Рубiнчык. Катлеты & Мухi (40)

(Перевод на русский ниже)

Шалом.by, don’t worry, be happy! Меркаваў адправіць «Вялікую сустрэчу» ад 3 лютага г. г. у ігнор – мне ж не плацілі за яе асвятленне, і я не з тых увішных журналістаў, якія высмоктваюць з адной шараговай падзеі па дзясятку матэрыялаў. Але інфармацыйныя хвалі данеслі згадкі пра яўрэяў, судовую сістэму, таму крыху і зацікавіўся. Дый «сем гадзін харызмы» заслугоўваюць-такі сямі… не артыкулаў, дык абзацаў.

Па-першае, якой бы «адкрытай і чэснай» ні была размова з публікай, няможна зацягваць яе на 7 гадзін 20 мінут. Гэта парушэнне як агульнапрынятых санітарных норм, так і Працоўнага кодэкса Рэспублікі Беларусь, а менавіта арт. 134: «Работнікам выдзяляецца на працягу працоўнага дня перапынак для адпачынку і харчавання даўжынёй не менш за 20 мінут і не больш за дзве гадзіны, які выкарыстоўваецца работнікам паводле яго меркавання». Фактычна журналістам і прэс-службе навязалі цэлы працоўны дзень без перапынку: à la guerre comme à la guerre, аднак іх «мабілізавалі» ў мірны час, у мірнай, здавалася б, краіне.

Карыкатура паводле demotos.ru

Па-другое, навошта было клікаць гасцей на сустрэчу, калі многія з іх апрыёры былі пазбаўлены права задаць пытанні – напрыклад, пра тое, чаму не праведзены рэферэндум наконт будоўлі АЭС пад Астраўцом? Не, паліттэхналагічную задумку я разумею: камусьці трэба, каб нехта лішні раз самасцвярдзіўся за кошт і на фоне «журналістаў беларускіх і замежных мас-медыя, экспертаў… прадстаўнікоў партый, грамадскіх аб’яднанняў…» А заадно ўнесці разлад у стан альтэрнатыўных сіл: «“Пятай калоны” тут няма… Тут ёсць людзі, якія мысляць апазіцыйна, не галасавалі за прэзідэнта, але гэта людзі, якія любяць сваю краіну». Цябе не запрасілі да Лукашэнкі, як Р-ка, экс-намесніка старшыні АГП, і П-ца, зіцрэдактара «першай беларускай газеты з рысункамі»? Ага, напэўна, ты кандыдат у «пятую калону», і родную краіну не любіш… З іншага боку, народ з пачатку 2010-х рэзка паразумнеў і на такія дзяшовыя трукі ў масе ўжо не вядзецца: занадта прымітыўны «падзел і панаванне».

Па-трэцяе, больш-менш нязручныя пытанні (пра «дармаедаў», зніклых Ганчара, Захаранку, Красоўскага) задавалі гэтым разам лукашэнкаўскія «шасцёркі». Тут мы назіраем адносна новую тактыку нейтралізацыі апанентаў у Беларусі – перахапіць іхнія «козыры», зрабіць выгляд, што і ў рамках сістэмы буяе плюралізьмъ. Насамрэч-та «смелыя» пытанні – блізу тое самае, што антысавецкія анекдоты, якімі грузіў кадэбіст падследнага Сусленскага ў 1970-х гг. Цытую па кнізе Я. Сусленскага «Перо мое – враг мой» (1999): «Не пойдзеце ж вы даносіць на мяне. І куды? У КДБ? Тут усе ведаюць гэтыя анекдоты і яшчэ мацнейшыя. У нашай адданасці савецкай уладзе ніхто не сумняваецца».

Па-чацвёртае, галоўны персанаж за «круглым сталом» агучыў тры пасланні: 1) усё ў яго схоплена «пад кантролем»; 2) калі што не так, вінаваты іншыя; 3) яго ўжо не пераробіш. У прынцыпе, тое, што гэтыя пасланні ў той ці іншай форме прагучаць, ясна было задоўга да сустрэчы, таму я і не бачыў у ёй вялікага сэнсу, і адмовіўся б прыйсці, нават калі б запрасілі. Аднойчы (у кастрычніку 2008 г.) слухаў Лукашэнку-старэйшага на «Яме», хапіла з каптуром.

