Tag Archives: Сергей Пархоменко

В. Рубінчык. КАТЛЕТЫ & МУХІ (84)

Яблычны Спас шалом! І грушавы таксама!

Толькі днямі я натрапіў на песню «Кампраміс» гурта «Бі-2», хоць адпаведны кліп убачыў свет у 2016 г. Мне, аўтару чатырох кніг пра шахматыстаў, павінна было спадабацца: як жа, шахматота ў творчасці вядомых расійскіх музыкаў беларускага паходжання (мо іх натхнілі «жывыя шахматы» ў Мінску-2015?)… Да таго ж гэтыя музыкі ў 1990-х нейкі час жылі ў Ізраілі, значыцца, «нашы людзі»… Але не, зусім не спадабалася 🙁

Мінск, чэрвень 2015 г. (фота С. Рубінчык); кадр з кліпа гурта «Бі-2».

У некласічнай аўтарскай музыцы – якую не падзяляю жорстка на папсу, джаз, рок ці там бардаўскае выкананне – цаню інавацыйнасць, шчырасць, гумар і/або іронію. Праказалі Лёва & Шура ў сваёй песні нешта новае? Не-а; максімабагдановіцкая сентэнцыя, маўляў, «няма таго, што раньш было», мільгала ўжо 100500 разоў, у тым ліку і ў расійскіх рокераў. З ходу, у БГ: «Когда ты был мал, ты знал всё, что знал…» У Макарэвіча: «И жизнь его похожа на фруктовый кефир…» І, вядома, у Цоя: «Когда-то ты был битником, уу-уу…», «Раньше в твоих глазах отражались костры…» Песня пра бітніка з ранняга альбома «Кино» («45», 1982) падабаецца мне найбольш, бо яна шчырая і канкрэтная, і досціпы з першых радкоў, і няма ні безвыходнасці, ні просталінейнасці.

А ў «Бі-2»? «Друг дорогой» відавочна не быў гатовы аддаць душу за рок-н-рол – ён «пил и курил, зажигал и тусил», а потым, пасля «ўзросту Хрыста», бач, нейкая «мара» павярнулася спінай… І цяпер жыццё – «сплошной проклятый компромисс». Пададзена прыгожа, гламурненька, з камп’ютарнымі спецэфектамі, а падмурак гнілы. Кампраміс як узаемныя саступкі – у прынцыпе, зброя моцных, плата за джэнтльменства і жыццё ў сучаснай цывілізацыі. Лямант пра «кляты кампраміс» – па сутнасці, чарговы заклік да прымітывізацыі, архаікі, у якую і так ужо шмат гадоў скочваецца няшчасная Расія, цягнучы за сабою суседнія краіны…

Скажаце: як песня не спадабалася, навошта ёй ахвяраваць свой час? Дык гурт усё ж небезвядомы – сёлета яму 30 год, быў заснаваны ў Бабруйску-1988. І 15 з нечым мільёнаў паглядзелі кліп… Вельмі многія лічаць, што гэта песня – з «глыбокім філасофскім тэкстам». Як тут не збянтэжыцца і не адрэагаваць? 🙂

З таго, што выканана былымі ізраільцамі, я б аддаў перавагу, як ні дзіўна, простай песеньцы «Круто ты попал на ТV» – хаця б з той прычыны, што 20 год назад пазнаёміўся з яе аўтарам, Сашам Еліным. Пару разоў сустракаліся ў іерусалімскім абшчынным доме на вул. Яфа, 36; ён там меў свой кабінецік як супрацоўнік ірыі (муніцыпалітэта), здаецца, адказваў за культуру і PR. Нават браў у яго, актывіста партыі «Ісраэль ба-алія», інтэрв’ю для сваёй дыпломнай работы пра палітычныя сілы рускамоўных у Ізраілі. Запомнілася з яго вуснаў: «Я апазіцыянер, штэрнавец» (мелася на ўвазе – прыхільнік Юрыя Штэрна, олеў а-шолем). Чаму? Таму што ішоў у партыю з канкрэтным праектам, які людзі Шчаранскага спачатку паклалі пад сукно, а потым прысабечылі. Пра стаўленне сабраў да імігрантаў: «Нас любяць, пакуль мы бедныя».

