазіцыйны-апазіцыйны» доктар юрыдычных навук 14.11.2016 варожыць, хто б мог замяніць Лукашэнку-старэйшага. Прыйшоў да высновы, што… Сідорскі, прэм’ер-міністр у 2003-2010 гг., доктар навук тэхнічных:

Міхаіл Кадыраў у сваім артыкуле «Накануне…» правільна кажа, што для ратавання краіны ад эканамічнай катастрофы патрэбны адукаваныя, інтэлігентныя і духоўна прасунутыя людзі, пажадана да 50 гадоў. Паводле яго меркавання, «трэба прыкідваць кандыдатуры, пісаць пра іх». Вось я і вырашыў гэта зрабіць. Хто яны, ратавальнікі? Гэта – Сяргей Сідорскі, які можа стаць на «капітанскі мосцік», Міхаіл Кадыраў, які можа падабраць каманду талковых кіраўнікоў. І магу прапанаваць сябе на пасаду галоўнага юрыста (міністра юстыцыі? Старшыні Вярхоўнага ці Канстытуцыйнага суда? – В. Р.), які навядзе парадак у заканадаўстве. Сідорскі… мог бы, з аднаго боку, задаволіць цяперашнюю наменклатуру, даўшы ёй гарантыі бяспекі, а з другога боку, яго б з радасцю падтрымала расійскае кіраўніцтва, якое ўбачыла б у ім надзейнага прадаўжальніка расійска-беларускіх адносін.

Меркаванне народа «сустаршыню Ўсебеларускага кангрэса за незалежнасць», відаць, мала цікавіць; ну што ж, выкажу хоць сваё, «экспертнае» суб’ектыўнае. У «эпоху Сідорскага» працягваўся гвалт і здзек з прынцыпаў прававой дзяржавы, такой любай (? – В. Р.) былому суддзі Канстытуцыйнага суда. Усе факты няма сэнсу выгружаць; згадаю толькі антыканстытуцыйны рэферэндум 17.10.2004, што зняў абмежаванне на колькасць прэзідэнцкіх тэрмінаў. Прэм’ер-міністр, які не сышоў у адстаўку (Міхаіл Чыгір, многім абавязаны Лукашэнку, увосень 1996 г. перад рэферэндумам наважыўся-такі сысці), зрабіўся саўдзельнікам… Ну, тое, што пры Сідорскім жорстка разганяліся пратэстоўцы ў сакавіку 2006 г. і снежні 2010 г. – гэта ўжо «вішанька на торце». За перыяд яго «бліскучага» прэм’ерства насельніцтва Беларусі зменшылася тысяч на 300 (эміграцыя, выміранне). Затое знешні доўг вырас з 4 млрд $ да 28…

Who is Міхаіл Кадыраў? Доктар сельскагаспадарчых навук з Ельска (яму 65), у 2000-2004 гг. быў членам беларускага «сената» – Савета Рэспублікі, створанага ў тым самым 1996-м праз ліквідацыю законнага парламента. Тады ўсё яго цешыла, а сёлета, пасля адпраўкі на пенсію з аграрна-тэхнічнага ўніверсітэта, «стаў відушчым»: «20 год жылі пры тыраніі і працавалі паводле прынцыпу: “дасканалім тое, што маем, і так, як умеем!”» У галаве заслужанага аграрыя – катлеты і мухі мяшанка з Івана Ільіна, «гісторыка» Анатоля Тараса, Канфуцыя і Паўла Севярынца. Паказала сябе «Хартыя-97»: параўнала Кадырава з Інай Соркінай, ды яшчэ назвала даследчыцу, зволеную з Гродзенскага ўніверсітэта ў 2014 г., «Сорокиной»…

try_volaty

Магутная тройка інтэлектуалаў – хоць у клуб Алексіевіч запрашай: М. Кадыраў, М. Пастухоў, С. Сідорскі.

