В. Рубінчык. КАТЛЕТЫ & МУХІ (68)

Проста шалом. Год завяршаецца, хто толькі не падводзіць вынікі (або падвёў ужо). Закарцела прапанаваць і ўласныя, катлетна-мушыныя развагі.

У 2017-м стаў сведкам – ці нават удзельнікам – некалькіх лакальных перамог. У публічных месцах краіны (папр-р-рашу не блытаць з бардэлямі) пабольшала пісьменных надпісаў. Выпадак з вакзалам раскрыўся ў красавіку, а ўвосень выправілі і паказальнік на паўднёвым выездзе са слаўнага горада Шчучына, што ў Гродзенскай вобласці.

Было 24.04.2017 і стала 07.10.2017 (слушна праз «Шч»)

Як і многія ў Мінску, спрабую прайсці паміж Сцылай згодніцтва з уладамі і Харыбдай адмаўлення ад кантактаў. На мой одум, асцярожна супрацоўніцаць з мясцовымі адміністратарамі для ліквідацыі «рэзруху ў галовах» – гэта нічога, гэта кашэрна, абы застацца сабой. Не ўсе чыноўнікі – боўдзілы, як і не ўсе грамадскія актывісты – супергероі (тут я ступаю на тэрыторыю Кэпа Відавочнага…). Пісаў ужо, што ад некаторых работнікаў дзяржустаноў бачыў больш дабра, чым ад «блізкіх» прадстаўнікоў «трэцяга сектара». Шкада, вядома, калі пад удар трапляюць карысныя ініцыятывы, але ў нечым разумею Еўрапейскі Саюз, які скараціў фінансаванне мясцовых хітрых канторак… Адна з іх, што месяц таму быццам бы правяла «тыдзень асветніцкіх дзеянняў супраць фашызму і антысемітызму», нават не пажадала прыслаць прэс-рэліз, дый проста адказаць на мой запыт.

На стагоддзе расійскай рэвалюцыі ў Беларусі «нацыянальнага круглага стала», пра неабходнасць якога так доўга гаварылі бальшавікі Сярэдзіч і Со., не адбылося, quod erat demonstrandum. Агулам, газета, якой звыш 20 год кіруе ініцыятар «рыцарскай сустрэчы», дэградуе ўсё болей… На старонцы «акына» Бараніча падрабязна расказана, як «НВ» разам з іншымі «змагарамі за свабоду слова» падцерла звесткі пра затрыманне і адседку ў 2015 г. небезвядомага айцішніка Віктара Пракапені. Ну дзіва што, пасля адседкі таварыш зрабіўся ледзь не даверанай асобай гаспадара «Чырвонага дома»! Кажуць, «дэкрэт № 8» пра блокчэйн, майнінг і токены – заслуга былога вязня… Нормы ўступяць у сілу толькі праз тры месяцы, але офіс падпісанта ўжо хваліцца, што «дакумент… дае сур’ёзныя канкурэнтныя перавагі краіне ў стварэнні лічбавай эканомікі ХХІ стагоддзя».

І тэкст, і кантэкст дакумента, і кадры, якія да яго спрычыніліся – усё дае падставы засумнявацца, што ў Беларусі рэальна будуць істотныя перавагі. Хутчэй за ўсё, мы чуем «размовы на карысць бедных» і назіраем чарговую піяр-акцыю… Ну, а парк высокіх тэхналогій у Мінску, тэрыторыя якога пашыраецца аж на 10% (да 55 гектараў), становіцца чымсьці накшталт сярэдневечнага яўрэйскага гета. Туды запрашаюць спецыялістаў з усяго свету, вабячы іх падатковымі ды іншымі льготамі аж да 2049 г., аднак, здаецца, у яўрэяў Сярэдневякоўя аўтаноміі было паболей… Напрыклад, персанальны склад Назіральнай рады («юдэнрата»?) зацвярджаецца прэзідэнтам. Адміністрацыя ПВТ апісваецца ў дэкрэце як «дзяржаўная ўстанова»… карацей, усё пад кантролем. Рэзідэнты ПВТ маюць пэўны імунітэт ад рэпрэсіўнай сістэмы РБ, але пастка ў тым, што радзе, згодна з Палажэннем, лёгка пазбавіць фірму або ІП статуса рэзідэнта – і тады «шчасліўчыка» запакуюць па поўнай, у тым ліку і падатковыя органы.