Карацей, займальная выйшла гутарка: скончылася яна распіццём віна з пластыкавых чарачак, акурат напярэдадні Рош-а-Шонэ (на працоўным месцы майго суразмоўцы, але зараз пра гэта ўжо можна казаць :)).

Пазней Елін перайшоў у партыю «Наш дом Ізраіль», а ў пачатку 2000-х, пэўна, расчараваўшыся ў блізкаўсходняй кар’еры, вярнуўся ў Расію і нанова праявіў сябе як «поэт-плесенник» (яго словы). Штораз, выпадкова чуючы «Круто ты попал…» – у 2000-х гэты матыўчык гучаў ледзь не з кожнага праса – я ўспамінаў хітраватую елінскую фізіяномію, і настрой мой паляпшаўся. Слуханём?

Прынамсі няма тут пустых прэтэнзій на філасафічнасць, а ёсць гульня слоў (пачынаючы з назвы) і гумарок.

А. Елін, 2001 г. Фота адсюль.

22 жніўня г. г. Еліну Аляксандру Міхайлавічу, аказваецца, споўнілася 60. Набівацца ў прыяцелі цярпець ненавіджу, але тое даўняе знаёмства 1998 г. для мяне, як мінімум, не перашкода ў жыцці. Нават крыху грэе…

* * *

Зараз пра менш прыемных асоб, якія доўгі час сядзелі не ў сваіх санях, а некаторыя сядзяць і дагэтуль… Хто сачыў за серыялам, помніць, як скептычна я выказваўся пра колішняга старшыню БНФ і экс-начальніцу Беларускага Хельсінскага камітэта. Зараз – чарга былога старшыні Канстытуцыйнага суда, які заняў гэтую пасаду ў 1997 г., пасля дужа сумніўнага рэферэндуму, а ў 2008–2011 гг. служыў генпракурорам.

«Еўрарадыё» ахвотна дае гэтаму чалавеку (самому Рыгору В-чу!) трыбуну – вось і 22.08.2018 ён заявіў, што «Прэзідэнт прызначае прэм’ер-міністра са згоды Палаты прадстаўнікоў, але ў Канстытуцыі не сказана, што гэта згода павінна быць папярэдняй… Таму, калі будзе праходзіць бліжэйшая сесія, тады і будзе разгледжанае гэта пытанне — ніякіх адступленняў ад Канстытуцыі тут няма». Паводле загадчыка кафедры канстытуцыйнага права юрфака БДУ, «Сяргея Румаса цалкам карэктна ўжо цяпер, да разгляду яго кандыдатуры ў парламенце, называць менавіта прэм’ер-міністрам, а не выконваючым абавязкі».

Рэдкая казуістыка… Паводле арт. 106 Канстытуцыі, якую гэты юрыст быццам бы некалі рыхтаваў (няпроста паверыць): «Прэм’ер-міністр назначаецца Прэзідэнтам Рэспублікі Беларусь са згоды Палаты прадстаўнікоў. Рашэнне па гэтаму пытанню прымаецца Палатай прадстаўнікоў не пазней як у двухтыднёвы тэрмін з дня ўнясення прапановы па кандыдатуры Прэм’ер-міністра». Па-мойму, ясна: пакуль няма згоды ніжняй палаты парламента – няма прэм’ер-міністра.