Усё ж М. Пастухову, відаць, было няёмка за свае прапановы – выдаліў ён тэкст «Сидорского – в президенты» з «Бел. партызана», і тут я цытую яго паводле гугл-кэша. Лячыць сістэму трэба, але не з такімі ж дахтурамі…

А тым часам іншая вучоная аўтарка на «партале № 1» усё гукае пра «словы-паразіты» ў рускай мове жыхароў Беларусі – о так, усе іншыя праблемы краю ды яго культуркі ў асноўным вырашаны! Не мог не ўспомніць Уладзіміра Вайновіча з яго «Жыццём і незвычайнымі прыгодамі салдата Івана Чонкіна». Нагадаю, там ішлося пра тылавы раён СССР 1941 г.:

Каб неяк нейтралізаваць злавесныя чуткі, мясцовая газета «Бальшавіцкія тэмпы» ў раздзеле «Займальная інфармацыя» змясціла шэраг цікавых звестак. Было расказана, напрыклад, пра трытона, які праляжаў пяць тысяч год у замарожаным выглядзе і ажыў пасля таго, як яго адагрэлі; пра тое, што нейкі народны ўмелец, слесар з горада Чабаксары, выдрапаў на пшанічным каліўцы поўны тэкст артыкула Горкага «З кім вы, майстры культуры?» Але чуткі надалей пашыраліся, і газета, імкнучыся скіраваць розумы ў іншае рэчышча, адкрыла на сваіх старонках дыскусію: «Правілы добрага тону – ці патрэбныя яны?»… Старая настаўніца ў палемічнай нататцы «А чаму б і не?», аддаючы належнае класаваму падыходу, сцвярджала тым не менш, што цалаваць рукі дамам не толькі можна, але і трэба. Гэта, пісала яна, прыгожа, элегантна, па-рыцарску… З рэзкай водпаведззю ў заметцы «Яшчэ чаго захацелі!» выступіў знатны забойшчык быдла Цярэнцій Кныш. Для чаго ж, пісаў ён, рабочаму чалавеку цалаваць рукі нейкай там даме? А што, калі ў яе рукі не памытыя, або, яшчэ горш, кароста? Не, даруйце, – пісаў Кныш, – скажу вам з рабочай праматой: калі ў вас няма даведкі ад доктара, я цалаваць вам рукі не буду…

Пакуль газета адцягвала ўвагу насельніцтва, кіраўнікі раёна, перабраўшы ўсе магчымыя версіі, прыйшлі да высновы, што Чонкін, хутчэй за ўсё, камандзір нямецкіх парашутыстаў…

Дзіўлюся з тых, хто войкае ў адказ на задорнаўскапетрасянскі табурэткавы гумар афіцыйнай прадстаўніцы РФ, прадэманстраваны ў час ток-шоў 13.11.2016. Імітацыя яўрэйскага акцэнту, баечкі пра тое, што на выбарах ЗША ўсё вырашаюць грошы «нашых людзей», яўрэяў… У Беларусі падобныя, нават больш адыёзныя, «жарцікі» адпускала першая асоба ў дзяржаве, а не дваццаць пятая, і нічога, перажылі неяк; няхай «Марачка» (Марыйка? Марычка?) пацешыцца. Дзмітрый Быкаў умела «злавіў хвалю» і паказаў, што лучыць многіх яго суграмадзян: «Гэта такое своеасаблівае пачуццё гумару, гатоўнасць смяяцца над нясмешным… “Аншлаг” перамясціўся ў органы ўлады».

dvoe

Карыкатура з chess.com

Расійцу Каракіну ўдалося ўтрымацца ў першай палове матчу на першынство свету па шахматах з дзейным чэмпіёнам, нарвежцам Карлсенам. Праўда, праз тое, што ўсе 6 партый скончыліся мірна, англамоўныя гледачы далі ўдзельнікам забаўныя мянушкі: «Drawlsen» i «Drawjakin», то бок «Нічыйсен» і «Нічыякін». Як бы ні скончыўся матч (а псіхалагічная перавага цяпер на баку прэтэндэнта), відавочна, што амерыканскі «эксперт» паспяшаўся на рубяжы 2013/14 са сваім прагнозам: «Дамінаванне Карлсена ў верхніх эшэлонах шахмат абяцае аказацца доўгім».

Вольф Рубінчык, г. Мінск

18.11.2016

wrubinchyk[at]gmail.com

 

Апублiкавана 19.11.2016  22:31