Так жартуны малююць «біткойн па-беларуску»

Калі вы – патэнцыйны кліент ПВТ, майце на ўвазе: я не выступаю ні за, ні супраць вашага далучэння да спісу рэзідэнтаў, у якім амаль 200 радкоў… «Думайце сами, решайте сами» (С). Проста ўпаўнаважаны заявіць: калі праблемы ва ўсім арганізме (краіне), у рэшце рэшт і асобна ўзятаму органу можа быць балюча.

Яшчэ больш сумнеўны праект – зборка ў Беларусі «народных» легкавых аўтамабіляў «Geely» паводле кітайскіх тэхналогій. Завод «Белджы» пад Барысавам (асноўны ўладальнік – дзяржаўны БелАЗ) працуе ўжо не адзін год, але толькі ў верасні 2017 г. распачаты серыйны выраб легкавікоў. Праз пару месяцаў на заводзе паказаўся «найвысачэйшы госць» і паставіў задачу «прадаваць мінімум 35 тыс. аўтамабіляў за год», бо, маўляў, 10 тыс. штук прыбытку не дадуць… Паабяцаў перасадзіць падначаленых на «Geely» – дапусцім, на год дасць рады, а далей што?.. Продажы на Захадзе праблематычныя праз перанасычанасць рынку, продажы ў Расіі – праз непапулярнасць гандлёвай маркі… На пытанне дэпутата намеснік міністра прамысловасці РБ Агароднікаў адказаў, што «Geely прадаецца ў Расіі лепей за іншыя кітайскія аўто», але ж не. За студзень-кастрычнік 2017 г. у суседзяў прадалося каля 25 тыс. машын з радзімы Канфуцыя; з вялікім адрывам лідзіравалі «Lifan» і «Сhery», а «Geely» не выпаўзае з 3-га месца (аж 1872 штукі за 10 месяцаў). Публічная мана або дэманстрацыя некампетэнтнасці – кепскі пачатак для будзь-якога праекта.

Сітуацыю магла б падправіць нізкая цана аўтамабіля, аднак, улічваючы заявы віцэ-прэм’ера, цана будзе яшчэ тая… Карацей, ёсць нямалая рызыка таго, што з «Белджы» атрымаецца прыкладна тое, што з «Фордам». Або з мінскім велазаводам, аka ААТ «Матавела».

Я далёка не аўтааматар. Па горадзе лепей гойсаць на грамадскім транспарце або на ровары (а між гарадамі пашырыць сеціва лятучак-электрычак, на крайняк пусціць «бусы»). Шмат дзе ў мінскіх дварах і так не прадыхнуць, а навала «народных аўтамабіляў» станецца для некаторых стымулам павысякаць апошнія дрэўцы… Усё ж, калі б мне давялося выбіраць аўто, то пры іншых роўных умовах улічваў бы і маральны аспект. У ліпені 2017 г. у Кітаі памёр Лю Сяабо, нобелеўскі лаўрэат, зацкаваны ўладамі. Ён пісаў:

Кітайскі эканамічны бум крочыць дзякуючы экспарту недарагіх тавараў, якія вырабляюцца на фабрыках з патагоннымі ўмовамі, дзе рабочыя не маюць ні прафсаюзаў, ні страхоўкі, ні юрыдычнай дапамогі, карацей, не маюць правоў. Падыход «максімальная прадукцыйнасць любым коштам», які практыкуецца гаспадарамі гэтых прадпрыемстваў, прыводзіць да вялізных страт энергіі і бессэнсоўнага здзеку з навакольнага асяроддзя.

Да таго ж на радзіме «Geely» групы людзей дагэтуль публічна асуджаюць на смяротную кару перад натоўпам на стадыёнах. Пры ўсёй павазе да вялікага кітайскага народа, гэта – дзікунства, і ніякія мільённыя інвестыцыі ў нашу эканоміку маёй пазіцыі не зменяць. Паўднёвая Карэя, дзе доўга думаюць, перш чым пакараць нават аднаго забойцу, неяк больш сімпатычная… Як там у Талмудзе? Сінедрыён, які асуджае на смерць часцей, чым раз на 7 (або нават 70!) гадоў, мянуецца «крыважэрным».