Дзеля-мадзеля вырашыў спытаць у Аляксандра Розенблюма – не доктара навук, але юрыста з велізарным стажам, не зацікаўленага хлусіць (яму за 90). А. Розенблюм адказаў мне ў той жа дзень, 23.08.2018: «Да згоды парламента прэм’ер можа быць прызначаны толькі з прыстаўкай “в. а.”». І прыслаў спасылку на сваю цікавую публікацыю 2011 г. пра гора-суддзю 1980-х гадоў Уладзіміра Сідарэнку: «Штрих к советскому правосудию». Прачытайце, яна кароткая.

Рыгор В-ч, 1955 г. нар., які разважае ў духу таго Сідарэнкі («Ён [Румас] прызначаны прэм’ер-міністрам, а Палата прадстаўнікоў выкажа ў далейшым сваю згоду. Тым больш, што прэм’еру і ўраду трэба выконваць свае абавязкі»), дапраўды быў выхаваны ў савецкі час, і яго ўжо наўрад ці выправіш. Але моладзь, што гадуецца на «ягоным» факультэце, шкада мне… Быў бы я галоўным – адправіў бы ўсіх студэнтаў юрфакаў на 5-7 гадоў павучыцца і папрацаваць у цывілізаваных краінах пры адвакацкіх бюро, у судах, пракуратурах… З умовай, каб вярнуліся і занялі ключавыя пасады ў тутэйшай юстыцыі. Тады, мажліва, і быў бы нейкі плён – і апраўдальных прысудаў пабольшала б, і Канстытуцыйны суд пачаў бы даказваць свайму статусу. Цяпер ён больш нагадвае юрканцылярыю пры адміністрацыі прэзідэнта, гатовую праштампаваць ледзь не кожны ягоны ўказ. Зараз хіба 90% юрыстаў у РБ падпішуць антызаконнае рашэнне, калі яго ім падкажа (або навяжа) «вялікі начальнік»… А трэба, каб доля такіх «паршывых авечак» не перавышала 10%.

Прыслалі мне выказванні Алёны К-й, якая лічыць сябе праваабаронцай і ўзначальвае суполку «Рэгіён 119». Каму яна рэальна памагла, я не ў курсе. Калі ў пачатку 2000-х у мяне здараліся праблемы юрыдычнага характару, то звяртаўся да праваабаронцаў Валянціна Стэфановіча і Мікалая Мякекі – яны дапамагалі, прынамсі прыходзілі на судовыя пасяджэнні. З супрацоўнікамі «Рэгіёна» не сутыкаўся, але дапусцім, што суполка працуе… Вось толькі яго дырэктарка яўна не адпавядае пасадзе. Летась яна казала, што ў Беларусі няма палітзняволеных – я прамаўчаў, бо падумаў: «А раптам гэта “фінт вушамі”, каб ямчэй бараніць вязняў?..» Сёлета яна пачала «троліць» пратэстоўцаў ля рэстарана Зайдэса – ну дапусцім, яны дапраўды часам рабілі абы-што. Але як вам падабаюцца свежыя заявы пра «шматкроць»: «я не разумею» і «такіх слоў у беларускай мове ніколі не было».

 

Дама – на хвілю, вучылася ў БДУ – не толькі недасведчаная, а і гультаяватая: ёй было ўлом залезці ў той жа google… Прыклады ад людзей, якія зналіся/знаюцца на беларускай:

«Такая была сьмешная норма, якую мы ўсё ж знаходзiлi магчымасьць перакрыць шматкроць» (Васіль Быкаў, «Доўгая дарога дадому»).

«Як шматкроць падымае ён цану літаральна кожнага слова, нават неабавязковага, уводнага, выпадковага!» (Андрэй Федарэнка, «Мяжа»).

«шматкроць паўтаральны (па сутнасці няспынны) і заўжды абнаўляльны “жыццёвы цыкл” літаратуры» (Таццяна Вабішчэвіч, кандыдатка філалагічных навук, «Роднае слова», № 8, 2010)

«Т. Дакутовіч шматкроць паўтарае пра контррэвалюцыйны лібералізм…» (Ганна Запартыка, дырэктарка БДАМЛМ, «Полымя», № 12, 2017)

Яшчэ, як выявілася, «праваабаронца» прапануе лічыць мацярок, што змагаюцца за змякчэнне выракаў для сваіх дзяцей, асуджаных па «антынаркатычных» артыкулах («Маці-328»), гэткімі ж злачынцамі… Ну, гэта поўны трэш і дно.