Па-пятае, высветлілася, што нацыянальную ідэю «наверсе» сфармуляваць не ўмеюць (штатныя ідэолагі з 2003 г. дарэмна елі свой хлеб), а «беларуская мара», як яна бачыцца вышэйшым чыноўнікам, даволі прымітыўная: «Я быў бы рад, калі б у беларуса заўсёды ў кішэні былі грошы, каб ён мог задаволіць свае патрэбы. Што тычыць дзяржавы, я б вельмі хацеў, каб мая дзяржава, мая краіна… была ціхай, спакойнай і вельмі зручнай для жыцця людзей». Нешта накшталт дзіцячага садка ці «дысцыплінарнага санаторыя» для прыхільнікаў «чаркі, шкваркі, іншамаркі»… Або, магчыма, утульнага дома састарэлых.

Па-шостае (што вынікае з пятага), ніхто ў бліжэйшы час не будзе тут адмаўляцца ад лалітыкі, маніпулявання свядомасцю дарослых грамадзян у імя абстрактных дзяцей. Таварыш і сам сябе ў 38 гадоў, высвятляецца, лічыў «дзіцём». Пару цытат ад паслядоўніка Астапа Бендэра з яго прамовай перад «Саюзам мяча і арала»: «Было прынятае рашэнне: праграмы змяніць, а таксама прымусіць настаўніка працаваць у школе… Сёння даўбень жэніцца, ён жа не тое што карову ад казы не можа адрозніць, ён малаток ад сякеры не можа адрозніць». «Я хачу, каб мае дзеці, а іх мільёны, умелі трымаць клюшку, бегаць на каньках і катацца на лыжах хаця б з маленькай горкі». «Рабяты, хопіць дурэць» (рэпліка на адрас рэзідэнтаў Парка высокіх тэхналогій).

Па-сёмае, яўрэі ў элітах замежных дзяржаў па-ранейшаму не даюць спакою выхадцу з усходнебеларускай вёскі: «Трамп што, таксама кепскі?.. Не такі ён дурны, як некаторыя думаюць!.. Там жа [вакол яго] многа разумных людзей! 80 працэнтаў яўрэяў, і не скажаш, што гэта дурныя людзі. Нацыя далёка не дурная!» І не прычэпішся, і адразу не сцяміш: або спадар зайздросціць, або выкрывае сіянісцкі ўплыў у духу дасведчанага лектара таварыства «Веды».

Лейтматыў – або нават рэзюмэ – усёй імпрэзы? «Злая куля, вучы мяне жыць… Агітатар, вучы мяне думаць» (С). Можна прагназаваць, што з такім начальнікам на чале Беларусь па-ранейшаму будзе матляхацца паміж Захадам і Усходам, не знаходзячы сябе ў працэсе «мяккай беларусізацыі», слухаючы то МВФ, то расійскіх мудрацоў, абы сваіх не гадаваць… Прадоўжыцца гульня ў «добрага цара» і «кепскіх баяр», у «незалежны» суд, якi на кожным кроку сутыкаецца з заявамі тыпу: «Я ж вам даручыў – аддайце яго [Лапшына] па закону… Паводле ўсіх пагадненняў мы яго павінны перадаць Азербайджану. Ну вось там кажуцьабскардзіў” і іншае, я ўпэўнены, што суд усё адно падтрымае наша рашэнне» (о, вядома, ніякага ціску!)

Аляксандру Лапшыну не пазайздросціш – ён-такі зрабіўся прадметам гандлю для аматара «сусветнай справядлівасці»: «Таму што трэба быць сумленным – ёсць у вышуку чалавек, мы яго затрымалі, мы павінны аддаць. Але, улічваючы тое, што там не такое ўжо страшнае злачынства – я б думаў». З намёкаў на «няясную» пазіцыю Ізраіля («Ізраільцяне яго хочуць забраць? Быццам бы не») і на тое, што, «калі Ізраіль захоча – у гэтага чалавека з галавы ніводзін волас не ўпадзе» я зразумеў, што шансы на станоўчае рашэнне Вярхоўнага суда РБ яшчэ ёсць. Адчуваецца, што яны б істотна падвысіліся, калі б ізраільскія «аматары лапшы» замест Эліэзера Фішмана перавялі колькі дзясяткаў мільёнаў на рахункі «чэсных» беларускіх кампаній… Мільёнаў чаго? Як у Аверчанкі, няважна чаго, абы скарэй; тады забудзецца вышук блогера праз Інтэрпол, якога (вышуку), можа, і не існавала ў прыродзе.

Увогуле, затрымліваць турыстаў за нейкія іх даўнія правапарушэнні, якія не нясуць рэальнай пагрозы Беларусі, – усё адно што патрабаваць ад укладчыка ў банку даведкі аб тым, што ён сумленна зарабіў прынесеныя грошы. Калі Лапшына так не жадалі бачыць у «сінявокай», не трэба яго было пушчаць праз мяжу (нагадаю, Аляксандр уехаў да нас з Літвы 14.12.2016; не мінула і сутак, як ён быў затрыманы ў мінскай гасцініцы і адпраўлены ў СІЗА на вул. Валадарскага, дзе сядзіць дагэтуль).