Раз пра суды завялася гамонка, не магу не вярнуцца да «рэгнумаўскага» працэсу ў Мінску. Нарэшце бок абвінавачвання апрылюдніў цытаты, за якія судзяць траіх грамадзян РБ. Прайшло некалькі дзён ад пачатку пасяджэнняў, аднак доказаў таго, што іхнія артыкулы прывялі да распальвання варожасці паміж народамі, здабыта не было. Так, заявы накшталт «Абсалютная большасць беларусаў жадае аб’яднацца са сваёй гістарычнай радзімай — Расіяй» і «Беларусь — частка рускай тэрыторыі» — глупства, але за глупствы не судзяць, іначай прыйшлося б пасадзіць за краты 90-95% чыноўнікаў і журналістаў.

На маю думку, ініцыятары крымінальнага пераследу ў канцы 2016 г. былі апантаныя страхам, які ажывіў у іх вірус істэрычных празмерных рэакцый (ВІПР). Вірус гэты сядзіць у крыві многіх сучасных людзей – не толькі фанатыкаў (успомнім гісторыю з «двушачкай» для «Рussy Riot» у Расіі-2012). Паўтару свой запіс ад 14.01.2017: «Усе чацвёра (плюс А. Лапшын – В. Р.) інтэрнэт-аўтараў “награшылі”, хутчэй за ўсё, на штраф, а іх да суда кінулі ў турму…» Зараз найбольш разумнае – спыніць справу за адсутнасцю складу злачынства, выпісаўшы кожнаму па 92–230 рублёў ($46–115) у парадку адміністрацыйнага спагнання за абразу дзяржаўнай мовы. «У беларускай мовы ўсё роўна няма ніякіх шанцаў», «беларуская мова – мёртвая», «У беларускай мове нават няма ўсіх словаў, каб выказацца», – усё гэта, хутчэй за ўсё, падпадае пад арт. 9.22 КоАП РБ («Парушэнне заканадаўства аб мовах»).

Натуральна, свае пасады мусяць пакінуць чыноўнікі, «эксперты» і следчыя, якія найбольш актыўнічалі ў справе. Не ведаю, ці рэальна вылічваць з пенсіі экс-міністаркі інфармацыі Ліліі А. кампенсацыю за незаконнае ўтрыманне людзей у турме, але што яна страціла маральнае права на кіраўнічыя пасады, нават няўрадавыя (у Саюзе выдаўцоў і распаўсюднікаў друку), гэта без пытанняў.

Цікава, што пасля леташняга выступу пра Ірыну А., з гвалтам над заканадаўствам «выбраную» дэпутаткай палаты прадстаўнікоў у 2004 г., яна перастала-такі быць старшынькай мінскай арганізацыі ўсебеларускага «Саюза жанчын» (480 пярвічных партарганізацый). Год таму Ірыну перавялі ў намесніцы – дзякуй чэсным жэншчынам, хоць трохі менш сораму за тое, што адбываецца ў краіне.

Ахтунг! Небяспека! Убачыце гэтых прыгажуньабыходзьце за кіламетр 🙂

Затое нейк асабліва вінавачуся ў апошнія дні за Аксану Мянькову – кідальніцу молата, летась пазбаўленую «золата» за Пекін-2008 (праўда, Міжнародны алімпійскі камітэт прыпазніўся на 8 год; за гэты час дама паспела «вызначыцца» з анаболікамі і ў Лондане-2012). Мала таго, што яна кіруе магілёўскай дзіцяча-юнацкай спартыўнай школай, дык яшчэ пнецца ў дэпутаткі гарсавета. Калі ў лютым 2018 г. высветліцца, што яе «выбралі» – будзе сорам у квадраце. А ўвогуле-то Магілёў пакінуў у мяне добрыя ўспаміны…

Вясёлы дацэнт Ігар Пушкін (у цэнтры & y акулярах) вядзе экскурсію для ўдзельнікаў міжнароднай навуковай канферэнцыі. Магілёў, май 2014 г.