Калі мне раптам выпадзе cесці за краты (ад чаго ў стабільнай і працвятаюшчай ніхто не застрахаваны – нядаўна вунь кіраўніка віцебскай іудзейскай суполкі Леаніда Томчына «павязалі»), я б лепей без абароны застаўся, ніж з такімі «прыяцелькамі».

Антыгероі гэтай серыі. Здымкі: «Еўрарадыё» і «БелГазета»

Медыябізнэс у Беларусі – небяспечны занятак. Ва ўзросце крыху за 50, на маёй памяці, памірае ўжо чацвёртая постаць нацыянальнага маштабу. У 2002 г. не стала Ігара Гермянчука, у 2014 г. – Пятра Марцава, 24.09.2016 – Юрыя Базана, і вось 23.08.2018 – Алеся Ліпая… Цырымонію развітання падпсаваў адзін скандальны паэт-палітык, на фальш якога «купілася» колькі публічных асоб. Некаторыя паспяшаліся выплюхнуць сваю жоўць у бок праваслаўнай царквы; каму-каму, а Юрыю Зісеру гэтага не варта было рабіць (праўда, потым ён папрасіў прабачэння).

Каторы раз выпадае шкадаваць пра безадказнасць нашага «магната». Вось навошта было несці лухту, маўляў, «у евреев нет покаяния: что натворил, то за тобой и осталось навсегда» (25.08.2018)? Дарма што агностык, чалавек бываў у сінагозе – хоць бы навёў даведкі пра «ямім нараім», малітвы на Ём-Кіпур, тшуву ўвогуле…

Яшчэ ў ХІХ ст. Стэндаль пісаў, а як пра сённяшні дзень: «Пакуль Балівар вызваляў Амерыку… мой сусед, уладальнік папяровай фабрыкі, зарабіў дзесяць мільёнаў. Тым лепей для яго і ягоных дзетак. Але нядаўна ён займеў уласную газету, і цяпер штосуботу вучыць мяне, што менавіта я павінен любіць. Ён жа дабрадзей чалавецтва. Застаецца толькі паціснуць плячыма».

«Вольфаў цытатнік»

«Нашаe шахматнае ўладкаванне сёння ўяўляе з сябе палац з прыгожым фасадам, які так і цягне сфатаграфаваць і выкласці здымкі куды-небудзь у сацсеціва. І тады гэтыя фоты атрымаюць тысячы лайкаў. Але тыя, хто іх ставяць, не адчуюць смурод з далёкіх пакояў» (Уладзіслаў Каташук, 01.08.2018)

«[У параўнанні з брэжнеўскім СССР] якасць унутранай і знешняй палітыкі, якасць дзяржаўнага кіравання засталася ў цэлым на ранейшым узроўні, калі не пагоршылася. Зрабілі больш эфектным фасад, затое стала больш брыдка там, дзе наўпрост не відаць» (Аляксандр Бур’як, 24.08.2018).

«У доўгай перспектыве выйграе той, хто шмат не хлусіць. У кароткай перспектыве можны выйграць гэтыя канкрэтныя выбары, можна дабіцца гэтай канкрэтнай пасады, можна колькі-та часу ўседзець на гэтай пасадзе. Але ў цэлым палітычная тэндэнцыя перамагае тая, якой уласцівая блізіня да рэальнасці, якой уласцівая адказнасць» (Сяргей Пархоменка, 21.08.2018).