I ўсё ж аптымістам быць хочацца, аж карціць… Суддзяў у Беларусі прызначае прэзідэнт (сам гулец, сам рэвізор), і дзейнічаюць яны адпаведна, аднак часам абсурд сітуацыі настолькі відавочны, што закрываюцца нават палітызаваныя справы. З нядаўніх цікавостак – «казус Губарэвіча». Юрась Г. 9 снежня 2016 г. чытаў вершы Максіма Багдановіча перад помнікам паэту ў кумпаніі іншых актывістаў. Іх затрымалі са складаннем пратаколаў, і многія (у т. л. сам аматар паэзіі) меркавалі, што прыйдзецца заплаціць чарговы штраф, але ж не… 28 снежня, пасля двух дзён «разбору палётаў», суддзя Вікторыя Шабуня вызваліла мінчаніна ад адказнасці, а ён падкрэсліў, што «ў Беларусі скрайне нізкі працэнт апраўдальных рашэнняў суда».

Гэта праўда, што ў пачатку 2010-х доля апраўдальных прысудаў у Беларусі складала 0,33%, а цяпер яна яшчэ знізілася (апраўдваюць толькі кожнага пяцісотага!). Праца адваката ў крымінальных справах фактычна абясцэнена. Але мудрыя голавы ў Ізраілі маглі б прыдумаць «абмен» Лапшына… на што-небудзь або каго-небудзь. Цікава, ці даўмеліся яны ціснуць на тое, што беларускія ўлады самі не без грахоў, калі ідзецца пра строгае выкананне прававых норм? Я пра выбар ганаровым консулам Беларусі ў Ізраілі Габрыэля (Габі) Магнезі, будаўніка з сумнеўнай рэпутацыяй. 29 лістапада 2016 г. яму ўрачыста выдалі консульскі патэнт, і без Софы Ландвер на пярэднім плане не абышлося… Пасол Беларусі не паглядзеў, што ў снежні 2015 г. Габі Магнезі затрымліваўся па падазрэнні ў махлярстве і подкупе муніцыпальных службоўцаў.. з мэтай атрымання будаўнічых падрадаў. У сакавіку 2016 г. ізраільская паліцыя арыштавала яго банкаўскія рахункі і маёмасць. Напэўна, больш важкім для дыпламатаў з’яўлялася тое, што бізнэсовец разам з Анатолем Моткіным падкінуў нейкія грошы на памятны знак Янку Купалу ў Ашдодзе (адкрыты 29.12.2015).

Магнезі (злева) і пасол Беларусі ў Ізраілі Скварцоў. Фота з vitebskcity.info

Па стане на 5 лютага 2017 г. на сайце пасольства РБ у Ізраілі (раздзел «Ганаровыя консулы») прозвішча Магнезі няма, ёсць толькі Моткін, што як бы намякае на прызнанне урадам Беларусі сваёй памылкі. 21.12.2016 прэс-служба паліцыі Ізраіля паведамляла, што доказаў для абвінавачання бізнэсоўца і яго браціі дастаткова. Схема «сваім – усё, чужым – закон» можа спрацаваць як бумеранг, і чыноўнікам розных рангаў варта часцей пра гэта нагадваць. А то Данкверт, Данкверт

* * *

Пасля выхаду мінулай серыі «Катлет…» сёй-той палічыў, што не варта было мне крытыкаваць афіцыйны ролік Нацыянальнага агенцтва па турызму: «Спярша дабіцеся» і г. д. Ну, для пачатку, заказ (як і недароблены «афіцыйны турыстычны партал Беларусі») быў выкананы за дзяржаўны кошт, выстаўлены на ўсеагульны прагляд, і крытыкаваць мае права кожны тутэйшы. Да таго ж мяркую, што сёе-тое зрабіў для развіцця падарожжаў па Беларусі, мо нават болей, чым некаторыя чыноўнічкі. І нарэшце, ёсць жа істотна лепшыя працы для турыстаў – хаця б аналагічны паводле задумы ролік Дзмітрыя Ласько «На дроне па Беларусі»… Падабаюцца і польскамоўны крэатыў «20 фактаў пра Беларусь» (на пяць з мінусам), і здымкі прыроды ад студыі «Аves».