З пазітыву адзначу тое, што асабіста не знаёмы мне прадпрымальнік Валерый Сарока спрабуе даказаць: яўрэі ў Беларусі не толькі паміралі… Па адукацыі В. С. гісторык, што не ўратавала яго ад кпінаў (хамаватых, як на мой густ) шэфа мінскіх прагрэсіўных паралітыкаў іудзеяў, маўляў, «няпрофільны чэл прыскакаў з боку… няхай паскача». Сароку падтрымлівае паважаная мною, дапраўды таленавітая Валерыя Гайшун, і я спадзяюся, што ўвесну (афіцыйны старт «яўрэйскага маршруту») у яго ўсё атрымаецца, нягледзячы на даволі спрэчны цэннік.

Тым часам ізраілец Аўраам адкрыў у Мінску рэстаран з кашэрнай кухняй – хай пашанцуе і яму. Рэкамендаваць не бяруся, бо пакуль не наведваў. Задума добрая, але ж дадам, што рэстарацый з «яўрэйскімі матывамі» цяпер не так ужо мала ў сталіцы, і на адным кашруце выехаць будзе цяжка.

Майстар-клас па дыпламатычнай мове (як сказаць так, каб нічога не сказаць) далі супрацоўнікі міністэрства замежных спраў, напісаўшы пра сустрэчу Софы Ландвер з паслом Беларусі ў Ізраілі. Ах, ну сапраўды, у дзвюх краін ёсць «графік узаемных візітаў» – прама-такі атракцыён нечуванай дружбы… Якая Ізраілю карысць ад такіх сустрэч, адразу не вымавіш: нягледзячы на шырокую ўсмешку міністаркі Ландвер, пенсіі жыхарам Ізраіля ўрад РБ дагэтуль не выплачвае, а 21.12.2017 Беларусь прагаласавала за тое, каб дыппрадстаўніцтвы не адкрываліся ў Іерусаліме як сталіцы Ізраіля, хоць магла б устрымацца…

Расчуліла тое, як тутбаеўскі «эксперт у міжнародным праве» Аляксандра Б. пракаментавала крок амерыканскага прэзідэнта ад 06.12.2017: «Рашэнне Дональда Трампа перанесці сталіцу Ізраіля [sic], а разам з ім і пасольства сваёй краіны з Тэль-Авіва ў Іерусалім… Вы толькі падумайце, што заўтра прэзідэнт ЗША раптам вырашыць, што не прызнае Мінск сталіцай Беларусі і пераносіць яе ў іншае месца!» Няўжо Мінск – гэта як Тэль-Авіў у Ізраілі? У чым «неправамернасць» заявы Трампа, я так і не зразумеў. Але жэстыкулюе і ўсміхаецца Аляксандра годна – іспыт на (аб)сурдаперакладчыцу, пэўна, здала б 🙂

Вольф Рубінчык, г. Мінск

wrubinchyk[at]gmail.com

24.12.2017

Апублiкавана 25.12.2017  07:13

***

От редактора сайта

В конце публикации Рубинчик положительно отметил неизвестного ему Валерия Сороку.

Отмечу, что ссылку на проект Сороки, незадолго до того, как В.Р. начал начал писать КиМ (68), я ему отправил лишь в плане ознакомления. Но коль он, который в течение ряда лет практически на голом энтузиазме делает огромную работу, решил сделать бесплатную рекламу, то следовало ожидать, что люди, которые делают бизнес, хотя бы для начала поблагодарят. Поскольку они не захотели заметить очевидное, то 5 января я отправил письмо в адрес В. Сороки, предлагая не идти по такому пути и как-то договориться. Уж слишком дорого достается сам сайт, который будет еще рекламировать бизнес с достаточно высокими ценами. Прошло уже 4 дня, но ответа от В.С. я так и не получил. А потому вынужден написать дополнение, которое будет иметь значение для желающих поехать по еврейским местам Беларуси. Тем более, что сайт становится все более известен, как среди белорусов, так и израильтян, и не только русскоговорящих, а также живущих в Америке и др. странах. Кроме того считаю, что мы сами постепенно можем начать организовывать такие поездки, привлекая к сотрудничеству тех из  живущих в Беларуси, кто заслуживает достойного поощрения.

09.01.2018  06:44