Вольф Рубінчык, г. Мінск

27.08.2018

wrubinchyk[at]gmail.com

Апублiкавана 27.08.2018  23:43

В. Рубінчык. КАТЛЕТЫ & МУХІ (37)

Чэсць! Адна з магістральных тэм першага ў 2017-м годзе выпуска ненавукова-квазіфантастычнага серыяла – такая з’ява, як празмерная рэакцыя (overreaction). Тым болей што год у Мінску пачаўся з нешараговай падзеі: 1 студзеня на праспекце Любімава 23-гадовы міліцыянт у шматпавярховым доме абстраляў нецвярозага жыхара, які нібыта на яго накінуўся, і цяжка параніў гэтага чалавека.

Маці стралка не ўхваляе службу сына ў міліцыі, спачувае маці абстралянага, але просіць дачакацца высноваў следства, затое «найлепшы сябар усіх сілавікоў» ужо ўставіў свае дзве капейкі: «Ніхто не мае права аказваць супраціў работнікам міліцыі…» У перакладзе з лукашэнкаўскай на беларускую: бойцеся, бойцеся…

Чаму ўзнікаюць такія сітуацыі ў мірным Мінску (чалавека, які перапіў у навагоднюю ноч, нават калі ён сваволіць, пры ўсім жаданні цяжка выдаць за тэрарыста-экстрэміста), пытанне складанае. Можа, справа і ў нервах… Як казаў тав. Троцкі ў 1926 г., калі яму яшчэ давалі трыбуну ў савецкай прэсе: «Нервы моцна зношаны. Патрэба ў якіх-небудзь узбуджальных або, наадварот, усыпляльных сродках вялікая. Патрэба ў алкаголі… вельмі моцная ў гарадах у рабочых» (менская газета «Звезда», 19.01.1926). Дый кніга Міхаіла Зошчанкі «Вернутая маладосць» (1933) пацвярджае, што ў 1920-х – пачатку 1930-х праблема душэўнай спустошанасці савецкіх грамадзян была надзвычай вострай і турбавала многіх. Пазней, мяркую, назапашаная злосць спрычынілася да масавых рэпрэсій сярэдзіны 1930-х.

Часам думаю: колькі такіх выпадкаў, як выбух у метро 2011 г. (афіцыйнае тлумачэнне паводзін асуджаных – прага двух хлопцаў праславіцца, прадэманстраваць «уседазволенасць і неапраўданую агрэсію»), напад з сякерай на гандляроў мінскай «Еўропы» 2016 г., страляніна 2017 г., мусіць прагрымець, каб грамадства і ўлады даспелі да стварэння эфектыўнага сеціва псіхалагічнай дапамогі, не кажучы пра акадэмічны інстытут псіхалогіі? Баюся, што сотні, калі не тысячы.

Тое, што ў Беларусі, Расіі, Украіне безліч асоб, якія перагружаны рознастайнымі комплексамі і штодня выплюхваюць сваю злосць на іншых, бачна няўзброеным вокам. Пад уласнае паскудства падводзіцца няхітрая філасофія тыпу «падштурхні таго, хто падае», «памры ты сёння, а я заўтра». Прыкра, што пераймаюць яе і яўрэі, якім варта было б трымацца наводдаль ад паганскіх і бальшавіцка-вертухайскіх ідэй. Прыкра, але зразумела: калі ў гісторыі яўрэі доўга заставаліся ад чагосьці наводдаль?

Дзіўлюся, напрыклад, з Аляксандра Майсеевіча Гарадніцкага, доктара геолага-мінералагічных навук, якому даўно за 80: навошта яму было віцэ-прэзідэнцтва ў Расійскім ПЭН-цэнтры? У снежні 2016 г. з гэтай арганізацыі выключылі публіцыста Cяргея Пархоменку, які крытыкаваў кіраўніцтва за парушэнні статута і інш. Рашэнне аб выключэнні было, мякка кажучы, спрэчнае, пасля яго члены ПЭН-цэнтра – напрыклад, раўналетак Гарадніцкага Аляксандр Гельман, Святлана Алексіевіч, Леў Рубінштэйн – пачалі разбягацца…