Праўду кажучы, завабліваць на пяць дзён у Беларусь лепей бы не толькі і не столькі ролікамі, а нiзкiмі цэнамі на жытло. Заможныя асобы да нас ездзяць рэдка, і кошты ў гасцініцах у спалучэнні з ненавязлівым сэрвісам іх не заўжды задавальняюць. Хостэлаў жа ў Мінску мала, асабліва калі параўноўваць з Кіевам, Піцерам, Масквой… Былі б радыкальныя падатковыя паслабленні для гаспадароў хостэлаў (на рад гадоў) – павялічылася б колькасць, упалі б цэны, завіталі б з-за мяжы новыя госці. Але ўрад слаба зацікаўлены стымуляваць дробны бізнэс, будуючы доўгатэрміновыя планы: большасць у міністэрыях дрыжыць за свае фатэлі. Як той казаў, «ільготамі забяспечваць будзем толькі тое, што заўтра дасць вынік». Заўтра, Карлы! Успамінаецца показка: «Мы садзім бульбу 15 чэрвеня, а збіраем ураджай 16 чэрвеня» – «Чаму так рана?» – «Очань кушаць хочацца!».

Вольф Рубінчык, г. Мінск

wrubinchyk[at]gmail.com

05.02.2017

Кароткі змест папярэдніх дзесяці серый:

№ 39 (29.01.2017). Пра ксенафобію ў свеце, Расіі і Беларусі. Загадкавае інтэрв’ю П. Якубовіча з Ш. Перэсам (2007 г.). Спробы маладога ідэолага абвінаваціць яўрэяў у падтрымцы нацысцкіх калабарантаў. Рэакцыя чытачоў на артыкул А. Шрайбмана і арышт А. Лапшына. Папулярнасць ідэі “Балта-Чарнаморскага калектара”. Намёкі на датычнасць А. Кучара да забойства Янкі Купалы, іх бяздоказнасць. Праблемы навуковай сферы, параўнанне навукаёмістасці ВУП у Беларусі і Ізраілі. Навука як апора ідэалогіі. Другое пасяджэнне клуба С. Алексіевіч (з С. Бялкоўскім). Памылка газеты “Голас Радзімы” і канферэнцыя, прысвечаная М. Багдановічу. Як акадэміка Жэбрака перарабілі ў “Жабрака”. Ролікі Нацыянальнага агенцтва па турызму, іх слабыя бакі.

№ 38 (22.01.2017). Думкі пра інаўгурацыю Д. Трампа. Магчымыя праблемы для беларусаў і ізраільцаў. Прапановы стварыць федэрацыю Беларусі, Украіны і Літвы, выбраць у якасці афіцыйнай мовы англійскую, рускую, эсперанта або ідыш, назваць федэрацыю “Вялікім княствам” і г. д. Сітуацыя А. Лапшына. Ацэнка рашэння пра бязвізавы рэжым на 5 дзён з 80 краінамі. Няўдалая перапіска з В. Дарожка. Прапанова падправіць знак на вул. Прытыцкага, думкі пра перайменаванне вуліц у Беларусі і Украіне.

№ 37 (14.01.2017). Празмерная рэакцыя, абстрэл міліцыянтам жыхара Мінска 1 студзеня. Знерваванасць жыхароў Беларусі. Перайманне яўрэямі чужых ідэй. Крытычны погляд на інтэрв’ю віцэ-прэзідэнта Расійскага ПЭН-цэнтра А. Гарадніцкага. Рэакцыя на авіякатастрофу ў Расіі 25.12.2016 Я. Шыфрына і П. Шэхтмана, амаральная зласлівасць некаторых жыхароў Украіны. Цынізм “Шарлі Эбдо” і празмерны адказ расійскіх афіцыйных асоб. Арышт у Мінску чатырох блогераў, абарона іх замежнікамі. Неадэкватнае пакаранне жыхаркі Гродна за ўяўны распаўсюд парнаграфіі. Прага цэнзуры ва Украіне, закрыццё канала “Дождж” і інш. Зварот Г. Канапацкай супраць “антыдармаедскага” дэкрэта. Золатавалютныя рэзервы і аптымізм беларусаў. Забаўная рэклама цукру. М. Шаляговіч і яго згадкі пра ідыш у ваколіцах Кёнігсберга.