Гарадніцкі тлумачыць, што «мы стаміліся» ад Пархоменкі, і смела заяўляе: «У нас ёсць другі статут, які яшчэ трэба зарэгістраваць, але ўжо некалькі гадоў увесь ПЭН па ім жыве». І гэты шукальнік ідыша «вучыў» сваіх апанентаў юрыдычным тонкасцям не дзе-небудзь, а ў афіцыйным звароце! Моцна, доказна адлупцаваў Гарадніцкага & Со. Аляксандр Мінкін тут. Беларускаму начальніку таксама не зашкодзіла б часцей укладваць у вушы, што памілаванне – яго неад’емнае права, замацаванае ў Канстытуцыі, якое можа ажыццяўляцца і без просьбы асуджаных, а то ён у гэта, здаецца, не дужа верыць.

У цяжкія часы лепей быць разам. Аднак нават авіякатастрофа – а мо і тэракт – 25 снежня, калі загінулі дзясяткі людзей, не паяднала ні расійцаў з украінцамі, ні расійцаў міжсобку, ні тым больш яўрэяў постсавецкай прасторы. Хаця, здавалася, чаго прасцей: выказаць спачуванне або прамаўчаць, не забойцы ж упалі ў мора, а музыкі, журналісты (якія б ні былі), доктарка… Пра гэта, у прынцыпе, слушна напісаў Яфім Шыфрын, але адразу атрымаў водпаведзь былога суайчынніка Паўла Ш., які перабраўся ва Украіну.

Кажуць, у Расіі Павел да нядаўняга часу быў знаным змагаром з пуцінскім рэжымам… Ох, па-мойму, такія допісы (асабліва «дастаўляе» фінал, дзе пра Яфіма: «вы ні разу ні маральны лідэр ні ў Расіі, ні тым больш за яе межамі. Вы ўсяго толькі таленавіты акцёр, які цешыць натоўп і ўладу ў сталіцы Мордара») надаюцца хіба, каб скампраметаваць дысідэнцтва ў сучаснай Расіі. Як і прапанова пад канец снежня «ў знак жалобы» прыносіць да расійскага пасольства ў Кіеве корм для рыбак і пляшачкі з настойкай глогу – удар па новай Украіне. Бабруйскі паэт Дзмітрый Р., якога я да нядаўніх часоў паважаў за дасціпнасць і эрудыцыю, апраўдаў прапанову Юрыя Б., дарадцы прэзідэнта Украіны ад жніўня-2014… і надалей знік з маіх гарызонтаў.

З іншага боку, вось яскравы прыклад празмернай рэакцыі на цынізм тых, хто пакпіў з трагедыі. Небезвядомы «Шарлі Эбдо» надрукаваў серыю з трох карыкатур, дзе звязаў «хор Чырвонай Арміі» з Пуціным. Адну з іх, дзе музыкі ў вайсковай форме выступаюць перад рыбамі на марскім дне, «пашыраючы» сваю аўдыторыю, можна з нацяжкай лічыць дасціпнай; дзве астатнія – трэш і безгустоўнасць. Ды ці варта было расійскім дзеячам паліць па клоўнах з усіх гармат? Выказаліся чыноўнікі міністэрства замежных спраў, мінабароны (!), прадстаўнікі абедзвюх палат парламента… Ой-вэй, якая «клаака, мярзота» ў прыватным французскім выданні! Хай бы чыноўнічкі з такім жа імпэтам сачылі за сабой і за падначаленымі, каб у іх самалёты з невядомых прычын не падалі…

Я-та жыву не ў Расіі, дый не хацеў бы там жыць, але бяда ў тым, што істэрыкі падхопліваюць і многія беларусы. І тое, што Аляксандр Лапшын ужо месяц сядзіць за мінскімі кратамі, а трое аўтараў агенцтва «Рэгнум» – нават больш за месяц, даказвае, што вірус істэрычных празмерных рэакцый (ВІПР) перадаецца паветрана-кропельным шляхам, нягледзячы на зімовыя маразы. Усе чацвёра інтэрнэт-аўтараў «награшылі», хутчэй за ўсё, на штраф, а іх да суда кінулі ў турму… Кур’ёзна, што за дваіх арыштаваных заступіўся «Пакістанскі фонд прэсы»; дзе Пакістан, а дзе мы! Лапшына ж дыпламатычна абараніў юрыдычны дарадца ўрада Ізраіля… ну, лепей позна, чым ніколі.

Празмерным выглядае пакаранне маладой жанчыны з Гродна, якая апублікавала ў сваім альбоме «Вконтакте» нейкі малюнак. Экспертыза (прыклаў руку філолаг (!) з Мінска) цвердзіць: ён парнаграфічны, утрымлівае «мярзотна-цынічную, непрыстойную фіксацыю палавых зносін». Асуджаная, якой выпісалі немалы штраф і 2 гады з адтэрміноўкай, кажа, што захавала эрацічную карцінку, а не збіралася яе рассылаць. Доказам распаўсюду, відаць, з’яўляецца тое, што фотку ўбачылі людзі ў пагонах і яна абразіла іх пяшчотныя пачуцці: ВІПР такі ВІПР…

Ад Беларусі не адстае Украіна са сваёй прагай цэнзуры: то ёй карціць пашыраць «чорны» спіс расійскіх артыстаў, якія некалі сказалі або падпісалі штосьці не тое, ды не пускаць іх праз мяжу (наадварот, няхай бы прыехалі, паглядзелі, што ў Харкаве людзей не ядуць жыўцом), то трэба перакрыць вяшчанне тэлеканала «Дождж»… Адной з прычын украінская Нацыянальная рада па пытаннях тэлебачання і радыёвяшчання назвала паказ 31.12.2016 камедый, дзе сярод персанажаў – недалёкія расійскія мянты. Паводле Нацрады, гэтыя фільмы «папулярызуюць праваахоўныя органы дзяржавы-агрэсара». І як адны тупыя амерыканцы знялі, а другія ў 1942 г. не забаранілі камедыю «Быць альбо не быць», дзе цэлы штаб эсэсаўцаў дэманструецца? 🙂

Экс-беларускі, а цяпер украінскі журналіст Вадзім Д. падтрымаў рашэнне Нацрады і абрынуўся на канал, які ў рэпартажах раз-пораз праводзіў граніцу паміж Украінай і Крымам. Тэлеканал, маўляў, трэ было закрыць з павагі «перад памяццю загіблых абаронцаў Айчыны, тварамі яе ваюючых байцоў і палітзняволеных, якія пакутуюць у варожых вязніцах». Адразу ўспомнілася, як гэты самы Д. 17.04.2015 маляваў забітага на дзень раней Алеся Бузіну «вельмі арыгінальным блазнам або гарадскім вар’ятам», і цыркаў праз зубы: «У нейкім сэнсе калега дабіўся, нарэшце, поспеху. Пра яго загаварылі ўсур’ёз». Ці знойдзецца дно ў падзення былога супрацоўніка «БДГ» і «Радыё Рацыі»?

«Ёсць маса прычын, каб адчуць сябе вольным і быць чалавечным», – спяваў лідэр беларускага рок-гурта «Голая манашка» Фёдар Жывалеўскі. Прычыны-та ёсць, жадання часцяком няма… Парадаваў у апошнія дні хіба зварот Ганны Канапацкай 10.01.2017 да самі-ведаеце-каго з патрабаваннем скасаваць фармальна «антыдармаедскі», а па сутнасці антыгуманны, антыканстытуцыйны і антыдзяржаўны дэкрэт № 3 ад 02.04.2015. Нават не сам зварот – можна было прадбачыць, што дэкрэт у бліжэйшы час не будзе адменены, што і пацвердзілася 12 студзеня – а тое, што 40-гадовая жанчынка не загрузла ў прыстасаванстве, дагэтуль не баіцца адна ісці «супраць усіх» на месцы сваёй працы, у «палатцы № 6».