№ 36 (19.12.2016). Гадавіна “прэзідэнцкіх выбараў” 2010 г. Няясная ідэя “мірных пратэстаў” 19.12.2010. Беларусь як “жандар” (арышты Э. Зельцара, У. Баўмгертнера, А. Лапшына і інш.). Як Захад не пажадаў стаць на шляху спаўзання РБ у аўтарытарызм. Робленае здзіўленне заходніх палітыкаў у адказ на рэпрэсіі. Ідэя агульнай альтэрнатыўнай партыі ў Беларусі – “саюз дробнай буржуазіі з рабочым класам”. Кароткія ўспаміны пра П. Шарамета. Хамства міністра на адрас М. Статкевіча. Спадзеў на моладзь. “Сіці Ханука” ў Мінску (18.12.2016). Смерць Л. Маракова. Каляндар, выдадзены ў Слоніме. Абнаўленні “Інтэрактыўнай мапы Беларусі”. Нежаданне рэдакцыі актуалізаваць “беларускія” артыкулы “Электронной еврейской энциклопедии”.

№ 35 (16.12.2016). Звальненне міністра адукацыі – “два міністры ў адной лодцы” на афіцыйным сайце. Спыненне дзейнасці сайта “Навінкі сёння”. Крытычная рэцэнзія М. Хведаровіча (1958 г.) на першы зборнік У. Караткевіча. Што сказаў бы Хведаровіч на выхад кнігі В. Жыбуля “Дзяцел і дупло”? Пра тое, што ахвяры не заўсёды становяцца героямі. Удзел М. Хведаровіча і У. Дубоўкі ў цкаванні Б. Пастарнака. Спрэчка з Г. Севярынец. Кніга былога палітвязня М. Кукабакі і яго лёс. Кніга А. Саннікава “Белорусская американка”, паводзіны бацькі А. Саннікава ў сталінскі і паслясталінскі час. Стан “Гадзінніка Суднага дня”. Змаганне за адстаўку міністра ўнутраных спраў Беларусі. Стрыманая ацэнка новага міністра адукацыі РБ.

№ 34 (13.12.2016). Арышт траіх “праімперскіх” публіцыстаў у Беларусі. Маральныя, юрыдычныя і палітычныя довады супраць знаходжання іх пад вартай. Заява міністаркі інфармацыі РБ і “адлуп”. Непамысная зласлівасць некаторых прадстаўнікоў “дэмакратычнага лагеру”. Развагі пра першае пасяджэнне клуба С. Алексіевіч. Змаганне міністэрства аховы здароўя РБ за дрэс-код медработнікаў. Выдаткі на ахову здароўя ў Беларусі і Ізраілі, параўнанне колькасці хворых на сухоты ў дзвюх краінах. Шахматны турнір у Гродна, беларускамоўная афіша.

№ 33 (09.12.2016). Роля лібералаў у прыходзе А. Лукашэнкі да ўлады. Інтэрв’ю А. Лукашэнкі 1994 г. яўрэйскай газеце “Мабат”. Адмова ад ільгот і часткі заробку, параўнанне 1994 г. з 2016 г. Казусы А. Саннікава, А. Мілінкевіча, М. Марыніча. Зацятасць А. Лябедзькі і перамога 2016 г.: правядзенне ў дэпутаты ад АГП Г. Канапацкай. Дынаміка ВУП у Беларусі і Ізраілі, паралельнае павелічэнне золатавалютных рэзерваў у Ізраілі і змяншэнне ў Беларусі. Помнік Б. Нетаньягу ў Тэль-Авіве (знесены). Успамін пра Д. Бранштэйна да 10-годдзя яго смерці. Крытычная ацэнка рашэння Беларускай федэрацыі шахмат (лістапад 2016 г.) аб пажыццёвай дыскваліфікацыі расійскага майстра, заўвага пра ігнараванне “праблемы хіджабаў” для замежных шахматыстак у Іране.

№ 32 (04.12.2016). Канферэнцыя ў Мінску з удзелам Я. Прэйгермана. Юбілейныя даты 2017 г.: М. Іліер, Н. Берлін, А. Бразер, С. Галкін… Згадка пра чарнавы фрагмент з рамана “12 крэслаў”. Нізкі ўзровень падрыхтоўкі цяперашніх школьнікаў i студэнтаў, адзначэнне памылак нават на сайце міністэрства адукацыі РБ. Пранікненне культа крымінальнікаў у яўрэйскае асяроддзе. Пахаванне Ф. Кастра, спрэчная ацэнка, якую даў яго кіраванню Я. Кедмі. Памылкі ў ацэнцы асобы і перспектыў Б. Нетаньягу, якога ахоўваў П. Касцюкевіч. Параўнанне Беларусі за Лукашэнкам і Ізраіля за Нетаньягу. Зычэнне А. Лукашэнку – пацярпець паразу на рэферэндуме.

№ 31 (01.12.2016). Смерць Ф. Кастра – аднаго з чэмпіёнаў па дэмагогіі. Дэмагогія ў Беларусі, Расіі ды Украіне. Абяцанні і заявы П. Парашэнкі. Зніжэнне ВУП ва Украіне і Беларусі. “Вайна тэлевізара з халадзільнікам”. Погляд на А. Трусава і ўзначаленае ім Таварыства беларускай мовы. “Гістарычныя” таблічкі ў цэнтры Мінска. Канкурэнцыя “патрыётаў” і “касмапалітаў” у 1990-х гг. Павярхоўнае асуджэнне антысемітызму “касмапалітамі” на прыкладзе заяў А. Манаева і С. Алексіевіч. Штучнасць процістаўлення гараджан і вяскоўцаў, яўрэяў і беларусаў. Успамін пра цікавасць А. Лаўрухіна да ідыша, яго заклапочанасць вобразам Беларусі на расійскім тэлебачанні. Роздум пра зніжэнне вагі “лібералаў-касмапалітаў” у ХХІ ст. Коратка пра ход матчу Карлсена з Каракіным.

№ 30 (25.11.2016). Успамін пра візіты замежных інтэлектуалаў у Беларусь (1990-я гады і пачатак 2000-х): М. Гаспараў, Г. Сарман, Д. Кала, Р. Дарандо, Ж. Ніва… Вылучэнне ізраільскіх візіцёраў: Ф. Кандэль, І. Губерман, М. Хейфец. Думкі пра тое, каго варта было б запрашаць у інтэлектуальны клуб С. Алексіевіч. Развагі пра неабходнасць рэферэндуму ў Беларусі, вырашэнне праблемы АЭС. Назіранні за матчам на першынство свету паміж М. Карлсенам і С. Каракіным. Згадкі пра спробу распіярыць С. Каракіна ў Беларусі (2003 г.). Анонс спектакля “Паліто з Бабруйска” (Мінск, 08.12.2016). “Вайна правак” на Магілёўскай, 32 у Мінску – замазванне калючага дроту на графіці.

Змест ранейшых серый гл. у №№ 30, 20, 10 🙂

Апублiкавана 06.02.2017  22:30

***

В. Рубинчик. КОТЛЕТЫ & МУХИ (40)

Шалом.by, don’t worry, be happy! Собирался было отправить «Большую встречу» от 3 февраля с.г. в игнор – мне же не платили за её освещение, и я не из тех резвых журналистов, которые высасывают из одного рядового события по десятку материалов. Но информационные волны донесли упоминания о евреях, судебной системе, потому немного и заинтересовался. Да и «семь часов харизмы» заслуживают-таки семи… если не статей, то абзацев.

Во-первых, каким бы «открытым и честным» ни был разговор с публикой, нельзя затягивать его на 7 часов 20 минут. Это нарушение как общепринятых санитарных норм, так и Трудового кодекса Республики Беларусь, а именно ст. 134: «Работникам предоставляется в течение рабочего дня перерыв для отдыха и питания продолжительностью не менее 20 минут и не более двух часов, который используется работником по своему усмотрению». Фактически журналистам и пресс-службе навязали целый рабочий день без перерыва: à la guerre comme à la guerre, однако их «мобилизовали» в мирное время, в мирной, казалось бы, стране.

Карикатура с demotos.ru

Во-вторых, зачем было звать гостей на встречу, когда многие из них априори были лишены права задать вопросы – например, о том, почему не проведен референдум по поводу строительства АЭС под Островцом? Нет, политтехнологический замысел мне понятен: кому-то нужно, чтобы кое-кто лишний раз самоутвердился за счет и на фоне «журналистов белорусских и зарубежных масс-медиа, экспертов… представителей партий, общественных объединений…» А заодно внести разлад в альтернативные силы: «”Пятой колонны” тут нет… здесь есть люди, оппозиционно мыслящие, не голосовавшие за президента, но это люди, которые любят свою страну». Тебя не пригласили к Лукашенко, как Р-ка, экс-зампреда ОГП, и П-ца, зицредактора «первой белорусской газеты с рисунками»? Ага, наверное, ты кандидат в «пятую колонну», и родную страну не любишь… С другой стороны, народ с начала 2010-х резко поумнел и на такие дешёвые трюки в массе уже не ведется: слишком примитивная реализация принципа «разделяй и властвуй».

В-третьих, более-менее неудобные вопросы (о «тунеядцах», исчезнувших Гончаре, Захаренко, Красовском) задавали на этот раз лукашенковские «шестёрки». Здесь мы наблюдаем относительно новую тактику нейтрализации оппонентов в Беларуси – перехватить их «козыри», сделать вид, что и в рамках системы цветёт плюрализьмъ. На самом-то деле «смелые» вопросы – примерно то же самое, что антисоветские анекдоты, которыми грузил гебист подследственного Сусленского в 1970-х гг. Цитирую по книге Я. Сусленского «Перо моё – враг мой» (1999): «Не пойдете же вы доносить на меня. И куда? В КГБ? Здесь все знают эти анекдоты и ещё похлеще. В нашей преданности советской власти никто не сомневается».