Калі азірнуцца назад, то не ўсё было звышкепска і ў мінулым годзе. У 33-й серыі мы згадвалі праяданне золатавалютных рэзерваў беларускімі ўрадоўцамі ў 2012-2015 гг.; дык вось, калі статыстыкі не хлусяць (а хутчэй за ўсё, не хлусяць), у 2016-м рэзервы раслі 11 месяцаў запар. Праўда, яны так і не дасягнулі ў эквіваленце 5 млрд долараў: 4,927 мільярды – вельмі мала для краіны з насельніцтвам 9,5 мільёнаў чалавек, дый дзяржаўны доўг Беларусі ў разы вышэйшы. На рост рэзерваў адзін з наведвальнікаў talks.by 05.01.2017 адрэагаваў так: «Усё прыцягнута за вушы для атрымання чарговага крэдыту», другі параўнаў край з бадзягам, які хваліцца айфонам, ды не мае сімкарты…

Далёка не ўсе беларусы страцілі аптымізм. Паводле апытання tut.by (якое заслугоўвае ўвагі праз ахоп выбаркі – 34,5 тыс. чал.! – хоць яна і не зусім рэпрэзентатыўная), на «выдатна» 2016-ы ацанілі 8,15%, на «добра» – 22,69%, на «пасрэдна» – 33,41%, на «кепска» – 21,49% і на «зусім кепска» – 14,26%. Тых, хто адмоўна ацэньвае год і сваё месца ў ім, вельмі многа, больш за трэць, ды ўсё ж нам пакуль далёка да месцаў, дзе «99 плачуць, а 1 смяецца». Вось і беларусізацыя харчовых прадуктаў цешыць сэрца… У 2000-х гадах на мае прапановы падпісваць прадукты пісьменна і па-беларуску тутэйшыя прадпрыемствы не рэагавалі.

Скідзельскі цукровы камбінат прапагандуе сямейныя каштоўнасці ды эрас (no porno)

Яшчэ працытую вялікага летуценніка Міколу Шаляговіча, які ў 1990-х марыў пра адраджэнне на Піншчыне ды Кобрыншчыне «яцвягаў» (у мяне захоўваецца легендарная брашура Сцяпана Давыдзюка 1992 г. з шахматнымі задачамі, пракаментаванымі на «яцвяжскай мове», хаця многія аднеслі б гэтую мову да заходнепалескіх дыялектаў). Цяпер Мікола ўспомніў пра ідыш:

Калі параўноўваць жыццё расійскага Брэста/Брыска i паруска-германскага Кёнігсберга/Тваньгоста на рубяжы ХIX-XX стагоддзяў, то і ў адным яцвяжскім горадзе, і ў другім гучала ў асноўным гаворка ідыш-рус, а асноўная маса насельніцтва (да 75 працэнтаў) наведвала сінагогі і ешыботы.

Іншыя «інтрыгі, загадкі, сенсацыі» можна знайсці тут. Не ведаю, праўда, навошта было гуляцца са словамі «ідыш-рус», «ідыш-іудзейская і ідыш-лютэранская традыцыі», «руські ведызм», «руські іудаізм» і г. д. Буду лічыць новыя тэрміны выдаткамі альтэрнатыўнай гісторыі…

Вольф Рубінчык, г. Мінск,

14.01.2017

wrubinchyk[at]gmail.com

Ад рэдакцыі. Мы не заўсёды згодныя з суб’ектыўнымі ацэнкамі нашых аўтараў, у тым ліку і В. Рубінчыка.

Апублiкавана 15.01.2017  00:11