В-четвертых, главный персонаж за «круглым столом» озвучил три послания: 1) всё у него схвачено «под контролем»; 2) если что не так, виноваты другие; 3) его уже не переделаешь. В принципе, то, что эти послания в той или иной форме прозвучат, ясно было задолго до встречи, поэтому я и не видел в ней большого смысла, и отказался бы прийти, даже если бы пригласили. Однажды (в октябре 2008 г.) слушал Лукашенко-старшего на «Яме», хватило с головой.

В-пятых, выяснилось, что национальную идею «наверху» сформулировать не умеют (штатные идеологи с 2003 г. зря ели свой хлеб), а «белорусская мечта», как она видится высшим чиновникам, довольно примитивна: «Я был бы рад, если бы у белоруса всегда в кармане были деньги, чтобы он мог удовлетворить свои потребности. Что касается государства, я бы очень хотел, чтобы мое государство, моя страна, была тихой, спокойной и очень удобной для жизни людей». Что-то вроде детского сада или «дисциплинарного санатория» для поклонников «чарки, шкварки, иномарки»… Или, возможно, уютного дома престарелых.

В-шестых (что следует из пятого), никто в ближайшее время не будет здесь отказываться от лолитики – манипулирования сознанием взрослых граждан во имя абстрактных детей. Товарищ и сам себя в 38 лет, выясняется, считал «ребёнком». Пару цитат от последователя Остапа Бендера с его речью перед «Союзом меча и орала»: «Было принято решение: программы изменить, а также заставить учителя работать в школе… Сегодня долбень женится, он же не может не только корову от козы отличить, он не может отличить молоток от топора». «Я хочу, чтобы мои дети, а их миллионы, умели держать клюшку, бегать на коньках и хотя бы с маленькой горки кататься на лыжах». «Ребята, прекратите шалить» (реплика в адрес резидентов Парка высоких технологий).

В-седьмых, евреи в элитах иностранных государств по-прежнему не дают покоя выходцу из восточнобелорусской деревни: «Трамп что, тоже плохой? … Он не так глуп, как многие думают!.. Там же [вокруг него] много умных людей! 80 процентов евреев, и не скажешь, что это глупые люди. Нация далеко не глупая И не придерешься, и сразу не сообразить: то ли господин завидует, то ли вскрывает сионистское влияние в духе опытного лектора общества «Знание».

Лейтмотив – или даже резюме – всего мероприятия? «Злая пуля, учи меня жить… агитатор, учи меня думать» (С). Можно прогнозировать, что с таким начальником Беларусь по-прежнему будет болтаться между Западом и Востоком, не находя себя в процессе «мягкой белорусизации», слушая то МВФ, то российских мудрецов, лишь бы своих не кормить… Продолжится игра в «доброго царя» и «плохих бояр», в «независимый» суд, на каждом шагу сталкивающийся с заявлениями типа: «Я же вам поручил отдайте его [Лапшина] по закону… по всем соглашениям мы его должны передать Азербайджану. Ну вот там говорят “обжаловал” и прочее, я уверен, что суд всё равно поддержит наше решение» (о, конечно, никакого давления!)

Александру Лапшину не позавидуешь – он-таки стал предметом торговли для любителя «всемирной справедливости»: «Потому что надо быть честным есть в розыске человек, мы его задержали, мы должны отдать. Но, учитывая то, что там не такое уж страшное преступление я бы думал». Из намеков на «неясную» позицию Израиля («Израильтяне его хотят забрать? Вроде нет») и на то, что, «если Израиль захочет у этого человека из головы ни один волос не упадет», я понял, что шансы на положительное решение Верховного суда РБ ещё есть. Чувствуется, что они бы существенно повысились, если бы израильские «любители лапши» вместо Элиэзера Фишмана перевели несколько десятков миллионов на счета «чэсных» белорусских компаний… Миллионов чего? Как у Аверченко, неважно чего, лишь бы скорее; тогда забудется розыск блогера через Интерпол, которого (розыска), может, и не существовало в природе.

Вообще же, задерживать туристов за какие-то их давние правонарушения, которые не несут реальной угрозы Беларуси, – всё равно что требовать от вкладчика в банке справки о том, что он честно заработал принесённые деньги. Если Лапшина так не хотели видеть в «синеокой», не надо его было пускать через границу (напомню, Александр въехал к нам из Литвы 14.12.2016; не прошло и суток, как он был задержан в минской гостинице и отправлен в СИЗО на ул. Володарского, где сидит до сих пор).

И всё же оптимистом быть хочется, аж свербит… Судей в Беларуси назначает президент (сам игрок, сам ревизор), и действуют они соответственно, однако иногда абсурд ситуации настолько очевиден, что закрываются даже политизированные дела. Из недавних любопытных случаев – «казус Губаревича». Юрась Г. 9 декабря 2016 г. читал стихи Максима Богдановича перед памятником поэту в компании других активистов. Их задержали с составлением протоколов, и многие (в т. ч. сам любитель поэзии) предполагали, что придётся заплатить очередной штраф, но нет… 28 декабря, после двух дней «разбора полетов», судья Виктория Шабуня освободила минчанина от ответственности, а он подчеркнул, что «в Беларуси крайне низкий процент оправдательных решений суда».

Это правда, что в начале 2010-х доля оправдательных приговоров в Беларуси составляла 0,33%, а сейчас она еще снизилась (оправдывают только каждого пятисотого!). Работа адвоката в уголовных делах фактически обесценена. Но мудрые головы в Израиле могли бы придумать «обмен» Лапшина… на что-либо или кого-либо. Интересно, додумались ли они давить на то, что белорусские власти сами не без грехов, когда речь идет о строгом соблюдении правовых норм? Я о выборе почётным консулом Беларуси в Израиле Габриэля (Габи) Магнези, строителя с сомнительной репутацией. 29 ноября 2016 г. ему торжественно выдали консульский патент, и без Софы Ландвер на переднем плане не обошлось… Посол Беларуси не посмотрел, что в декабре 2015 г. Габи Магнези задерживался по подозрению в мошенничестве и подкупе муниципальных служащих с целью получения строительных подрядов. В марте 2016 г. израильская полиция арестовала его банковские счета и имущество. Наверное, более весомым для дипломатов являлось то, что бизнесмен вместе с Анатолием Моткиным подкинул какую-то сумму на памятный знак Янке Купале в Ашдоде (открытый 29.12.2015).

Магнези (слева) и посол Беларуси Скворцов. Фото с vitebskcity.info

По состоянию на 5 февраля 2017 г. на сайте посольства РБ в Израиле (раздел «Почетные консулы») фамилии Магнези нет, есть только Моткин, что как бы намекает на признание правительством Беларуси своей ошибки. 21.12.2016 пресс-служба полиции Израиля сообщала, что доказательств для обвинения бизнесмена и его братии достаточно. Схема «своим – всё, чужим – закон» может сработать как бумеранг, и чиновникам разных рангов следует чаще об этом напоминать. А то Данкверт, Данкверт

* * *

После выхода прошлой серии «Котлет…» кое-кто посчитал, что не стоило мне критиковать официальный ролик Национального агентства по туризму: «Сперва добейтесь» и т.д. Ну, для начала, заказ (как и недоделанный «официальный туристический портал Беларуси») был выполнен за государственный счет, выставлен на всеобщий просмотр, и критиковать имеет право каждый местный. К тому же считаю, что кое-что сделал для развития путешествий по Беларуси, может, даже больше, чем некоторые чиновнички. И наконец, есть же существенно лучшие работы для потенциальных туристов – хотя бы аналогичный по замыслу ролик Дмитрия Ласько «На дроне по Беларуси»… Нравятся и польскоязычный креатив «20 фактов о Беларуси» (на пять с минусом), и съёмки природы от студии «Аves».

Откровенно говоря, заманивать на пять дней в Беларусь лучше бы не только и не столько роликами, а низкими ценами на жилье. Состоятельные лица к нам ездят редко, и цены в гостиницах в сочетании с ненавязчивым сервисом их не всегда устраивают. Хостелей же в Минске мало, особенно если сравнивать с Киевом, Питером, Москвой… Были бы радикальные налоговые послабления для хозяев хостелей (на ряд лет) – выросло бы количество, упали бы цены, заглянули б из-за рубежа новые гости. Но правительство слабо заинтересовано стимулировать мелкий бизнес, строя долгосрочные планы: большинство в министерствах дрожит за свои кресла. Как сказал кое-кто, «льготировать будем только то, что завтра даст результат». Завтра, Карлы! Вспоминается анекдот: «Мы сажаем картошку 15 июня, а собираем урожай 16 июня» – «Почему так рано?» – «Очень кушать хочется!».

Вольф Рубинчик, г. Минск

05.02.2017

wrubinchyk[at]gmail.com

Опубликовано 06.02.2017  22:30